Lycium barbarum / Boksdoorn / Gojibes
Goji is de tropische naam van een grijsgroene struik, die de Nederlandse naam boksdoorn draagt en wetenschappelijk bekend is als Lycium barbarum. De plant hoort bij familie van de Nachtschadigen.
De naam Lycium komt van Lukion, een Griekse naam voor een geneeskrachtige bladverliezende boom/struik uit Lycia in Klein Azië, Turkije. De naam barbarum is afgeleid van barbarismus (Latijn voor buitenlands of vreemd). De soort Lycium barbarum zou afkomstig zijn uit China.
Goji staat voor goed welbevinden en innerlijke stabiliteit. De bes wordt in de Himalaya ook wel geluksbes genoemd en is daar om haar goede en gezonde eigenschappen al honderden jaren bekend.
Alleen de bes is eetbaar en zit inderdaad vol met het gezonde vitamine C, calcium en magnesium. Maar in de rest van de boksdoorn zitten de problematische en vaak nog niet eens geïdentificeerde stofjes verstopt, zoals atropine. Een tweetal wetenschappelijke verslagen beschreef vrouwen, die gewend waren om boksdoornsap te drinken en plots last kregen van bloedingen die maar niet wilden stelpen. Onderzoek wees uit dat een nog onbekende stof in de boksdoornsap de problemen met bloedstolling veroorzaakte[1][2]. Verder zijn er nog een aantal meldingen van een gevaarlijke allergische reactie na het eten van boksdoornbessen[3].
In 2014 waarschuwde de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit dat er klachten waren binnengekomen van gebruikers die moesten overgeven, maagpijn of diarree kregen.
[1] Lam et al: Possible interaction between warfarin and Lycium barbarum L. in The Annals of Pharmacotherapy - 2001
[2] Rivera et al: Probable Interaction Between Lycium barbarum (Goji) and Warfarin in Pharmacotherapy - 2012
[3] Monzón Ballarin et al: Anaphylaxis associated with the ingestion of Goji berries (Lycium barbarum) in Journal of Investigative Allergology - 2011
Monografie Lycium barbarum L.
Lycium barbarum L. (Chinese naam: Gouqi of Ningxiagouqi) en L. chinense Miller (Gouqi) zijn twee zeer nauw verwante plantensoorten die in Oost-Azië van oudsher vaak gebruikt worden als voedingsmiddel en als medicinale plant. Beide soorten behoren tot de nachtschadefamilie (Solanaceae). In het Engels staat deze plant onder andere bekend onder de namen wolfberry of boxthorn. De Nederlandse naam is boksdoorn. Sinds het begin van de 21e eeuw wordt deze plant (en de producten die ervan gemaakt worden) vaak aangeduid met de algemene term Goji, een benaming die afgeleid is van de Chinese naam gouqi. L. barbarum is een bladverliezende heester van ongeveer een tot drie meter hoog (L. chinense is vaak iets kleiner) en heeft lancetvormige tot eivormige bladeren. De langwerpige, oranje tot donkerrode bessen worden tot ongeveer twee cm groot en hebben een bitter-zoete smaak. De oorspronkelijke habitat van L. barbarum is niet definitief vastgesteld maar is waarschijnlijk terug te voeren op het Middellandse-Zeegebied. Inmiddels is de plant wijd verspreid in de warmere regio’s van de wereld, met name in het Middellandse Zeegebied en in Zuidwest- en Centraal-Azië. L. chinense komt voornamelijk voor in Oost-Azië en wordt gekweekt in Zuid-China, Korea en Japan. In Nederland en België komt de plant inmiddels ook in verwilderde vorm incidenteel voor langs rivieren en in duingebieden. De meerderheid van de commercieel geproduceerde Goji--bessen komt echter van grote L. barbarum plantages in de Ningxia Hui regio in het noorden van China en de Xinjiang regio in het westen van China. In sommige gezondheidswinkels en op websites worden de bessen ook wel eens (vaak ten onrechte) aangeprezen als Tibetaanse Goji of Himalaya Goji.
Traditioneel gebruik
Het medicinale gebruik van Goji is onderdeel van de traditionele geneeskunde in onder andere China, Vietnam, Korea en Japan. Alhoewel in de officiële Chinese farmacopee alleen melding wordt gemaakt van het gebruik van L. barbarum, worden zowel L. chinense als L. barbarum al meer dan 2000 jaar gebruikt in de traditionele Chinese geneeskunde (TCG) en meldingen van dit gebruik komen onder meer voor in bewaard gebleven geschriften uit de Tangdynastie 600-1000 na Christus). In de TCG wordt zowel gebruik gemaakt van de wortelschors (‘Digupi’) als van de bessen (‘Gouqizi’). De bessen worden zowel vers of gedroogd gegeten, alsook gedronken als perssap of in de vorm van extracten zoals thee en wijn. Ook worden de (gedroogde) bessen verwerkt in tincturen, poeders en tabletten. Aanbevolen doseringen van de gedroogde bessen variëren van 5 tot 12 gram per dag. In de TCG worden Goji-bessen gebruikt als een zogenaamd ‘mild, Yin verrijkend tonicum’, dat vaak bij aandoeningen zoals verminderd gezichtsvermogen, onvruchtbaarheid, abdominale pijn, droge hoest, vermoeidheid en hoofdpijn wordt toegepast. In de volksgeneeskunde worden de bessen ook vaak geprezen om hun mogelijke anti-verouderingscapaciteiten.De wortelschors wordt vaak toegepast als ‘hitte-afdrijvend’ middel en wordt meestal gebruikt als afkooksels met doseringen variërend tussen zes en 15 gram wortelschors. Een afkooksel van de wortelschors wordt effectief geacht bij de behandeling van hoest, nachtelijk zweten, chronische koorts en wordt tevens aanbevolen tegen het ophoesten van bloed en bij hematurie. Tot slot zijn er bronnen die melding maken van toepassingen zoals de behandeling van diabetes mellitus en hoge bloeddruk.
