Juniperus oxycedrus / Cade

Deze jeneverbes, Juniperis oxycedrus, is een grote groenblijvende struik of kleine boom van 4 meter hoog tot 10 meter met grote bruin zwarte bessen en donkere lange naalden. De zaden rijpen in oktober. De individuele bloemen zijn of mannelijk of vrouwelijk, maar er wordt maar één sexe gevonden op een plant, zodat er vrouwelijke en mannelijke bomen of struiken geplant moeten worden. De plant is niet zelf bevruchtend en wordt door de wind bestoven. Hij houdt van goed gedraineerde zand-, leem- klei- of rotsachtige gronden: zuur, neutraal of basisch. Hij groeit niet in de schaduw, maar heeft zon nodig. De grond moet liefst vochtig zijn, maar eenmaal gevestigd kan hij tegen droogte.

Oorspronkelijk uit Zuid-Frankrijk is de struik nu in geheel Europa, Iran, Irak, Israël en NoordJuniperus oxycedrus Afrika te vinden, tot een hoogte van 1600 meter. De Cade groeit op rotsachtige bodem en de teer wordt verkregen door het in open ovens of in een droge destilleerketel verbranden van de houtige delen en wordt hoofdzakelijk in Spanje geproduceerd. Dit is de zogenaamde droge of destructieve destillatie. Het hout is bestand tegen rot. Ook gebruikt om houtskool van te maken. De ruwe olie, die hieruit wordt gewonnen, is bruin zwart en heeft een houtachtige, rokerige geur. Bij mij bekend worden alleen cade en berkenteer, conifeerachtigen en enige balsems zo gewonnen. De cade wordt gebruikt in sommige cosmetica en bij bepaalde huidziekten. Tevens gebruikt als insecticide in smeersels, zalven of zeep.

Er worden drie of vier soorten geproduceerd: 1. de teer of ongerectificeerde cade olie, door destructieve of droge destillatie. 2. een gezuiverde olie geproduceerd uit de ruwe olie door stoom- of vacuümdestillatie. (Cade, fijn)

3. Een cade olie die door stoomdestillatie wordt gewonnen uit naalden en hout. Zie verderop, Cade, fijn.

4. Bovendien wordt er incidenteel een olie van de bessen, bladeren, appels geproduceerd, door stoom of waterdistillatie. (Cade, fijn)

Onder de naam “cedria” kreeg de olie vermaardheid als middel tegen huidklachten. Net als toen wordt de olie thans gebruikt in de dermatologie tegen eczeem, acné, psoriasis en tegen schurft. Voor bijna alle huid- en haarstoornissen is de cade-olie een uitstekend middel. Cade wordt op grote schaal gebruikt in de farmaceutische industrie, als oplosmiddel voor chemische middelen, in dermatologische crèmes en zalven. Wordt ook volop gebruikt in de veterinaire geneeskunde. Gezuiverde cade wordt gebruikt als geurmiddel in zepen, lotions, Juniperus oxycedrus crèmes en parfums.

De olie heeft sterk schimmelwerende en ontsmettende eigenschappen en wordt bovendien veel gebruikt bij reumatische klachten. Olie van het kernhout wordt medicinaal , als parasiticide en als vloeistof bij microscopisch werk gebruikt.