Melissa officinalis / Citroenmelisse

De plant citroenmelisse is vernoemd naar de honingbij, in het Grieks Melissa, omdat de bijen dol zijn op de nectar. De plant komt oorspronkelijk uit het oosten en is door de Arabieren meegenomen naar Spanje. De Benedictijnse monniken hebben het kruid verder naar het noorden meegenomen. Traditioneel in de kruidengeneeskunde wordt Melisse gebruikt bij het verlichten van stress, bij slaapproblemen en bij een opgeblazen gevoel in de buik. Het extract van dit kruid wordt nu ook ingezet om het geheugen te verbeteren. 

De officiële Latijnse naam is Melissa officinalis en dit kruid behoort tot de Lipbloemenfamilie, Lamiaceae (Labiatae), net als salie en pepermunt.[1]

Geheugen en angst 

Vermoedelijk al meer dan 2000 jaar wordt Melisse als levenselixer gebruikt en ter verbetering van het geheugen.[2] Dat Melissa officinalis effect heeft op het geheugen is te verklaren, doordat het Mellise extract een bepaalde stof in de hersenen ondersteunt, de neurotransmitter acetylcholine. Dit effect noemen we acetyl-cholinergische werking. De neurotransmitter acetylcholine komt o.a. in de hersenen voor en is essentieel voor het goed functioneren van het geheugen. Uit laboratorium onderzoek blijkt dat stoffen in melisse extract op een van acetylcholinereceptoren hecht, namelijk op de nicotinereceptor.[3] Ook heeft Melissa effect op een ander systeem dan het acetylcholine-geheugen systeem. Dat is het GABA neurotransmitter systeem. GABA is ook een neurotransmitter die een belangrijke rol speelt bij het remmen van angst en hyperactiviteit. Hoe meer GABA er dus is, hoe minder angst. Het blijkt dat Melisse de GABA transaminase blokkeert, het enzym dat GABA afbreekt. Wordt er minder GABA afgebroken in de hersenen, dan is er meer beschikbaar. Is er meer beschikbaar, dan kan dat de verklaring zijn waarom Melisse angstdempend werkt.[4]

Verbetering van geheugen bij Alzheimer en bij gezonde mensen

In een goed opgezette gerandomiseerde dubbelblinde studie is een groep oudere mensen met de ziekte van Alzheimer onderzocht op het effect van Melisse extract. 42 patiënten met milde tot matige Alzheimer dementie kregen dagelijks 60 druppels melisse extract of placebodruppels. Na 4 maanden hadden de patiënten met het melisse extract een betere geheugenfunctie dan de placebogroep op de Alzheimer's disease assessment schaal.[5] Deze studie is echter niet heel erg groot, dat moet er wel bij gezegd worden.

Ook bij gezonde mensen heeft Melisse een positief effect op het geheugen. In een studie met gezonde vrijwilligers kregen ze een dosis Melisse van 300 mg, 600 mg, 900 mg of een placebo. Voor de inname deden de deelnemers een geheugentest. Na de dosering van Melisse 600 mg verbeterde de aandacht en geheugen ten opzichte van placebo. Van de laagste dosering, 300 mg, werden de proefpersonen kalmer, terwijl na het innemen van 900 mg de alertheid verminderde.[6] 600 mg Melisse extract lijkt dus een optimale dosering om het geheugen bij gezonde personen.

In een andere vergelijkbare studie werden gedroogde Melissebladeren onderzocht op het geheugen bij 20 gezonde vrijwilligers. In een dubbelblinde placebo gecontroleerde setting werd een eenmalige dosering van 600 mg 1000 mg en 1600 mg gedroogde melissebladeren in capsules aangeboden aan de proefpersonen. De hoogste dosering resulteerde in een verbeterd geheugen en waren de proefpersonen kalmer. De lagere doseringen echter zorgden voor een langzamere verwerking van informatie.[7] De optimale dosering om het geheugen te verbeteren licht bij gedroogde Melissebladeren in ieder geval op 1600 mg per dosis. De optimale dosering zou waarschijnlijk nog hoger liggen. Een wat moeilijk interpreteerbaar resultaat dus.

Kalmerende werking

Ook wordt Melisse gebruikt als kalmeringsmiddel. In een placebo gecontroleerde studie bij patiënten met Alzheimer die erg onrustig waren, werd gekeken wat Melisse aromatherapie voor effect had. Melisse lotion werd 2 maal per dag op het gelaat en armen gesmeerd. Na 4 weken bleek dat de patiënten met Melisse lotion significant meer rustig waren dan de placebogroep.[8]

In een andere dubbelblinde studie (cross-over) werden 18 gezonde vrijwilligers onderzocht na het innemen van Melisse extract van 300 mg, 600 mg of placebo. De actieve bestandsdelen waren geëxtraheerd uit gedroogde bladeren. Ze kregen een stresstest aangeboden. Het bleek dat de vrijwilligers na inname van 600 mg Melisse kalmer werden dan de andere groepen. En bij het innemen van 300 mg presteerden ze zelfs beter op wiskundige testen. [9]

Een vergelijkbare studie met 18 gezonde vrijwilligers liet zien dat bij de hoogste geteste dosering 900 mg de alertheid juist weer afnam.[6] Deze studies laten heel duidelijk zien dat het optimum tussen de 300 mg en 600 mg ligt.

 Darmkrampen bij baby's

Ook heeft Melisse spasmolytische (antikramp) effecten. In een interessante studie werd gekeken naar het effect op darmkrampen bij baby's die borstvoeding kregen. De combinatie van Melisse (Melissa officinalis), Kamille (Matricariae recutita) en Venkel (Foeniculum vulgare) werd vergeleken met een placebo bij deze groep huilende baby's. Na 1 week (2 maal per dag het middel of placebo) werd gezien dat de babies met het fytotherapeuticum zeer duidelijk significant minder huilden, dan de babies met placebo.[11]

Melisse bij koortslip

Tevens is het effect van 1% Melisse balsem op Herpes labialis (koortslip) onderzocht. In een placebo gecontroleerde studie bleek dat wanneer 4 maal daags de Melisse balsem op het aangedane gebied werd gesmeerd, de grootte van de wondjes significant kleiner was op dag 2 dan de placebogroep. Dag 2 is de dag dat de klachten het hevigst zijn. Ook op de klachten als jeuk, kriebelen, branden, roodheid en opzwellen heeft melisse balsem effect.[12] Het antiviraal effect van Melisse werd ook aangetoond in een studie buiten het lichaam (in vitro).[13] Melisse heeft invloed op de vermeerdering van het virus, wanneer het nog niet in een cel is doorgedrongen. Daarom kan het vermoedelijk zinvol gebruikt worden als zalf.[14]

Andere eigenschappen van Melissa

Naast deze bovengenoemde eigenschappen is in het laboratorium ook naar voren gekomen dat Melisse antibacteriële en antischimmel werking heeft.[15] In deze laboratorium (in vitro) studie werd het duidelijk dat Melisse olie effectief is bij een multiresistente Shigella Sonei, een nare bacterie.