Goij-bessen
In Goji-bessen vormen polysacchariden kwantitatief de belangrijkste groep van inhoudsstoffen. Exacte kwantitatieve gegevens in de literatuur lopen sterk uiteen maar een opbrengst van 23% op basis van de gedroogde vruchten wordt algemeen beschouwd als een betrouwbare waarde. De polysaccharidenfractie, soms aangeduid als L. barbarum polysacchariden of LBP, bestaat uit een complex mengsel van zeer vertakte en slechts gedeeltelijk gekarakteriseerde polysacchariden en proteoglycanen. Een tweede prominente groep van metabolieten zijn de carotenoïden waarvan de hoeveelheid significant toeneemt tijdens het rijpingsproces. Zeaxanthin dipalmitaat is het voornaamste bestanddeel en vertegenwoordigt ongeveer 56% van het totaal aan carotenoïden in het fruit. Daarnaast zijn verbindingen zoals β-cryptoxanthin palmitaat, zeaxanthin-monopalmitaat en een kleine hoeveelheid vrije zeaxanthin en β-caroteen aanwezig. De vruchten zijn verder rijk aan vitaminen, in het bijzonder riboflavine (vitamine B2), thiamine (vitamine B1) en ascorbinezuur (vitamine C). Het gehalte aan vitamine C is zelfs vergelijkbaar met dat van verse citrusvruchten. Flavonoïden vormen een andere belangrijke klasse van verbindingen in de bessen. Onder meer rutin, hyperosid, myricetin, quercetin en kaempferol zijn geïdentificeerd. De bessen bevatten verder 1-3% vrije aminozuren met proline als hoofdbestanddeel en niet-essentiële aminozuren zoals taurine, γ-aminoboterzuur en betaïne (trimethylglycine). Ten slotte zijn diverse andere verbindingen geïsoleerd waaronder β-sitosterol, daucosterol, scopoletin, p-coumarinezuur, het van dopamine afgeleide lyciumide A en L-monomenthyl succinaat. De gevonden inhoudsstoffen van L. chinense kwamen grotendeels overeen met die van L. barbarum.
Er zijn enkele controverses over het mogelijke atropine-gehalte van de vruchten. Atropine, een tropaanalkaloïd, komt algemeen voor in planten uit de Solanaceaefamilie en kan toxische effecten hebben. In 1989 werd een atropinegehalte van 0,95% gemeld voor een Gojibesmonster uit India. Deze vinding lijkt echter nogal uitzonderlijk en is in tegenspraak met de wijdverbreide consumptie van het fruit en de afwezigheid van meldingen van eventuele toxiciteit. Een recent systematisch onderzoek van Goji-bessen van verschillende herkomst leverde slechts sporen van atropine op in alle geanalyseerde monsters (maximaal 19 ppb op gewichtsbasis).
Antioxidant-activiteit
Antioxidatieve eigenschappen werden ontdekt in verschillende in vitro- en in vivo-testen. Deze activiteit wordt voornamelijk toegeschreven aan de aanwezige polysachariden (LBP) en de flavonoïden. Voor beide groepen van verbindingen worden de reducerende capaciteit, het cheleren van metaalionen en het wegvangen van vrije radicalen als werkingsmechanismen verondersteld. Met name de activiteit van de polysacchariden wordt veel onderzocht, omdat deze bestanddelen relatief kenmerkend zijn voor Goji-vruchten. De uit Goji-bessen geïsoleerde polysacchariden vertonen zowel significante antioxidatieve activiteit in de β-caroteen/linolzuurtest als superoxide anion scavenging activiteit. Daarnaast wordt ook de AAPH-geïnduceerde hemolyse van erytrocyten sterk geremd. Oraal toegediende LBP’s vertoonden beschermende effecten op warmte-geïnduceerde schade in ratten testes in vivo en op H2 O2 -geïnduceerde oxidatieve schade in in vitro testiculaire muizencellen.
Diabetes en cholesterol
Bij konijnen die gedurende 10 weken gevoerd werden met 1,5% cholesterol, gaf directe toediening van LBP in de dunne darm een afname van het triglyceridengehalte te zien en werd tevens het gehalte HDL-cholesterol verhoogd en was de hoeveelheid oxidatie-indicatoren afgenomen. In een ander model, waarin muizen een vetrijk dieet ontvingen, leidde orale toediening van LBP tot een afname van de gehalten van LDL-cholesterol, triglyceriden en totaal cholesterol, terwijl de activiteiten van antioxidatieve enzymen toenamen. Orale toediening van LBP vertoonde ook beschermende effecten op geïnduceerde oxidatieve stress en DNAschade in diabetische ratten. In ditzelfde model werden na toediening van LBP ook sterk gedaalde plasmacholesterol-, insuline- en postprandiale glucosespiegels gevonden. Hypoglykemische en hypolipidemische effecten zijn ook waargenomen bij diabetische en hyperlipidemische konijnen die oraal behandeld werden met een waterig afkooksel van de bessen, of met meer of minder gezuiverde LBP-fracties.
