Trần Xuân An - Thơ sử về Quảng Trị (nạn đói Ất dậu 1945): Nghi thức nhặt cơm rơi của bà mẹ quê
HAI BÀI THƠ VỀ NẠN ĐÓI ẤT DẬU 1945
Ảnh: Nhiếp ảnh gia Võ An Ninh (Hà Nội, 1945)
Xem lại một bài thơ
trong tập "Lặng lẽ ở phố" (TXA., 1995):
ĐA NHIM, NHỚ LẠI MỘT TỨ THƠ
MƯỜI LĂM NĂM TRƯỚC
Trần Xuân An
tưởng niệm nỗi đau lịch sử:
nạn đói Ất dậu 1945
ngồi trước trang sách mở
bóng điện tròn sáng soi
nghe trĩu đau vầng trán:
nghẹn đặc giọt mồ hôi
giọt mồ hôi cúi mặt trồng đay
bỏng kiếp tôi đòi
trên đồng lúa ngậm đòng
phải cắn răng nhổ bỏ!
chữ học trò giấy vở
bóng đèn chao nét ngời
ngước lên nhìn: giọt lệ
tự thuở nào, sắp rơi
giọt lệ rơi từ hốc mắt hờn căm ngút trời
hai triệu rưởi người quắt queo chết đói!
sổ tay thơ buốt nhói
máu ứa ra chảy ròng
như mồ hôi nước mắt
bóng điện rực rỡ hồng
giọt máu hồng nhoà ngực lạnh mưa đông
vẫn nắm chặt tầm vông lao vào đồn giặc!
đâu chỉ là nước mắt
chuyện tình xưa, đa nhim! (1)
bóng điện treo từng giọt
lương tâm không im lìm
thắp màu nắng nghìn xưa
bao dung nhân hậu ấm buồng tim
để Hi-rô-shi-ma, Na-ga-sa-ki (2)
cũng đêm đêm rưng rưng
giọt nắng!
1981 – 1995
Đức Trọng, Lâm Đồng – TP.HCM.
TXA.
(1) Đa Nhim, địa danh ở tỉnh Lâm Đồng, tiếng nhân tộc K’Hor, có nghĩa là nước mắt. Đó là nơi có hồ nước thuỷ điện. Công trình thủy điện Đa Nhim này do Nhật Bản bồi thường chiến tranh, trước 1975.
(2) Hiroshima, Nagasaki, hai thành phố của Nhật Bản bị đánh bom nguyên tử, kết liễu cuồng vọng Đại Đông Á thuộc Nhật của phát-xít Nhật.
Xem bản dịch thô (phác dịch) bài thơ này ra tiếng Anh, ở cuối trang.
<<<<<<<<< >>>>>>>>>:
Trần Xuân An -- CHÙM THƠ SỬ VỀ QUẢNG TRỊ, 07 bài
(chùm thứ 1) -- bài 1 - bài 7
Trần Xuân An -- Những tồn nghi trong loạt thơ sử mới viết
(luận giải)
Trần Xuân An -- Viết tiếp thơ sử về Quảng Trị, 3 bài
(chùm thứ 2) -- bài 8 - bài 10
Trần Xuân An -- Thơ sử về Quảng Trị, 2 bài
(chùm thứ 3) -- bài 11 - bài 12
Trần Xuân An -- Thơ sử về Quảng Trị, 2 bài
(chùm thứ 4) -- bài 13 - bài 14
Nguồn ảnh: Báo Người Hà Nội (Bắc kỳ,1945)
NGHI THỨC NHẶT CƠM RƠI
CỦA BÀ MẸ QUÊ
Trần Xuân An
nhớ bài thơ về Đa Nhim, 1981
quý hạt ngọc trời, thói quen từ bé
chao vào muỗng canh những hạt cơm rơi
đưa lên miệng, kính cẩn lời niệm khẽ
chưa từng nhạt phai, dù tuổi tám mươi
Ất Dậu, bốn lăm, niềm đau trận đói
(cha lén ăn, để chết lịm con thơ
quá tủi thẹn, đã tự mình treo cổ!)
suốt đời bà, chưa khuây quên bao giờ
chuyện quê buồn, tôi nghe từ tuổi nhỏ
người thành ma đói, ngập chợ đầy đường
một cơ khổ giữa trùng trùng cơ khổ
năm năm giặc Nhật, mấy triệu đau thương
trở mặt Đông Du, mị lừa Đại Á
xót đau, biết trước, còn bịp ai đây!
nay tóc bà vẫn trắng mây nhân hậu
lỡ cơm rơi, nhặt lại, dẫu đủ đầy
nỗi mất nước khắc sâu vào số phận
tiếc ngọc trời thành nghi thức nguyện cầu
Hiro, Naga cũng hằng tưởng niệm
với tiếng bẻ gươm? vỗ cánh bồ câu.
14 – 15:25, 29-12 HB10
TXA.
Tôi có chỉnh sửa lại đôi chút ở khổ thơ đầu, so với bản đã gửi đăng. Dẫu vậy, nội dung vẫn không có gì thay đổi. Đây là bản chính thức. Xin thành thật cáo lỗi. TXA. (30-12 HB10).
Bóng đèn điện -- từ nguồn điện Đa Nhim (Đơn Dương) -- ở Đức Trọng, Lâm Đồng: giọt mồ hôi tủi nhục, giọt lệ căm hờn, giọt máu tiến công, giọt nắng nhân hậu (tứ thơ của TXA.)
(ảnh chỉ có tính chất minh họa - Google tìm kiếm)
Google Sites / host
WORDPRESS, GOOGLE PAGE CREATOR, DOTSTER, MSN. & YAHOO ... / HOST, SEARCH & CACHE