Atropa belladonna / Wolfskers

Atropa belladonna heeft een alkaloïdengehalte van 0,3-0,5 % en de alkaloïden bevinden zich in alle delen van de plant (stengel, rijpe en onrijpe vruchten, bladeren en zaden). Hetalkaloïdengehalte van de groeiende plant bestaat in blad en wortel voor respectievelijk 90 % en 70 % uit L-hyoscyamine. Na de groei, en in het bijzonder na de oogst, racemiseert L-hyoscyamine tot atropine (R-,L-hyoscyamine). Verder bevatten Atropa belladonna-bladeren apoatropine, tropine, scopolamine, aposcopolamine, 3-αphenylacetoxytropane en tropinone (allemaal < 10 %)(18)

De naam Atropa belladonna is mogelijk deels een verwijzing naar de doodsgodin Atroposuit de Griekse mythologie, een verwijzing naar het dodelijke gif van deze plant. ‘Bella donna’ komt uit het Italiaans en betekent ‘mooie vrouw’. Vroeger druppelden Italiaanse vrouwen sap van de plant in hun ogen om de pupillen te verwijden en ze een donkerder englanzender uiterlijk te verlenen(46)

In de negentiende eeuw werden extracten van Atropa belladonna gebruikt als kruidengeneesmiddel voor de behandeling van geelzucht, roodvonk, kinkhoest,zenuwziektes en epilepsie(46) . In de Commissie E-monografie staat vermeld dat gedroogde bladeren van Atropa belladonna, soms in combinatie met de bloem, de gedroogde wortels  en de wortelstokken als kruidenmedicijn gebruikt worden bij spasmen en koliekachtige pijnen in het maagdarmkanaal en de galgang(16)

 In Nederland zijn twee homeopatische geneesmiddelen geregistreerd die Atropa belladonna bevatten, maar hierbij wordt niet aangegeven waar deze geneesmiddelen voor gebruikt worden. Er zijn geen reguliere geneesmiddelen geregistreerd die Atropa belladonna bevatten (najaar 2007)(24)

De FDA vermeldt dat (synthetische) belladonna-alkaloïden en belladonna-alkaloïden uit Atropa belladonna en Datura stramonium aanwezig zijn in over-the-counter verkoudheidsmedicijnen in de Verenigde Staten. De FDA geeft aan dat er geen adequategegevens zijn over de veiligheid en de werkzaamheid van deze stoffen in deze toepassingen(47)

In de homeopathie wordt Atropa belladonna onder andere gebruikt als middel tegen hoofdpijn, oorpijn, koorts, maagpijn en misselijkheid en om pokken en mazelen te behandelen(19)

. In Aziatische medicijnen die in Engeland verkrijgbaar zijn wordt Atropa belladonna (bikh luffah) gebruikt als pijnstiller, narcoticum, diureticum, pupilverwijder en kalmerend middel(19)

Een acute Atropa belladonna-vergiftiging is net als andere vergiftigingen met tropane alkaloïden (bevattende planten) te herkennen aan vier belangrijke symptomen: roodkleuring van het gezicht, droge slijmvliezen, een versnelde hartslag en pupilverwijding(18)

Een inname van twee tot vijf bessen voor kinderen en tien tot twintig bessen voor volwassenen (zonder behandeling) wordt beschouwd als letale dosis(18,42)