Immuunmodulatie en kanker
De mogelijke immunomodulerende eigenschappen van LBP hebben veel aandacht getrokken, met name in het perspectief van immunotherapie bij kanker. In verschillende in vitro-testen zorgde toediening van LBP voor een toegenomen proliferatie in de milt van voorlopers van de witte bloedcellen (splenocyten). Ook is melding gemaakt van in vitro T-celproliferatie bij muizen die intraperitoneel of oraal verschillende LBP-fracties ontvingen. Daarnaast lijkt LBP de rijping van dendritische cellen in vitro te bevorderen en hun immunogeniciteit te verhogen. Er zijn onderzoeken die aantonen dat LBPs kunnen leiden tot verhoogde expressie van verschillende cytokinen en transcriptiefactoren waaronder een stimulatie van de expressie van nucleaire factor kappa-B (NF B) en activator eiwit 1 (AP-1). Ook bleek een LBP-fractie de expressie van de anti-inflammatoire verbindingen interleukine-2 (IL-2) en tumor necrosis factor- (TNF- ) in culturen van humane mononucleaire cellen te verhogen. Volgens de auteurs is de immuunstimulerende activiteit van LBP verantwoordelijk voor de antitumoreigenschappen die zijn ontdekt in muizenmodellen. In aanvulling op de gevonden immuunstimulerende effecten, kunnen ook pro-apoptotische eigenschappen bijdragen aan mogelijke antitumoreigenschappen. Zo remt LBP de celproliferatie en induceert het apoptose in een humane levertumorcellijn in vitro. Ook wordt remming van de proliferatie van prostaatkankercellen in vitro gemeld. Deze laatste activiteit wordt echter voornamelijk toegeschreven aan de Goji-inhoudsstof scopoletin. Recentelijk is ook aangetoond dat een Goji-waterextract de groei remt van een humane, oestrogeenreceptor bevattende borstkankercellijn. Daarnaast is er ook een onderzoek uitgevoerd naar het potentieel gebruik van Goji als adjuvans bij kankertherapie. Bij muizen met stralings- of chemotherapie-geïnduceerde beenmergsuppressie resulteerde een subcutane injectie met LBP in een verminderde daling van het aantal rode en witte bloedcellen. Dit effect is volgens de auteurs mogelijk toe te schrijven aan het stimuleren van perifere mononucleaire bloedcellen om de productie van granulocyte colony-stimulating factor (G-CSF) te verhogen.
Neurologische bescherming
Een ander onderdeel van Goji-onderzoek richt zich op het gebied van neuroprotectieve eigenschappen. Onderzoek op dit gebied wordt echter bijna uitsluitend door één onderzoeksgroep aan de Universiteit van Hong Kong uitgevoerd en de resultaten betreffen met name in vitro-data. Onderzoek naar voorbehandeling van ratten met een waterig extract van L. barbarum bessen resulteerde in een beschermend effect op de corticale neuronen in vitro. Daarnaast veroorzaakte dit L. barbarum extract ook een significante daling van geïnduceerde stress, wat aangeeft dat de neuroprotectieve activiteit niet alleen toe te schrijven is aan antioxidatieve eigenschappen. In een van de zeldzame in vivo-studies werden neuroprotectieve effecten onderzocht in een oculair hypertensiemodel voor glaucoom. Ratten die gevoerd werden met een waterig extract van L. barbarum vertoonden een sterke reductie in het verlies van zenuwknopen in het netvlies terwijl de intra-oculaire druk niet veranderde door deze behandeling.
Klinische studies
Studies waaruit de klinische werkzaamheid van de Goji tegen hypertensie en diabetes zou blijken, worden geciteerd in een aantal boeken over TCG-geneesmiddelen. Echter, de oorspronkelijke klinische gegevens zijn alleen gepubliceerd in Chinese tijdschriften die niet algemeen toegankelijk zijn. De onderzoeken werden voornamelijk uitgevoerd in China en hebben zich met name gericht op leeftijds-gerelateerde aandoeningen. De meeste studies waren eigenlijk kleine, niet-placebogecontroleerde steekproeven en bovendien is de meeste literatuur alleen beschikbaar in de vorm van korte samenvattingen omdat de originele gegevens van de Chinese publicaties zeer moeilijk te achterhalen zijn. In de meeste gevallen is het ook niet duidelijk of in deze studies L. barbarum of L. chinense is gebruikt. In een van de onderzoeken zorgde de inname van 50 gram Goji-bessen per dag gedurende tien dagen ervoor dat in 25 ouderen de plasmaspiegels van het antioxidatieve enzym superoxide dismutase (SOD) en van hemoglobine stegen en dat de hoeveelheid aanwezige bloedlipiden aanzienlijk daalde.
