Herri Batasuna

VAN HERRI BATASUNA TOT BATASUNA - VAN 1978 TOT NU

HB - Herri Batasuna

Het objectief van de nieuwe partij, Batasuna, was de onafhankelijkheid ten aanzien van ETA, de verruiming van de partij naar allen die de onafhankelijkheidsgedachte hoog in het vaandel hielden en het naleven van het “Pact de Lizarra”, het Pact van Estella.

Bij de heropstart en bij de verandering van de naam bleef nochtans het zwaard van Damocles boven de partij hangen: het illegaliseren van de nieuwe partij was een kwestie van maanden. Bij die vorming was er wel een afscheiding geweest van Aralar, voorgezeten door Patxi Zabaleta, die de officiële lijn niet wilde volgen: Batasuna veroordeelde het geweld niet, Aralar zou dit wel doen. Een nieuwe onafhankelijke partij was dus gevormd.

Op 26 februari 2002 (na de aanslag 9/11 in New-York) had de US een lijst van terroristische organisaties opgesteld. Lijst die door de ministers van Binnenlandse- en Buitenlandse Zaken van Europa werd goedgekeurd in juni 2003. Aznar was er als de kippen bij om ook ETA daar op te plaatsen en zelfs de politieke partij Batasuna, de radicale jongeren van Jarrai-Haika-Segi, de amnestiebeweging Gestoras Pro Amnistía en nog zoveel meer. Kortom, alle Baskische nationalisten. De Guardia Civil had intussen beslag kunnen leggen op de namen die op deze lijsten voorkwamen.

Op 19 april 2002 diende de ministerraad een wetsontwerp in "Ley Orgánica de Partidos Políticos". Na goedkeuring door de Consejo General del Poder Judicial (Algemene Raad van de Gerechterlijke Macht) en de Consejo de Estado (Raad van State) konden op 27 juni 2002 alle politieke partijen verboden worden die in een netwerk van terroristische activiteiten konden gesitueerd worden. Deze wet werd goedgekeurd door de regerende PP en door de oppositie PSOE en de gevolgen van die wet waren verregaand: lokalen konden gesloten worden, bankrekeningen geblokkeerd, vergaderingen verboden, webstekken getorpedeerd, manifestaties verboden, en zo voort. Dit was het startschot voor magistraat Baltasar Garzón om zijn duivels te ontketenen.

Op 5 juli 2002 liet Garzón beslag leggen op alle goederen van Batasuna en vorderde de blokkering van al hun bankrekeningen.

Op 26 augustus 2002 vaardigde hij een bevelschrift uit waarbij Batasuna gedurende 3 jaar verboden werd activiteiten te organiseren en als toemaatje werden alle lokalen van Batasuna gesloten. Dezelfde dag werd een wetsvoorstel ingediend in de Cortes die, op basis van de Ley de Partidos Políticos, de weg moest vrijmaken om Batasuna, Herri Batasuna y Euskal Herritarrok te illegaliseren.

Op 21 november 2002 stelde Garzón de koepel van Batasuna (22 leden) in beschuldiging voor “lidmaatschap van een gewapende organisatie”. Onder hen bekende namen zoals, Jon Idígoras, Adolfo Araiz, Karmelo Landa, José Luis Elkoro, Joseba Permach en Floren Aoiz.

Bijna een maand later worden 18 dirigenten veroordeeld, maar onder een borg van 12.000 euro’s voorlopig in vrijheid gesteld.

Op 27 december 2002 verklaart het Hooggerecht alle bewijsvoering ontvankelijk en kan het proces van de illegalisering van start gaan op 8 januari 2003. Op 28 maart 2003 wordt het vonnis nog eens bekrachtigd voor de rechtbank van de Sala Especial del Tribunal Supremo (Hooggerechtshof). Nu kon niemand er nog aan twijfelen: Batasuna is illegaal.

Amnistía Internacional drukte zijn bezorgdheid uit: "Als gevolg van de tweeslachtigheid en de onnauwkeurigheid van bepaalde artikels, kunnen stappen ondernomen worden tegen partijen die voorstellen indienen tot grondwetswijziging of die wetsvoorstellen indienen om de vrede te herstellen".

