EKIN

Wat voorafging

EKIN is de benaming van een groep studenten die zich tijdens het cursusjaar 1951-1952 verzamelden in Bilbao en later de kern van ETA zullen uitmaken. Hun eerste doelstellingen waren bijlange niet politiek en waren zeker niet gericht op het creëren van een alternatieve beweging om de leegte, nagelaten door de PNV, op te vullen. De eerste bezielers van de nieuwe organisatie hadden vooral oog voor debatavonden en studiegroepen, loutere vorming dus. Hun naam ontleenden ze aan het bulletin dat ze verspreidden, genaamd EKIN, wat zoveel wil zeggen als doen, aanvatten.

Bij de eerste cel van Bilbao, gevormd door José Mari Benito del Valle, Alfonso Irigoien, Iulen Madariaga, Iñaki Ganzarain, Gurutz Ansola en Manu Agirre, vervoegde zich in het cursusjaar 1952-1953 al vlug een cel in Donostia, gevormd door Rafa Albisu, Iñaki Larramendi en Txillardegi.

Iñaki Ganzarain had de contacten tussen beide cellen gelegd. In december 1953 hadden zij beide negen leden, en in 1955 werden contacten gezocht tussen leden van de jongerengroepen van de PNV en ook daarbuiten. Na talloze vergaderingen en nog meer geduld kwamen ze tot een principeakkoord. EKIN en Eusko Gaztedi (jongeren van PNV) fusioneerden tot één organisatie. In Gipuzkoa was dat in oktober 1955, in Bizkaia pas in 1957, omdat de leiding van de PNV radicaal tegen was. Het bleek een eendagsvlieg.

Maar op 26 april 1957 presenteerde Eusko Gaztedi (product van de fusie EKIN en EGI) een harde brief van 8 pagina's aan de Gipuzkoako Buru Batzar (afdeling van de PNV) waarin de ouderen loomheid verweten werd. De leiders van die afdeling eisten de namen van de opstellers, wat uiteraard door EGI geweigerd werden. Na wat over en weer geruzie viel in juli-augustus de beslissing: José Mari Benito del Valle werd uit de beweging gezet wegens niet disciplinair.

In april 1958 hadden verscheidene contacten plaats tussen EKIN-EGI en de regering in ballingschap om het conflict te ontmijnen. Agirre, Landaburu, Leizaola, Irujo... kwamen tussenbeide. In plaats van te ontmijnen, werd de lont aan het kruitvat aangestoken. De voorzitter van de PNV, Ajuriagerra verbood Landaburu nog verder met EKIN te praten. Slotsom van dat alles: de splitsing. EKIN kreeg wel het merendeel van de jongeren achter zich en tegen het einde van het jaar stond ETA in de startblokken. EKIN bleef wel voortbestaan als politieke beweging.

12 september 2000

Op 12 september 2000 worden twintig medewerkers van “EKIN” gearresteerd en verscheidene huizen en andere premissen worden doorzocht. Tijdens dezelfde raid, gebruik makend van de bevelschriften die eigenlijk voor EKIN bestemd waren, werden ook alle kantoren en premissen van de politieke partij Herri Batasuna in Donostia, Bilbao en Iruñea doorzocht. Via een resolutie van de rechtbank werd de zaak op 17 oktober 2000 toegevoegd aan de zaak 18/98. De aanklacht luidde: “EKIN werd opgericht als een mantelorganisatie van ETA (ondergeschikt co-directeurschap) in opdracht van ETA zelf, waarvan zij de bevelen kregen (gemeenschappelijk object) en verantwoordelijk zijn voor de strategie van het straatgeweld (Kale Borroka).

04 april 2001

Als gevolg van een behandeling in beroep oordeelde het Vierde Hof op 4 april 2001 dat de aanklacht onvoldoende gegrond was. Met vorige haatcampagnes nog vers in het geheugen probeerde het Hof hun vel te redden door eraan toe te voegen dat de aanklacht preciezer moest opgesteld worden en dat de besluiten meer gericht moesten zijn. Het mocht niet baten. Een hevige en nooit gezien reactie in de regimepers en bij regeringsleden was het resultaat. Een woordvoerder van de regering verklaarde dat die beslissing regelrecht inging tegen de wet op het terrorisme. Garzón zelf beschuldigde zijn collega’s van “onwetendheid”, en trok zich van het vonnis niets aan, want dezelfde dag nog verbood hij EKIN, met als argumentatie dat het een wel een illegale organisatie was, dat het door ETA gecreëerd was, dat het de opvolger van KAS was, dat het controle uitoefende op de MNLV (Baskische Revolutionaire Beweging voor de Nationale Bevrijding), dat het de “Kale Borroka” (straatgeweld) controleerde en dat het burgerlijke ongehoorzaamheid promootte. Het complete register werd opengetrokken.

