q. Trần Xuân An - Mùa hè bên sông - Chú thích 2

19. Về lập trường, quan điểm viết sử của Quốc sử quán triều Nguyễn, thể  hiện ở Thực lục qua ba kỉ IV (1847 - 1883), V (1883 - 1885), VI (1885 - 1888), tác giả tiểu thuyết này (Trần Xuân An) đã căn cứ vào hai bản phàm lệ của kỉ V, kỉ VI và chủ yếu căn cứ vào thời điểm phân kỉ ở Thực lục để minh định: Chính triều (1847 - 06.9.1885); ngụy triều (06.9.1885 - 1888...).

24. Tiếp theo ba chú thích (25), (28) và I.115: Bổ sung thêm ghi nhận về hai khuynh hướng yêu nước, chống Pháp nhưng phi mác-xít - lê-nin-nít, tuy có nhiều điểm gần gũi, ở những năm bốn mươi thế kỉ hai mươi (XX): Việt Nam Quốc dân đảng và Quốc tế Cộng sản đệ tứ (Troskisme).

Về chủ nghĩa tam dân, nhà sử học Phan Khoang viết, vào hai năm Dân quốc thứ 12 - 13 (1923 - 1924), Tôn Dật Tiên chỉnh lí tôn chỉ, đảng cương:

"... Đại ý về dân tộc chủ nghĩa thì chủ trương sửa lại các điều ước đã kí với các nước, khôi phục địa vị bình đẳng, tự do trên quốc tế; về dân quyền chủ nghĩa thì chủ trương nhân dân có bốn quyền là quyền sáng chế [: kiến nghị, sáng tạo về chính trị - TXA. ct.], quyền phúc quyết, quyền tuyển cử, quyền bãi miễn; về dân sinh chủ nghĩa thì chủ trương chia đều đất ruộng, quốc hữu hoá các sản nghiệp lớn"; "lấy đảng trị nước (dĩ đảng trị quốc) [trong giai đoạn đầu, gọi là thời kì quân chánh - TXA. ct.]".

"Khi Tôn Dật Tiên tái lập chánh phủ ở Quảng Châu (1923), người ta đã thấy nhiều nhân viên của Mạc Tư Khoa như Du-rin (Yourin), Giô-phơ (Joffe), Bao-la-đinh (Borodine), Ga-len (Gallen) làm cố vấn cho ông; và nhiều tổ chức phỏng theo kiểu Nga.

Tôn Dật Tiên nói rằng: "Chủ nghĩa cộng sản là lí thuyết dân sinh, và nguyên tắc dân sinh [của chủ nghĩa tam dân - TXA. ct.] là sự thực hành chủ nghĩa cộng sản. Hai lí thuyết này không khác nhau lắm, nhưng phương tiện của nó thì không giống nhau". Ấy là vì trong lí thuyết tập sản, ông muốn dành phần cho cá nhân, và ông bài xích sự giai cấp tranh đấu [TXA. in đậm], cho đó là một bệnh hoạn do sự tiến bộ của xã hội gây ra. Ông nói: "Chúng tôi khen ngợi sự bác học của Các Mác, nhưng chúng tôi không thể áp dụng những phương pháp của ông ở Trung Quốc được, vì ở đây chúng tôi khổ vì nghèo, chứ không phải vì sự bất bình đẳng về của cải"".

(Trích: Phan Khoang, “Trung quốc sử lược”, in tại nhà in Hồng Phát, Chợ Lớn, 1958, tr. 526 - 527, tr. 588 - 589).