Er was geen ontkomen meer aan voor Batasuna, maar de partij bleef bestaan, weliswaar verboden. Zij konden wel niet meer aan de verkiezingen deelnemen, maar ze probeerden het dan maar onder een andere naam.

Kopstukken van Batasuna

SA - Sozialista Abertzaleak

Na de definitieve veroordeling van Batasuna op 28 maart 2003 laat de parlementaire groep van Batasuna, samen met 7 autonome gedeputeerden, de naam van de partij wijzigen in Sozialista Abertzaleak (Nationalistische Socialisten). Op 17 april 2003 wordt de naamsverandering genotuleerd in het Baskische Parlement. De PSE-Partido Socialista de Euskadi zal de naamsverandering aanvechten bij de rechtbank omwille van het woord “sozialista”. Ze voelen zich voor schut gezet, maar vrezen in feite electoraal verlies door de gemeenschappelijke naam.

Op 20 mei 2003 velt het Hooggerecht een vonnis dat veel verder gaat en geeft het bevel aan het Baskische Parlement om de politieke partij Sozialista Abertzaleak te ontbinden. Als argument wordt hiervoor aangehaald: “De naamsverandering verandert niets aan het feit dat SA dezelfde groep is als Batasuna.” Sozialista Abertzaleak wordt dus gelijkgesteld aan Batasuna en is derhalve ook verboden.

Het Baskische Parlement volgde de instructies voor de ontbinding niet en belastte de juridische diensten van de Kamer met een onderzoek hoe wel moest gehandeld worden. Die beslissing wordt uiteindelijk goedgekeurd met de beslissende stem van de voorzitter van het Parlement, Juan María Atutxa. De Partido Popular (PP) en de Partido Socialista de Euskadi (PSE), samen met Euskadiko Ezkerra (EE) eisten de ontbinding; de Partido Nacionalista Vasco (PNV), Eusko Alkartasuna (EA) en Izquierda Unida/Ezker Batua (IU/EB) bleven zich tegen de ontbinding verzetten, omdat ze geen inmenging van Spaanse rechtbanken wilden in hun politieke huishouden en omdat de SA-volksvertegenwoordigers democratisch verkozen waren. IU/EB zou zich uiteindelijk onthouden. De stem van parlementsvoorzitter Juan María Atutxa was dus doorslaggevend. Hij zal later beschuldigd worden, samen met Kontxi Bilbao (IU-EB) en Gorka Knorr (EA), van burgerlijke ongehoorzaamheid t.o.v. het Hooggerecht. Eind 2006 werd de zaak door het “Tribunal Superior de Justicia del País Vasco” geseponeerd.

Maar de hoeders van de Spaanse Staat, “Manos Limpias” (PP-mantelorganisatie), tekenden verzet aan en willen nu, zonder dat het proces opnieuw gevoerd wordt, dat het Hooggerechtshof een uitspraak doet. Een uitspraak die hen wel bevalt, en dat is een veroordeling voor “burgerlijke ongehoorzaamheid”. En dit moet volgens hen voor juni 2007 gebeuren.

AuB - Autodeterminaziorako Bilgunea

Na de perikelen met Sozialista Abertzaleak presenteerde zich het Plataforma por la Autodeterminación-Autodeterminaziorako Bilgunea (AuB) zich op 15 februari 2003 met als doel de deelname aan de verkiezingen van 25 mei 2003. Het objectief was impulsen geven voor een nieuwe politieke strategie, gebaseerd op het recht van zelfbeschikking (in hun naam voorzien) voor alle Basken. Zoals de wet “Ley de Partidos” uitvaardigde, hadden zij het minimale aantal van 48.000 handtekeningen verzameld en konden dus aan de verkiezingen deelnamen.

Op 1 mei 2003 werd door het Openbaar Ministerie en de Advocaat-generaal van de Staat een procedure bij het Tribunal Supremo ingeleid om AuB onwettig te verklaren en te verbieden. He argument was dat op de lijst van AuB kandidaten stonden die vroeger op de lijsten HB, EH en Batasuna hadden gestaan.

