De zaak "Bateragune"
Wat voorafging
In 2002 had het "Sumario 35/02” of het gerechtelijk onderzoek 35/02 als voorwerp het vermoedelijke verband bloot te leggen tussen de politieke partij Batasuna en ETA of met andere woorden aantonen dat Batasuna deel uitmaakte van ETA.
Het onderzoek werd opgesplitst in 2 pistes:
1. Aantonen dat Batasuna deel uitmaakte van ETA, met als gevolg de schorsing van alle activiteiten, de sluiting van de lokalen en van de Herriko Tabernas.
2. Het goedkeuren van de Partijenwet, de “Ley de Partidos”, met als gevolg dat de partij verboden werd en uitgesloten werd om deel te nemen aan verkiezingen (zowel de organisatie als de individuele leden).
Batasuna mocht geen activiteiten meer organiseren. De partij had geen geld, geen gebouwen, geen infrastructuur, geen materiaal meer. De leiders ervan stonden voor twee grote keuzen: een nieuwe partij oprichten of geen nieuwe partij oprichten. Izquierda Abertzale werd verboden een nieuwe politieke partij (zelfs onder een onder een andere naam) op te richten. Indien er geen nieuwe partij opgericht werd, dan was de keuze clandestiniteit of repressie. De linkse nationalisten kozen ervoor geen nieuwe partij op te richten en evenmin in de clandestiniteit te duiken.
Ze werkten gewoon door, bleven publieke verklaringen afleggen, persconferenties houden, betogingen organiseren, kortom, alles werd behouden zoals het was. Met repressie tot gevolg.
13 oktober 2009
Rafa Diez en Arnaldo Otegi
Op 13 oktober 2009 lanceerde de Spaanse regering een indrukwekkende politie-operatie tegen de leiders van Izquierda Abertzale, die resulteerde in de arrestatie van negen personen. Op de nationale zetel van LAB werden Arnaldo Otegi, Rufi Etxeberria, Rafa Díez, Arkaitz Rodríguez en Sonia Jacinto opgepakt, op andere plaatsen Miren Zabaleta, Txelui Moreno, Mañel Serra en Amaia Esnal.
Arnaldo Otegi, Rafa Díez, Arkaitz Rodríguez, Sonia Jacinto en Miren Zabaleta werden in de cel gestopt op beschuldiging van “integratie in een gewapende bende” en op beschuldiging Bateragune te hebben opgericht, volgens de Spaanse regering een opvolger van de verboden politieke partij Batasuna. De rest van de leiders blijven vrij.
16 december 2010
Op 16 december 2010 wordt bekendgemaakt dat Arnaldo Otegi, Rafa Díez, Miren Zabaleta, Sonia Jacinto, Arkaitz Rodríguez, Amaia Esnal, Txelui Moreno en Mañel Serra, gearresteerd op 13 oktober 2009, moeten terechtstaan voor de Audiencia Nacional omwille van hun politieke activiteiten. Zij worden beschuldigd van “integratie bij een terroristische organisatie” door deel uit te maken van "Bateragune. Deze potentiële nieuwe partij zou een reconstructie zijn van het verboden Batasuna.
04 januari 2011
Op 4 januari 2011 wordt een voorlopige “akte van in beschuldiging”, opgesteld door het Openbare Ministerie, overhandigd aan de Tweede Strafkamer van de Audiencia Nacional waarin 10 jaar cel geëist wordt tegen acht independistische militanten: Arnaldo Otegi, Rafa Díez, Miren Zabaleta, Sonia Jacinto, Arkaitz Rodríguez, Amaia Esnal, Txelui Moreno en Mañel Serra . De accumulatie van krachten, ten gunste van een nationale constructie, door middel van een polo soberanista (Bateragune) wordt door het Spaanse Openbare Ministerie vertaald als “integratie in een terroristische organisatie”, want volgens hen ondergeschikt aan de doeleinden en de methodes van ETA. Het proces gaat vermoedelijk in februari 2011 van start.
03 maart 2011
De verdediging van Arnaldo Otegi heeft een wrakingsprocedure ingesteld tegen de magistraten Angela Murillo, Teresa Palacios en Juan Francisco Martel, die hem veroordeeld hebben voor “verheerlijking van het terrorisme” bij de hommage voor José María Sagardui “Gatza”. Diezelfde drie magistraten werden namelijk aangesteld om het komende proces te leiden tegen de kopstukken van “Bateragune”, een organisme dat volgens Baltasar Garzón onder controle zou gestaan hebben van ETA.
Het Hooggerechtshof heeft het vonnis waarbij Arnaldo Otegi veroordeeld werd voor “verheerlijking van het terrorisme” bij de hommage voor José María Sagardui “Gatza” geannuleerd. Het Hof is van oordeel dat de magistrate Angela Murillo partijdig en vooringenomen was. De wrakingsprocedure werd verworpen.
