De Assemblees
De impulsen die ETA gaf aan het Baskische volk, dekten een lading die begon met de politiek en zich uiteindelijk uitbreidde tot het syndicalisme. Ook de cultuur, de Ikastolas en het Euskara werden nier vergeten. De nieuwe organisatie is niet ontstaan met een bepaalde ideologie voor ogen, maar stap voor stap werd aan bepaalde principes gestalte gegeven en werd de stempel van de nationalistische organisatie er op gedrukt. Deze ideologische evolutie is het best waarneembaar aan de hand van de verscheidene "Asambleas".
De opzet van de 1ste Assemblee (1962) was het vastleggen van de politieke basis. Tegenover het traditionele en "racistische" nationalisme van de PNV, sterk confessioneel, definieerde ETA zich als seculier, verdediger van de arbeiderklasse, antiracistisch en pro-Euskara. Volgens hen een primordiale noodzaak voor een nationale identiteit. De 2de Assemblee (1963) hoorde daarbij, als verdere uitwerking van de procedures, terwijl de 3de Assemblee (1964) en de 4de Assemblee (1965) de ideologische basis probeerde vast te leggen. Er zwaai naar links, in het gebruik van termen zelfs marxistisch revolutionair, was niet meer uit te sluiten, hoewel het marxisme nog altijd gelijkgesteld werd met het Franquisme. De bedoeling was de nationale strijd en de sociale strijd in één geheel samen te bundelen, als de twee zijden van een medaille. De 5de Assemblee (1966) wordt beschouwd als het sleutelmoment voor de verdere toekomst van de organisatie, zowel op het politieke als op het strikt militaire vlak. ETA vormde zich om in een integrale beweging, met 4 fronten: Frente Culturel (cultuur), Frente Político (politiek) , Frente Obrero (arbeiders) en Frente Militar (militair). In de 6de Assemblee (1970-1973) maakten we de scheiding mee tussen ETA-pm (politiek-militair) en ETA-m (militair).
ETA-pm, de polimilis, was ervan overtuigd om de organisatie in tweeën te splitsen:
aan de ene de politieke vleugel die de overkoepelende leiding in handen moest nemen
aan de andere kant de militaire vleugel die de orders van de eerste moest uitvoeren.
ETA-m zag in die splitsing een gevaar en opteerde voor één organisatie, maar dan wel met een militair karakter, die de voorhoede moest zijn.
De volgende assemblees waren unieke bijeenkomsten van de polimilis. Tijdens de 7de Assemblee (1976) werd besloten over te gaan tot de creatie van een politieke partij, en vanaf dan spreken wij alleen over ETA, zonder bijvoegsels.
Vanaf het ontstaan van ETA, heeft de organisatie dus alles in het werk gesteld om zich op politiek, organisatorisch, ideologisch, sociaal en militair vlak zo duidelijk en consequent mogelijk te definiëren. Om het even welke organisatie heeft het bij een grote groei moeilijk om meningsverschillen, zelfs disputen te overbruggen. De uitgelezen plek om iedereen op één lijn te krijgen, was de Assemblee, het Congres. Door het feit dat ETA voortdurend succes kende en vele jongeren, met diverse ideeën, zich geroepen voelden om toe te treden, door het feit dat de politieke toestand dag na dag kon veranderen, door het feit dat repressie enorme slagen toebracht aan de beweging, zagen zij zich genoodzaakt om op verschillende tijdstippen samen te komen, een evaluatie te maken en nieuwe richtlijnen op te stellen. Over een periode van 15-20 jaar hebben er 7 belangrijke Assemblees plaatsgevonden: