Kruidenstempels

Kruidenstempels zijn buidels van stof gevuld met kruiden die ontspannende, reinigende of activerende eigenschappen bezitten.

Kruidenstempels zijn kant-en-klaar te koop met kruiden in verschillende samenstellingen maar kunnen ook gemakkelijk zelf worden gemaakt. Deze buidels worden verwarmd door stoom waardoor ze warm en zacht aanvoelen. Vervolgens wordt het lichaam ermee gemasseerd, al wrijvend en stempelend met een wisselende druk. Door het verwarmen komen de sappen en geuren van de

kruidenbuidels vrij en kunnen de eigenschappen en de geuren van de kruiden inwerken op de huid, zintuigen en geest.

Geschiedenis van kruidenstempels

In verschillende massagetradities en culturen kent men sinds eeuwen de toepassing van kruiden bij massage. Het gebruik van kruidenstempels voor massage is oosters van oorsprong. De basis lijkt in Thailand of India te liggen, waar het als medische

massage werd toegepast. Het zal voortkomen uit het gebruik van kruidenkompressen.

Net zoals in Europa gebruiken de mensen in Thailand al eeuwenlang kruiden om aandoeningen en ziekteste behandelen en om lichaam en geest te zuiveren.

Ook bij Ayurvedische behandelingen, waarvan de oorsprong in India ligt, worden massages vaak met kruidenstempels (en veel olie) gegeven. Een kruidenstempelmassage wordt in de Ayurveda ‘svedana’ genoemd.

Zo’n 10 tot 15 jaar geleden werd de kruidenstempelmassage een hit in de massage- en wellness-branche in Europa. Eerst werd er

gemasseerd met kruidenbuidels geïmporteerd vanuit Thailand en India. Inmiddels zijn er ook kruidenbuidelsverkrijgbaar die aangepast zijn aan de behoeften en de cultuur van de westerse mens en gevuld zijn met Europese kruiden.

Ingrediënten kruidenstempels

In principe kan ieder heilzaam kruid worden gebruikt

in een kruidenstempel. Een kruidenstempel heeft

naast de kruiden ook een ‘drager’ of vulmiddel

nodig. Wat hiervoor bij de kant-en-klare stempels

wordt gebruikt wordt nergens vermeld. Echter, deze

vulmiddelen kunnen ook van waarde zijn voor de

werking van de stempel. Dan kan hiervoor

bijvoorbeeld gehakseld haverstro, tarwezemelen, rijst

of kokosschaafsel worden gebruikt.

Er worden van verschillende fabrikanten

kruidenstempels te koop aangeboden. Er is een

duidelijk verschil in ingrediënten tussen de stempels

die uit Thailand komen en de stempels die in Europa

worden gemaakt.

Het zelf maken van een kruidenstempel

Een kruidenstempel voor het lichaam

Nodig:

 ± 20 gram verschillende gedroogde kruiden naar

keuze

 20 gram rijst of 30 gram tarwezemelen (vulmiddel)

 10 gram stro, gehakseld, liefst van haver

(vulmiddel)

 stuk stof van natuurlijk materiaal, linnen of katoen;

ongeveer 40 x 40 cm

 stuk touw van natuurlijk materiaal, al naar gelang

de dikte ± 1 meter

Een kruidenstempel voor het gezicht:

Nodig:

 ± 10 gram verschillende gedroogde kruiden naar

keuze

 15 gram rijst of 20 gram tarwezemelen (vulmiddel)

 stuk stof van natuurlijk materiaal, linnen of katoen;

ongeveer 25 x 25 cm

 stuk touw van natuurlijk materiaal, al naar gelang

de dikte ± 80 cm

Werkwijze:

Knip het doek en touw op maat. Meng de kruiden

met het vulmiddel en plaats ze in het midden van het

doek. Vouw de uithoeken van het doek naar binnen

en draai het op tot een handvat. Neem het touwtje

en knoop het onderaan het handvat. Draai het

vervolgens rond het handvat tot boven en knoop het

bovenaan opnieuw vast.

Voorbeeld van een werkwijze met kruidenstempels

Benodigdheden:

 kruidenstempels, minimaal 2 maar bij een totale

massage liever 4

 stoomkoker

 ovenwant of iets anders wat als isolatie voor je

eigen handen kan dienen

 2 grote handdoeken

 verwarmde olie naar keuze met bijvoorbeeld

etherische olie van gember of lavendel

 eventueel zout

 een douche (zeker na de stempelmassage voor

het gehele lichaam is het gebruik van een

douche aan te bevelen)

 kruidenthee

Een totale kruidenstempellichaamsmassage

De cliënt gaat liggen, krijgt een rolletje bij de voeten

en de benen worden toegedekt. De warme olie

wordt aangebracht op rug, nek, schouders en armen

(eventueel eerst wat zout in je handen, daar de olie

op gieten). Geef een uitgebreide massage met veel

lange rustige effleurages. Dan de stempels, voel de

temperatuur eerst even op eigen binnenzijde pols.