30 mei 2011
De Vierde Strafkamer van de Audiencia Nacional meldt dat de zaak “Bateragune” zal gestart worden op 27 juni 2011. Het dagen waarop het proces zal gevoerd worden, zijn 27, 28, 29 en 30 juni, en 1, 4, 5, 6 en 7 juli2011. Het tribunaal zal voorgezeten worden door magistrate Ángela Murillo en geflankeerd door magistraten Teresa Palacios en Juan Francisco Martel.
27 juni 2011 en volgende...
Onder druk van de Spaanse regering, geblokkeerd door een politieke en ideologische claustrofobie, is de Audiencia Nacional op 27 juni 2011 van start gegaan met de zaak “Bateragune”.
De aanklacht is voldoende gekend: “Integratie bij een terroristische organisatie” door deel uit te maken van "Bateragune”. Deze potentiële nieuwe partij zou een reconstructie zijn van het verboden Batasuna, en opgericht zijn onder de controle van ETA.
Het ligt niet in onze bedoeling een volledig relaas te geven van de zittingen, want hoe het er aan toe gaat, hebben wij bij vorige processen voldoende kunnen ervaren. We proberen wel een paar markante feiten aan te halen. Op 27 juni 2001 verklaarde Rafa Diez Usabiaga: “wij wilden alleen, en autonoom, het debat openen over het einde van het geweld”. Arnaldo Otegi verklaarde: “Ik pleit schuldig voor de poging om een vredevolle en pacifistische strategie te zoeken. Ik heb de strategie van gewapend verzet gewijzigd in pacificatie. Trouwens, als ETA nu nog aanslagen zou plegen, zou dat de politieke zelfmoord betekenen voor Izquierda Abertzale”. Otegi was 3 uur aan het woord en werd, oh wonder, geen enkele maal onderbroken door de rabiate anti-Baskische voorzitter van het Hof, Angela Murillo. Maar toen de 8 beklaagden aan het woord waren gekomen, kon Murillo niet nalaten volgende vraag te stellen: “Jullie manifesteren zich tegen politiek geweld. Wat betekent dat? Is een schot in de nek ook politiek geweld?”
Rufi Etxeberria, die als getuige was opgeroepen, verklaarde: “De cyclus van de gewapende strijd is voor eens en voor altijd voorbij, en diegenen die nu op de beklaagdenbank zitten hebben hierin een sleutelrol gespeeld.
De derde dag was het de beurt aan de veiligheidstroepen, die belast werden met schaduwen, telefonische taps... om te getuigen. Net zoals in vorige processen was hun getuigenis een schoolvoorbeeld van verwarring en vooringenomenheid: zo hadden ze Arnaldo Otegi, Rafa Díez en Arkaitz Rodríguez de grens zien oversteken naar Iparralde (om bevriende militanten in te lichten over hun nieuwe strategie zonder geweld). Bij de terugkeer hadden ze niet de autosnelweg genomen, maar een binnenbaan (eenrichtingsverkeer) waar ze behoorlijk snel reden en dat was in hun ogen verdacht. Een andere keer hadden ze Otegi een bar zien binnenstappen waar hij na een consumptie, telefoneerde. Andermaal heel verdacht in hun ogen. De lijst van wartaal is lang, maar concrete bewijzen van connecties met ETA bleven uit.
De volgende dagen kwamen de “deskundigen”, de “experts” opdagen, leden van de Guardia Civil die deelgenomen hadden aan de arrestaties van 13 oktober 2009. Een van hen verklaarde dat de naam van Rafa Díez niet op de documenten voorkwam en dat zijn arrestatie niet voorzien was. Ook het motief voor de arrestatie van Amaia Esnal was hem niet bekend. Een inspecteur wist zelfs te melden dat er 6 dagen voor de razzia, en dus voor het politieke optreden, een document werd overhandigd waarin stond dat de aangekondigde bijeenkomst “een voortzetting was van Batasuna”. De intussen “beruchte” expert N° 19242; bekend uit vorige macroprocessen, ondersteunde de thesis van de Openbare Aanklager dat ETA aan de basis lag van Bateragune. Zijn argumentatie was dat het altijd zo geweest was, dat er niets nieuws onder de zon was en hij gaf een historisch overzicht vanaf 1974, zonder enig bewijs te leveren. Uiteindelijk moest hij de verdediging gelijk geven dat zijn thesis eigenlijk louter hypothetisch was. Niettegenstaande het gebrek aan bewijslast, handhaaft de Openbare Aanklager zijn strafmaat. De beklaagden hebben weliswaar een staakt-het-vuren gevraagd aan ETA, maar niet de ontmanteling.