Ook hebben een aantal andere laboratorium onderzoeken laten zien dat een aantal bestandsdelen van Melisse een antioxidant werking hebben. [16][17][18] Maar ja, dat hebben vele stoffen in de natuur.

Er zijn geen ernstige bijwerkingen van Melisse bekend en is dus een relatief veilig plantje.

De concentratie van de actieve bestanddelen van Melisse in extracten varieert sterk. Dit heeft meerdere redenen. De regulatie van extracten is nog niet zo strak geregeld als bij reguliere geneesmiddelen. Verder hebben de tijd van het oogsten, de voedingsstoffen in de bodem, de weersomstandigheden, de methode van extractie alle invloed op de bio-actieve stoffen in de plant. In de extracten kan ook het alcoholpercentage behoorlijk verschillen, van 25 tot 65%. En ook blijkt er een groot verschil is tussen het extraheren van de melisse bestanddelen uit gedroogde en verse bladeren. De concentratie van de actieve stoffen is na extractie uit gedroogde bladeren veel hoger dan uit verse bladeren. Dit komt omdat verse bladeren 75% tot 90% water bevatten en dus het extract verdunnen.[19]

Besluit

Melissa officinalis een interessant kruid dat op meerdere klachten invloed uit kan oefenen. Melisse verbetert het geheugen, waarschijnlijk door de beïnvloeding van de neurotransmitters acetylcholine en GABA in de hersenen. Dit kruid zou dus ingezet kunnen worden bij dementie van Alzheimer. Ook heeft Melisse kalmerende eigenschappen. Verder heeft het een antivirale, antibacteriële en antischimmel werking. Ook blijkt Melisse buikkrampen tegen te gaan bij baby's.

Hoewel er nog relatief weinig en kleine studies gedaan zijn, lijkt Melisse toch zinvol inzetbaar te zijn, vooral voor het geheugen en als rustgevend middel. 

Referenties

[1]: Fecka I, Turek S. | Determination of water-soluble polyphenolic compounds in commercial herbal teas from Lamiaceae: peppermint, melissa, and sage. | J Agric Food Chem. | 2007 Dec 26;55(26):10908-17. Epub 2007 Dec 4.

[2]: Houghton PJ, Howes MJ. | Natural products and derivatives affecting neurotransmission relevant to Alzheimer's and Parkinson's disease. | Neurosignals. | 2005;14(1-2):6-22.

[3]: Wake G, Court J, Pickering A, Lewis R, Wilkins R, Perry E. | CNS acetylcholine receptor activity in European medicinal plants traditionally used to improve failing memory. | J Ethnopharmacol. |2000 Feb;69(2):105-14.

[4]: Awad R, Levac D, Cybulska P, Merali Z, Trudeau VL, Arnason JT. | Effects of traditionally used anxiolytic botanicals on enzymes of the gamma-aminobutyric acid (GABA) system. | Can J Physiol Pharmacol. | 2007 Sep;85(9):933-42.

[5]: Akhondzadeh S, Noroozian M, Mohammadi M, Ohadinia S, Jamshidi AH, Khani M. | Melissa officinalis extract in the treatment of patients with mild to moderate Alzheimer's disease: a double blind, randomised, placebo controlled trial. | J Neurol Neurosurg Psychiatry. | 2003 Jul;74(7):863-6.

[6]: Kennedy DO, Scholey AB, Tildesley NT, Perry EK, Wesnes KA. | Modulation of mood and cognitive performance following acute administration of Melissa officinalis (lemon balm). |Pharmacol Biochem Behav. | 2002 Jul;72(4):953-64.

[7]: Kennedy DO, Wake G, Savelev S, Tildesley NT, Perry EK, Wesnes KA, Scholey AB. | Modulation of mood and cognitive performance following acute administration of single doses of Melissa officinalis (Lemon balm) with human CNS nicotinic and muscarinic receptor-binding properties. |Neuropsychopharmacology. | 2003 Oct;28(10):1871-81.

[8]: Ballard CG, O'Brien JT, Reichelt K, Perry EK. | Aromatherapy as a safe and effective treatment for the management of agitation in severe dementia: the results of a double-blind, placebo-controlled trial with Melissa. | J Clin Psychiatry. | 2002 Jul;63(7):553-8.

[9]: Kennedy DO, Little W, Scholey AB. | Attenuation of laboratory-induced stress in humans after acute administration of Melissa officinalis (Lemon Balm). | Psychosom Med. | 2004 Jul-Aug: 66(4):607-13.

[10]: Kennedy DO, Scholey AB, Tildesley NT, Perry EK, Wesnes KA. | Modulation of mood and cognitive performance following acute administration of Melissa officinalis (lemon balm). |Pharmacol Biochem Behav. | 2002 Jul;72(4):953-64.

[11]: Savino F, Cresi F, Castagno E, Silvestro L, Oggero R. | A randomized double-blind placebo-controlled trial of a standardized extract of Matricariae recutita, Foeniculum vulgare and Melissa officinalis (ColiMil) in the treatment of breastfed colicky infants. | Phytother Res. | 2005 Apr;19(4):335-40.

[12]: Koytchev R, Alken RG, Dundarov S. | Balm mint extract (Lo-701) for topical treatment of recurring herpes labialis. | Phytomedicine. | 1999 Oct;6(4):225-30.

[13]: Allahverdiyev A, Duran N, Ozguven M, Koltas S. | Antiviral activity of the volatile oils of Melissa officinalis L. against Herpes simplex virus type-2. | Phytomedicine. | 2004 Nov;11(7-8):657-61.

[14]: Nolkemper S, Reichling J, Stintzing FC, Carle R, Schnitzler P. | Antiviral effect of aqueous extracts from species of the Lamiaceae family against Herpes simplex virus type 1 and type 2 in vitro. | Planta Med. | 2006 Dec;72(15):1378-82. Epub 2006 Nov 7.

[15]: Mimica-Dukic N, Bozin B, Sokovic M, Simin N. | Antimicrobial and antioxidant activities of Melissa officinalis L. (Lamiaceae) essential oil. | J Agric Food Chem. | 2004 May 5;52(9):2485-9.

[16]: Mencherini T, Picerno P, Scesa C, Aquino R. | Triterpene, antioxidant, and antimicrobial compounds from Melissa officinalis. | J Nat Prod. | 2007 Dec;70(12):1889-94. Epub 2007 Nov 16.

