ETA: een obstakel?

23 mei 2010

Op 30 juli 2010 zal er een vol jaar verstreken zijn sinds ETA nog een “geplande” aanslag gepleegd heeft. Ik onderstreep “geplande” aanslag omdat het treffen in Parijs zuiver toeval was (In de omgeving van Parijs, te Dammarie les Lys, komt op 16 maart 2010 in een vuurgevecht tussen de Franse politie en Etarras 1 Franse politieman om het leven. De Franse politie was bij toeval op de Etarras gestoten.)

In dat jaar heeft Izquierda Abertzale een nieuw vredesinitiatief uitgewerkt: Hoe kan er een einde gesteld worden aan het gewapende conflict? Er wordt een oplossing aangeboden met uitsluiting van alle geweld.

De weerklank van de bijeenkomst was zelfs te horen tot in Venetië, waar de dag van de “oplossing van conflicten en raaklijnen met de vrede” gehouden werd. Hier hoorde bemiddelaar Brian Currin uit eerste hand de lezing van het referaat uit de mond van Jone Gorizelaia, een van de advocaten van Izquierda Abertzale. Op deze dag was ook het lid van Sinn Féin, Raymond McCartney, aanwezig en vertegenwoordigers van Kurdistan. Zij waren het er allen over eens dat het een prijzenswaardig en potentieel vernieuwend document was. Zij riepen de regeringen van de EU op om het initiatief te steunen, en op uitnodiging van Europarlementslid Frieda Brepoels (N-VA) stelde mensenrechtenadvocaat Brian Currin uit Zuid-Afrika op 29 maart 2010 een internationale verklaring voor in Brussel. Op 19 mei 2010 laat Brian Currin aan ETA weten dat de internationale steun niet eeuwigdurend is. ETA had in die 2 maanden nog niet gereageerd.

Zelfs de Baskische socialist Jesús Eguiguren (sinds de verkiezingen van 1 maart 2009 President van de Grupo Parlamentario Socialista in het Baskische parlement en die vroeger veel onderhandelingen leidde met Izquierda Abertzale) heeft erkend dat Izquierda Abertzale op het punt gekomen is dat zij de polsslag van ETA controleert. Maar ETA heeft nog altijd niet het medicijn ingenomen om de druk te verlagen. De organisatie gaat verder alsof er niets gebeurd is.

Op vandaag zijn vrijwel alle politieke formaties (met uitzondering van de PP) het er over eens, in mindere of meerdere mate, dat de stappen die Izquierda Abertzale onder de leiding van Arnaldo Otegi (nog altijd in de gevangenis) gezet heeft significant zijn, maar de realiteit is nog altijd dat er momenteel geen enkele garantie is voor een nieuwe cyclus, zonder geweld.

De politieoperatie van de voorbije week (*), waarin de vermoedelijke huidige leider van ETA gearresteerd zou zijn, verzwakt uiteraard ETA, maar zij plooien (nog) niet.

(*) Op 20 mei 2010 worden in Iparralde vier verdachten gearresteerd. Volgens de Franse politie zou één van hen de militaire leider zijn van ETA. Terwijl de Franse politie nog in de voorwaardelijke wijs spreekt, staat het voor de Spaanse Binnenlandminister Rubalcaba al vast dat dit momenteel de hoogste in rang is bij ETA. Het gaat om Mikel Kabikoitz Carrera Sarobe, alias “Ata”.

Vanochtend vroeg werden twee mannen en een vrouw opgepakt in een appartement in Bayonne, dicht bij de Spaanse grens. Tegelijkertijd werd nog een man opgepakt in een plaatsje in de buurt. Naast Mikel Kabikoitz Carrera Sarobe is ook de 27-jarige Arkaitz Agirregabiria gearresteerd. De arrestatie van “Ata” is al de zesde in rij in bijna twee jaar en bij iedere arrestatie wordt uitgebazuind dat ETA onthoofd is. Maar iedere keer opnieuw volgen nieuwe arrestaties.

Iedere betrokkene zit in spanning te wachten op een communiqué van ETA waarbij de organisatie de oproep van de Verklaring van Brussel positief zal beantwoorden. De kranten staan er bol van.

Hoe moeten wij die stilte van ETA interpreteren? Een goed of een slecht signaal? ETA heeft in zijn recente communiqués de stappen die Izquierda Abertzale gezet heeft, gesteund. Maar uitsluitsel over een nieuwe strategie, gebaseerd op de Verklaring van Brussel, is er nog altijd niet gekomen. Wat wel vast staat, is het feit dat hoe langer ETA wacht met het beslissende communiqué, hoe meer de geloofwaardigheid van het voorgestelde stappenplan zal afbrokkelen. De tijd speelt in het nadeel van eventuele vredesonderhandelingen en de “believers” houden hun hart vast mocht ETA toch opnieuw tot de actie overgaan. De enige strohalm die dan nog overblijft, is dat Izquierda Abertzale op dat ogenblik ronduit en volledig breekt met ETA.

Niet alleen ETA wordt op de vingers gekeken. Er wordt ook verwacht dat de Spaanse regering wat water in de Spaanse wijn doet. De regering is alleen bereid tot dialoog als er een definitief einde gesteld wordt aan het geweld van ETA (over het eigen geweld, foltering en repressie, wordt met geen woord gerept) of als Izquierda Abertzale in duidelijke termen de acties van ETA veroordeeld. Brian Currin noemt dit: “Een weinig realistische verwachting”.

De Spaanse regering zou alvast het wantrouwen kunnen ontmijnen door de leiders van Batasuna (Arnaldo Otegi, Rafa Díez, Miren Zabaleta, Arkaitz Rodríguez, Sonia Jacinto en Txelui Moreno) in vrijheid te stellen en hen toe te laten tot de verkiezingen van volgend jaar 2011. Zij worden vooralsnog niet in vrijheid gesteld, en het beroep dat zij instelden werd op 27 maart 2010 verworpen. Het proces zal waarschijnlijk doorgang vinden op 13 oktober 2010.

De president van de Bizkai Buru Batzar (hoofdbestuur Bizkaia) van de PNV, Andoni Ortuzar, pleitte op 25 mei 2010 alvast voor de afschaffing van de Ley de Partidos.

Abstractie gemaakt voor de Partido Popular die de confrontatie (hoe gewelddadiger, hoe liever) in stand wil houden als wissel op boertig electoraal gewin, menen wij te mogen vaststellen dat de overige politieke partijen de opening die gemaakt werd door Izquierda Abertzale, op prijs stelt. Dit gaat van een voorzichtige in overweging nemen tot onvoorwaardelijke steun. De komende weken of maanden moeten ons meer duidelijkheid verschaffen. Nu is het glas, al naar gelang, nog halfvol of halfleeg.