Staar / Cataract

Staar en anthocyanen

Staar is het vertroebelen van de lens, dat ontstaat door verandering van eiwitsamenstelling en watergehalte onder invloed van de leeftijd, trauma of stofwisselingsstoornissen.Staar is de grootste oorzaak van verminderd zicht en blindheid in de USA. Bijna 4 miljoen mensen hebben een graad van verminderd zicht en minstens 40 000 mensen zijn blind als gevolg van staar (Michael T., Murray, N.D., 1997). Doordat staar mogelijk ontstaat door schade aan de lens ten gevolge van vrije radicalen, ontstond de interesse naar antioxidanten zoals anthocyanen voor het voorkomen van deze oogziekte (Kemper, J. K., 1999). Ook zouden anthocyanen de mogelijkheid bezitten om collageen te herstellen en zo het oog te beschermen. In vitro werden geen studies uitgevoerd. Bij ratten toonde één studie aan dat wanneer men de dieren een dieet gaf met veel anthocyanen, de ontwikkeling van staar uitgesteld werd.

In een Italiaanse studie onderzocht men 50 bejaarde personen die staar in een vroeg stadium hadden. Men gaf hen twee maal per dag een combinatie van 180 mg bosbesextract (bevat 25% anthocyanen) en vitamine E. Men vond dat verdere vordering van de oogziekte wegbleef met 97%. Dit lijkt veel belovend maar het ging hier over een niet gecontroleerde studie (geen controle groep), wat niet zo betrouwbaar is. Er zijn geen gecontroleerde proeven uitgevoerd die het effect van anthocyanen op staar onderzochten (Kemper, J. K., 1999).

Over het algemeen wordt aangenomen dat staar een degeneratieve ziekte is. Die wordt veroorzaakt door vrije radicalen die schade aanrichten in het lichaam. Dat zou kunnen worden voorkomen door anti-oxidanten rijke voeding tot je te nemen. Die voeding bevat dus vooral vitamine C en E, beta caroteen, selenium, zink, chroom en nog wat andere sporenelementen. Iemand die 200 IU vitamine E en 250 mg vitamine C per dag binnenkrijgt heeft 86% minder kans op staar. Dat blijkt uit een onderzoek aan de John Hopkins Universiteit. Een Canadese studie geeft aan dat mensen die 400 IU vitamine E OF 300-600mg vitamine C binnen krijgen per dag, 56-70% minder kans hebben op staar.

Het oog bevat de hoogste concentratie vitamine C in het lichaam. Lenzen die staar hebben, hebben veel lagere vitamine C waarden dan staar vrije lenzen. Het oog met staar heeft ook opvallend vaak gebrek aan selenium, koper, mangaan, zink en glutathionine (Als er genoeg selenium is kan het lichaam de laatste zelf maken). Ook niacine en riboflavine zijn belangrijk voor de lens.

Chinese fytotherapie

De chinezen beschouwen staar als een teveel aan fosfor in het lichaam. Om dat evenwicht te herstellen gebruiken ze al duizenden jaren het Mi-Meng-Hua kruid. Dat is de buddleja ofwel vlinderstruik. Het verlicht koorts en herstelt een helder zicht. Het wordt het meest gebruikt in geval van pijnlijke rode ogen, waterige ogen, lichtschuwheid en staar.

Welke kruiden en supplementen kunnen helpen bij cataract of grauwe staar:

  • Blauwe bosbes

  • Ginkgo biloba

  • Luteïne

  • Quercetine

En prévention cataract

Efficacité probable

  • Lutéine (de source alimentaire)

  • Voir la légende des symboles

  • Efficacité incertaine

  • Multivitamines jumelées à du bêta-carotène, vitamine C, vitamine E

Usage traditionnel

  • Bleuet (myrtille)

Plusieurs mesures préventives visent à augmenter l’apport en antioxydants. Ceux-ci détruisent les radicaux libres dans l'organisme, ce qui ralentit la détérioration des tissus.

Efficacité probable Lutéine. La lutéine agit comme un antioxydant en protégeant les cellules contre les effets nocifs des radicaux libres. On la retrouve dans les légumes verts comme le chou, l’épinard et le brocoli, ainsi que dans les fruits et les légumes orange ou jaunes, comme la mandarine, la courge et le maïs. Les résultats d’études épidémiologiques indiquent qu’un apport alimentaire élevé en lutéine et en zéaxanthine est associé à un risque plus faible de cataracte1-4. Ces études ont permis de constater une réduction de 20 % à 50 % du risque d'opération de la cataracte.

Dosage

Consommer au moins 6 mg de lutéine par jour, de préférence sous forme d’aliments (les suppléments n'ont pas encore fait leurs preuves). Consulter la fiche Lutéine pour en connaître les meilleures sources.

Efficacité incertaine Multivitamines et bêta-carotène. Au cours d’un essai clinique mené en Chine, 2 141 personnes âgées de 45 ans à 74 ans ont pris chaque jour durant 5 ans soit un placebo, soit 2 capsules de multivitamines et 15 mg de bêta-carotène17. Chez les personnes de 65 ans à 74 ans prenant le traitement, il y a eu nettement moins de cataractes que chez celles du groupe placebo. On ne sait pas si ces résultats peuvent être extrapolés à une population différente.