[17]: Marongiu B, Porcedda S, Piras A, Rosa A, Deiana M, Dessì MA. | Antioxidant activity of supercritical extract of Melissa officinalis subsp. officinalis and Melissa officinalis subsp. inodora. |Phytother Res. | 2004 Oct;18(10):789-92.

[18]: de Sousa AC, Alviano DS, Blank AF, Alves PB, Alviano CS, Gattass CR. | Melissa officinalis L. essential oil: antitumoral and antioxidant activities. | J Pharm Pharmacol. | 2004 May;56(5):677-81

Melisse maakt blij?

Citroenmelisse, het heilige kruid uit de tempels van Diana werd medicinaal al tweeduizend jaar geleden door de Grieken gebruikt. In een oude legende wordt verteld dat de goden zo zuinig waren op deze plant, dat ze haar door slangen lieten beschermen. Plukken van de plant was alleen nog mogelijk na het spelen van een speciale melodie die de dieren bedwelmde.

Melisse en de bijen

Het kruid is van oudsher geroemd om zijn magische aantrekkings­kracht op bijen. Plinius beweert dat uitzwermende bijen de weg naar huis vinden als er Citroenmelisse in de tuin staat. Honing moet voor de mens van vroeger veel meer betekend hebben dan voor ons. In de Bijbel spreekt men van 'Het beloofde land', het land dat overvloeit van melk en honing'. Zo zal het de mensen van 10.000 jaar geleden ook opgevallen zijn welke buitengewone aantrekkingskracht Citroen­melisse op bijen uitoefende. Ongetwijfeld stond Melisse daardoor hoog in aanzien. We kunnen ons nauwelijks voorstellen hoe belangrijk ze dat vonden. De oudste namen in alle talen verwijzen naar honing of bijen. De Romeinen legden takjes Citroenmelisse in de bijenkorven, dan zouden de bijen niet uitzwermen. Volgens een oud volksgeloof zouden bijen de korf niet verlaten als er Citroenmelisse in de tuin stond. Imkers die hun nieuwe bijenzwermen niet wilden laten weg­vliegen, wreven hun bijenkorven in met melissetakjes; dan bleven de bijen thuis. Lege bijenkorven werden ingewreven met de plant om een nieuwe zwerm aan te trekken. Rond bijenkorven werd Melisse ge­plant om bijen aan te trekken.

Melisse bij  Dioscorides ea

Dioscorides raadde aan wonden met een smeersel van Citroenmelisse te bedekken waardoor de bloeding werd gestelpt, het gevaar voor ontsteking week en de wond beter genas. Plinius kwam op het idee Melisse om een zwaard te binden of het er mee in te smeren. Hierdoor zouden de verwondingen bij de tegenstrever sneller genezen!

Vroeger maakte men kransen van Citroenmelisse en droeg die om het hoofd: men dacht dat de geur en de uitstraling van dit kruid heilzaam was voor de drager, vooral voor hersenen en geheugen.

Melisse groeide oorspronkelijk in het Oosten. De Arabieren brachten de plant naar Spanje en de Benediktijner monniken brachten hem naar onze streken, waar hij in kloostertuinen gekweekt werd. Thans wordt hij overal op kleine schaal verbouwd.

Vanaf de vroege Middeleeuwen gebruikten de Karmelieten en later de Karmelietessen Melisse voor de bereiding van het bekende 'Eau des Carmes' dat in elk huisgezin gebruikt werd als een middeltje tegen alle kwalen.

Melisse maakte deel uit van de Balsem van Azoth (het universele me­dicijn) bestaande uit Egyptische wijn en het Elixir van Acharat dat bij verjongingskuren gebruikt werd.

Citroenmelisse was befaamd als een van de ochtendtheesoorten die in de 13de eeuw genuttigd werden door Llewelyn Prince of Glamorgan die 108 jaar oud werd, terwijl John Hussey uit Sydenham 116 jaar werd na vijftig jaar lang ontbeten te hebben met Citroenmelisse en honing.

De Zwitserse arts Paracelsus noemde Melisse het 'levenselixir'. Hij geloofde dat het kruid een mens weer volledig tot leven kon wekken en deze mening werd gesteund door de London Dispensay uit 1696: "Citroen­melisse zal, indien elke ochtend toegediend, iemand jonger maken, het denkvermogen sterken en een smachtende aard wat opvrolijken." Pa­racelsus noemde Citroenmelisse het levenselixir in een mengsel met kaliumcarbonaat dat bekend stond als 'primum ens melissae'. Deze essence is sedert de late zestiende eeuw gebruikt voor medische doeleinden.

Bij verjongingskuren gebruikte de beroemde Cagliostro, occultist eind 18de eeuw, vijf kruiden: Wijnruit, Salie, Valeriaan, IJzerhard en Melisse.

Citaten uit de literatuur over Melisse

In de oudere literatuur worden het fysische en het psychische (emoti­onele) hart dikwijls aan elkaar verbonden evenals de geest en de her­senen. De ontkrampende werking wordt doorgetrokken tot in de hersenen (waanvoorstellingen, dwangmatige gedachten, opbeurend en geestelijk ontspannend effect, angst, jaloezie, paniek, enz.). Geestelijk kan iemand inderdaad ook verkrampen.

Avicenna: "... Citroenmelisse maakt het hart tevreden en vreugdevol en versterkt de levenskrachten - drijft slechte gedachten en melancholie uit de geest - is goed om bij indigestie te helpen en verstoppingen in de hersenen op te heffen - het is goed voor lever en milt."

Hildegard von Bingen: "Men heeft de neiging te lachten als men er van eet. Melisse maakt vrolijk. Melisse verenigt in zich de krachten van 15 andere kruiden!"

Rembert Dodoens: "Melisse met wijn ghedroncken / es goet teghen die beten ende steken van die venijnnighe ghedierten: Sy sterckt dat herte ende verdrijft die swaermoedicheyt... es goet ghebesicht ende ghebroken den vrouwen die met dat opstijghen van der moeder ghequelt zijn. 't Sap van der selver es goet in versche wonden ghedaen / want het heylt ende gheneest die selve."

Joseph Miller: "Hij is goed voor alle aandoeningen van het hoofd en de zenuwen; vrolijkt het hart op en geneest de hartkloppingen; verhin­dert flauwvallen, melancholie, zwaarmoedigheid en hysterische kwalen, gaat bederf tegen en is nuttig bii kwaadaardige en besmettelijke ziek­ten."

John Gerard: "... Citroenmelisse is goed voor het hart en een genees­middel tegen de ziekten ervan."

