Waarheidscommissie
...geef ons ook onze lijken terug, en wijs ons ook de moordenaars aan.
Overkoepelend orgaan van collectieven voor slachtoffers van het Franquisme
26 maart 2009
In het jaar 2006 werd het overkoepelende orgaan "Lau Haizetara Gogoan" opgericht, met als doel de krachten te bundelen in de strijd voor het herstel van het antifascistische “Ley de Memoria Histórica” (historisch besef). In dat overkoepelende orgaan bevinden zich groeperingen en organisaties zoals: Ahaztuak 1936-1977, Debagoienako Fusilatuen Senideen Batzordea (Arrasate), Eusko Abertzale Ekintza-Acción Nacionalista Vasca, Katin Txiki (Oiartzun), Martxoak 3 Elkartea-Asociación de Victimas del 3 de Marzo (Gasteiz), Memoriaren Bideak (Nafarroa) y Oroituz (Andoain).
Tijdens het parcours, van 2006 tot nu, is men tot een overeenstemming gekomen over twee documenten die beschouwd worden als onontbeerlijk om het herstel van het antifascistische “memoria histórica” aan te vatten:
De "Decálogo de la Memoria", waarin het gedachtegoed van de deelnemende groepen werd opgenomen (in verkorte versie, de inhoud vrij vertaald hieronder).
Waken over de naleving van het nationale en internationale juridische raamwerk teneinde de opzoekingen voort te zetten na wie verdwenen is tijdens de burgeroorlog en de periode erna. Officiële promotie van het onderzoek, de opgravingen en de identificatie in overeenstemming met het internationale protocol.
De oprichting van een studiegroep die zich moet buigen over de toestand van het historisch besef van de burgeroorlog en de dictatuur, over de verplichte opvoeding en over de rol van de communicatiemedia tijdens de Franquistische periode en de democratische periode erna. Een groot gedeelte van het historisch besef bestaat uit het begrijpen van het hoe en het waarom van het “vergeten” (doofpotoperatie).
De erkenning van de rol die de republikeinen gespeeld hebben bij de opbouw van onze democratie, door middel van algemeen stemrecht voor man en vrouw in november 1933.
De goedkeuring op korte termijn van een dringend decreet dat de verwijdering regelt van alle Franquistische symbolen (monumenten, plakkaten, officiële kentekens en straatnamen).
De oprichting van een staatsmuseum over de burgeroorlog en de antifranquistische oppositie.
De totale vrijgave en ter beschikkingstelling van alle militaire archieven en de digitalisering ervan via Internet
De annulatie van alle Franquistische processen, gevoerd door onwettige tribunalen, die geleid hebben tot het executeren van meer dan 50.000 republikeinen.
De installatie van een centraal gedeelte in de Valle de los Caídos, voorzien van een tentoonstelling aangaande het wie, hoe en waarom van de constructie, en voorzien van een herinnering aan de 12.000 politieke gevangen die er in erbarmelijke omstandigheden dwangarbeid moesten verrichten.
Het plaatsen van bewegwijzering naar openbare of publieke werken die uitgevoerd werden door politieke gevangenen (o.a. Bidankoze). Het voorzien van een schadeloosstelling van de overlevenden, grotendeels gefinancierd door de verantwoordelijke openbare en publieke ondernemingen, die zich op de kap van die gevangenen hebben verrijkt. De oprichting van een commissie van historici die via een waarheidscommissie de waarheid moet achterhalen en die waarheid achteraf via een officiële versie door het parlement moet laten goedkeuren.
De realisatie van een grote openbare plechtigheid als erkenning voor alle mannen en vrouwen die gestreden hebben voor de verdediging van de vrijheid en voor de wettelijke democratie.
De "Tabla de la Memoria", waarin met precisie een leidraad voor actie werd vastgelegd ten behoeve van lokale, provinciale en autonome sociale groepen en instituten (in verkorte versie, de inhoud vrij vertaald hieronder).
Verwijdering van de institutionele terminologie bij de diverse politieke krachten in gemeentehuizen en deputaties, zoals daar zijn: “De waardigheid recupereren”, “Terugkeren naar de waardigheid”... in verband met de diverse initiatieven gedirigeerd door slachtoffers van het Franquisme. Immers, die slachtoffers hebben nooit hun waardigheid verloren, zij hebben er voor gestreden en stierven er zelfs voor.
Nastreven van een globale consensus in alle lokaliteiten onder het motto “IZEN GUZTIAK / TODOS LOS NOMBRES” (alle namen). Bedoeling is dat alle slachtoffers niet alleen hun naam en faam herwinnen, maar ook het besef aan de strijd die ze geleverd hebben.
Een lijst opstellen van alle personen die economische represailles en inbeslagnames hebben ondergaan tijdens het Franquisme en het in gang stellen van initiatieven om klachten dienaangaande in te dienen.