Và như đã trình bày, sau cuộc khởi nghĩa Yên Báy (1930), Việt Nam Quốc dân đảng đã phân hoá và thoái hoá. Không kể Đại Việt quốc xã đảng, Đại Việt dân chính đảng là một nhánh nảy sinh vào những năm đầu thập niên bốn mươi (1940...). Về đảng Đại Việt, sau hiệp định Giơ-ne-v (Genève) 1954, đảng này có xây dựng chiến khu tại Ba Lòng, Quảng Trị để chống Diệm - Nhu, nhưng cuối cùng cũng "thoả hiệp", ngày càng biến chất, thoái hoá rất tệ hại! Nói chung, ở Miền Nam, giai đoạn 1954 - 1975, trong hai đảng, Việt Nam Quốc dân đảng và Đại Việt đảng, chỉ có Việt Nam Quốc dân đảng là còn có tư cách chính trị, còn giữ được một mức độ uy tín nào đó (mặc dù trong chính kiến, cương lĩnh hoạt động còn có thêm khía cạnh chống cộng). Tuy vậy, dẫu được quyền hoạt động công khai tại Miền Nam, nhưng dưới sức ép của Mỹ và Thiên Chúa giáo, Việt Nam Quốc dân đảng cũng bị đẩy vào thế ngặt nghèo, bị bức hại. Các sư sãi Phật giáo, các thành viên của các tổ chức thuộc nhiều khuynh hướng chống Diệm - Nhu - Cẩn, cùng với các đảng viên Việt Nam Quốc dân đảng, đều bị Mỹ - Diệm bắt bớ, thủ tiêu (lại diễn đạt bằng các cụm từ lóng đầy tính chất bỡn cợt một cách tàn ác: "cho đi tàu suốt", "cho mò tôm"!). Cái chết tự sát của nhà văn Nhất Linh (Nguyễn Tường Tam) do Diệm - Nhu bức tử là một sự kiện tiêu biểu. Trong giai đoạn đấu tranh nghị trường về sau, dưới chế độ Thiệu, có bộ phận đã biến chất, "thoả hiệp", xôi thịt, rất đáng chê trách. Đây là trường hợp điển hình cho bi kịch lâm vào "thế kẹt lịch sử" của những người yêu nước, cách mạng, chống ngoại xâm, nhưng không cộng sản, và không có hậu thuẫn nước ngoài, cụ thể là hậu thuẫn của một trong hai khối, đứng đầu là Nga và Mỹ, lại bị bộ phận "tả đạo" phản quốc trong nước thắng thế chèn ép, bức hại! Nói tóm lại, từ 1954 đến 1975, thực chất Việt Nam Quốc dân đảng chỉ ngắc ngoải sống, dưới nanh vuốt của Mỹ, ngụy và "tả đạo". Sau Ngày Giải phóng 30.04.1975, vì chính kiến chống cộng của chính đảng này, hầu hết các đảng viên cốt cán của Việt Nam Quốc dân đảng đều bị đi học tập cải tạo.

Về "chủ nghĩa xét lại" hay về Tổ chức Quốc tế Cộng sản đệ tứ (Troskisme), “Từ điển triết học” của Liên Xô có những đoạn viết:

"Trào lưu cơ hội chủ nghĩa, thù địch với chủ nghĩa Mác, nhưng lại hoạt động dưới ngọn cờ của chủ nghĩa Mác, trong phong trào công nhân cách mạng".

"... gieo rắc tư tưởng cải lương tư sản trong phong trào cộng sản; chúng tìm cách xoá bỏ tinh thần cách mạng của chủ nghĩa Mác - Lê-nin, phá vỡ lòng tin của giai cấp công nhân và nhân dân lao động vào chủ nghĩa xã hội, tước vũ khí và làm tan rã tinh thần của công nhân và nhân dân lao động trong cuộc đấu tranh của họ chống chủ nghĩa đế quốc. Bọn theo chủ nghĩa xét lại phủ nhận tính tất yếu lịch sử của cách mạng xã hội chủ nghĩa, chuyên chính của giai cấp vô sản và vai trò lãnh đạo của đảng mác-xít - lê-nin-nít, phá vỡ những cơ sở của chủ nghĩa quốc tế vô sản, rơi vào chủ nghĩa dân tộc".