in een eerste dubbelblinde studie uitgevoerd buiten China, werden de algemene gevolgen van consumptie van een commercieel Goji-sap onderzocht bij jonge gezonde volwassenen. Verschillende parameters werden beoordeeld door middel van een vragenlijst. Uit de resultaten van deze studie werd geconcludeerd dat de consumptie van dit commerciële Goji-sap gedurende 14 dagen zorgde voor betere subjectieve gevoelens van algemeen welzijn, betere neurologische prestaties en een beter gastro-intestinaal functioneren. Echter, de geringe omvang van het onderzoek (N=34) en de subjectieve beoordeling van de meeste parameters zorgen ervoor dat de resultaten van dit onderzoek zeer kritisch moeten worden bekeken. In een dubbelblind vervolgonderzoek (N = 30) werden de effecten van dit Goji-sap op antioxidant signaalmoleculen in het serum van gezonde Chinese volwassenen in de leeftijd van 55 tot 72 jaar onderzocht. Een significante toename van de antioxidatieve enzymen SOD en glutathion en een gelijktijdige afname van malondialdehyd werden waargenomen na 30 dagen. Deze effecten lijken in overeenstemming te zijn met eerdere observaties en zouden kunnen wijzen op eventuele gunstige effecten bij oxidatieve stress en leeftijds-gerelateerde aandoeningen. In een van de bekendste klinische Goji-studies werd het effect van Goji als adjuvans bij de behandeling van kanker onderzocht. Deze Chinese studie werd uitgevoerd bij 75 patiënten met verschillende, reeds gevorderde kankersoorten. De combinatie van IL-2/lymphokine-activated killer (LAK) therapie en L. barbarum polysacchariden leverde een significant hogere respons en een langere remissie op dan bij de behandeling met IL-2/LAK alleen. Helaas is er onvoldoende informatie bekend over de opzet van de studie en de gebruikte Goji-preparaten om de relevantie van deze resultaten te beoordelen.
Toxiciteit en bijwerkingen
Ondanks de zeer lange geschiedenis van traditioneel gebruik als voedselbron en in de kruidengeneeskunde zijn er praktisch geen meldingen bekend van bijwerkingen als gevolg van het gebruik van Goji-bessen. Slechts een paar incidentele gevallen van allergische reacties, waaronder urticaria-achtige of papuleuze huiduitslag zijn gedocumenteerd. Sporen van atropine die mogelijk aangetroffen kunnen worden in de vrucht lijken geen enkele toxicologische relevantie te hebben. Daarom lijkt de indeling van L. barbarum als een giftige plant in sommige boeken ongegrond. In de Chinese Materia Medica wordt van een waterextract van Goji-bessen een LD50 dosering gemeld van 8,32 gram per kg lichaamsgewicht in muizen na subcutane toediening. Deze dosering lijkt hiermee duidelijk het ontbreken van enige acute toxiciteit te bevestigen. Hoewel er geen risico’s kleven aan het gebruik van de speciaal gekweekte planten, is enige voorzichtigheid geboden met monsters van onbekende oorsprong aangezien verwarring met morfologisch identieke Solanaceae-vruchten niet altijd kan worden uitgesloten. Een verkeerde identificatie kan feitelijk zelfs aan de basis liggen van een aantal tegenstrijdige gegevens over (mogelijk toxische) alkaloïdinhoudsstoffen van Goji-bessen.
Een nuchter overzicht vind je in de volgende Engelstalige monografie
Botany
Two closely related species, L. barbarum and L. chinense , collectively produce the berries considered to be goji, wolfberries, or Gou Qi Zi. They are botanically related to the tomato and are deciduous woody perennials. Primarily cultivated in China, these species grow from 1 to 3 m in height; the L. barbarum tends to be the taller of the two. 1 The 5-petaled flowers are lavender to light-purple in color, and the lanceolate/ovate leaves appear alternately or in bundles on the shoot. The tender, oblong berries, which must be picked carefully or shaken from the vine when ripe, are a bright orange-red color and contain between 10 to 60 yellow seeds. The berries ripen from July to October in the Northern Hemisphere. A process of slow drying is undertaken to preserve the fruit, which then appear similar in size and texture to a raisin. 2 The leaves are used to make tea, and the bark is extensively used in traditional Chinese medicines. 1
History
Gou Qi Zi is listed in the Pharmacopeia of the People's Republic of China (2000), 3 and use of the berries dates back 2,300 years. Traditional use has included preventing conditions such as diabetes, hyperlipidemia, cancer, hepatitis, immune disorders, thrombosis, and male infertility. 4 , 5 In traditional Chinese medicine it is used for its anti-aging properties and tranquilizing and thirst quenching effects, as well as its ability to increase stamina. Goji is a core ingredient in most herbal eye remedies. Further uses have included nourishing the blood, enriching the yin, and as a tonic for the liver, kidneys, and lungs. 6 , 7 , 8 , 9
Chemistry
Major compounds isolated from the berries include the carotenoids beta-carotene, lutein, lycopene, zeaxanthin, zeaxanthin dipalmitate, polysaccharides (comprising 30% of the pulp), vitamins (ascorbic acid, glucopyranosyl ascorbic acid, tocopherol), fatty acids, betaine, and peptidoglycans. 7 , 9 , 10 , 11 , 12
Neutral volatile compounds identified include steroids, glycolipids (including the cerebrosides), glycosides, glucopyranosides, and alkaloids (spermine alkaloid, polyhydroxylated alkaloids). 13 , 14 Flavonoids, phenolic amides, cyclic peptides, and sesquiterpenes have also been described. 14 Additionally, rutin, chlorogenic acid, and lyciumosides have been identified in the leaf, 15 and phenolic amides identified in the root bark. 16 , 17
The berries contain dietary amounts of calcium, potassium, iron, zinc, and selenium, as well as riboflavin and vitamin C. Concern has been raised about the amount of atropine present in berries; only trace amounts were found and at levels considered insignificant (up to a maximum of 19 ppb w/w). 3
Goji Berry Uses and Pharmacology
High quality, clinical trials are lacking.