Culpeper: "... Het is een kruid van Jupiter, en onder Kreeft, en ver­sterkt de natuur goed in al haar werkingen. ... Siroop van Melisse is een goed middel dat soelaas biedt aan zwakke magen en zieke lichamen en dat elke goede huisvrouw in huis dient te hebben ter leniging van de noden van eigen gezinsleden, alsmede van buren, vrienden en bekenden."

Seraphio: "... het maakt de geest en het hart vrolijk en wekt leven op in het hart - is goed bij flauwvallen en bezwijmen - verdrijft alle lastige zorgen en gedachten die uit melancholie en zwarte gal voortko­men vooral als dit in de slaap gebeurt." (nachtmerries?)

Stephaan Blankaart: "Men gebruikt het daarom veel in slymige hersen-verstoppingen, flaauwten, van sijn selven vallen, hartvangen, moeder-qualen, slymige maag-siekten, winden, slaapsiekten, steken der byen, enz."

Br. Aloysius: " Versch gekneusd Citroenkruid, op de hartstreek ge­legd, doet de hartkloppingen ophouden."

A. Dinand: "... heeft een zacht opwekkende en kalmerende werking bij lichte zenuwziekten en onderlijfsstoornissen tengevolge van gebrek­kige activiteit der zenuwen... versterkt het hart en hersenen, zuivert de borst en maakt een einde aan het hijgen."

Juliette de Baïracli Levy: "... middel om knagende pijn in de ingewan­den te stillen... tegen pijnlijke of verlate menstruatie... om de nage­boorte uit te drijven wanneer deze niet vanzelf komt... ter behandeling van nerveuze stoornissen met inbegrip van verward denkvermogen en nachtmerries."

Mellie Uyldert: "... sterkt het hart, kalmeert het zenuwstelsel, geeft lieflijke mooie dromen wanneer men het bij de avondmaaltijd gebruikt. maakt de mens zacht van gemoed. - Melisse bindt het 'levenslichaam' aan het stoffelijke en geeft levensfluide."

Melisse tegen melancholie

De eigenschap om melancholie te verdrijven wordt al eeuwen door kruidendeskundigen beschreven en ook tegenwoordig wordt het kruid nog gebruikt om depressie te verminderen en bij allerlei aandoeningen van nerveuze oorsprong.

De eigenschappen die al tweeduizend jaar toegeschreven worden aan Citroenmelisse werden vooral door praktijkervaringen, maar ook door recente wetenschappelijke onderzoekingen bevestigd. Deze laatste brachten bovendien nog een aantal nieuwe en uiterst interessante werkingen aan het licht.

De bereiding van etherische olie is niet rendabel waardoor het gebruik zeer beperkt, ja zelfs bijna onmogelijk is. Bovendien is teelt van Citroenmelisse op grote schaal moeilijk door het veel voorkomen van Bladvlekroest. Door selectie moet het mogelijk zijn een variëteit met een veel hoger gehalte aan etherische olie en voldoende ziekteresistentie te ontwikkelen.

Het kruid is nog altijd zeer geschikt als een zachtwerkende fytotranquillizer zonder toxische of andere nevenwerkingen en geniet daarom de voorkeur boven de 'hard'-werkende chemische psychofarmaca, zeker bij chronische toestanden.

Lemon Balm: An Overview of its Versatility, Effectiveness, and Indications 

 BACKGROUND AND USES 

Melissa officinalis, commonly called Lemon balm, or balm, is a member of the mint (Labiatiae)  family. A fragrant perennial with a pleasant lemon scent, lemon balm has small white to yellow  flowers filled with nectar that attracts honeybees. Melissa is Greek for honeybee. This plant is  native to Southern Europe, Northern Africa, the Mediterranean, Russia, Syria and Iran. Lemo balm grows to about 2 feet tall and is a common garden potherb grown all over the world. 

Lemon balm has historically been valued as a culinary, cosmetic, and medicinal herb. Fresh  lemon balm leaves are often used to top drinks and garnish salads and main dishes, while the  dried leaves have been frequently used for teas. Throughout history as a medicinal herb, lemon  balm has been attributed with memory-enhancing properties, used as a mild sedative, a mood  elevating remedy, sleep aid, and as a digestive aid to relieve gas, stomach pain, nausea,  migraine headache, and hypertension along with being known for its use with fevers to increase perspiration. 

Currently in modern botanical medicine, lemon balm is being researched for its effects as a  mood enhancing plant, its calming effects, and its cognition improving effects. Lemon balm’s role in Alzheimer’s disease management is also an area of research interest. 

ACTIVE CONSTITUENTS 

Active constituents include, phenolic acids and flavonoids, including up to 6% rosmarinic acid,  coumaric, caffeic, luteolin-7-glucoside, rhamnazin, campesterol, catechins, chlorogenic-acid,  protocatechuic acid, 10-(Alpha)-cadinol, copaene, beta-sitosterol, succinic acid, thymol,  hexanoic acid, stachyose, and trans-ocimene. 1 

Rosmarinic acid is a caffeic acid derivative found in several Labaitae family members and  credited with both antioxidant and immune modulating effects, as well euthyroid effects.  Rosmarinic acid works by several mechanisms of action to normalize hyperthyroidism, including  binding to thyroid stimulating autoantibodies and preventing them from binding to TSH  receptors. 

The essential oil (0.02–0.37%) content is composed of monoterpenes, sesquiterpenes and  terpenoid components including citral, citronellal, eugenol, geraniol, nerol, linalool, farnesyl  acetate, humulene, ursolic, and pomolic acids. 2 

Research on Melissa officinalis has shown that growing and harvesting techniques influence the  essential oil content of the plant and that the top third of the leafy plant has the highest  amount of volatile oil. 3

Tannin compounds, a common active constituent of the mint family are found in the whole  plant but not in the essential oil distillate.

