De Baskische Lauburu
Symbolische betekenis en geschiedenis
Imanol Mujica, een Baskische wetenschapper, die de Lauburu een goed hart toedraagt, gaf een lezing over het symbolisme van de Lauburu op 25 mei 1968 in Bogota Colombia. Een uittreksel is hier opgenomen.
Kon dit vierkoppige embleem iets te maken hebben gehad met de eenheid en het voortbestaan van het Baskische volk? Vijftien tot twintig eeuwen later kan het teken haar oorspronkelijke betekenis terug gekregen hebben. Dat blijkt uit het gebruik bovenop deurposten, op de balken in de Caserios, op de Kutxas (koffer, kist), op familiewapen, op Baskische meubelen en op de grafstenen.
Dit symbool is overgenomen door de Romeinen in zijn rechte vorm (swastika). Keizer Augustus nam het embleem uit de Pyreneeën mee naar Rome als een symbool voor de overwinning over de Baskische troepen. Keizer Constantijn kerstende het symbool als het kruis van Calvarië.
Mr Mujica gelooft dat het Lauburu de mensheid symboliseert, bestaande uit vier elementen: Vorm, Leven, Gevoeligheid en Geweten.
Vorm: symboliseert een passieve kwaliteit en dient als een drager voor de drie andere; filosofisch genoemd Maria, Mari, Maya en Miriam. Het is de Moeder Natuur in een vaste vorm. De Vorm dient als werktuig.
Leven: symboliseert de sterkte van de Geest die we bezitten, ook bekend als Jahweh.
Gevoeligheid: symboliseert Christus en in onze evolutie liefde en menselijke evenwichtigheid. Gevoeligheid leidt ons naar sterkte die werkt door wensen en het geweten vertelt de persoon hoe hij zich zou moeten gedragen om deze wensen en emoties te bereiken.
Geweten: symboliseert De Vader.
De vier fundamentele menselijke elementen hebben betrekking op de natuurkundige elementen: Aarde, Water, Lucht en Vuur. Mujica stelt dat de Lauburu een symbolische uitdrukking is van deze elementen.
Lauburu betekent: "Vier Hoofden": het woord “Hoofd” (buru) verwijst naar een reeks levende wezens of Vormen die de karakteristieken van dat hoofd hebben. De vier (lau) hoofden zijn gelijkend op alle kruisen, en geven de verschillende vormen weer die bestaan in verschillende filosofische en politieke symbolen. De betekenis is echter altijd hetzelfde: Natuur in actie.
De Lauburu in zijn positieve vorm wordt gebruikt als motief of versiering in Baskische gebouwen of timmerwerk.
De Lauburu in zijn negatieve vorm wordt alleen gebruikt op grafstenen omdat dit staat voor gebrek aan leven.
De Lauburu symboliseert twee aspecten van energie: Schepping en teruggang naar de bron.
Samengevat symboliseert het de aardse beweging en de invloed van de zon. De Baskische filosofie is altijd gericht op het begrijpen van de Natuur. Men was bewust van het belang van de Natuur en paste de wijze van leven daaraan aan. Tegenwoordig heeft het Baskische volk de gelegenheid terug te vallen op de waarden van de natuur zoals gesymboliseerd in hun embleem.
De Lauburu (of vierkoppig kruis) is het oudste Baskische wapen, dat de overwinnende vlaggen sierde van de stammen van de Vardulo, de Caristio en de Austrigon in het begin van de Baskische geschiedenis, 200 v.C.
Daarvoor kan het Baskische teken naturalistische, religieuze en filosofische betekenissen gehad hebben, zoals vermeld bij meerdere schrijvers. Het kan ook een kosmische, astronomische, meteorologische of antropomorfe betekenis gehad hebben voor de heidense Basken van die tijd. Toen de Romeinse troepen Baskenland bereikten was de Lauburu een Baskisch insigne en werd gebruikt als een strijdvlag om het gebied te verdedigen dat door de keizerlijke legioenen werd bedreigd.