Bescherm jezelf tegen de langdurige warmte van de

stempels met een doek of want.

Begin met korte, snelle tapotements over de gehele

rug en armen. Dan diepe, rustigere tapotements en

vervolgens rotaties en effleurages, als bij een normale

massage maar met de stempels. Neem nek en

schouders uitgebreid mee, tot in de haargrens op de

schedelrand. Als het ruggebied behandeld is, de rug

toedekken en de benen ontbloten en ook daar weer

eerst met olie masseren (ook de voetzolen) en

vervolgens met de stempels. Daarna omdraaien,

eerst de benen en

voeten aan de

voorkant, dan buik,

borst en armen. Tot

slot eventueel een

drukpuntmassage op

het gelaat en als

afsluiting een

hoofdhuidmassage.

Na een totale kruidenstempelmassage zou ik zelf niet

ook een stempelmassage op het gelaat doen, dat

lijkt mij teveel van het goede. Na afloop gebruik

laten maken van de douche en adviseren veel te

drinken. Bied een kopje kruidenthee aan en zet

eventueel een karaf water met citroenmelisse neer.

Kruidenstempelmassage gelaat

In grote lijnen lijkt de stempelmassage voor het

gelaat op die van het lichaam. De kruiden kunnen

prachtig worden afgestemd op het huidtype, en

natuurlijk zijn de stempels kleiner van formaat. Ook

hier wordt eerst een oliemassage gegeven, met

etherische olie passend bij het huidtype. De stempels

mogen iets minder heet zijn. Dan de

stempelmassage; neem ook het decolleté, de

schouders, de nek en de bovenarmen mee. Ook hier

kan worden afgesloten met een hoofdhuidmassage.

Contra-indicaties

De kruidenstempelmassage mag niet worden

gegeven bij:

 virale of bacteriële ontstekingen;

 besmettelijke huidaandoeningen;

 trombose;

 koorts;

 infectieziekten, inclusief griep en keelontsteking;

 het gebruik van antibiotica/penicilline;

 plaatselijk niet bij verwondingen (schaaf-, snij-,

steek- of brandwonden).

Voorzichtig zijn bij (overleg van te voren met een

arts):

 spataderen;

 hartklachten;

 diabetes;

 burnout;

 het gebruik van bloedverdunners;

 zwangerschap;

 het geven van borstvoeding.

Pagina 12

Oliegebruik tijdens de kruidenstempelmassage

Voorafgaand aan een kruidenstempelmassage

wordt er op het te behandelen gebied warme olie

aangebracht. Vanuit het oosterse gebruik wordt er

meestal gekozen voor kokos- of amandelolie met

daarin etherische olie van gember of peper. Ook in

Europa wordt veel gewerkt met gemberolie.

Gemberolie werkt verwarmend, stimuleert bij

vermoeidheid en de bloedcirculatie wordt

gestimuleerd.

De olie helpt daardoor het effect van de

kruidenstempel massage te versterken en is toe te

passen bij spierpijnen en vermoeide spieren. Peper

stimuleert en verwarmt bij pijnlijke spieren en stijfheid.

Ik vind beide echte lichaamsoliën en zou ze niet

gauw op het gezicht toepassen. Dan zou ik eerder

voor bijvoorbeeld lavendel of marjolein kiezen.

Lavendel werkt verzorgend, ontspannend en

bevordert de doorbloeding en is daardoor fijn in een

massageolie voor stijve en stramme spieren. Marjolein

werkt kalmerend en rustgevend, ontspant bij

hoofdpijn en geeft een gevoel van warmte op de

spieren.

Het is plezierig om de cliënt de geur te laten kiezen:

lavendel, gember of marjolein. Deze etherische olie

kan dan in het bijzijn van de cliënt worden

toegevoegd aan een basis van bijvoorbeeld kokos-

en amandelolie, welke al warm gemaakt is.

Sommige masseurs en wellnesscentra geven

voorafgaand aan de kruidenstempelmassage een

zoutscrub. Hiervoor wordt eerst de huid ingevet, dan

een beetje zout (bijvoorbeeld fijn gemalen

Himalayazout of fijn gemalen zeezout) in de handen

genomen en vervolgens met lange rustige

effleurages verdeeld over de huid. Dit heeft een

dubbele werking: de huid wordt zachter en gladder

en is doordat de dode huidcellen verwijderd worden

ontvankelijker voor de kruiden. Tevens heeft het zout

een zuiverende werking. Het zout wordt na afloop

van de scrub grotendeels van de huid afgewreven.