Antioxidant effects
Potent superoxide anion scavenging activity has been demonstrated for the polysaccharide extract of Goji berries. 4 , 14 , 18 Activity of polysaccharide extract 500 mg has been estimated to be greater than vitamin C 500 mg. 4
In older mice, the decreased activity of enzymes in the brain, liver, and heart consequent to oxidative stress was enhanced by administration of polysaccharides extracted from Lycium fruits, lending support to the traditional anti-aging use of Gou Qi Zi. 4
Lycium fruit has been used traditionally to treat infertility. In mice with heat- and time-damaged seminiferous tubules, the polysaccharide extract of the berries inhibited apoptosis and reversed morphological damage. 8 , 19 , 20 Protection against DNA-induced seminiferous tubule damage was also demonstrated in mice, and these actions are attributed to anti-oxidative activity. 8 Doxorubicin-induced cardiac oxidative stress was decreased in rats pretreated with the aqueous extract of L. barbarum , 21 and anti-oxidative effects on human dermal fibroblasts have been demonstrated. 22
Diabetes
Healthy mice fed L. barbarum extract maintained normal blood glucose levels, while streptozocin- and alloxan-induced diabetic rats and rabbits showed decreases in blood glucose levels. 23 , 24
A hypolipidemic effect was also observed. 24 Improved insulin resistance has been demonstrated in non-insulin dependent diabetic rats. 10 , 25
Hepatoprotective effect
Pretreatment with an aqueous extract of the L. chinense fruits decreased hepatic enzyme levels (aspartate aminotransferase, alanine aminotransferase, and alkaline phosphatase) in rats with carbon tetrachloride-induced hepatic injury. Histological changes were also decreased. 26 Similar results were obtained for zeaxanthin extract against induced hepatic fibrosis in rats. 11 Lycium compounds with potential hepato-protective (possibly antioxidant) effects have been identified. 5 , 17 , 26
Immune/anticancer activity
Experiments investigating the potential of L. barbarum and L. chinense in cancer treatment focus on immune-enhancing and direct effects. The weight of the thymus and spleen in rats was increased, as was macrophage activity, with administration of a polysaccharide extract. 4 , 27 , 28 Increased cytotoxic T lymphocyte and tumor necrosis factor activity have occurred in animal experiments and in human mononuclear cells in vitro. 8 , 27 , 29 Protection from the effects of myelosuppression has been reported. 30
Aqueous extracts inhibit proliferation and induce apoptosis in hepatocellular cancer in rats and human hepatoma cell lines. 31 , 32 Growth of sarcoma in mice was suppressed 28 , 29 while an observational study suggested a benefit for cancer patients taking L. barbarum polysaccharides. 29
CNS
Experiments investigating the effect of berry polysaccharides have found enhanced spontaneous electrical activity in the hippocampus, and a decreased stroke index and neurological score in ischemia and reperfusion models. 8 Neuronal death and apoptosis have been prevented, in animal experiments. 8 In rats, beta-amyloid peptide neurotoxicity has been prevented, suggesting a role for the berry in Alzheimer disease. 7 , 33
Inhibition of monoamine oxidase B, which is elevated in neurodegenerative disease and aging, has been demonstrated with Lycium . 34
Ophthalmic effects
Effects on the eye are thought to be related to antioxidant activity. 8 , 23 The berries are rich in zeaxanthin and increased plasma zeaxanthin levels have been demonstrated with berry consumption. 2 , 8 Lutein content in the berries is somewhat lower. 2 , 9 Fifteen grams of berries per day for 28 days increased total and lipid-standardized plasma zeaxanthin levels. 2 Bioavailability of zeaxanthin is variable and experiments have been conducted to increase the availability using milk-based and emulsion formulations. 12 , 35
Increased survival of retinal ganglion cells has been demonstrated in experiments in rats with induced glaucoma. 23 No effect on ocular pressure was found. The effect did not appear to be dose-dependent, and a prolonged effect (4 weeks) was demonstrated. 8
Other effects
Antifungal ( Candida albicans ) and antimicrobial (methicillin-resistant Staphylococcus aureus ) properties have been described for extracts of the root bark. 16 , 36
Dosage
Data are lacking to guide dosage in the clinical setting. Fifteen grams of berries per day increased plasma zeaxanthin levels in healthy adults. 2
Pregnancy/Lactation
Information regarding safety and efficacy in pregnancy and lactation is lacking.
Interactions
There are case reports of elevated international normalized ratio values in patients taking warfarin. 29 , 37 In these reports, the patients consumed herbal tea made from the berries or bark of L. barbarum estimated to equate to 6 to 18 g of berries/day. 37
In vitro experiments suggest the potential for monoamine oxidase B inhibition, the clinical importance of which is unknown. 34
Adverse Reactions
Clinical trials report few or no adverse reactions. 2 , 12 , 35 , 38 Information is limited.
Bibliography
1. Lycium barbarum L. USDA, NRCS. 2007 The PLANTS Database ( http://plants.usda.gov , May 2008). National Plant Data Center, Baton Rouge, LA 70874-4490 USA.
2. Cheng CY, Chung WY, Szeto YT, Benzie IF. Fasting plasma zeaxanthin response to Fructus barbarum L. (wolfberry; Kei Tze) in a food-based human supplementation trial. Br J Nutr . 2005;93(1):123-130.
3. Adams M, Wiedenmann M, Tittel G, Bauer R. HPLC-MS trace analysis of atropine in Lycium barbarum berries. Phytochem Anal . 2006;17(5):279-283.
4. Li XM, Ma YL, Liu XJ. Effect of the Lycium barbarum polysaccharides on age-related oxidative stress in aged mice. J Ethnopharmacol . 2007;111(3):504-511.
