AMPK

Aan de basis van de stofwisseling in al onze cellen speelt een enzym een cruciale rol, namelijk AMPK (adenosine monophosphate-activated protein kinase). Het is cruciaal voor de regulering van de energiebalans en werkt als schakelaar / regelaar van de levensduur. AMPK wordt in een aantal weefsel afgegeven (lever, hersenen, skeletspieren), alwaar het zich gedraagt als een soort algemene 'stofwisselingsschakelaar' die verschillende, intracellulaire processen reguleert. De stof is dan ook belangrijk voor een lang en gezond leven.

In een preklinisch onderzoek is de versterking van de activiteit van AMPK in verband gebracht met:

• een verlenging van de levensduur met 20 tot 30%;

• een vermindering van lipogenese (opslag van vetten, en dan met name de gevaarlijke opslag in de zone van de buik);

• een bevordering van de oxidatie van vetzuren;

• een toename van de gevoeligheid voor insuline;

• een modulering van de uitscheiding van insuline door de bètacellen in de alvleesklier;

• een verbeterde opname van glucose in de cellen;

• een afname van cholesterol en triglyceriden;

• de onderdrukking van chronische ontstekingen;

• een verbeterde activering van het enzym SIRT1 (zoals resveratrol dat doet) en van het gen P53 (tumorsuppressorgen).

Natuurlijke booster van AMPK

Wil men het verouderingsproces tegengaan, dan is het herstel van de AMPK-aanmaak onontbeerlijk. Er bestaan verschillende manieren om dit te bereiken:

• lichamelijke inspanning, ook wanneer dit op een bescheiden niveau gebeurt bij ouderen;

• calorierestrictie, of de inname van stoffen die de calorierestrictie nabootsen, zoals resveratrol en oxaalacetaat;

• AMPK Booster

- berberine (Berberis vulgaris) , een alkaloïde isochinoline die, zo blijkt uit de onderzoeken, de stof bij uitstek is voor het activeren van AMPK. Het werkt in op verschillende parameters:

het draagt bij aan een evenwichtige energiestofwisseling en aan de regulering van de voedselinname;

het reguleert de opname van suikers, verlaagt de bloedsuikerspiegel, verbetert de gevoeligheid van cellen voor insuline en verhoogt de aanmaak van de transporteur GLUT4;

het stimuleert de stofwisseling van vetzuren in de mitochondriën, hetgeen kan leiden tot een daling van het LDL-gehalte en het triglyceriden.

Vanwege deze werking speelt het een belangrijke rol bij de preventie van stofwisselingsziektes, zoals obesitas en diabetes type II.

In vergelijking met metformine wordt deze stof beter verdragen door het spijsverteringssysteem. Het is bovendien zonder recept verkrijgbaar.

In recent onderzoek, waaruit de activering van AMPK door berberine bleek, kon men afleiden dat de stof in de adypocyten de multimerisatie van adiponectine in HMW-multimeren (high molecular weight) bevordert. HMW-multimeren zijn actieve metabolieten die een grote invloed hebben op de insulinegevoeligheid van de cellen. Berberine mag dan de expressie van adiponectine remmen, de activering van AMPK door berberine zorgt voor een toename van de multimerisatie van adiponectine, hetgeen op zijn beurt leidt tot een vermindering van obesitas en de hieraan gerelateerde complicaties.

- Gynostemma pentaphyllum (of jiaogulan) , gestandaardiseerd met gypenosides, heeft eveneens een bewezen vermogen om AMPK te activeren. Deze plant wordt in de traditionele Aziatische geneeskunst gebruikt en wordt vaak aangeduid als het 'onsterfelijkheidskruid'. Deze plant bevat niet alleen stoffen die levensverlengend werken, maar heeft nog tal van andere eigenschappen: het werkt als krachtige antioxidant, is adaptogeen, bestrijdt atheromatose en bestrijdt hoge bloeddruk.