De rehabilitatie eisen en stimuleren van functionarissen en arbeiders uit lokale instellingen die slachtoffer werden van de Franquistische “zuivering”, en annulatie van de gevoerde processen.
In toepassing brengen van het voorstel van maart 2006, ingediend door de Raad van Europa, om overal alle Franquistische symbolen te verwijderen: namen van dorpen (El Ferrol del Caudillo), straatnamen (Avenida Generalissimo Franco), monumenten, plakkaten, enz.
Een gemeentelijke en provinciale lijst opstellen van “plaatsen uit het historisch besef: (gevangenissen, detentiecentra, massagraven, veldslagen…) en de benaming invoeren van “oorlogsarchitectuur”. De nodige middelen voorzien voor bewegwijzering en onderhoud, en die plaatsen in het bijzonder plan van aanleg aanstippen als “zona protegida no urbanizable” (beschermde zone, niet bebouwbaar).
Uitwerking van een transmissieplan: studiewerk over de burgeroorlog, de repressie en het dictatoriale regime in Euskal Herria. Er moet rekening gehouden worden met de lokale geschiedenis en de participatie van getuigen die hun wedervaren kunnen overbrengen aan studenten. Als uitgangspunt kan het “Euskal Curriculuma” gebruikt worden, dat zich al in de fase van de uitwerking bevindt.
Het urgent voorzien van middelen om alle gemeentelijke en provinciale archieven, die informatie bevatten over de slachtoffers van het Franquisme, te zoeken, te recupereren, te bewaren en te organiseren. De documenten beschikbaar stellen voor de maatschappij, zoals aanbevolen door de “Ararteko” (ombudsman) op 11 maart 2005 (document (1181/2003/16). Van dezelfde orde is de teruggave van de “Papeles de Salamanca” (de oorlogsarchieven die in Salamanca zijn ondergebracht) en van de teruggave van het schilderij “Gernika” van Picasso aan het Baskische volk, waarvoor het trouwens bestemd was.
De zoektocht naar en de identificatie van massa- en andere graven (kuilen die gegraven werden om gefusilleerden te dumpen) stimuleren, er van uitgaand dat de corresponderende instituten alle noodzakelijke middelen voorzien om dit tot een goed einde te brengen.
Initiatieven eisen en stimuleren die leiden tot de annulatie van alle processen gevoerd door het Francoregime.
Initiatieven eisen en stimuleren die leiden tot de veroordeling van het Francoregime als “misdrijven tegen de menselijkheid”, zoals aanbevolen door Amnesty International op 18 juli 2005 en door de Raad van Europa op 17 maart 2006.
Om al deze paragrafen tot uitvoer te kunnen brengen, doen wij een beroep de lokale en provinciale besturen om een “Waarheidscommissie” op te richten, waarbij zij als tussenpersoon, verdediger en stimulant optreden voor de “Asociaciones de Victimas del Franquismo” (Associaties van Slachtoffers van het Franquisme.
Eibar, a 15 de Abril de 2007
Comisión de la Verdad
In het 2008, na maanden arbeid samen met de directie van de mensenrechten van de Baskische regering, werd een voorstel uitgewerkt (wetsvoorstel) om een "Comisión de la Verdad" (waarheidscommissie) op te richten. Het voorstel werd goedgekeurd door het Baskische parlement op 2 november 2008.
Daarom roepen wij nu (26 maart 2009) op om onmiddellijk over te gaan tot de installatie van die waarheidscommissie, ongeacht de eventuele komende samenstelling van de nieuwe regering (op 1 maart 2009 waren er regionale verkiezingen). De verdediging van de mensenrechten moet zich plaatsen boven alle partijgrenzen heen, ook boven de politieke belangen van die partijen die de “vergetelheid”, de “stilte” en de “straffeloosheid” (wat wij eens te meer aanklagen) hebben uitgelokt.
Op vraag van de “Dirección de Derechos Humanos del Gobierno” heeft de "Lau Haizetara Gogoan" een rapport uitgewerkt, dat de visie over de karakteristieken en de objectieven van een toekomstige "Comisión de la Verdad de Euskal Herria" (waarheidscommissie voor euskal Herria) gedetailleerd heeft beschreven. Dit rapport werd op 16 februari 2009 aan de Baskische regering overhandigd.
Rapport
A. Voorafgaandelijke voorwaarden
1. Er moeten volledige politieke, institutionele en juridische garanties komen zodat participatie mogelijk wordt, in alle vrijheid en op gelijke voet, van alle politieke en sociale sectoren in Euskal Herria. Leden van politieke en sociale sectoren die individueel of collectief betrokken waren in de strijd tegen het Franquisme en voor vrijheid, democratie, republiek en sociale rechtvaardigheid. Alleen op die manier wordt het mogelijk de noodzakelijke voorwaarden te creëren om voor eens en voor altijd een einde ter stellen aan de structurele elementen van Franquisme en aan de straffeloosheid van de erfgenamen ervan. Laten wij niet vergeten dat een van onze stichtingsgroepen momenteel verboden is (ANV), net zoals ten tijde van Franco en op basis van de dezelfde argumentatie.