Drie dagen later deed het Tribunal Supremo al een uitspraak: 241 van de 249 kandidaten werden gewraakt en moesten van de kieslijsten verwijderd worden. Vertegenwoordigers van AuB gingen in hoger beroep bij het Grondwettelijk Hof, dat op 9 mei 2003 de annulatie van de 241 bekrachtigde. AuB voerde toch verder campagne en riep op om een stem uit te brengen op één van de 241. Dat zou dan een ongeldige stem zijn. In 12 lokaliteiten van Gipuzkoa en nog 5 lokaliteiten in Navarra was het aantal ongeldige stemmen hoger dat de kandidaat die daar de meeste stemmen behaalde.

HZ - Herritarren Zerrenda

Met het oog op de verkiezingen voor het Europese Parlement op 13 juni 2004, hadden verscheidene leiders van Batasuna de kandidatuur van Herritarren Zerrenda gesteund om aan die verkiezingen deel te nemen. Er werd een lijst opgesteld van 54 personen en de noodzakelijke 48.000 werden ruimschoots gehaald. Deze kandidatuur werd door het Tribunal Supremo geannuleerd op basis van: “Er bestaat een gezamenlijke, geplande en door ETA geleide strategie in verband met de verboden politieke partijen om politieke, sociale en financiële steun te verlenen aan HZ”.

AG - Aukera Guztiak

Op 15 februari 2005 kondigt Batasuna aan dat het zich bij de volgende autonome verkiezingen, op 17 april, met eigen lijsten, "Aukera Guztiak" (Alle Opinies) zal aandienen om op die manier "het huidige proces een impuls te geven". Lehendakari Ibarretxe zei onlangs er alles aan te doen dat iedereen aan deze verkiezingen kon deelnemen. De kandidatuur werd aanvaard door de “Juntas Electorales Territoriales”, het overkoepelende kiescollege in Euskadi. Een paar dagen later brachten de 16 magistraten, die dienden te oordelen over de deelname van "Aukera Guztiak" aan de verkiezingen, 26 pagina's tekst aan om te bewijzen dat het verkiezingsplatform de "opvolger van Herri Batasuna" is en "onderworpen is aan de discipline van ETA", en dus "een creatie van ETA is". "Alle Opinies", een platform dat de stemmen van Batasuna wilde verzamelen, werd dus door de Spaanse justitie meteen verboden. Ook in beroep. En dat kwam er om 0.30 u. op 31 maart 2005: AG mag niet deelnemen aan de verkiezingen. De gewapende organisatie, ETA, komt in haar berichtenblad, "Zutabe" met de vraag aan de nationalisten van links een "overtuigend antwoord" te geven op de politiek van illegalisering. En dat komt er!

EHAK - Euskal Herrialdeetako Alderdi Komunista

De drie vrouwelijke lijsttrekkers van EHAK-Euskal Herrialdeetako Alderdi Komunista (de communistische partij van de Baskische gebieden) besloten hun verkiezingscampagne te wijzigen en "aan hun programma de principes toe te voegen van de groep die buiten de wet gesteld en verboden werd". Ze bieden de kiezers hún kandidaten en lijsten aan om samen te werken aan vrede en democratie en voor de burgerlijke en politieke rechten. De "nieuwe namen" aan het politieke firmament zijn drie onbekende vrouwen:

§ Karmele Berasategi voor de provincie Araba

§ Maite Aranburu voor de provincie Bizkaia

§ Nekane Erauskin voor de provincie Gipuzkoa

De partij werd in 2002 opgericht en is sedert 22 maart 2002 toegelaten. Communistisch! Het is even slikken, maar als de hele wereld je in de steek laat en je van je rechten beroofd wordt…Batasuna roept, na het raadplegen van de basis op 9 april 2005, "officieel" op, om op 17 april te stemmen voor EHAK-Euskal Herrialdeetako Alderdi Komunista, omdat dit "de enige wettelijke optie van dit ogenblik is". Batasuna legt er de nadruk op dat ze de "geïllegaliseerde" partij niet vervangt, noch ze opvolgt. En op 13 april 2005 maakte de Spaanse Minister van justitie, Juan Fernando López Aguilar, zijn besluit bekend dat de "subjectieve aanwijzingen" die werden samen gebracht "onvoldoende" zijn om preventief op te treden tegen EHAK. De partij behaalt 9 zetels.