Efficacité incertaine Vitamine C (suppléments). Des données épidémiologiques indiquent une corrélation entre un taux élevé de vitamine C dans le sang et une prévalence réduite de cataracte5-7. Mais du côté des essais cliniques, les résultats obtenus avec des suppléments d’antioxydants contenant de la vitamine C se contredisent et ceux obtenus seulement avec des suppléments de vitamine sont négatifs8.

Efficacité incertaine Vitamine E (suppléments). Tout comme la vitamine C, la vitamine E possède une action antioxydante. Bien que certaines études épidémiologiques laissent penser que la prise de vitamine E sous forme de suppléments pourrait être associée à un risque moindre de cataracte9-13, les essais cliniques ne sont pas parvenus à démontrer un quelconque effet protecteur14-16.

Usage traditionnel Bleuet ou myrtille (Vaccinium myrtilloides ou Vaccinium myrtillus). Les fruits ou les extraits de fruits du bleuet et de la myrtille ont été traditionnellement utilisés en Europe pour prévenir la cataracte. Aucun essai clinique sur des humains n’a été réalisé.

Dosage

Prendre de 55 g à 115 g de fruits frais, 3 fois par jour. On peut aussi prendre de 80 mg à 160 mg d’un extrait normalisé (25 % d'anthocyanosides), 3 fois par jour.

Note. Les fruits frais ont un effet laxatif lorsqu'on les consomme en grande quantité.

1. Hankinson SE, Stampfer MJ, et al. Nutrient intake and cataract extraction in women : a prospective study. BMJ. 1992 Aug 8;305(6849):335-9.

2. Brown L, Rimm EB, et al. A prospective study of carotenoid intake and risk of cataract extraction in US men.Am J Clin Nutr. 1999 Oct;70(4):517-24.

3. Chasan-Taber L, Willett WC, et al. A prospective study of carotenoid and vitamin A intakes and risk of cataract extraction in US women.Am J Clin Nutr. 1999 Oct;70(4):509-16.

4. Lyle BJ, Mares-Perlman JA, et al. Antioxidant intake and risk of incident age-related nuclear cataracts in the Beaver Dam Eye Study. Am J Epidemiol. 1999 May 1;149(9):801-9.

5. Ferrigno L, Aldigeri R, et al. The Italian-American Cataract Study Group. 25. Associations between plasma levels of vitamins and cataract in the Italian-American Clinical Trial of Nutritional Supplements and Age-Related Cataract (CTNS): CTNS Report #2. Ophthalmic Epidemiol. 2005 Apr;12(2):71-80.

6. Vitamin C is associated with reduced risk of cataract in a Mediterranean population. Valero MP, Fletcher AE, et al. J Nutr. 2002 Jun;132(6):1299-306. Texte intégral : jn.nutrition.org

7. Blood levels of vitamin C, carotenoids and retinol are inversely associated with cataract in a North Indian population. Dherani M, Murthy GV, et al. Invest Ophthalmol Vis Sci. 2008 Aug;49(8):3328-35.

8. Age-related cataract in a randomized trial of vitamins E and C in men. Christen WG, Glynn RJ,et al. Arch Ophthalmol. 2010 Nov;128(11):1397-405.

9. Wu SY, Leske MC. Antioxidants and cataract formation: a summary review. Int Ophthalmol Clin2000;40:71-81.

10. Jacques PF, Chylack LT Jr, et al. Long-term nutrient intake and early age-related nuclear lens opacities. Arch Ophthalmol2001;119:1009-19.

11. Kuzniarz M, Mitchell P, et al. Use of vitamin supplements and cataract: the Blue Mountains Eye Study. Am J Ophthalmol2001;132:19-26.

12. Jacques PF, Taylor A, et al. Long-term vitamin C supplement use and prevalence of early age-related lens opacities. Am J Clin Nutr 1997;66:911-6.

13. Mares-Perlman JA, Brady WE, Klein BE. Diet and nuclear lens opacities. Am J Epidemiol1995;141:322-34.

14. Teikari JM, Virtamo J, et al. Long-term supplementation with alpha-tocopherol and beta-carotene and age-related cataract. Acta Ophthalmol Scand 1997;75:634-40.

15. McNeil JJ, Robman L, et al. Vitamin E supplementation and cataract: randomized controlled trial.Ophthalmology. 2004 Jan;111(1):75-84.

16. Age-Related Eye Disease Study Research Group. A randomized, placebo-controlled, clinical trial of high-dose supplementation with vitamins C and E, and beta carotene for age-related cataract and vision loss: AREDS report no. 9. Arch Ophthalmol 2001;119:1439-52.

17. The Linxian cataract studies: two nutrition intervention trials. Sperduto RD, Hu TS, et al. Arch Ophthalmol 1993;111:1246 –53.