Ngoài ra, Tự điển triết học còn cho rằng, "chủ nghĩa xét lại" xuyên tạc những nguyên lí cơ bản của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử; hạ thấp vai trò tự giác của quần chúng, vai trò nhân tố chủ quan, tức là các tác động của chủ thể đối với hiện thực khách quan, trong tiến trình lịch sử, trông chờ ""sự biến đổi tự phát của chủ nghĩa tư bản thành chủ nghĩa xã hội""; đặc biệt là xoá nhoà ranh giới duy tâm và duy vật, từ bỏ nguyên tắc tính đảng vô sản của hệ tư tưởng v.v... Tự điển triết học cũng cho rằng, cùng với việc chống "chủ nghĩa xét lại", Liên Xô còn đẩy mạnh việc chống chủ nghĩa giáo điều chết cứng, máy móc, thiếu linh hoạt, thiếu sáng tạo, trong việc vận dụng chủ nghĩa Mác - Lê-nin.

(Trích & xem: “Từ điển triết học”, Nxb. Tiến Bộ - Maxcơva (1975), liên kết với Nxb. Sự Thật - Hà Nội, 1986, tr. 698 - 699).

Ở Việt Nam, ngoài Tạ Thu Thâu trên lĩnh vực chính trị như đã trình bày, một số nhà nghiên cứu cho rằng trên lĩnh vực văn học, còn có Vũ Trọng Phụng, nhà văn hiện thực phê phán, ít nhiều đã ảnh hưởng tư tưởng chính trị của Quốc tế Cộng sản đệ tứ.

Trong thực tiễn chính trị ở Liên Xô và các nước Đông Âu, chính vì thiếu tự do tư tưởng, tự do báo chí, tự do xuất bản, tự do ngôn luận v.v. cùng ý thức tôn trọng sự khác biệt về tư tưởng và về các hình thức thể hiện tư tưởng (tính độc lập trong sáng tạo) đã dẫn đến sự nghèo nàn, bất động, trì trệ, ngột ngạt, bức bối, và sụp đổ.

Trong những năm khởi động Đổi mới ở nước ta, báo chí hay nhắc đến câu kinh điển: "cưỡng bức quy luật sẽ bị quy luật trừng phạt". Phải hiểu như thế nào về câu ấy? Lí luận và thực tiễn?

Tôi đã viết về chủ nghĩa xã hội với kinh tế năm thành phần và bản sắc dân tộc trong tiểu thuyết “Sen đỏ, bài thơ hoà bình”, Nxb. Thanh Niên, 2003.

Tôi cũng đã thể hiện khát vọng sáng tạo của dân tộc Việt Nam chúng ta, chống sự nô dịch tư tưởng, trong bài bạt: “Ý nghĩ khi đọc lại tiểu thuyết của mình, "Mùa hè bên sông": "Danh dự Tổ quốc và thói tệ sùng bái cá nhân người nước ngoài"”.