Het zout wat achter blijft lost vanzelf op door de

vochtige warmte van de kruidenstempels.

Bij het

toepassen van de zoutscrub zou ik zelf eerst het

gehele lichaam scrubben en pas daarna met de

stempels beginnen. Tussentijds scrubben vindt ik

afbreuk doen aan het ontspannende effect van de

massage.

De werking van een kruidenstempelmassage

Een kruidenstempelmassage kan voor veel klachten

worden ingezet. Door met verschillende soorten

stempels te werken of zelf de kruidenmengsels samen

te stellen is er voor bijna iedereen een stempel op

maat te maken met de gewenste werking.

Kruidenstempelmassage:

 heeft een ontgiftende, afvoerende en

ontspannende werking;

 verlicht spanningen;

 vergroot het gevoel van welzijn;

 helpt stress te verminderen;

 helpt de lymfecirculatie en de bloedcirculatie te optimaliseren;

 geeft ontspanning van stijve spieren;

 zorgt voor verlichting bij acute en chronische spierproblemen;

 helpt slaapstoornissen te verminderen;

 helpt emotionele spanning te verminderen;

 activeert het zelfherstellend vermogen van het lichaam;

 brengt in balans;

 stimuleert het immuunsysteem;

 bevordert de spijsvertering;

 helpt de huid zijdezacht en strakker te maken.

Tijdens de kruidenstempelmassage komen de

werkzame stoffen uit de verwarmde en vochtige

kruiden vrij. De massage zorgt door de warmte, de

geur en de massagebeweging voor ontspanning,

zowel voor het lichaam als voor de geest. Door de

warme stempels gaan de huidporiën open en zo kan

het kruidenmengsel gemakkelijk zijn heilzame werking

verrichten. Het helende effect van de warme kruiden

werkt tot diep in het onderliggende weefsel door,

zelfs tot in de organen. De warmte heeft ook een

positieve invloed op de doorbloeding. De

bloedvaten zetten uit, de huid wordt intensiever

doorbloed en schadelijke stoffen in gespannen

spieren kunnen sneller worden afgevoerd.

De aroma’s van de kruiden werken helend en

ontspannend, onze longen en neusslijmvliezen zijn erg

gevoelig voor de geuren en etherische invloeden

van de kruiden. De massage stimuleert het lichaam

om beter te functioneren en brengt het tegelijkertijd

tot rust. De massage met de kruidenstempels

activeert de stofwisseling.

Het lichaam kan tintelen tot uren na de massage.

Een kruidenstempelmassage is ideaal voor wie

gespannen, moe of opgebrand en lusteloos is. Niet

alleen het lichaam ontspant en wordt tot in de

diepte gereinigd, maar eveneens komt er op

geestelijk vlak nieuwe energie vrij. De massage biedt

ook hulp in stressvolle momenten, omdat ze nieuwe

energie geeft om problemen aan te pakken.

Massage met een dieptewerking. Tijd om weg te

dromen, te ontspannen en nieuwe energie te

tanken. Het lichaam wordt aangezet om beter te

functioneren en tegelijkertijd tot rust gebracht.

Hoe bijvoorbeeld peper en gember werken bij een kruidenstempel massage

Hete kruiden zoals peper en gember zorgen voor

tintelingen van de smaakpapillen in de mond en

tevens voor extra stimulatie van onze stofwisseling. Als

je met een kruidenbuiltje de lichaamshuid masseert

wordt de stofwisseling daar ook gestimuleerd. De

temperatuur van de kruiden en de druk op het

lichaam bepalen voor een belangrijk gedeelte het

resultaat. In overleg met de klant kan op pijnlijke

plekken intensiever worden gewerkt met de

kruidenstempel. Een intensievere en langere

behandeling dringt door tot in de organen van het

lichaam en voert daar de heilzame werking uit. Elke

graad stijging van onze lichaamstemperatuur

veroorzaakt een versnelling van de basale en lokale

stofwisseling met 15%. Door de snellere stofwisseling

en natuurlijk ook door de warmte van een

kruidenstempelmassage wordt de bloedsomloop

geactiveerd. De bloedvaten verwijden zich en er

zullen meer afvalstoffen het lichaam verlaten.

Spanningen lossen op en lichaam en huid krijgen een

zuiveringsbehandeling.