2. Er moeten waterdichte garanties (juridisch, politiek, sociaal) komen, en zekerheid, dat onder geen enkele omstandigheid de objectieven van onze commissie tegengewerkt of verhinderd worden.
B. Objectieven
1. Het uitwerken van een noodzakelijke methodologische en procesgerichte basis, om een einde te stellen aan de “stilte” en de “straffeloosheid” ten aanzien van de genocide, aangericht tegen het Baskische volk en de rest van de volkeren uit de Spaanse staat, door middel van drie integrale programma’s:
a. Onderzoek en socialisering van de waarheid
b. Gerechtigheid doen geschieden
c. Verwezenlijking van een politiek van herstel en garanties dat dit nooit meer gebeurt
2. Herstel van alle rechten voor burgers die verdwenen zijn, gefusilleerd of gebannen werden tijdens de militaire rebellie van Franco en het latere staatsterrorisme. Wij klagen speciaal het nu heersende neofranquisme aan, dat een aangepaste versie is van het genocidenregime van weleer.
3. Het communiceren met en informeren van de nationale en internationale gemeenschap over de dimensie van de genocide aangericht tegen de burgers van ons land. Het stimuleren van een debat over oplossingen voor het Baskische conflict op basis van internationale legale criteria.
Om de dimensie van de genocide aanschouwelijk voor te stellen, beroepen wij ons op volgende vaststaande feiten van genocide in andere landen, en vergelijken dit met een paar andere landen :
In Bosnië, tussen 1991 en 1995, werden 15 misdrijven gepleegd op 1000 inwoners (1,5%)
In Guatemala, tussen 1975 en 1980, werden 6 misdrijven gepleegd op 1000 inwoners (0,6%)
Welnu:
In Navarra, tijdens de eerste twee maanden van de rebellie, werden 12 misdrijven gepleegd op 1000 inwoners (1,2%)
Over heel Euskal Herria, tussen juli 1936 en juli 1938, werden 5 misdrijven gepleegd op 1000 inwoners (0,5%)
Al die gegevens liggen boven de trieste resultaten van Zuid-Afrika, Argentinië, Chili en Uruguay, die niet eens 0,1% bereiken.
4. Er moet een nieuwe mijlpaal komen betreffende het overstijgen van de toestand van “vergetelheid” en “stilte” over de genocide die ons volk te verduren kreeg, en dit moet veel meer betekenen dan herdenkingshommages. Wij eisen daarom urgente oplossingen voor de problemen waarmee de slachtoffers kampen. Wij eisen daarom garanties dat deze genocide, in welke vorm dan ook, nooit meer mogelijk wordt.
Dit alles eisen wij, mannen en vrouwen van Euskal Herria, rekening houdend met de internationale wettelijke normen, hoofdzakelijk vastgelegd in de “Universele Verklaring van de Rechten van de Mens”.
Euskal Herria, 26 de Marzo de 2009
posted by Ahaztuak1936-1977 @
06 april 2009: Wij zijn nog ver van huis
De regionale regering van Navarra heeft een hommage voor anti-Franquistische verzetslui verboden, die moest doorgaan op 6 april 2009. De hommage was georganiseerd door “Ahaztuak 1936-1977”, stichtend lid van het overkoepelend orgaan van collectieven voor slachtoffers van het Franquisme, ter gelegenheid van het 40ste herdenkingjaar van de dood van Jokin Artajo en Alberto Asurmendi (inwoners uit Iruñea-Pamplona). In april 1969 vonden twee leden van EGI, Alberto Asurmendi en Jokin Artajo, de dood in de vallei van Ultzama (Navarra) toen een bom die zij in hun wagen transporteerden, ontplofte. Zij waren een actie, een verzetsdaad, aan het voorbereiden tegen de dictatuur en het kwam niet bij hen op om ook maart iemand te verwonden, laat staan te doden. Zij wilden de doorgang van een etappe in de “Vuelta de España” (Ronde van Spanje) grondig verstoren, om op die manier aan Europa duidelijk te maken wat de dictatuur van Franco aanrichtte. Hierdoor radicaliseerde de beweging EGI, met als gevolg dat zij afstand nam van de PNV en met meer dan 200 militanten overstapten naar ETA.
Voor alle duidelijkheid, Alberto Asurmendi en Jokin Artajo waren niet van ETA, maar van EGI, de jongerenafdeling van de PNV.