De plant activeert AMPK, en de onderzoekers constateerden dat het de vetverbranding deed toenemen en de opname van glucose in de cellen verbeterde. Onderzoeken met celculturen toonden aan dat de plant de verbranding van vetten kan verdubbelen en de opname van glucose in de cellen met de factor 1,7 kan vergroten.

Tijdens een preklinisch onderzoek vertoonden muizen met obesitas die G. pentaphyllum kregen toegediend een aanzienlijke daling van de markers die gerelateerd zijn aan obesitas en aanverwante aandoeningen. In acht weken tijd observeerden de wetenschappers:

een daling van het lichaamsgewicht met 8,1%;

een daling van 10,3% van de dieperliggende vetvoorraden;

een vermindering met 15,5% van de hoeveelheid buikvet;

18,8 % van het volume van de lever;

14,2 % van het cholesterolgehalte.

Verder bleek dat de ratten met obesitas die gedurende slechts vier weken het supplement kregen in verhouding met de controlegroep lagere triglyceridewaarden (33%), een lagere totale cholesterolwaarde (13%), een lagere LDL-cholesterolwaarde (33 %) en een lagere postprandiale bloedsuikerspiegel hadden (20%).

Uit een ander onderzoek bleek dat de supplementinname van G. pentaphyllum gedurende drie weken bij ratten met diabetes zorgde voor een verbetering van de glucosetolerantie met 35%. Het zorgde daarnaast voor een verminderde aanmaak van glucose en glycogeen in de lever.

Deze resultaten tonen de enorm gunstige impact van de activering van AMPK aan op de verlaging van de hoeveelheid circulerende vetten en suikers.

Onderzoeken bij de mens hebben de resultaten van de meeste wetenschappers bevestigd: deze plant stimuleert de activering van AMPK en biedt in elk geval een aantal werkingen die gunstig zijn voor een langer leven.

- Fisetin, een plantaardige flavonoïde die gewonnen wordt uit de Buxus sinica, stuurt een activeringssignaal naar de genen die verantwoordelijk zijn voor een langere levensduur, en dat op de wijze zoals dat normaliter gebeurt bij calorierestrictie. Het extract geeft dit signaal echter af zonder dat de voedselinname aangepast wordt. Van fisetin is overigens ook aangetoond in een aantal onderzoeken dat het een tumorbestrijdende werking heeft en het de angiogenese tegengaat. De stof activeert AMPK via het fosoryleringsproces. Het remt de signaleringsroute Mtor en zorgt voor een vervroegde celdood in het beduchte melanoom bij de mens.

Het herstel van de enzymactiviteit van AMPK zorgt niet alleen voor een zekere bestrijding van het verouderingsproces, maar ook voor een veilige regulering van het lichaamsgewicht. Door activering van AMPK komen de cellen namelijk in de zogenaamde 'overlevingsmodus' terecht, waardoor ze geen nieuwe vetten opslaan. Integendeel: ze gaan juist over tot de verbranding van recent aangemaakte vetten. Dit verschijnsel lijkt op het proces van calorierestrictie.

Rhodiola rosea Het hoofdbestanddeel in rozenwortel is salidroside laat spiercellen meer glucose opnemen. Salidroside imiteert wat dat aangaat de werking van insuline - en versterkt de werking van dat hormoon bovendien. Voegen de onderzoekers ook de AMPK-blokker Compound C [ComC] aan de mix van insuline en salidroside toe, dan verdwijnt het synergetisch effect. Bewijs geleverd. Salidroside werkt via AMPK.

Aspirine wordt in ons lichaam heel snel afgebroken tot salicylaat. Dat salicylaat heeft invloed op de werking van verschillende signaalroutes, weten we inmiddels. Daar komt weer een nieuwe signaalroute bij. Een team van Schotse, Canadese en Australische wetenschappers beschrijft in het blad Science hoe salicylaat de productie van het enzym AMPK stimuleert. AMPK speelt een belangrijke rol bij de energieopslag van cellen en reguleert bovendien allerlei processen die te maken hebben met celgroei en –stofwisseling.