MEDICINAL ACTION 

RESEARCH SUMMARY 

Carminative and Anti-colic Effects 

The aim of this randomized, double-blind, placebo-controlled trial was to investigate the  effectiveness and side effects of a phytotherapeutic agent with Matricaria recutita, Foeniculum  vulgare and Melissa officinalis, in the treatment of infantile colic. 88 of the original 93 infants 

completed this one week trial. The study showed that colic in breastfed infants improved within  1 week of treatment with an extract based on the herbal combination of Matricariae recutita,  Foeniculum vulgare and Melissa officinalis. 4 

Calming Effects for Insomnia and Hyperactivity 

Several clinical studies have looked at Melissa for its calming, sleep enhancing and relaxing  properties. One double blind, placebo controlled study involving 18 healthy volunteers were  given either a 300 mg or 600 mg dose of a standardized lemon balm extract or placebo for 7  days. Outcomes showed that the 600 mg dose of lemon balm significantly improved mood  while increasing calmness and alertness, more so than the 300mg dose. The study showed a dose-specific increase in calmness, and dose-dependent decrements in timed memory task  performance.5 

A second study looked at Melissa used in combination with Valeriana officinalis for  effectiveness in the treatment of restlessness and nervous insomnia in children. This was a  multi-center study, involving 918 children under the age of 12 years, and evaluated children for  therapeutic efficacy and tolerability of the herbal medicine. In conclusion, the study found the  herbal combination to be effective in younger children with restlessness and insomnia and very well tolerated.6 

 Another similar double-blind, placebo-controlled, randomized, balanced cross-over experiment  looked at a single dose of a combination of Melissa officinalis and Valeriana officinalis in doses  of 600, 1200, or 1800 mg. The results suggest that the combination of Melissa and Valerian possesses anxiolytic properties and that the 1800mg doses may increase anxiety. 7 

Anti-anxiety, and Mood Elevating 

There are several animal studies sighting the anxiolytic and sedative effects of lemon balm with  only a few human clinical studies confirming these effects. There are a number of possible  active constituents in the plant which may be responsible for this activity including eugenol and  citronellol which are both known to have a GABA –A receptor affinity.8,9  Human clinical  research has reported the essential oil of lemon balm decreases agitation and social  withdrawal, and improves time spent in constructive activities in a double-blind placebo controlled study involving 71 subjects over one month.10 

Cognitive Function, Alzheimer’s Disease 

Traditional herbal knowledge suggests the use of lemon balm to improve memory,  concentration and focus. Several clinical studies on lemon balm have shown encouraging  results supporting the use of lemon balm for cognitive function improvement. These clinical  studies showed a dose-dependant, time-dependant, and response-dependant relationship with  regards to effects on memory and mood. 

The dosage range of lemon balm tested for clinical effectiveness for calming effects, mood  enhancing, and cognitive function improvement were 300, 600, 900, 1200, 1800mg daily. The  results suggest that doses of Melissa officinalis at or above the maximum employed here can improve cognitive performance and mood and may therefore be a valuable adjunct in the  treatment of Alzheimer's disease. The most notable cognitive and mood effects were improved  memory performance and increased 'calmness' at all post dose time points for the highest dose  of 1600 mg daily. 11

 In one clinical study Melissa officinalis extract was evaluated in the treatment of patients with  mild to moderate Alzheimer's disease. This double blind, randomized, placebo controlled trial  looked at the use of the herb for a four month period and found that Melissa officinalis extract  produced a significantly better outcome on cognitive function than placebo. In addition, there  were no significant differences in the two groups in terms of observed side effects except  agitation, which was more common in the placebo group (p = 0.03). The study concluded that  Melissa officinalis extract is of value in the management of mild to moderate Alzheimer's  disease and has a positive effect on agitation in such patients.12 

Anti-viral and Anti-microbial Activity 

Melissa is a folkloric remedy for viral infections, and many modern clinicians report efficacy for  herpetic infections. The use of herbal medicines such as Melissa might be a precautionary measure to prevent development of microbial resistance to synthetic antibiotics that is  associated with therapeutic failures. 

Molecular compounds in Melissa well known for their antimicrobial effects include citral (neral  and geranial), citronella, trans-caryophyllene, and rosmarinic acid. Viral research suggests that rosmarinic acid and whole Melissa extracts inhibit the binding of individual herpes simplex I  viruses from binding to host cells, and are thereby deterred from entering cells. 13 

 One double-blind, placebo-controlled, randomized trial investigated the use of a Melissa cream  on patients with recurrent herpes simplex labialis. Patients were asked to evaluate new outbreaks in terms of subjective symptom severity (burning, tingling, pain severity) and  objective speed of recovery (size of the blisters, time to ulcerative stage and scab formation) while using either the Melissa cream or a placebo cream. Statistically significant improvements  in combined symptom scores were seen from the second day on in the group using the Melissa  cream compared to the placebo. The lesions were also shown to resolve more rapidly in the group receiving the Melissa. 14 

Normalizing Effects on the Thyroid in Hyperthyroid Subjects 

Whole Melissa extracts and rosmarinic acid may reduce excessive thyroid activity by a variety of  mechanisms including binding to thyroid stimulating auto-antibodies and inactivating them and reducing the responsive to TSH at receptor sites. 15, 16 

CLINICAL INDICATIONS, PRACTITIONER DOSING, CONTRAINDICATIONS AND TOXICITY 

Clinical Indications 

Practitioner Dosing 

Contraindications 

Lemon balm herb is generally well tolerated with no contraindications. Avoid using therapeutic doses in hyperthyroidism as it is undetermined by clinical evidence if lemon balm is thyroid inhibitory. Using it as a beverage tea should not be an issue. 

Toxicity 

There are very few reports of toxicity with the use of lemon balm, and literature review reveals  no evidence of toxicity or drug interaction when given in recommended doses. There have  been several clinical trials done on the use, effect, and tolerance of Melissa officinalis in the  pediatric population with no reports of toxicity. 

CONCLUSIONS 

Lemon balm offers medicinal value in several different ways with both oral and topical routes of  delivery. Topically, Melissa can be used as a virucidal in the treatment of herpes simplex type I  and II sores, as an antibacterial agent for infections of the skin caused by Staphlococcus aureus,  or as a fungicide for skin or mouth infections. Lemon balm taken internally can aid in reducing  anxiety, restlessness, irritability and agitation of all types, and improve the mood, sleep,  cognitive function, and mental concentration in therapeutic doses. This plant has potential in  the management of Alzheimer’s disease, ADHD, and General Anxiety Disorder. The role of  Melissa in the treatment of functional gastrointestinal conditions associated with nervousness,  spasm, inflammation and pain is vast, with current research supporting traditional use and knowledge. 

MELISSE http://www.cnpmai.net/le-cnpmai/nos-publications/

Acquisition de diversité génétique

Rattachement à la fiche d’opération et année de réalisation : Gestion des Ressources Génétiques - 2014

Organisme réalisateur : CNPMAI

CONTEXTE, ENJEUX

La mélisse officinale (Melissa officinalis L.) est une plante aromatique de la famille des lamiacées. Les extraits de mélisse sont utilisés dans divers domaines pour leur pouvoir antioxydant lié à la présence de polyphénols dont le principal est l’acide rosmarinique (pour lequel la norme européenne est fixé à 1.0 % minimum, calculé par rapport à la drogue desséchée, PE 04/2009 : 1447). Ses débouchés actuels s’orientent principalement vers les compléments alimentaires et la cosmétique. En pleine croissance, la prodution française se heurte à une compétition importante de plusieurs pays d’Europe.