Tóm lại, ở các chú thích (25), (28), I.115 và II.24, tôi muốn phê phán sự chuyên chế, bức hại trí thức, nhà văn bằng những cách thức quá tàn bạo. Xét về đối tượng: trí thức, nhà văn, kể cả chính khách, không phải là "thiên tử" (để xảy ra tình trạng như "phù Lê" dai dẳng, hoặc "tôn phù hậu duệ hoàng tử Cảnh" dẫu đã lỗi thời!). Xét trong bối cảnh giữa thế kỉ hai mươi (XX): lại là cao trào tự do, dân chủ, cộng hoà, chứ không phải chế độ chuyên chế phong kiến. Tôi phê phán theo quan điểm lịch sử - cụ thể là như thế; và đồng thời tôi muốn chứng minh rằng, sự sát phạt giữa các chính khách, đảng phái có khuynh hướng chính trị yêu nước, chống Pháp là xuất phát từ cái được gọi nguyên tắc không chia sẻ quyền lực hay còn gọi là đấu tranh giai cấp một cách triệt để, không khoan nhượng nhằm thực hiện chuyên chính giai cấp (thực chất là chuyên chính về hệ tư tưởng). Nếu quả thật những trí thức, nhà văn, chính khách nói trên là bè lũ tay sai, "thoả hiệp" với giặc xâm lược, thì việc họ phải bị trừng trị theo pháp luật, có toà án xét xử một cách công khai, minh bạch là sự đã đành! Nhưng đâu phải trường hợp nào cũng thế! Ngoài ra, hành quân chiến đấu và ở chiến trường phải nổ súng là việc tất yếu một khi lực lượng xung đột với lực lượng, như sự kiện quân đội Việt Minh quét sạch quân Việt Nam Quốc dân đảng chiếm đóng Lào Cai hồi năm 1946. Tôi không phải ngây thơ để không biết rằng, thời đại đã đặt ra quan niệm: Tinh thần, hành động yêu nước, chống ngoại xâm chẳng có nghĩa lí gì nếu không cùng hệ tư tưởng của giai cấp! Dân tộc và giai cấp, cái nào nặng, cái nào nhẹ? Trong Tuyên ngôn Đảng Cộng sản (1848), Mác và Ăng-ghen đã trả lời bằng sự khẳng định: Giai cấp là trên hết! Đến đầu thập niên hai mươi của thế kỉ hai mươi, V. I. Lê-nin (Lénine) cũng đặt giai cấp trước dân tộc: "Vô sản các nước và các dân tộc bị áp bức, đoàn kết lại!", chứ không phải "Các dân tộc bị áp bức và vô sản các nước, đoàn kết lại!". Như thế, với Lê-nin, quan điểm vẫn y nguyên: Giai cấp là trên hết! Giai cấp và dân tộc là hai vấn đề phải thống nhất làm một. Từ đó, có thể nói, phải chăng sự thể ấy cũng là một trong những cơ sở để lí giải về lịch sử cuộc chiến tranh dài dằng dặc, hận thù và máu xương chất ngất, lênh láng? Đó là một nỗi đau lịch sử, không phải không còn di chứng hậu chiến. Đâu rồi tinh thần đoàn kết dân tộc? Đâu rồi lòng nhân hậu vốn là truyền thống dân tộc? Ca dao, tục ngữ Việt Nam đã khẳng định những điều tưởng như phi lí, chỉ là thần thoại huyễn mị (chỉ là phép tu từ!), nhưng lại có thật: "Ba cây chụm lại nên hòn núi cao", "Bát nước đổ xuống, bưng lên lại đầy". Tình đoàn kết, lòng nhân hậu ấy cũng là biểu hiện tiểu tư sản chăng? Tôi cũng biết, chủ tịch Hồ Chí Minh đã đề cao khẩu hiệu "Tổ quốc trên hết", chứ không phải "Giai cấp trên hết", trong thời điểm Người đọc Tuyên ngôn độc lập và cùng biên soạn Hiến pháp 1946. Nhưng đâu là sức ép? Đâu là sách lược tạm thời? Và đâu là mục tiêu chiến lược? Hẳn ai cũng rõ, với cái nhìn toàn cục, một khi thế giới bị phân chia thành hai khối, tư sản đối đầu vô sản, cả hai đều quyết chiến, đấu tranh giai cấp triệt để và không khoan nhượng, không chia sẻ quyền lực, trong gần trọn thế kỉ hai mươi (XX).

Với quan điểm xây dựng và củng cố chuyên chính vô sản, tất nhiên các lực lượng yêu nước, cách mạng theo hệ tư tưởng tư sản như Việt Nam Quốc dân đảng, t-rốt-kít (troskiste) phải bị tiêu diệt, nếu không chuyển hoá ý thức hệ giai cấp. Chỉ có thể đoàn kết trên một lập trường duy nhất: lập trường dân tộc đồng nhất với lập trường giai cấp!