5. Jung K, Chin YW, Kim YC, Kim J. Potentially hepatoprotective glycolipid constituents of Lycium chinense fruits. Arch Pharm Res . 2005;28(12):1381-1385.
6. Yeh YC, Hahm TS, Sabliov CM, Lo YM. Effects of Chinese wolfberry ( Lycium chinense P. Mill.) leaf hydrolysates on the growth of Pediococcus acidilactici . Bioresour Technol . 2008;99(5):1383-1393.
7. Yu MS, Leung SK, Lai SW, et al. Neuroprotective effects of anti-aging oriental medicine Lycium barbarum against beta-amyloid peptide neurotoxicity. Exp Gerontol . 2005;40(8-9):716-727.
8. Chang RC, So KF. Use of anti-aging herbal medicine, Lycium barbarum , against aging-associated diseases. What do we know so far? Cell Mol Neurobiol . 2008;28(5):643-652.
9. Peng X, Tian G. Structural characterization of the glycan part of glycoconjugate LbGp2 from Lycium barbarum L. Carbohydr Res . 2001;331(1):95-99.
10. Zhao R, Li Q, Xiao B. Effect of Lycium barbarum polysaccharide on the improvement of insulin resistance in NIDDM rats. Yakugaku Zasshi . 2005;125(12):981-988.
11. Kim HP, Lee EJ, Kim YC, et al. Zeaxanthin dipalmitate from Lycium chinense fruit reduces experimentally induced hepatic fibrosis in rats. Biol Pharm Bull . 2002;25(3):390-392.
12. Breithaupt DE, Weller P, Wolters M, Hahn A. Comparison of plasma responses in human subjects after the ingestion of 3R,3R'-zeaxanthin dipalmitate from wolfberry ( Lycium barbarum ) and non-esterified 3R,3R'-zeaxanthin using chiral high-performance liquid chromatography. Br J Nutr . 2004;91(5):707-713.
13. Asano N, Kato A, Miyauchi M, et al. Specific alpha-galactosidase inhibitors, N-methylcalystegines--structure/activity relationships of calystegines from Lycium chinense . Eur J Biochem . 1997;248(2):296-303.
14. Han SH, Lee HH, Lee IS, Moon YH, Woo ER. A new phenolic amide from Lycium chinense Miller. Arch Pharm Res . 2002;25(4):433-437.
15. Toyoda-Ono Y, Maeda M, Nakao M, Yoshimura M, Sugiura-Tomimori N, Fukami H. 2-O-(beta-D-Glucopyranosyl)ascorbic acid, a novel ascorbic acid analogue isolated from Lycium fruit. J Agric Food Chem . 2004;52(7):2092-2096.
16. Lee DG, Park Y, Kim MR, et al. Anti-fungal effects of phenolic amides isolated from the root bark of Lycium chinense . Biotechnol Lett . 2004;26(14):1125-1130.
17. Chin YW, Lim SW, Kim SH, et al. Hepatoprotective pyrrole derivatives of Lycium chinense fruits. Bioorg Med Chem Lett . 2003;13(1):79-81.
18. Wu SJ, Ng LT, Lin CC. Antioxidant activities of some common ingredients of traditional chinese medicine, Angelica sinensis , Lycium barbarum and Poria cocos . Phytother Res . 2004;18(12):1008-1012.
19. Luo Q, Li Z, Huang X, Yan J, Zhang S, Cai YZ. Lycium barbarum polysaccharides: protective effects against heat-induced damage of rat testes and H2O2-induced DNA damage in mouse testicular cells and beneficial effect on sexual behavior and reproductive function of hemicastrated rats. Life Sci . 2006;79(7):613-621.
20. Wang Y, Zhao H, Sheng X, Gambino PE, Costello B, Bojanowski K. Protective effect of Fructus Lycii polysaccharides against time and hyperthermia-induced damage in cultured seminiferous epithelium. J Ethnopharmacol . 2002;82(2-3):169-175.
21. Xin YF, Zhou GL, Deng ZY, et al. Protective effect of Lycium barbarum on doxorubicin-induced cardiotoxicity. Phytother Res . 2007;21(11):1020-1024.
22. Zhao H, Alexeev A, Chang E, Greenburg G, Bojanowski K. Lycium barbarum glycoconjugates: effect on human skin and cultured dermal fibroblasts. Phytomedicine . 2005;12(1-2):131-137.
23. Chan HC, Chang RC, Koon-Ching Ip A, et al. Neuroprotective effects of Lycium barbarum Lynn on protecting retinal ganglion cells in an ocular hypertension model of glaucoma. Exp Neurol . 2007;203(1):269-273.
24. Luo Q, Cai Y, Yan J, Sun M, Corke H. Hypoglycemic and hypolipidemic effects and antioxidant activity of fruit extracts from Lycium barbarum . Life Sci . 2004;76(2):137-149.
25. Wu H, Guo H, Zhao R. Effect of Lycium barbarum polysaccharide on the improvement of antioxidant ability and DNA damage in NIDDM rats. Yakugaku Zasshi . 2006;126(5):365-371.
26. Ha KT, Yoon SJ, Choi DY, Kim DW, Kim JK, Kim CH. Protective effect of Lycium chinense fruit on carbon tetrachloride-induced hepatotoxicity. J Ethnopharmacol . 2005;96(3):529-535.
27. Gan L, Zhang SH, Liu Q, Xu HB. A polysaccharide-protein complex from Lycium barbarum upregulates cytokine expression in human peripheral blood mononuclear cells. Eur J Pharmacol . 2003;471(3):217-222.
