Lý Đợi phỏng vấn Dương Như Nguyện

Web Tác giả Trần Xuân An

Bàn về nhan đề

BÀI PHỎNG VẤN NHÀ VĂN DƯƠNG NHƯ NGUYỆN

DO NHÀ THƠ LÝ ĐỢI THỰC HIỆN

(trên Tạp chí điện tử Talawas)

Link bản sao: http://tranxuanan.writer.3.googlepages.com/bansao_lydoi-pv-duongnhunguyen_talaw.htm

09-03 HB8: Thư của một người viết văn:

"Ông Trần Xuân An quý mến,

Cách đây hai hôm, tôi đọc Talawas. Như bị một lực hút khá mạnh, tôi dán chặt mắt vào nhan đề bài trả lời phỏng vấn của giảng viên đại học, nhà văn Dương Như Nguyện (Hoa Kỳ) do nhà thơ Lý Đợi (Sài Gòn) thực hiện. Trước hết, bởi bài ấy có một nhan đề rất gần gũi với một biểu tượng trong một số tác phẩm của ông:

Xin ông đừng nghĩ tôi không lưu ý đến từ "biểu tượng" (symbolic) trong nguyên văn. Và trong toàn bộ tác phẩm của ông, ông cũng chỉ dùng từ "cưỡng hiếp" với một nghĩa duy nhất có tính biểu tượng mà thôi. Từ ông dùng với tỉ lệ cao hơn trong các văn cảnh tương tự là "sa-đích" (sadisme, sadist), với ý nghĩa: khuynh hướng, chủ nghĩa độc ác, bạo dâm (hãm hiếp với những hành vi tàn ác như cắn xé, đánh đập và sỉ nhục). Đúng là từ sa-đích chính xác hơn, trong việc phản ánh thực trạng. Nếu chỉ dùng từ "cưỡng hiếp" thì phải đi đôi với "bôi nhọ", "sỉ nhục", "cắn xé"... Trong tình cảnh như thế, nạn nhân chỉ biết gào rú (nếu còn có thể mở miệng), hoặc chịu đựng đau đớn (nếu bị bịt miệng), chứ làm sao "đáp ứng" ("lên", "nảy lên") cho được! Thật là tình cảnh quá đau lòng!

Tôi nghĩ bài trả lời phỏng vấn trên hẳn có sự đồng cảm tâm trạng của vài thế hệ hậu chiến, sau 1975, tại Miền Nam Việt Nam nói chung. Xin cảm ơn nhà văn Dương Như Nguyện và nhà thơ Lý Đợi, nhà xuất bản và tạp chí điện tử liên quan...

Kính gửi đến ông những thông tin này.

Kính chào ông và chúc ông luôn khoẻ mạnh, sáng tác hay, nghiên cứu sâu.

Hoàng Hùng (Huế)".

Trả lời của WebTgTXA.:

Xin đăng tải lá thư của ông Hoàng Hùng (Huế) ở mục "Tin tức mới" này với lời cảm ơn chân thành nhất của WebTgTXA.. Thưa ông Hoàng Hùng, những kẻ sa-đích văn, sử, triết... thời nào, nước nào cũng có, nhưng mức độ và số lượng lại tuỳ lúc, tuỳ nơi. Nguyên văn cô Dương Như Nguyện viết: "The course of history can become the rapist, and the culture is the victim". Dịch chính xác cụm từ "the course of history" là sách giáo khoa về bộ môn lịch sử, giáo trình sử học, mặc dù cũng có thể dịch: diễn trình lịch sử. Cụm từ ấy được nhân cách hoá, làm chủ ngữ của mệnh đề thứ nhất trong câu, với ngụ ý: sử gia hay tập thể sử gia (tác giả hoặc nhiều tác giả của một cuốn sách giáo khoa về lịch sử)... Nói cụ thể là sử học luôn phân định tính chất chính nghĩa hay phi nghĩa của một hay vài lực lượng nào đó trong chiến tranh, cách mạng; do đó, sản phẩm văn hoá của một hay vài lực lượng ấy được cho là chính nghĩa, cách mạng, tiến bộ hay phi nghĩa, phản động, lạc hậu... Tôi nghĩ rằng ông Hoàng Hùng cũng như nhà văn Dương Như Nguyện đã, đang và sẽ chia sẻ với tôi điều này. Xin giới hạn vấn đề sử học – văn hoá như vậy.

Trân trọng,

Kính thư,

Trần Xuân An

(WebTgTXA.).

Đặc biệt, xem thêm:

 Nhà giáo Nguyễn Chiến và thủ pháp nghệ thuật "lời tục, nghĩa thanh":

http://tranxuanan.writer.googlepages.com/baimoi-sachmoi-tinmoi-12