07 juli 2011
Op de laatste dag van het proces kwam van beklaagden alleen nog Arnaldo Otegi aan het woord. Hij deed een oproep opdat niemand de ingeslagen weg naar vrede zou verlaten: “Wij zijn met 4 of 5 gestart en nu hebben wij al het aantal van 313.000 bereikt (verkiezingsresultaat van Bildu). Het enig mogelijke scenario dat wij voor de toekomst hebben, is het definitief stopzetten van het gewapende geweld en de ontmanteling van de militaire structuur. Dit scenario is onomkeerbaar en onherroepelijk. Wij vragen aan onze militanten en aan ons volk dat ze blijven glimlachten, want wij zullen overwinnen”.
Het is nu wachten op het vonnis. De antecedenten kennende van vorige processen nodigt niet uit tot optimisme. De Spaanse Staat zit nog altijd in de alarmfase. Na koppig volgehouden te hebben dat ze de “oorlog” zouden winnen, vrezen ze nu hun “vrede” te zullen verliezen. Daarom blijven zij vasthouden aan het oude recept: de repressie.
16 september 2011
Op 16 september 2011 overheersten verontwaardiging, afkeer en verwerping in de Baskische gemeenschap als gevolg van het “arrest-Bateraguna”. De Audiencia Nacional had Arnaldo Otegi en Rufi Etxeberria veroordeeld tot 10 jaar cel en Sonia Jacinto, Miren Zabaleta en Arkaitz Rodríguez tot 8 jaar cel. Om het arrest een toch wat democratische te geven werden Txelui Moreno, Mañel Serra en Amaia Esnal vrijgesproken. De “Zaak Bateraguna” is eens te meer een politiek proces geworden, zonder bewijzen en voorbijgaand aan de actuele toestand.
28 maart 2012
Op 28 maart 2012 is de beroepsprocedure van start gegaan tegen het vonnis in de “Zaak Bateragune”. De verdediging van Arnaldo Otegi, Rafa Díez Usabiaga, Miren Zabaleta, Sonia Jacinto en Arkaitz Rodríguez had de onmiddellijke invrijheidstelling gevraagd omdat de beklaagden niet tot ETA behoren en in veel opzichten zelfs handelden tegen de visie van ETA. De magistraten van het Tribunal Supremo (Hooggerechthof), Juan Saavedra (voorzitter), José Manuel Maza, Juan Ramón Berdugo, Alberto Jorge Barreiro en Miguel Colmenero (bijzitters) hebben op 29 maart 2012, na twee uur beraadslagen de uitspraak wegens onenigheid uitgesteld tot later, zonder een datum vast te leggen.
10 mei 2013
Meer dan een jaar later gaat het Spaanse Grondwettelijk Hof dan toch het “Proces Bateragune” tegen Arnaldo Otegi en zijn vijf Baskische kompanen herzien. Het zou tijd worden, want Arnaldo Otegi, Sonia Jacinto, Arkaitz Rodríguez, Miren Zabaleta en Rafa Díez hebben hun “straf” voor 60 % uitgezeten. De Zaak is in ieder geval al ontvankelijk verklaard en er zal nu snel beslist worden of ze voorlopig vrij kunnen komen, waarna over de grond van de zaak geoordeeld wordt. Die voorwaardelijke vrijlating moet goed onderhandeld worden wil men niet voor nog grotere schade zorgen als ze nadien opnieuw zouden opgepakt worden.
Er werden door het Hooggerechtshof hiervoor 11 maanden uitgetrokken. Met Jone Goirizelaia en Iñigo Iruin staan er in ieder geval twee topadvocaten klaar.
05 juni 2013
Nog geen maand geleden was er sprake van een mogelijke herziening van het “Proces Bateragune” tegen Arnaldo Otegi en zijn vijf Baskische kompanen. Het had gekund: Arnaldo Otegi, Sonia Jacinto, Arkaitz Rodríguez, Miren Zabaleta en Rafa Díez hebben hun “straf” voor 60 % uitgezeten. Er werden door het hof 11 maanden voor uitgetrokken, maar over een voorlopige vrijlating zou sneller gepraat worden. Nu, minder dan een maand later werd beslist dat het vijftal niet vrij komt. Als er alsnog een uitkomst over de herziening van het Proces komt, heeft het vijftal de straf hoogstwaarschijnlijk volledig achter de rug!
Merkwaardig is dat een Zaak waarin personen betrokken zijn die dicht bij El Quaeda staan wel wordt herzien! Nochtans zijn dit toch óók “terroristen”!
Odón Elorza,de vorige (socialistische) burgemeester van San Sebastian noemt de beslissing onbegrijpelijk. Zelfs de Lehendakari, Iñigo Urkullu, zegt dat in de Zaak Bateragune niemand had veroordeeld moeten worden.
Tasio laat de Rechter van het Grondwettelijk Hof in Gara zeggen:
“Ik kan geen 5 politieke gevangenen vrijlaten, want er zijn in dit land geen politieke gevangenen”.
Bron: Gara