28. Gan L, Hua Zhang S, Liang Yang X, Bi Xu H. Immunomodulation and antitumor activity by a polysaccharide-protein complex from Lycium barbarum . Int Immunopharmacol . 2004;4(4):563-569.
29. Lycium barbarum . J Soc Integr Oncol . 2007;5(3):130. No abstract available.
30. Hai-Yang G, Ping S, Li JI, Chang-Hong X, Fu T. Therapeutic effects of Lycium barbarum polysaccharide (LBP) on mitomycin C (MMC)-induced myelosuppressive mice. J Exp Ther Oncol . 2004;4(3):181-187.
31. Chao JC, Chiang SW, Wang CC, Tsai YH, Wu MS. Hot water-extracted Lycium barbarum and Rehmannia glutinosa inhibit proliferation and induce apoptosis of hepatocellular carcinoma cells. World J Gastroenterol . 2006;12(28):4478-4484.
32. Zhang M, Chen H, Huang J, Li Z, Zhu C, Zhang S. Effect of Lycium barbarum polysaccharide on human hepatoma QGY7703 cells: inhibition of proliferation and induction of apoptosis. Life Sci . 2005;76(18):2115-2124.
33. Ho YS, Yu MS, Lai CS, So KF, Yuen WH, Chang RC. Characterizing the neuroprotective effects of alkaline extract of Lycium barbarum on beta-amyloid peptide neurotoxicity. Brain Res . 2007;1158:123-134.
34. Lin RD, Hou WC, Yen KY, Lee MH. Inhibition of monoamine oxidase B (MAO-B) by Chinese herbal medicines. Phytomedicine . 2003;10(8):650-656.
35. Benzie IF, Chung WY, Wang J, Richelle M, Bucheli P. Enhanced bioavailability of zeaxanthin in a milk-based formulation of wolfberry (Gou Qi Zi; Fructus barbarum L.). Br J Nutr . 2006;96(1):154-160.
36. Lee DG, Jung HJ, Woo ER. Antimicrobial property of (+)-lyoniresinol-3alpha-O-beta-D-glucopyranoside isolated from the root bark of Lycium chinense Miller against human pathogenic microorganisms. Arch Pharm Res . 2005;28(9):1031-1036.
37. Leung H, Hung A, Hui AC, Chan TY. Warafarin overdose due to the possible effects of Lycium barbarum L. Food Chem Toxicol . 2008;46(5):1860-1862.
38. Amagase H, Nance DM. A randomized, double-blind, placebo-controlled, clinical study of the general effects of a standardized Lycium barbarum (Goji) Juice, GoChi. J Altern Complement Med . 2008;14(4):403-412.
History
Lycium barbarum. Bocksdorn. Schon bei Dioscorides (I, 119) als Zaubermittel zum Befestigen an Fenstern und Thüren [Türen] empfohlen.
Lycium has been known to European herbalists since ancient times and species were traded from the Far East to Europe by the Romans already, for example via Ariaca and the port of Barbarikon near today's Karachi, as mentioned in the Periplus of the Erythraean Sea. In his Naturalis historia, Pliny the Elder describes boxthorn as a medicinal plant recommended as a treatment for sore eyes and inflammation, as does Pedanius Dioscorides in his P. Dioscoridae pharmacorum simplicium reique medicae.[10]
Boxthorn (Hebrew אטד 'aTaD) is mentioned in the biblical Book of Proverbs as besetting the paths of the wicked (Proverbs 22:5). In his 1753 publication Species Plantarum, Linnaeus describes three Lycium species: L. afrum, L. barbarum, and L. europaeum.[10]
The generic name is derived from the Greek word λυκιον (lycion), which was applied by Pliny the Elder (23-79) and Pedanius Dioscorides (ca. 40-90) to a plant known as dyer's buckthorn. It was probably a Rhamnus species and was named for Lycia, the province in which it grew. General common names for the genus include box-thorn, desert-thorn, and wolfberry.
Lycium, particularly L. barbarum, have long been used in traditional Chinese medicine to treat conditions such as male infertility. The fruit of L. barbatum and L. chinense, known as Goji, has become popular in western cultures for its supposed promotion of weight loss and general longevity. The Chinese tonic Fructus Lycii (Gou-Qi-Zi) is made of the fruit of any of several Lycium species, and is used as a supplement, especially for eye health.
Referenties
Hitchcock, C. L. (1932). A monographic study of the genus Lycium of the Western Hemisphere. Annals of the Missouri Botanical Garden19(2/3), 179-348 and 350-66. doi:10.2307/2394155 (First page image).
Jump up^ Luo, Q., et al. (2006). Lycium barbarum polysaccharides: Protective effects against heat-induced damage of rat testes and H2O2-induced DNA damage in mouse testicular cells and beneficial effect on sexual behavior and reproductive function of hemicastrated rats. Life Sciences 79(7), 613-21.
Jump up^ Ballarín, S. M., et al. (2011). Anaphylaxis associated with the ingestion of Goji berries (Lycium barbarum). J Investig Allergol Clin Immunol21(7), 567-70.
Jump up^ Peng, Y., et al. (2005). Quantification of zeaxanthin dipalmitate and total carotenoids in lycium fruits (Fructus Lycii). Plant Foods for Human Nutrition 60(4), 161-64.
