Hypertensie

Hypertensie / Hoge Bloeddruk

Fytoschema Herboristen Opleiding Dodonaeus

Definitie

Bloeddruk is spankracht van de bloedvaten.

Systolisch (bovendruk): moment dat het hart samentrekt, bloed in de slagader pompt

Diastolisch (onderdruk): moment van rust

Hoge bloeddruk: systolisch boven 160 mm Hg en diastolisch boven 95 mm Hg

Mogelijke oorzaken, risicofactoren

● Aanleg: westerse mensen, mannen meer dan vrouwen, oudere mensen

● Roken

● Voeding: vet, cholesterol, zout, koffie

● Zwaarlijvigheid

● Leefwijze: spanning, drukte (adrenaline), gebrek aan beweging

Complicaties

Een lang bestaande hoge bloeddruk ka invloed hebben op veel organen:

het hart: vernauwing van de kransslagaders met als gevolg een hartinfarct of angina pectoris,of een vergroting van de hartkamer (linker ventrikel hypertrofie); de grote bloedvaten: aneurysma (een verwijding die kan scheuren) in de borst­ of buikholte;

de hersenen: herseninfarct en hersenbloeding (beroertes), TIA's (voorbijgaande kleine beroertes);

de benen: vernauwing van de bloedvaten waardoor pijn ontstaat bij het lopen of zelfs een heel been bedreigd kan worden

Farmacologische werking

● Bloedvatverwijdende middelen: Ginkgo

● Bloedverdunnende middelen (in bloedvaten): Allium sativum

● Spasmolytische middelen( invloed op vegetatieve zenuwstelsel: symphaticus remmen)

● Diuretische middelen: Solidago, Genista, Selderij e.a.

Fytotherapie

● Invloed in bloed (verdunnend, cholesterolverlagend, vetzuursamenstelling): Allium sativum, Zingiber / Gember

● Leverplanten: Artisjok, Paardenbloem

● Diuretica: Solidago en Selder (water / volume verminderen in bloed)

● Kalmerend / Spasmolytisch (onrechtstreeks bloedvatverwijdend): Melissa en andere planten voor het zenuwstelsel, Crataegus

● Invloed op elasticiteit bloedvaten: Allium sativum, Flavonoiden oa Ginkgo biloba, voeding (omega­3­vetzuren)

Voornaamste kruiden alfabetisch

● Allium sativum / Knoflook: bloedverdunnend, elasticiteit

● Crataegus / Meidoorn: regulerend

● Leonurus cardiaca / Hartgespan: ritmestoornissen, schildklier

● Olea europaea / Olijfblad, olijfolie

● Selder (3­n­butylphthalide) en andere diuretica (Solidago, Peterselie, Lavas)

● Stevia rebaudiana / Zoetkruid: vasodilatatie

● Viscum album / Maretak: in combinatie, wisselend effect, in de overgang

Voeding en orthomoleculair.

● Coenzyme Q10 (CoQ10)

● Visolie (Omega­3)

● Lijnzaadolie

● Magnesium (bananen, postelein...)

● Kalium

Onderzoek heeft uitgewezen dat een hoge bloeddruk omlaag gaat door een dieet met veel fruit, groenten en volkorenproducten. Een dieet met weinig verzadigde vetten, rood vlees, cholesterol, snoep en zoete dranken, draagt eveneens bij aan een verlaging van de bloeddruk.

Een gewichtsverlies van vijf kilo kan een gunstig effect hebben op de bloeddruk, vooral bij mensen met overgewicht bij wie de bloeddruk al is verhoogd. Verder is aangetoond dat het verminderen van alcoholgebruik de bloeddruk met 5­10 mm Hg verlaagt. Beperk daarom het gebruik van alcohol tot maximaal twee consumpties per dag. Roken is echter nog altijd de grootste risicofactor als het gaat om hartaandoeningen en hoge bloeddruk.

Literatuur

  • Le QT and Elliott WJ: Hypotensive and hypocholesterolemic effects of celery oil Ph. Clin Res 1991;39:173A. Doc.Celery extract. Dr. Murray

  • Digiesi V, Cantini F, Oradei A, et al. Coenzyme Q10 in essential hy pertension. Mol AspectsMed.1994;15(suppl):S257–S263.

  • Chan P, Tomlinson B, Chen YJ, et al. A double­blind placebo­controlled study of the effectiveness and tolerability of oral stevioside in human hypertension. Br J Clin Pharmacol. 2000;50:215–220.

  • Fujita H, Yamagami T, Ohshima K. Effect of an ace­inhibitory agent, katuobishi oligopeptide, in the spontaneously hypertensive rat and in borderline and mildly hypertensive subjects. Nutr Res2001;21:1149­58.

  • Le Pouvoir des plantes. James Duke.

Olijfblad en hypertensie

Zwitserse en Duitse onderzoekers hebben door middel van onderzoek met 40 eeneiige tweelingen bevestigd dat een voedingssupplement op basis van olijfblad (de gestandaardiseerde bereiding EFLA®943) zowel de bloeddruk als het cholesterolgehalte verlaagt. De proefpersonen hadden allen een net iets verhoogde bloeddruk waarbij lifestyle-veranderingen werden geadviseerd. Er werden twee gepaarde studies opgezet, elk met twee maal 10 personen. De ene vergeleek geen medicatie (controle) met de inname van 500 mg olijfbladextract per dag, de tweede vergeleek 500 mg met 1000 mg olijfblad-extract per dag. De bloeddruk bij de controlegroep bleef gelijk. In de patiënten die 500 mg extract kregen, bleek bloeddruk ook niet te veranderen (systolische en diastolische bloeddruk respectievelijk 133 ± 5 mm Hg en 77 ± 6 mm Hg bij aanvang van de studie en 135 ± 11 mm Hg en 80 ± 7 mm Hg bij het eind van de proef). Wel was er een verschil in bloeddruk zichtbaar tussen de groep die 500 mg extract kreeg en de groep die 1000 mg kreeg. Voor deze laatste groep was de bloeddruk bij aanvang 137 ± 10 mm Hg en 80 ± 10 mm Hg en na zes weken 126 ± 9 mm Hg en 76 ± 6 mm Hg (statistisch significant vershil (p<0,01) voor de systolische bloeddruk).

Bron: Perrinjaquet-Moccetti T, et al. Food supplementation with an olive (Olea europaea L.) leaf extract reduces blood pressure in borderline hypertensive monozygotic twins. Phytother Res 2008;22:1239-42. Nederlands tijdschrift voor fytotherapie.

Granaatappel

Granaatappelsap is ook interessant is om de bloeddruk te verlagen bij hypertensie en kan bijvoorbeeld een vervanging zijn voor het dagelijkse glas groentesap of bietensap, eenvoudige hulpmiddelen die ook bij hoge bloeddruk worden aangeraden en inderdaad hun nut hebben.

Zo doet elke dag 330 ml granaatappelsap drinken gedurende 4 weken al de gemiddelde bloeddruk meer afnemen dan wanneer gedurende dezelfde periode zout wordt gelaten en meer kaliumrijke voedingsbronnen worden gegeten.

Uiteraard worden beide maatregelen voor een optimaal resultaat best gecombineerd. De bloeddrukverlagende werking is volgens onderzoekers niet toe te schrijven aan een toename in de elasticiteit van de bloedvaten of aan een afname in het niveau van het enzym ACE in het bloed (dat een rol speelt in de toename van bloeddruk), maar aan de gunstige effecten van de bijzondere polyfenolen in granaatappelsap.