Depuis quelques années, les industriels utilisateurs de mélisse observent une baisse de la qualité de la matière première française qui se traduit par une baisse régulière de la teneur en acide rosmarinique. Cette diminution pénalise actuellement la production nationale vis-à-vis de la concurrence étrangère. En effet, les teneurs en acide rosmarinique des lots de plante collectés en France sont régulièrement à la limite du seuil d’acceptation pour une valorisation industrielle. Cette diminution des teneurs en antioxydant relativement généralisée n’est, à ce jour, pas expliquée.

Ce projet s’inscrit dans un des principaux axes de travail du Réseau PPAM, à savoir améliorer la compétitivité des produits. En effet, compte tenu des particularités de la filière, donner des avantages concurrentiels à la production française consiste, pour une bonne part, à améliorer les teneurs en principes actifs des produits. Parmi les objectifs visés dans le programme MELAO lancé par l’iteipmai, la recherche de matériel génétique performant passe par l’acquisition de diversité par le Conservatoire.

OBJECTIFS

• Rassembler la plus grande diversité génétique possible en utilisant le réseau d’échanges du CNPMAI.

• Conserver et mettre à disposition ces ressources génétiques auprès des partenaires du Réseau.

ETAT DE L’ART (réalisé par l’iteipmai dans le cadre du programme MELAO)

La mélisse : source naturelle d’antioxydant à l’avenir prometteur

L’usage thérapeutique de la mélisse est attesté depuis l’antiquité par les premiers médecins grecs. Ainsi dès le Vème siècle avant notre ère, Hippocrate la recommandait pour améliorer la digestion et réduire les états de nervosité [1]. Outre son usage au sein d’élixirs, Chartreuse Blanche ou encore de la Bénéctine, on la retrouve également dans l’eau de mélisse des Carmes Boyer®, encore vendu de nos jours en pharmacie (contre le stress, fatigue, troubles digestifs…) dont la formule remonte au XVIIème siècle [2].

Depuis, des études modernes sur cette plante ont justifié ces usages traditionnels et notamment souligné les propriétés antioxydantes importantes de la mélisse [3]. Une étude menée par l’ITEIPMAI, en partenariat avec le laboratoire Sonas (faculté d’Angers) a ainsi montré que des extraits aqueux de mélisse sont du même niveau d’activité antioxydante que ceux du thé vert et 2 à 4 fois plus actif que ceux du romarin [4]. En effet, outre la présence d’huile essentielle, on retrouve parmi les principaux constituant des feuilles de mélisse une concentration relativement élevée de dérivés de l’acide hydroxycinnaminique [5], aussi appelés « tanins des Lamiacées » dont le principal est l’acide rosmarinique (jusqu’à 7%). Ce composé phénolique est en effet connu pour ses propriétés antioxydantes [6,7]. 

 L’intérêt des antioxydants réside dans le fait qu’ils piègent les radicaux libres, nocifs pour la sante humaine en raison de leur fort pouvoir oxydant et responsables de l’accélération du processus de vieillissement des cellules, et semblent jouer un rôle protecteur contre la cancero-génèse [8]. D’autres découvertes récentes, telles que la stabilisation de produits alimentaires ou encore la lutte contre l’anxiété par les antioxydants [9, 10], confirment l’intérêt du travail sur la mélisse.

Offre variétale actuelle

L’état de l’art relatif au matériel génétique permet d’identifier la sélection variétale comme une piste solide pour augmenter les teneurs en acide rosmarinique au sein de la mélisse. Il n’existe à ce jour que peu de recul sur le potentiel de production des variétés utilisées ou disponibles sur le potentiel de teneur en antioxydant.

La sélection variétale sur la mélisse est un travail relativement récent en particulier concernant le potentiel antioxydant de la plante. En France, le travail de sélection sur la mélisse a notamment été engagé durant les années 90 par l’Iteipmai et a conduit à l’obtention de 3 variétés différentes de mélisse [11]. Cette sélection s’est basée sur la productivité en feuilles, la richesse en huile essentielle des feuilles et la composition des ces huiles essentielles. Durant cette période, d’autres sélections sur la base des même critères ont été réalisés par ailleurs en Europe [12]. Une seconde phase a été initiée à partir de 2004 avec l’évaluation du matériel végétal sélectionné parl’Iteipmai dans les années 90 et celui présent au sein des collections, en s’intéressant cette fois particulièrement au pouvoir antioxydant. Ces essais, réalisés selon une démarche expérimentale simplifiée, ont fait apparaître desvariations relativement importantes entre les différentes variétés [13, 14] ainsi que des variations interannuelles marquées [15].

A l’échelle internationale, des comparaisons entre 11 variétés utilisées en France, en Allemagne et en Suisse mettent en évidence des différences marquées. Les variétés synthétiques obtenues à l’Iteipmai, fréquemment utilisés par les producteurs français, présentent des performances correctes de productivité en biomasse, richesse en huile essentielle et en acide rosmarinique [16]. D’autres comparaisons, réalisées en Roumanie et en Allemagne, mettent en évidence des variations marquées de la teneur en acide rosmarinique [17, 18]. Bien que ces évaluations aient concerné la richesse en acide rosmarinique, le matériel végétal utilisé en Europe provient essentiellement de programmes de sélection orientés vers la production d’huile essentielle. Un travail spécifique de sélection variétale pour la production d’antioxydant peut ainsi être envisagé, à partir d’un spectre plus large de matériel génétique. De plus, il n’apparait pas y avoir de corrélation négative entre le rendement en biomasse et la richesse en antioxydant [15, 16, 19, 20]. La sélection peut ainsi s’orienter vers un matériel végétal doublement performant (rendement matière sèche et en principe actif). Cependant, compte tenu de la variabilité interannuelle et interrégionale possible [15, 18, 19, 20], ce type d’essai doit être réalisé sur plusieurs années et en multi-local afin de donner des résultats robustes.

Facteurs environnementaux et impact de la conduite de culture

Il existe de multiples références au regard de l’impact du mode d’exploitation de la mélisse sur la production d’huile essentielle [21, 22, 23]. Concernant la production d’antioxydant, ces connaissances demeurent limitées.

Ensoleillement, température et disponibilité en eau

Aucune référence sur l’impact de l’ensoleillement sur la teneur en acide rosmarinique de la mélisse n’a été trouvée. Quelques références sont cependant disponibles pour d’autres Lamiacées. Ainsi, sur menthe, la durée d’ensoleillement peut avoir un impact sur la production d’acide rosmarinique. D’autres études, sur basilicnotamment, confirment l’influence de la qualité de l’ensoleillement (fréquence) sur le taux d’acide rosmarinique [24, 25]. Il a été montré que sur mélisse, des températures élevées, induite en essai par un voile de forçage, conduisent à une perte de rendement en acide rosmarinique (chute de 11 à 15%) [16]. Un stress hydrique modéré (en condition hors sol) peut également provoquer une diminution du rendement en biomasse mais une augmentation de la richesse en d’acide rosmarinique [14].