RIVM advies 7 kruiden Nederland
Er is geen WHO of ESCOP monografie gewijd aan Lycium barbarum. In slechts eenklein aantal van de geraadpleegde handboeken is enige informatie te vinden over Lycium barbarum. Het betreft met name informatie over de actieve stoffen in Lycium barbarum en over de geclaimde werking. Hierover werd het volgende gevonden.
Lycium barbarum wordt ook wel aangeduid met “matrimony vine” of “bastard jasmine”, terwijl de vruchten ervan, te weten lycii fructus, in het chinees worden aangeduid met Gougizi of Gouqizi.
Van Lycium barbarum en het fruit ervan, wordt vermeld dat het naast polysacchariden het alkaloïd betaïne (0,1%) bevat, evenals zeaxanthine en p-coumarinezuur. Lycium barbarum vindt toepassing in kruidenpreparaten die claimen te werken als immunostimulant en stimulant van het hart, bij slechthorendheid, oorsuizen, onvruchtbaarheid, impotentie, duizeligheid, bloedarmoede, diabetes, vermoeidheid bij overspannenheid en hoge bloeddruk. Tevens wordt Lycium barbarum voorgeschreven ter versterking van de spieren en botten, bescherming van de lever, aanvulling van de levenskracht en bevordering van de visuele scherpte. Lycium barbarum zou gecontraindiceerd zijn bij miltdeficientie, koorts ten gevolge van infectie, bij diarree en opgeblazen gevoel. Daarnaast wordt melding gemaakt van een potentiële interactie tussen Lycium barbarum en warfarine.
Gegevens over de toxiciteit van Lycium barbarum en het fruit ervan, lycii fructus, zijn nauwelijks voorhanden. Veelal wordt Lycium barbarum tot de giftige planten gerekend, hoewel er geen duidelijke gegevens zijn die duiden op toxiciteit. Daar Lycium barbarum behoort tot een familie die vaak toxines (alkaloïden) bevat (wolfskers, belladonna) wordt de waarschuwing gegeven voorzichtig te zijn met deze soort, m.n. wat betreft de eetbare bladeren. De enige melding van dodelijke vergiftiging na het eten van grote hoeveelheden Lycium barbarum betreft kamelen.
Nadere details zijn niet beschikbaar.
Van lycii fructus wordt vermeld dat het niet-toxisch is. Injectie met 2,4 g/kg lg lycium fruit extract gaf geen toxische effecten, terwijl 25 g/kg lg resulteerde in toxiciteit. De LD50 is 8,3 g/kg lg (ongeveer een engelse ‘pound’ gedroogd fruit, geëxtraheerd en toegediend per injectie).
Van Lycium barbarum beperken de toxiciteitsgegevens zich tot de stoffen betaïne en zeaxanthine. In 28-dagen en 90-dagen studies met betaïne in ratten werden er (reversible) effecten waargenomen vanaf 5% betaïne. Het gehalte betaïne in Lycium barbarum bedraagt echter 0,1%, waarbij derhalve geen toxiciteit is te verwachten. De Gezondheidsraad besluit in 2003 dat er geen veilige bovengrens voor betaïne voor de mens is af te leiden, daar er vooralsnog onvoldoende zekerheid is dat nadelige effecten op de gezondheid achterwege zullen blijven door het gebruik van betaïne, met name bij langdurige dagelijkse inname. Van zeaxanthine worden orale LD50 waarden van >4000 en >8000 mg/kg lg vermeld voor respectievelijk rat en muis. In orale 90 dagen studies met muizen, ratten en honden worden geen nadelige effecten van zeaxanthine waargenomen tot en met de hoogst geteste dosering van respectievelijk 1000, 1000 en 400 mg/kg lg/dag.Hetzelfde geldt voor een orale 52- weken studie met apen met een hoogst geteste dosering van 20 mg/kg lg/dag. Ook interatogeniteitsstudies met konijnen en ratten werden geen nadelige effecten waargenomen tot en met de hoogst geteste dosering van respectievelijk 400 en 1000 mg/kg lg/dag. Zeaxanthine is niet genotoxisch in vitro en in vivo, en er zijn geen nadelige effecten waargenomen in humane studies.
In Nederland is volgens VWS op advies van de werkgroep Smart Shops gekozen voor een verbod op het gebruik van Lycium barbarum omdat het belladonnaalkaloïden bevat met hoge acute toxiciteit. Dit heeft geresulteerd in plaatsing van Lycium barbarum op bijlage III van het Warenwetbesluit Kruidenpreparaten. Ook in België staat Lycium barbarum op de lijst met planten die niet als zodanig of invoedings-middelen mogen worden gebruikt (zgn. lijst 1 van de bijlage van hetKoninklijk besluit In een latere wijziging van dit besluit staat Lycium barbarum nog steeds op lijst 1, maar dan met de kanttekening dat het gebruik van de bessen en bast wel is toegelaten. Middels deze wijziging wordt Lycium barbarum, met asterisk tevens toegevoegd aan de lijst van te notificeren planten indien in voorgedoseerde vorm (zgn. lijst 3 van de bijlage van het Koninklijk besluit), d.w.z. het mag niet gebruikt worden in voedingsmiddelen, in voorgedoseerde vorm, indien geen voorafgaande notificatie is uitgevoerd o.b.v. een notificatiedossier. Ook bij lijst 3 staat voor Lycium barbarum de kanttekening dat enkel het gebruik van bessen en bast is toegelaten. De opmerking van de NVF dat “ondertussen Lycium barbarum in België van de lijst is gehaald” is dus slechts gedeeltelijk correct.