Cuộc phân tranh đến mức chiến đấu thật sự giữa Đảng Cộng sản Việt Nam và Việt Nam Quốc dân đảng thực chất là đấu tranh giai cấp, chứ không phải là đấu tranh giữa lực lượng yêu nước với bọn phản quốc, tay sai đúng nghĩa. Cuộc đấu tranh giai cấp đó cũng xuất phát từ sách lược "biến chiến tranh [chống] đế quốc thành nội chiến cách mạng" của Lê-nin. Nói cách khác, hai nhiệm vụ, mục tiêu chiến lược vốn được xác định là phải tiến hành đồng thời: giành độc lập dân tộc (đánh đuổi Pháp, Nhật) và cách mạng vô sản (đánh bại các lực lượng phi vô sản mà Việt Nam Quốc dân đảng là một tổ chức có khuynh hướng tư sản [thực chất chỉ trung dung, tiểu tư sản mà thôi!]; do đó, hiển nhiên Việt Nam Quốc dân đảng là kẻ thù giai cấp của giai cấp vô sản, đối tượng phải tiêu diệt của chuyên chính vô sản).

Phải chăng đã đến lúc nên xem lại hai chữ "phản quốc", vốn chỉ là "chiếc mũ", trong hoàn cảnh lịch sử - cụ thể, phải chụp lên đầu Việt Nam Quốc dân đảng? Phải chăng nên xác định lại cho thật rõ ràng: Việt Nam Quốc dân đảng, có khuynh hướng thuộc hệ ý thức tư sản, chỉ là kẻ thù giai cấp của giai cấp vô sản, đối tượng phải tiêu diệt của chuyên chính vô sản, trong bối cảnh lịch sử - cụ thể thuở bấy giờ?

Phải chăng đó là sự thật lịch sử?

Tôi không có ý định biện minh để phục hồi tư cách chính trị cho Việt Nam Quốc dân đảng. Dẫu sao, từ rất lâu về trước, Việt Nam Quốc dân đảng đã thật sự biến tướng, biến chất giữa hai gọng kìm lịch sử. Vả lại, hiện nay Việt Nam Quốc dân đảng trong thực tế, không còn đảng viên nào, tổ chức cũng đã tan hoang, chỉ còn là vấn đề sử học.

25.  Chú thích II.25, tr. 322 (kế tiếp chú thích II.24):

Khi tôi đặt dấu chấm hết của lần bổ sung này, trên Tạp chí Xưa & Nay, số 154 (202), tháng 12.2003 của Hội Khoa học lịch sử Việt Nam, đã đăng tải tiếp phần hai bài báo của Hoàng Văn Lân, nhan đề "Hồ Chí Minh đã tiếp thu chủ nghĩa Mác như thế nào?". Phần hai bài nghiên cứu ấy được trang trọng in ở tr. 5 - 6 & in tiếp ở tr. 38 - 39 của số tạp chí trên, sau khi phần một đã được trang trọng in ở tr. 4 - 7, số trước: 153 (201), tháng 11.2003.

Xin mạn phép trích một đoạn thuộc phần hai để tham khảo thêm về mối quan hệ giữa Nguyễn Ái Quốc với Quốc tế Cộng sản đệ tam và Liên Xô:

" ... Từ năm 1920, Hồ Chí Minh là người đầu tiên trong lịch sử cách mạng hiện đại đã vận dụng học thuyết Mác với một tầm nhìn sáng tạo mang đầy đủ tính chất một chiến lược đối với phong trào giải phóng dân tộc Việt Nam [... TXA. lược bớt (lb.)].