In mei 2007 zijn er gemeenteraadsverkiezingen en de PP zet zijn zwaar geschut in stelling. Om te vermijden dat de leiders van Batasuna eventueel op de kieslijsten van EHAK zouden plaatsnemen, hebben zij een wetsvoorstel ingediend in de Cortes om EHAK te verbieden, een partij die ze zelf hebben aanvaard in 2002.

Op 20 februari 2007 wordt het wetsvoorstel om EHAK te verbieden in de Cortes weggestemd, alleen de PP stemt voor. Daarop ondernam de PP nog een wanhoopspoging door het wetsvoorstel in te dienen in het Parlement van Baskenland.

Op 22 februari 2007 verwerpt het Baskische Parlement het wetsvoorstel met grote meerderheid: 53 tegen 15 stemmen.

D3M - Demokrazia Hiru Milioi

Op 10 januari 2009 werd de nieuwe politieke partij “Demokrazia Hiru Milioi” (D3M of Democratie 3.000.000) voorgesteld in een hotel in Bilbao. Ik spreek over een politieke partij terwijl het eigenlijk over een politiek platform (verzameling van radicale nationalistische krachten) gaat dat wil deelnemen aan de komende autonome verkiezingen van 1 maart 2009.

De benaming 3DM slaat op het inwonersaantal van Euskal Herria. Het verzamelen van de noodzakelijke handtekeningen is al van start gegaan. Voor Bizkaia moeten minstens 9.500 handtekeningen opgehaald worden, voor Gipuzkoa 5700 en voor Araba 2500. De promotors van het platform moeten de lijst met kandidaten indienen tussen 21 en 26 januari 2009.

Het grove geschut werd onmiddellijk in stelling gebracht en de “Fuerzas y Cuerpos de Seguridad” of Policía Nacional, de Guardia Civil en de Ertzaintza, kreeg ‘s middags op 9 januari 2009 al de opdracht uit te zoeken of het nieuwe platform geen dekmantel is voor het verboden Batasuna, zodat ook D3M dan kan verboden worden. Dat zou dan al de 11^de politieke partij zijn die verboden wordt (allemaal partijen die streven naar onafhankelijkheid).

Het heeft niet lang geduurd. Tussen 10 januari 2009 en 22 januari 2009 is het parket van de Audiencia Nacional er in geslaagd inleidende informatie te verzamelen bij de Politie, de Guardia Civil en de Ertzaintza, die hebben vastgesteld dat er banden zijn tussen de formaties D3M (Demokrazia Hiru Milioi, Democracia 3 Millones) en Askatasuna met Batasuna en de rest van de organisaties van “Izquierda Abertzale”. Deze gegevens zouden volstaan om een proces van nietigverklaring van beide partijen in te leiden bij de “Sala del 61” van het Hooggerechtshof.

De band van D3M met de verboden politieke partijen zou er in bestaan dat kandidaten leden zijn van Batasuna, EH, HB of ANV, wat meteen als onwettige kandidaturen wordt beschouwd.

De band van Askatasuna aan de andere kant zou er in bestaan, dat zij de strategie mogelijk maken die bij voorgaande verkiezingen werd gebruikt. Zij zouden gebruik maken van zogenaamde “slapende” letterwoorden voor hun partij, waar dan elementen van de verboden partijen kunnen op fungeren.

Op de lijsten van D3M bevinden zich o.a. de ex-leden van Herri Batasuna, Julen Aginako en Itziar Aizpurua en vertegenwoordigers van ANV, Unai Zurrano en Ane Legorburu.

Op de lijsten van Askatasuna staan o.a. Manuel García Centoira en Francisco Arzuaga, die deel uitmaakten Euskal Herritarrok en kandidaten van het verboden Herritarren Zerrenda.

Besluit: wie ooit op een lijst gestaan heeft die later, om drogredenen, verboden werd, kan nooit meer op een lijst voorkomen. Politieke partijen die de onafhankelijkheid van Euskal Herria in hun blazoen voeren, worden onverbiddelijk, maar onterecht gelieerd aan ETA en dus verboden. In Spanje worden ideeën verboden!

Interview met Koldo Gorrostiaga

Een andere kijk op de Spaanse 'strijd tegen het terrorisme'