Zwammen / Fungi

Shiitake, Reishi en andere zwammen voor een zevende hemel.

Het boek Genesis vertelt ons hoe God de wereld schiep. De paddestoelen worden er niet vernoemd en al wat God schiep was goed, werd ons gezegd. Zijn de paddestoelen dan scheppingen van de duivel? Men zou het gaan geloven, te oordelen naar het wantrouwen dat door de eeuwen heen en nu nog voor schimmels en paddenstoelen bestaat.

Geheimzinnig en spannend zijn ze altijd wel geweest. Denk maar aan de vele onheilspellende volksnamen die aan heel wat paddenstoelen werden gegeven: heksenboleet, duivelsei, duivelsbroed, stinkzwam, om de fameuze heksenkringen niet te vergeten. Kijk ook maar naar de schilderijen van Jeroen Bosch waar satansboleten worden afgebeeld bij de hellepoort.

Verwonderlijk is dit allemaal niet, als je kijkt naar de merkwaardige groeiwijze, het plots verschijnen en even snel weer verdwijnen van de vruchtlichamen in de donkere bossen, de lijkengeur van de Phallus impudicus, de giftigheid van bijvoorbeeld de groene knolamaniet en de hallucinerende effecten van kaalkopjes en konsoorten. Je zou voor minder bang worden en, tezelfdertijd, bewondering opbrengen.

De laatste jaren krijgen we zowel in de voeding, in de geneeskunde als in de spirituele sfeer een heroplevende belangstelling voor de paddestoel. De voornaamste redenen zijn:

Shiitake of Lentinus edodes

De Shiitake behoort tot de familie van de Polypraceae, ook wel taaiplaten genoemd. Take is het Japanse woord voor paddestoel en Shii is de boom waar deze paddestoel traditioneel op gekweekt werd (Castanopsis cuspidata).

De hele paddestoel is eetbaar en wordt ook bij ons in deftige restaurants als delicatesse verorberd. Het is echter niet om zijn fijne smaak maar wel om zijn bijzondere geneeskracht dat hij nu de aandacht trekt.

Shiitake is traditioneel en wetenschappelijk één van de best onderzochte paddestoel. Zijn werkzame stoffen zijn de polysacchariden lentinan en KS-2, die een immuunstimulerende werking hebben. Daarnaast bevat deze taaiplant eritadenine, een stof die cholesterolverlagend werkt.

Eiwitten (alle essentiële aminozuren), vitamine B, veel mineralen en zelfs wat vitamine B12 en D, wat voor planten toch bijzonder is, maken van deze paddestoel een smakelijk en gezond voedingsmiddel.

Werking op immuunsysteem

Naast een algemene verbetering van de werking van het centraal regelorgaan van de immuniteit, de thymusklier, is door vele onderzoekingen komen vast te staan dat de polysacchariden in Shiitake zorgen voor een

- stimulering van de interferonproductie,

- remming van de vorming van weerstandsonderdrukkende prostaglandinen van het type E2,

- verbetering van de herkenning van antigenen,

- toename van de productie en van de activiteit van Natural Killercellen (NK-cellen),

- toename en stimulering van de macrofagen (“vreetcellen”) waardoor bacteriën onschadelijk worden gemaakt.

Shiitake is effectief tegen een verzwakte immuniteit in het algemeen, zowel bij een verhoogde vatbaarheid voor infecties zoals verkoudheid en griep, als bij ernstige aantastingen van de weerstand zoals bij sommige vormen van kanker of Aids.

Vooral bij vele virusinfecties zoals myxovirus, griep, herpes, HIV en hepatitis zijn er goede resultaten te verwachten.

De anti-tumorwerking, die in meerdere studies wordt gemeld, is niet gericht op een rechtstreekse vernietiging van de kankercellen maar is te danken aan de stimulering van het immuunsysteem, vooral dan het activeren van T-helpercellen en NK-cellen (1).

Lentinus edodes heeft ook een algemene vitaliteitsverbeterende werking en is dus ook te gebruiken bij vermoeidheid, ouderdomszwakte en tijdens een herstelperiode. Het kan zodanig ook ter vervanging van Ginseng worden gebruikt.

Verder wordt ook melding gemaakt van successen bij allergie, astma en een te hoog cholesterolgehalte in het bloed (2).

Veilig

Uit de zeer lange geschiedenis als voedingsmiddel en uit hedendaags onderzoek is gebleken dat het gebruik van Shiitake volkomen veilig is.

Ganoderma lucidum of Lakzwam

Lakzwam is een merkwaardige en mooi glanzende zwam, die wel uit gelakt hout lijkt gesneden. In Japan noemt men deze soort Reishi, hij wordt er al eeuwen gebruikt als gezondheidsmiddel en zelfs als geluksbrenger.

Wetenschappelijk onderzoek lijkt de veelzijdige en wonderbaarlijke werking van deze paddestoel te bevestigen. Zo werd er in verschillende dierproeven zowel bij astma als bij eczeem een anti-allergische activiteit aangetoond (3).

Waterige extracten van de Lakzwam verlaagden ook de glucoseconcentratie in het bloed bij ratten, waarmee het volksgebruik bij suikerziekte bevestigd werd.

Daarbij werden in de paddestoel twee glycanen (Ganoderma A en B) gevonden die bloedsuikerverlagend werken (4). Verder zijn er ook stoffen gevonden die de aanmaak van cholesterol afremmen (5).

En alsof dat nog niet genoeg is, werd er in de zwam ook een bloeddrukverlagende ACE-inhibitor (Angiotensin Converting Enzym) gevonden (6).

Redenen genoeg dus om aan deze Ganoderma en aan al die andere zwammen wat meer aandacht te besteden. Misschien moeten er naast kruidkundigen ook wel zwamkundigen komen, die zich specialiseren in de studie en het praktisch gebruik van geneeskrachtige paddestoelen.

Een eerste lijstje van te bestuderen (boeiende) paddestoelen, zowel geneeskrachtige als giftige, laat ik hier volgen:

Nog genoeg te onderzoeken dus, in deze geheimzinnige, giftige en geneeskrachtige wereld van onze paddestoelen.

Literatuur

Referenties

1. Chihara G et al. Anti-tumor and metastasis-inhibitory activities of lentinan as an immunomodulator: an overview. Cancer Detect Prev 1987; 1: 423-443.

2. Takashima et al. The effect of eritadenine on cholesterol metabolism in the rat. Biochem Pharmacol 1974; 23: 433-438.

3. Hansen HP. Ganoderma. Eine Pilzdroge der ostasiatischen Volksmedizin mit vielfältigen pharmakologischen Wirkungen. Dtsch Apoth Ztg 1982; 128: 789-792.

4. Hikino et al. Antidiabetes drugs. Isolation and hypoglycemic activity of Ganoderma A en B, glycanen of Ganoderma lucidum fruitbodies. Planta medica 1989; 55: 423-428.

5. Komoda et al. Ganoderic acid and its derivatives as cholesterol synthesis inhibitors. Chem Pharm Bull 1989; 37: 531-533. Marigawa et al. Angiotensin converting enzyme inhibitory triterpeen from Ganoderma lucidum. Chem Pharm Bull 1986; 34: 3025-3028.

Documenten

Copyright 'Dodonaeus' herboristen opleiding / Maurice Godefridi