Nhưng khi Hồ Chí Minh đến Mat-x-cơ-va (7.1923) với tư cách đại biểu chính thức duy nhất được Chủ tịch Đoàn Quốc tế Cộng sản mời tham dự Đại hội V - QTCS. (17. 6 - 08.7. 1924) thì V. I. Lê-nin qua đời. Trong nội bộ Đảng Cộng sản Liên Xô bắt đầu diễn ra một chuỗi đấu tranh nội bộ (còn kéo dài suốt thế kỉ XX), tranh giành quyền lực phe phái nặng nề. S-ta-lin ngày càng tập trung quyền lực, đàn áp thanh trừ những người khác mình, buộc các đảng cộng sản và phong trào cách mạng thế giới phải đi theo đường lối [:] thuyết tả khuynh cực đoan về đấu tranh giai cấp, chuyên chính vô sản, bôn-sê-vích hoá phong trào cộng sản quốc tế, chính quyền công nông, cách mạng thổ địa... [TXA. in đậm (iđ.)]. Học thuyết Mác bị tước mất tính sáng tạo biện chứng và tính thực tiễn. Một thực tế lịch sử không thể bỏ qua là, thuở ban đầu sau khi thành lập QTCS. (3.1919), hầu hết các phong trào cách mạng, các phân bộ (section) của QTCS. rồi các đảng cộng sản đều phải tìm chỗ dựa ở Liên Xô và QTCS., chứ không riêng gì Hồ Chí Minh và phong trào cách mạng Việt Nam [TXA. iđ]. Do đó, không lạ gì khi QTCS. và Liên Xô bắt đầu tác động tới cách mạng Việt Nam về đường lối và cả về tổ chức nhân sự, muốn thay thế vai trò Hồ Chí Minh, hướng cách mạng Việt Nam theo "đường lối cách mạng vô sản quốc tế" do S-ta-lin chi phối [TXA. iđ.]. Việc "bổ sung" học thuyết Mác cũng như tầm nhìn sáng tạo mang đầy đủ tính chất chiến lược của Hồ Chí Minh đối với học thuyết Mác, đặc biệt là đường lối cách mạng giải phóng dân tộc của Hồ Chí Minh xuất phát từ sự bổ sung và theo như trình bày từ "Báo cáo về Bắc Kì, Trung Kì và Nam Kì" vừa phân tích trên kia, hoàn toàn không được S-ta-lin và QTCS. ủng hộ [TXA. iđ.]. Và cũng vì thế, các hoạt động của Hồ Chí Minh trước và sau Đại hội V - QTCS., đặc biệt là ý định Hồ Chí Minh mong muốn sớm trở về với cách mạng Việt Nam gặp không ít trở ngại [TXA. iđ.]. Nhưng [... TXA. lb.], cuối cùng, nhờ Đi-mi-tri Đa-khai-lô-vích Ma-nu-in-s-ki (1883 - 1959), một uỷ viên Ban Chấp hành QTCS. đồng thời là uỷ viên Ban Chấp hành Đảng Cộng sản Liên Xô, tìm cách tranh thủ Đoàn Chủ tịch QTCS. chấp thuận bổ sung Hồ Chí Minh vào Ban Phương Đông và cử về hoạt động ở Trung Quốc, Hồ Chí Minh mới có điều kiện bắt tay thực hiện chiến lược đã định. Trong quyết định Ma-nu-in-s-ki trực tiếp trao cho Hồ Chí Minh có ghi "Nguyễn Ái Quốc thay mặt QTCS., đại diện toàn quyền của QTCS. tại Viễn Đông". Từ đó đến năm 1943, đó là chức vụ chính thức mà Hồ Chí Minh đã giữ để hoạt động [TXA. iđ.]. Ngày 11.11.1924, Hồ Chí Minh đến Quảng Châu và từ đó, trực tiếp định hướng và lãnh đạo cách mạng Việt Nam theo chiến lược đã định, từ tuyên truyền, tập hợp lực lượng, đào tạo cán bộ đến xây dựng tổ chức cách mạng, thúc đẩy phong trào cách mạng ở trong nước, xây dựng quan hệ quốc tế, gắn Việt Nam với thế giới, kết hợp dân tộc với thời đại. Toàn bộ hoạt động của Hồ Chí Minh từ 1924 đến 1945 (sử sách đã viết nhiều, chúng tôi xin phép không nói lại) đã trực tiếp dẫn thẳng tới Cách mạng Tháng tám 1945. Điều chúng tôi muốn nhấn mạnh ở đây là, [... TXA. lb.], Cách mạng Tháng tám diễn ra hoàn toàn khác quan điểm chính thống mà QTCS. bàn định suốt từ 1919 đến 1943 ...".