30 november 2007

In afwachting van het vonnis in de zaak 18/98, dat vermoedelijke in december 2007 zou uitgesproken worden, gaf de Audiencia Nacional de opdracht om 46 beklaagden in de zaak EKIN (voorgesteld als de maag, het hart en het hoofd van ETA) te arresteren. Vanaf 14.00 u begon de politie aan het vuile werk. Op de voet gevolgd door de Spaanse media die blijkbaar van de hele actie op de hoogte waren gebracht. Het argument was “verhoogd vluchtrisico”. De arrestatie was een duidelijke vingerwijzing dat er serieuze straffen zouden volgen (zie “Het verdict”).

De dooddoener “De terroristische organisatie EKIN is nu volledig ontmanteld” heeft niet lang stand gehouden, en zal later nog een paar maal uit de lade gehaald worden. Een eerste maal gebeurde dit op 14 september 2010.

14 september 2010

De Guardia Civil verrichtte in de nacht van 14 september 2010 negen arrestaties in Euskadi, Navarra, Valencia en Cantabrië. De arrestanten werden beschuldigd deel uit te maken van de (ontmantelde?) directie van EKIN. De pijnlijke connotatie met het woord “ontmanteld” werd enigszins verhuld door te stellen dat de arrestanten bezig waren een nieuwe directie samen te stellen. Onder de arrestanten bevond zich ook Sandra Barrenetxea Diez.

Sandra Barrenetxea Diez

18 januari 2011

Rubalcaba verkondigde met trots dat de directie en de structuur van EKIN en Askatasuna uit Navarra ontmanteld werd. De zoveelste ontmanteling is het gevolg van verscheidene politionele operaties in de steden en de gemeenten van Navarra, zijnde Pamplona, Huarte, Etxarri Aranatz, Noáin, Burlada, Azoz en Barañáin, waar 9 personen gearresteerd werden. Ook in Álava en Gipuzkoa werd telkens 1 persoon gearresteerd. Onder hen bevindt zich de zoon van Txelui Moreno, een van de leiders van Izquierda Abertzale. Omstreeks de middag kwam ook het bericht uit Frankrijk dat 2 personen werden opgeleid in Bayonne.

Het Spaanse Ministerie van Binnenlandse Zaken preciseerde dat deze operatie een vervolg was op de operatie van de Guardia Civil van 14 september 2010

Deze grootscheepse operatie, in opdracht van magistraat Fernando Grande-Marlaska van de Audiencia Nacional komt er 8 dagen na het communiqué van ETA. Het gebeuren kreeg dan ook wereldwijde aandacht, in zover dat zelfs de Belgische krant “De Morgen” er op 19 januari 2011 over berichtte:

“Tijdens een politieoperatie in de nacht van maandag op dinsdag zijn in Navarra en Baskenland minstens tien mensen opgepakt. De actie was gericht tegen het milieu rond de Baskische afscheidingsbeweging ETA. Dat melden de Spaanse media die antiterrorismebronnen citeren. Een officiële bevestiging kwam er nog niet.

De operatie gebeurde in opdracht van onderzoeksrechter Fernando Grande-Marlaska, een magistraat van de rechtbank in Madrid die onder meer bevoegd is voor terrorismedossiers. Zes mensen werden opgepakt in Pamplona (de hoofdplaats van Navarra), Villava, Etxarri, Aranatz, Burlada en Baranain, op verdenking van lidmaatschap van de radicale organisatie EKIN, die beschouwd wordt als de gewapende tak van de ETA. Het gaat onder meer om Iker Moreno Ibanez, de zoon van Txelui Moreno, de voormalige leider van Batasuna, de verboden politieke vleugel van de ETA.

Volgens de media worden de opgepakte personen ervan verdacht EKIN te hebben willen heroprichten. Die beweging wordt door het Spaanse gerecht beschouwd als een onderdeel van de ETA en werd in september ontmanteld. Vier anderen, die opgepakt werden in Baskenland en Navarro, worden ervan verdacht de ETA te hebben geholpen met informatica en propaganda, aldus nog de Spaanse media”.

De arrestanten werden onder het regime van de incomunicado opgesloten (totale afzondering waar willekeur troef is).

Izquierda Abertzale reageerde in Donostia als volgt: "El Estado tiene miedo a las palabras y por eso usa la violencia sistemática" (De Staat heeft schrik van woorden en gebruikt daarom systematisch geweld). Zij verwijten de Spaanse regering de vreedzame weg (geen geweld meer) die IA is ingeslagen te provoceren, te conditioneren, te boycotten en te torpederen. De Spaanse regering geeft tot nu toe het vredesproces geen enkele kans.

01 oktober 2011

De organisatie Ekin, die de gewapende strijd van ETA voor een zelfstandige Baskische staat steunde, heft zichzelf op. Dat heeft de krant Gara op 1 oktober 2011 gemeld.

Ekin zou volgens de Audiencia Nacional een sleutelrol hebben gespeeld bij de gewapende organisatie en manifestaties voor ETA hebben georganiseerd, zoals de Gudari Eguna (Dag van de Baskische soldaat), een evenement waarop dode ETA-leiders eer wordt bewezen. Ook zou zij betogingen hebben georganiseerd en de boodschappen van ETA hebben verspreid. De laatste jaren zijn veel leiders van Ekin opgepakt.

Bronnen: Diario de Noticias de Navarra en Gara