BVE-BATALLÓN VASCO ESPAÑOL
Het BVE is een parapolitionele organisatie die onder de beschermende vleugels van de keiharde repressie kon ontstaan onmiddellijk na de aanslag op Carrero Blanco. BVE is eigenlijk een initiaalwoord, een acroniem voor verscheidene ongure groepjes, bestaande uit goed betaalde huurlingen, politieagenten, leden van de inlichtingendienst en ultrarechts gepeupel. Zij tekenden dan ook hun acties niet met BVE, maar wel met AAA (Alianza Apostόlica Anticomunista, met ATE (Atniterrorisme ETA), met ANE (Acción Nacional Española), met GAE (Grupos Armados Españoles) en met Guerrilleros de Cristo Rey.
Zij opereerden zowel in Hegoalde als in Iparralde tussen juni 1975 en april 1981. Het figuurlijke pistoolschot werd afgevuurd door viceminister van de regering, Luis Peralta España, die op 12 mei 1975 in Bilbo verklaarde: "Het terrorisme moet men met zijn eigen wapens verslaan en hen volgen tot in hun schuilplaatsen in Frankrijk".
Een paar dagen later werd de eerste aanslag gepleegd tegen Josu Urrutikoetxea in Miarritze, waarbij de huurling Marcel Cardona om het leven kwam. Allen al in dat jaar pleegden de doodseskaders van BVE meer dan 20 aanslagen. Bij sommige van die aanslagen werden Spaanse politieagenten in fragranti betrapt. De volgende jaren werd de dood van 24 personen opgeëist in Hegoalde en nog eens 10 in Iparralde.
In Hegoalde was de meest tragische gebeurtenis de bomaanslag op de Bar Aldana te Alonsotegi op 19 januari 1980, waarbij 4 doden vielen: Manuel Santacoloma, Pacificio Fika, Mari Paz Armiño en Liborio Arana.
Een tweede bloedige aanslag op de Ikastola Iturriaga te Bilbo kostte het leven aan Maria Contreras (9 maanden zwanger), Antonio Contreras en Anastasio Leal.
Verder stierven nog in Hegoalde: David Salvador, Martin Merkelenaz, José Ramon Ansa, Tomas Alba, Carlos Saldise, Francisco Javier Ansa, Miguel Mari Arbelaiz, Luis Mari Elizondo, Joaquin Antimasbere, José Miguel Zubikarai, Yolanda Gonzalez, Felioe Sagarna, Juan Manuel Martinez, Iñaki Ibargutxi, Maria José Bravo, Ana Tere Berruata en José Mari Etxebeste.
De laatste aanslag buiten Euskal Herria greep plaats te Parijs op 23 april 1981 tegen Xabier Agirre.
Jean Pierre Cherid en de broers Perret, die voor BVE werkten en verloond werden door de Spaanse administratie, traden later toe tot GAL.
30 augustus 1980
(*) Angel Etxaniz Olabarría, een sympathisant van Herri Batasuna en in de jaren 60 en 70 verschillende malen gearresteerd, was eigenaar van de feestzaal “Club 34”. Na een eerdere aanslag op zijn leven door extreemrechts, werd de 42 jarige Angel op 30 augustus 1980 in zijn zaak te Ondarroa door de staatsterroristen van het Batallón Vasco Español (BVE) doodgeschoten (gemitrailleerd).