Fréquence de coupe et partie récoltées

Dans les parties aériennes de la mélisse, la majorité de l’acide rosmarinique se concentre dans la feuille. La répartition entre les feuilles du pied au sommet de la plante est relativement homogène [26]. Des comparaisons de plusieurs systèmes d’exploitation (2 à 4 coupes), visant à optimiser la teneur en antioxydant, ont été abordées par l’Iteipmai dans le passé [27]. Ainsi il a été montré que le système en 3 coupes permet d’accroître les teneurs en acide rosmarinique (+ 40 %) grâce à la proportion de feuilles plus élevée dans le produit mais cette troisième coupe est régulièrement compromise par des facteurs climatiques.

Stade de récolte

Au regard des stades de récolte, des essais réalisés en Slovaquie ont montré que le stade de développement  CNPMAI - Compte-rendu technique & touristique 2014 13 n’influe pas sur la richesse en acide rosmarinique dans les feuilles [28]. Ces résultats sont les seuls disponibles et demandent à être confirmés car sur d’autres Lamiacées, comme la menthe (menthe verte et menthe poivrée) ou le romarin, la teneur en acide rosmarinique diminue fortement durant la floraison [29, 30 et 31].

Fertilisation et éliciteurs

Une étude montre que l’apport de fumier (composition non précisée) permet d’obtenir un meilleur titre en acide rosmarinique (supérieur de 15 à 20 % selon les années) [32]. Une autre étude portant sur la fertilisation n’a cependant pas permis de mettre en évidence un impact significatif de différentes modalités de fertilisation sur la richesse en composés phénoliques (dont fait partie l’acide rosmarinique). En culture hydroponique, il apparait que la teneur en acide rosmarinique de la mélisse décroit avec l’augmentation de la concentration en azote [33].

Ces résultats, parfois contradictoires, nécessitent cependant d’être confirmés par des essais de culture de plein champ avec les variétés adéquates. Des évaluations du pouvoir de stimulation de la voie métabolique de synthèse de l’acide rosmarinique et des dérivés dihydroxy cinnamiques de la mélisse ont également été réalisés par l’iteipmai. Des différents SDN (stimulateur de défenses naturelles) testés, seul le « Iodus 2 » semble provoquer une augmentation notable de la teneur en acide rosmarinique (+7%). L’utilisation d’extrait de levure (Saccharomyces cerevisiae) et des traitements à l’ozone peut, sous certaines conditions également, stimuler la synthèse d’acide rosmarinique [34, 35 et 36].

References

[1] Bellenot D. 2014. La mélisse, d’un riche passé à un avenir prometteur. Dossier Simples et aromatique, Jardin deFrance 630

[2] Dastmalchi K., Dorman H.J.D., Oinonen P.P., Darwis Y., Laakso I. et Hiltunen R., 2008. Chemical composition and in vitro antioxidative activity of a lemon balm (Melissa officinalis L.) extract - LWT, 41 - p. 391–400

[3] Pineau S., 2012. Mécanismes d’action cellulaire et physiologique des composés de la mélisse (Melissa officinalis L.) et de la valériane (Valeriana officinalis L.). Caractérisation et perspectives d’applications pharmaceutiques et phytosanitaires, p 37 à 39

[4] Bouverat-Bernier J. P., et al., 2008. Potentialités antioxydantes des plantes médicinales et de coproduits de fruits et légumes. Cr Tech Iteipmai 2007 231–241.

[5] Teuscher E., Anton R. & Lobstein A., 2005. Plantes aromatiques. Editions Tec & Doc – EM Inter, 522 p.

[6] Canelas V. & Teixeira da Costa C., 2007. Quantitative HPLC analysis of rosmarinic acid in extracts of Melissa officinalis and spectrophotometric measurement of their antioxidant activities. J. Chem. Educ. 84 (9), 1502–1504.

[7] Toth J., Mrlianova M., Tekelova D. & Korenˇova M., 2003. Rosmarinic acid – an important phenolic activecompound of lemon balm (Melissa officinalis L.). Acta Fac. Pharm. Univ. Comenianae 50, 139–146.

[8] Namdeo, A., 2007. Plant Cell Elicitation For Production Of Secondary Metabolites : A Review.Pharmacogn. Rev. 1(1), 69–79.

[9] Ibarra A. ; Feuillère N., Marc Roller, Lesburgere E. Beracochea D. 2010. Effects of chronic administration of Melissa officinalis L. extract on anxiety-like reactivity and on circadian and exploratory activities in mice Phytomedicine. 2010 May; 17(6):397-403.

[10] Berasategi I., Navarro-Blasco I., Calvo MI., Cavero RY., Astiasarán I., Ansorena D., 2014 Healthy reduced-fat Bologna sausages enriched in ALA and DHA and stabilized with Melissa officinalis extract. Meat Sci. 2014 Mar;96(3):1185-90

[11] Bouverat-bernier J.p., 2002. Comparaison de variétés de mélisse. Cr Tech. Iteipmai 2001, vol., p. 48 à 51

[12] Adzet T1, Ponz R, Wolf E, Schulte E. 1992. Genetic Variability of the Essential Oil Content of Melissa officinalis1. Planta Med. 1992 Dec;58(6):558-61.

[13] Bellenot, D., 2004. Etude des corrélations entre composition chimique et activité antioxydante de romarin et melisse (dossier Aqs). Iteipmai Doss. Aqs 1–41.

[14] Cottier, J., 2004. Mélisses - Flavonoïdes. Bts Anabiotec Anal. Biol. Biotechnol. 1–44.

[15] Bouverat-bernier J.p. Et Al., 2007. Sélection variétale de la mélisse. Cr Tech. Iteipmai 2006, vol., p. 11 à 13

[16] Carron C.a., Vouillamoz J., Baroffio C., 2007. 2.2 Melissa officinalis l. mélisse citronnelle. Essai variétal. Compte Rendu D'activité 2007 Agroscope Changins, vol., p. 14 à 19

[17] Marian, O., Muntean, L.S., 2012. Active principles production of some sorts and populations of Melissa officinalis L. Hop Med. Plants 20, 71–75.

[18] Bomme U., Pank F., 2008. Content Of Rosmarinic Acid And Winter Hardiness In Lemon Balm (melissa Officinalis L.) - Results Of Investigations From A Large Collection. Z. Arznei- Gewurzpflanzen 13(2), 65–71.

