Waarom verbrak ETA het bestand?
Een staakt-het-vuren van iets meer dan één jaar
(Met dank aan de W. Hensgen)
ETA vuelve a tomar las armas
ETA grijpt terug naar de wapens
Noch het permanente staakt-het-vuren van ETA (22 maart 2006), noch de verklaring door regeringspresident Zapatero (29 juni 2006) waren unilaterale initiatieven. Ze kwamen er na rijp beraad en na lange debatten door afgevaardigden van beide partijen. Die vonden plaats tussen juli en november van 2005. Er werden daarbij ook “garanties” en voorwaarden voor de volgende fasen afgesproken. In juli 2005 kwamen beide partijen samen “in een Europees land” waarin méér dan een dozijn samenkomsten werden gepland om te proberen tot een akkoord te komen over de zoektocht naar een proces dat tot een oplossing van “het conflict” moest komen. Het was dus duidelijk “op glas lopen”…
De radicale krant, Gara, komt met heel wat informatie die tot op heden (grotendeels) onbekend was. De krant (en haar achterban) wil op deze manier bewijzen dat niet het “radicale nationalisme” (ETA) de schuld van de mislukking is, maar wel de andere partij, de Spaanse regering.
Zo waren er gedurende verschillende jaren vóór het uitroepen van het staakt-het-vuren door ETA (en nog vóór de Socialisten aan de macht kwamen) maar liefst 25 samenkomsten tussen Batasuna en de PSOE. De gesprekken gingen vooral over de redenen van het mislukken van voorgaande vredesgesprekken (Algiers 1987 en Zürich 1999) en om vooraf tot betere theoretische en methodologische afspraken te komen die een nieuwe mislukking zouden vermijden. Er werd zelf afgesproken hoe Zapatero (in het openbaar) zou reageren nadat ETA met een bestand kwam. Hier waren méér dan tien samenkomsten van elk twee à drie uren aan gewijd en daarbij werden volledige paragrafen van de verklaringen van de Regeringspresident opgesteld. De ETA-woordvoerders werden geprezen omdat ze de term “Zelfbeschikking” uit de teksten hadden weggelaten, omdat die voor Madrid onacceptabel was. Op verzoek van de overkant werd aan het bestand “permanent” toegevoegd, om het niet als “weer van hetzelfde” te laten overkomen. Er werd eveneens overeengekomen dat de tekst van het staakt-het-vuren in het Baskisch én in het Spaans werd geformuleerd om manipulaties uit te schakelen. Er kwam eveneens een akkoord om steeds te spreken over “Araba, Gipuzkoa, Bizkaia en Nafarroa” (alle provincies op het Spaanse schiereiland, inclusief het autonome Navarra!) Als “garanties” werden afgesproken dat de “aanwezigheid van de politie duidelijk zou verminderen” en dat de “druk van de politie op politieke activiteiten van het radicale nationalisme” zou verdwijnen. Abertzale-organisaties zouden, nét als andere politieke groeperingen, een normaal politiek leven kunnen leiden. De Spaanse Regering beloofde zelfs dat de Guardia Civil en de Nationale Politie, maar ook de “Baskische” Ertzaintza en de Franse Veiligheidsdiensten geen aanhoudingen zouden verrichten. ETA beloofde geen acties te ondernemen en zelfs geen brieven te schrijven (om industriëlen aan te manen met geld over de brug te komen.) De onderhandelingen zouden verder gaan, ook al zouden er zich “accidenten” voordoen. (Kale Borroka).
In juli 2005 kwam de eerste waarschuwing van ETA dat “de garanties niet werden nagekomen”!
Pas nu, juni 2007, raakte bekend dat de Spaanse regering zich engageerde om de gemaakte akkoorden tot een “Staatspact” om te buigen, waardoor het risico tot een mislukking bij een eventuele “aflossing” zou vermeden worden. De regering Zapatero had dit nooit afgewezen als “onuitvoerbaar”, maar wel bestempeld als “zeer moeilijk”.
Uiteindelijk kwam in juli 2005 een initieel voorstel vanwege de Regering:
“De Baskische maatschappij is vrij om over haar toekomst te beslissen binnen het geldende grondwettelijke kader”. De akkoorden zouden bij consensus tot stand komen en binnen een volledige afwezigheid van geweld en dwang. Na een goedkeuring door het Congres in Madrid zou de Regering een proces van dialoog met ETA opstarten met het doel tot een definitief einde van het geweld te komen waarbij de democratische principes steeds gerespecteerd zouden worden.
Initieel voorstel van ETA (juli 2005): De Spaanse Regering is bereid een proces te starten waarbij de vrije wil van de Baskische bevolking wordt nagestreefd om over haar toekomst en over het model van politieke relatie met de Staat, te beslissen, binnen het grondwettelijke kader en bij meerderheid aangenomen.
Na ratificatie van de verklaring van Zapatero door beide partijen kwam het in november 2005 tot een eindakkoord. Ook hier was er weer sprake van “afwezigheid van geweld en van dwang”.
In juni 2006 kwam de verklaring van Regeringspresident Zapatero: “De regering zal de beslissingen van het Baskische Volk, vrij aangenomen, binnen het geldende democratische kader, respecteren”. (…) “Ik wil hierbij herhalen dat de Ley de Partidos van kracht blijft.” (Batasuna bleef als partij verboden hoewel vertegenwoordigers ervan mee aan tafel zaten!)