Tôi không nói đến phần một của bài nghiên cứu, khi Hoàng Văn Lân đề cao Nguyễn Trường Tộ một cách sai lầm quá đáng. Phần một cũng đề cao Đông Kinh nghĩa thục của những nhân sĩ yêu nước, nhưng không phê phán tên tay sai Nguyễn Văn Vĩnh đứng đầu tổ chức nghĩa thục ấy.

Tôi chỉ nhấn mạnh đến những thông tin khách quan đã được in đậm ở đoạn trích trên. Nếu quả thật lượng thông tin khách quan ấy được thẩm định chính xác, tôi xin phép được sử dụng để làm sáng tỏ hơn cho chú thích (38) và (39) của tiểu thuyết này, nhất là cho bài bạt: " Ý nghĩ khi đọc lại tiểu thuyết của mình, "Mùa hè bên sông": "Danh dự Tổ quốc và thói tệ sùng bái cá nhân người nước ngoài" " và cho hai câu của tôi viết về ý nghĩ của mình về vấn đề liên minh, một khi từ rất lâu, vào năm 1943, tổ chức Quốc tế Cộng sản đệ tam đã giải thể do yêu cầu, khát vọng độc lập, tự chủ, bình đẳng của các đảng cộng sản ở các nước:

Vấn đề là tính chất liên minh như thế nào!

Phải dân chủ, bình đẳng về dân tộc; phải độc lập tuyệt đối về chủ quyền đất nước!

Thiết tưởng không cần nói về cách thức tổ chức liên minh. Nói một cách giản dị là, cần có những đại hội của liên minh, bàn về các vấn đề chung, hỗ trợ lẫn nhau, nhưng tuyệt đối không được xâm phạm vào chủ quyền mỗi nước. Thế giới đã quá thấm thía thủ đoạn "củ cà rốt với cây gậy chỉ huy"! Và chỉ nói thêm một điều: Tôi có lần phê phán vai trò "thiên tử" của giáo hoàng La Mã cũng như vai trò "thiên đình" của Toà thánh Rô-ma (Rome), cho dù trong tương lai, biết đâu, sẽ có một giáo hoàng La Mã nhận nhiệm vụ có nhiệm kì một cách dân chủ, chứ không phải cho đến mãn đời như thể vua chúa; cho dù trong tương lai sẽ có một giáo hoàng La Mã thuộc chủng tộc da vàng hoặc da đen, chứ không phải da trắng như gần hai ngàn năm nay! Tôi đoan chắc, căn cứ vào xu thế dân chủ và tiến bộ ngày nay, sớm muộn cũng đến lúc cả Toà thánh Va-ti-căng (Vatican) sẽ giải thể, lẫn giáo hoàng Rô-ma sẽ cáo chung.

Xin thứ lỗi khi tôi nói trắng ra như thế này:

Chủ đích của tôi là muốn lí giải về lịch sử giai đoạn 1858 - 1975. Một trong những nguyên nhân khiến cuộc chiến tranh kéo dài đến thế là bởi ai cũng biết rõ, qua các sử liệu chính xác, đã được thẩm định, công bố: Các giáo hoàng La Mã trong một trăm mười bảy (117) năm ấy là những tên xâm lược đích thực. Một nguyên nhân khác: Thử hỏi, giả định như có một Việt kiều ở Mỹ, rồi ở Nga hoặc chỉ ở một cường quốc nào đó, lại có chân trong một tổ chức quốc tế nữa, cũng có viết cỡ vài cuốn sách, khoảng trăm bài báo, có khuynh hướng thân cường quốc [...], anh ta về nước, bạn có tin vào anh ta để trao vận mệnh Đất nước và dân tộc vào tay anh ta hay không? Câu trả lời ở đầu thế kỉ hai mươi mốt (XXI) về Việt kiều hiện nay, thời đại bùng nổ thông tin, vẫn 100% là "không".