[19] Carron C.A., 2007. Rapport d’activité 2006 - Agroscope Changins. Stn. Rech. Agroscope Chang. - Conthey Suisse 1–50.

[20] Carron C.A., Previdoli S., 2006. Rapport D’activite 2005 - Agroscope Changins. Stn. Rech. Agroscope Chang. - Conthey Suisse 1–55.

[21] Adzet T., Ponz R., Wolf E., Schulte E., 1992. Content and composition of M. officinalis oil in relation to leaf position and harvest time. Planta Med 1992; 58(6): 562-564

[22] Keivan Saeb K., Sara Gholamrezaee S. 2012. Variation of essential oil composition of Melissa officinalis L. leaves during different stages of plant growth. Asian Pacific Journal of Tropical Biomedicine 1691(12)60271-8

[23] Mrlianová M., Tekel’ová D., Felklová M. , Reinöhl V., Tóth J., 2002. The influence of the harvest cut height on the quality of the herbal drugs melissae folium and melissae herba. Planta Med 2002; 68(2): 178-180

[24] Shiga T., Shoji K., Shimada H., Hashida S., Goto F., Yoshihara T., 2009. Effect of light quality on rosmarinic acid content and antioxidant activity of sweet basil, Ocimum bisilicum L. Plant Biotechnology 26. 255-259 (2009)

[25] Iwai M., Ohta M., Tsuchiya H.i and Suzuki T. (2010) Enhanced accumulation of caffeic acid, rosmarinic acid and luteolin-glucoside in red perilla cultivated under red diode laser and blue LED illumination followed by UV-A irradiation. Journal of Functional Foods, 2 1: 66-70.

[26] Royer L.M., 2006 L'augmentation des concentrations en antioxydants de la mélisse par l'optimisation de l'itinéraire cultural. Mémoire de fin d’étude ENSAIA

[27] Bouverat-bernier J.p. Et Al., 2007. Mode d'exploitation de la mélisse pour la production d'antioxydants. Cr Tech. Iteipmai 2006, vol., p. 123 à 127

[28] Tóth, J., Mrlianová, M., Tekel’ova D., Korenova M., 2003. Rosmarinic acid –an important phenolic active compound of lemon balm (melissa officinalisl.) Acta facultatis pharmaceuticae universitatis comenianaetomus l 2003

[29] Fletcher R., Slimmon T., McAuley C., Kott L., 2005. Heat stress reduces the accumulation of rosmarinic acid and the total antioxidant capacity in spearmint (Mentha spicata L). Journal of the Science of Food and Agriculture Volume 85, Issue 14, pages 2429–2436, November 2005 CNPMAI - Compte-rendu technique & touristique 2014 17

 [30] Papageorgiou V, Mallouchos A, Komaitis M., 2008. Investigation of the antioxidant behavior of air- and freezedried aromatic plant materials in relation to their phenolic content and vegetative cycle. J Agric Food Chem 2008; 56: 5743-52.

[31] Papageorgiou V, Gardeli C, Mallouchos A, Papaioannou M,Komaitis M. 2008. Variation of the chemical profile and antioxidant behavior of Rosmarinus officinalis L. and Salvia fruticosa miller grown in Greece. J Agric Food Chem 2008; 56: 7254-64.

[32] Haban M., Otepka P., Kobida. Herbage production and content of rosemary acid in lemon balm (melissa officinalis l.) grown in cultural conditions of warm agri-climatic macroregion.

[33] Manukyan, A. 2011. Effect of Growing Factors on Productivity and Quality of Lemon Catmint, Lemon Balm and Sage under Soilless Greenhouse Production: II. Nitrogen Stress Original Research Paper Medicinal and Aromatic Plant Science and Biotechnology ©2011 Global Science Books

[34] Nasiri-Bezenjani M.A., Riahi-Madvar A., Baghizadeh A., Ahmadi A. R., 2014. Rosmarinic acid production and expression of tyrosine aminotransferase gene in melissa officinalis seedlings in response to yeast extract. JAST Article 20, Volume 16, Issue 4, July and August 2014, Page 921-930

[35] Döring A., Pellegrini E., Della Batola M., Nali C., Lorenzini L., Petersen P. 2014. How do background ozone concentrations affect the biosynthesis of rosmarinic acid in Melissa officinalis? Journal of Plant Physiology Volume 171, Issue 5, 1 March 2014, Pages 35–41

[36] Tonelli M., Pellegrini E., D’Angiolillo F., Petersen M., Nali C., Pistelli P.,Lorenzini G. Ozone-elicited secondary metabolites in shoot cultures of Melissa officinalis L. Plant Cell, Tissue and Organ Culture (PCTOC). 

Citroenmelisse doodt kankercellen

In Europa hebben traditionele genezers eeuwenlang citroenmelisse - wetenschappelijke naam: Melissa officinalis - gebruikt als een levenselixer. Wie dagelijks citroenmelisse gebruikte bereikte volgens hen ziektevrij een hoge leeftijd. Onderzoekers uit Iran publiceerden een in vitro-studie die doet vermoeden dat citroenmelisse inderdaad misschien een longevity drug is. Volgens het Iraanse onderzoek bevat de plant stoffen die al in kleine hoeveelheden kankercellen afremmen en doden.

Studie

De onderzoekers experimenteerden met vier verschillende soorten kankercellen: de longkankercel A549, de borstkankercel MCF-7, de eierstokkankercel SKOV3 en de prostaatkankercel PC-3. In reageerbuizen stelden de Iraniërs de cellen gedurende 72 uur bloot aan helemaal niets [C(-)], het kankermedicijn paclitaxel [C(+)] of oplopende concentraties van een extract van citroenmelisse.

Resultaten

Het extract maakte de kankercellen minder vitaal. In het lichaam zouden immuuncellen ze daardoor makkelijker kunnen doden, zou hun groeisnelheid afnemen en het vermogen van de cellen om zich uit te zaaien afnemen.

Het meest opvallende was dat het citroenmelisse-extract even goed werkte in een hoge als in een lage concentratie. Dat doet vermoeden dat citroenmelisse ook in vivo kan beschermen tegen kanker.

Conclusie

"Our results indicate that a hydro-alcoholic extract of Melissa officinalis may possess a high potency to inhibit proliferation of different tumor cells in a dose independent manner, suggesting that an optimal biological dose is more important than a maximally tolerated one", resumeren de onderzoekers.

"Moreover, the antiprolifreative effect of Melissa officinalis seems to be tumor type specific, as hormone dependant cancers were more sensitive to antitumoral effects of Melissa officinalis extract."

Bron: Asian Pac J Cancer Prev. 2015;16(14):5703-7.