In de loop van 2006 werd het erg duidelijk dat de Spaanse Regering de afspraken die na vele vergaderingen met ETA waren gemaakt en die tot het staakt-het-vuren van de organisatie geleid hadden niet zou uitvoeren.
Zo had de regering mogelijke “bewegingen” in de gevangenenpolitiek beloofd, maar zelfs de erg zieke gevangenen kwamen niet vrij! Ze gingen ermee akkoord de jongerenorganisaties Jarrai-Haika-Segi niet te behandelen als deel van de Organisatie, terwijl kort nadien het Hooggerechtshof dat nét wel deed en de jongerenleiders achter de tralies terechtkwamen! De regeringsafgevaardigden vroegen daarop voor wat meer “zuurstof”. Ze gaven toe bepaalde afspraken niet nagekomen te zijn, maar weten dit aan “externe factoren” zoals het feit dat een aantal rechters “instrumenten van de PP” waren.
Ze beloofden dat Batasuna tegen september-oktober legaal zou zijn.
In december 2006 bleef ETA de drie afgevaardigden van de Regering (intussen belangrijke PSOE-kopstukken) verwijten de gemaakte compromissen niet na te komen terwijl de Regering maar verdere stappen verlangde van de Organisatie. Omdat er helemaal geen “schot” in de zaak kwam, liet ETA dan op 30 december 2006 in een garage van de vlieghaven van Madrid, Barajas, een bomauto de lucht in gaan (waarbij buiten verwachting en door de fout van de politie twee doden vielen…)
Precies drie maanden na de bomaanslag in Madrid Barajas kwam een afvaardiging van de Spaanse Regering (gereduceerd tot één persoon) opnieuw met ETA samen. (maart 2007). De bedoeling was te peilen of de gesprekken opnieuw op gang getrokken konden worden en de afgevaardigde vroeg om totale discretie.
De samenkomst was er gekomen omdat de Organisatie in februari in een brief naar Zapatero haar beklag had gemaakt en de president had opgeroepen op te treden met de verantwoordelijkheid die het ogenblik vereiste.
De Regering beloofde de eerder overeengekomen basisakkoorden uit te voeren maar vroeg als tegenprestatie “méér stappen” van ETA.
Het feit dat de Franse politie een dag eerder in de Dordogne Jon Iurrebaso had gearresteerd (samen met Kepa Suárez) en dat de verkiezingen voor de deur stonden zorgde voor wrijvingen! Iurrebaso was één van de onderhandelaars van ETA! De onderhandelaar noemde de arrestaties “een accident”, verwijzend naar de terminologie die bij aanvang in 2005 werd gebruikt. (“Doorgaan, ook al deed er zich een accident voor.”) Madrid zou stappen ondernemen opdat Parijs Iurrebaso zou vrijlaten. Maar ETA wees erop dat er niet over vrede kon gesproken worden terwijl de organisatie voortdurend werd aangevallen.
Op 21 mei 2007 vond de laatste samenkomst plaats, met enkel Batasuna en de PSOE (beide partijen met 2 personen). De bedoeling was tot een nieuwe reeks onderhandelingen (zie rubriek: "Historiek ETA 13") te komen. ETA had zich enkele dagen eerder geëngageerd “de gewapende strijd te deactiveren en zijn militaire structuren te ontmantelen”. De verkiezingen kwamen eraan en daar moest Batasuna onder één of andere naam aan deelnemen. De onderhandelaar van de Regering wilde een nieuwe ETA-communiqué waarin de organisatie het karakter van het staakt-het-vuren zou verruimen. Er zouden internationale waarnemers aan deelnemen (leden van Sinn Féin?)
De sfeer was verziekt en plots werd dan ook nog Arnaldo Otegi gearresteerd!
Op 5 juni 2007 kondigde ETA het einde van het staakt-het-vuren aan, doe op 6 juni 2007 zou ingaan.
De vraag is of er wel van “onderhandelingen” kan gesproken worden als er van één kant geen toegevingen gedaan worden…
Les déclarations de Xabier Arzalluz
Ekaitza.free.fr
11 octobre 2007
L'ancien président du PNV a fait des déclarations à Euskadi Irratia sur la rupture des négociations et sur la feuille de route d'Ibarretxe.
Il explique que selon les informations en sa possession, la rupture du processus est de la seule responsabilité du ministre de l'Intérieur espagnol Alfredo Perez Rubalcaba. Celui-ci n'aurait pas accepté l'offre d'ETA qui allait jusqu'au dépôt définitif des armes. Dans la même interview, Xabier Arzalluz prévoit que les temps seront durs, « surtout pour le lehendakari », affirmant par ailleurs que celui-ci a mis l'autodétermination sur la table et que si l'Etat espagnol envoie l'armée pour empêcher le référendum, «encore mieux, tout le monde verra ce qu'est l'Etat espagnol ».
De verklaringen van Xabier Arzalluz
De ex-president van de PNV, Xabier Arzalluz, verklaarde vorige week voor de zender Euskadi Irratia dat de verantwoordelijkheid voor de breuk in het vredesproces bij Binnenlandminister, Alfredo Perez Rubalcaba, ligt.
In hetzelfde interview voorziet hij harde tijden, vooral voor de Lehendakari wegens zijn plan voor een Referendum. “Als de Spaanse Staat het leger zendt om dit referendum te verhinderen, is dit des te beter, want dan zal de hele wereld zien wat de Spaanse Staat is.”