Xin ngẫm nghĩ một chút nữa xem! Ngay người Việt Nam với nhau, đều ở trong nước suốt cả đời, nhưng người Miền Bắc không tin người Miền Nam, người Miền Nam không tin người Miền Bắc, nữa là Việt kiều Mỹ, Việt kiều Pháp, Việt kiều Nga!

Xin thưa rằng, đó là sự thật lịch sử thuở đầu thế kỉ hai mươi (XX). Đầu thế kỉ trước, thông tin vốn mù mịt. Bấy giờ, nhân dân Việt Nam từ vài thế kỉ trước đã phẫn hận với kinh nghiệm cay đắng về quá trình truyền đạo của Thiên Chúa giáo cùng hậu quả thực dân, tạo nội phản của nó (xem ra không khác gì hoạt động tuyên truyền, giác ngộ cách mạng!). Ngoài ra, nhân dân ta còn nghẹn ngào đến mức uất hờn, với kinh nghiệm cay đắng về phong trào Đông Du thân Nhật và thực chất của chiêu bài Đại Đông Á (phát xít!). Sau đó, kinh nghiệm cay đắng cũng không kém chua xót về Việt Quốc, nhất là Việt Cách, và thực chất của Tưởng Giới Thạch! Tất nhiên không thể đánh đồng (hoá đồng mẫu số) của bốn thực thể, lực lượng (phân số) trên.

Có một chi tiết nữa, tôi xin vô phép kể: Hồi đó, thực dân và các phe phái chống cộng còn tuyên truyền xuyên tạc rằng, Nguyễn Ái Quốc không phải là Hồ Chí Minh. Nguyễn Ái Quốc đã chết từ lâu rồi! Chẳng qua chúng muốn hạ uy tín quá lớn của Hồ Chí Minh! Thật là một sự xuyên tạc trắng trợn, nhưng cũng có lắm người nhẹ dạ, cả tin cứ tưởng đúng là như vậy!

Nỗi đau lịch sử là thế đó!

Tôi được sinh sau đẻ muộn, chỉ nghe nhiều người già tóc bạc da mồi, trước 1975, thở than như thế. Xin ghi lại để tham khảo và kiểm chứng, trên tinh thần "không có hoài nghi khoa học, sẽ không có khoa học", không gieo dấu hỏi vào nước uống, sẽ không biết H2O. Tất nhiên hoài nghi khoa học phải được hiểu như một thuật ngữ cố định, có ba dấu ngang nối giữa bốn chữ: hoài-nghi-khoa-học. Hoài-nghi-khoa-học (II.25.a) để phân tích, tổng hợp, loại suy, chứng minh, phản biện với nhiều thao tác nghiên cứu nghiêm túc khác nữa, để cuối cùng phải đi đến kết-luận-khoa-học (hay kết luận có tính khoa học). Dứt khoát không để rơi vào trường hợp đa nghi bệnh hoạn hoặc vô tình bị kéo vào âm mưu tung hoả mù gây hoang mang của bọn thù địch, tâm địa xấu xa, lợi dụng mặc cảm lầm lạc trong quá khứ để bôi đen tất cả cho huề hoà, xí xoá!

Xin thưa lại một lần nữa: Chủ đích của tôi là muốn lí giải về lịch sử giai đoạn 1858 - 1975. Trên đây chỉ là một vài trong những nguyên nhân lịch sử, xét về tình trạng nội bộ nhân dân Việt Nam chúng ta. Nguyên nhân chủ yếu vẫn là tham vọng bành trướng, thực dân, phát xít, đế quốc của Thiên Chúa giáo, Pháp, Nhật, Mỹ...

Nỗi đau lịch sử là thế đó!