Geschiedenis
kruidenmensen
Een geschiedenis van de kruiden is natuurlijk ook een geschiedenis van mensen. En in het bijzonder de geschiedenis van al die herboristen, heksen, dokters en apothekers die hun eigen ervaringen en de ervaringen van andere mensen op papier hebben gezet in die merkwaardige kruidenboeken. Wie waren die mensen? Wie waren Dioscorides, Dodonaeus, Lobelius, Culpeper en Clusius? En wat hebben zij in de laatste 2000 jaar allemaal op hun eigen manier over al die gewone en bijzondere planten verteld. Afbeeldingen: Dioscorides en Dodonaeus
Geschiedenis van kruidenmensen
2500 v. Li Che Ten - Peng Sao
1600 v. Papyrus Ebers Egypte
1200 v. Asklepios
460 - 377 v. Hyppocrates 'vis mediatrix naturae', contraria contrariis' en similia similibus curentur'
372 - 287 v. Theophrastus, leerling van Aristoteles, beschreef 500 medicinale planten
132 - 63 v. Mithridates lijfarts 'Mithridatum' eerste antidotum?
25 v. - 50 na Celsus 'De Arte Medica' heeft het over 'unguentarii' (zalfmakers), aromatarii (kruidenmensen) en pigmentarii
23 - 79 na Plinius de Oude 'Naturalis Historia'
1ste E. na Dioscorides, militaire arts 'De Materia Medica', 'Codex vindobonensis'
36 - 68 na Andromachos, lijfarts van Nero (antidotum) 'Theriaca Andromachi'. Tot in onze tijd in gebruik (Zweedse kruiden)
131 -201 Galenus, galenische receptuur, dokter van keizer Marcus Aurelius
812 Keizer Karel ‘Capitulare des villes’ 88 planten
980 - 1037 Avicenna, Arabisch filosofen geneesheer 'Canon der geneeskunst'
1098 - 1179 Van Bingen Hildegard, abdis schreef 'Physica', eerste vermelding Arnica
1100… School van Salerno o.a. Platearius, Abella, Cophon, Trotula…
1206 – 1280 Albertus Magnus
1495 Bartholomaeus Anglicus
1516 The Grete Herball
1525 Banckes' s Herbal
1531 Brunfelsus (Codex van Dioscorides)
1501 - 1566 Fuchsius Leonardus, beschrijving Vingerhoedskruid (1542) Codex
1500 - 1577 Matthiolus verspreidde het werk van Dioscorides 'Codex' (1565)
1493 - 1541 Paracelsus signatuurleer
1503 – 1566 Nostradamus
1517 - 1585 Dodonaeus Rembertus 'Cruydenboeck' (1554)
1526 - 1609 Clusius Carolus
1538 - 1616 Lobelius 'Icones stirpium' en 'Plantarum seu stirpium historia' (1570)
1545 - 1612 John Gerard Historie of Plants 1597
1577 - 1644 VanHellemont: alchemie en fytotherapie, tinctuur
1578 Henry Lyte - A Niewe Herball or Historie of Plantes
1597 John Gerard - The Herball or Generall Historie of Plantes
1629 John Parkinson - Paradisi in Sole Paradisus Terrestris
1625 Tabernaemontanus
1652 Nicholas Culpeper - Complete Herbal
1682 Petrus Nijlandt - De Nederlandsche Herbarius of Kruydt-Boeck
1645 - 1715 Lémery Nicolas, frans geneesheer 'Traité universel des drogues simples'
1707 – 1778 Linnaeus Carl – binaire nomenclatuur
1716 Tournefort' s Herbal
1737 Elisabeth Blackwell - A Curious Herbal
1755 John Hill - The Family Herbal
1795 Oskamp D.L. – Beschrijvingen der artsenijgewassen
1755 - 1843 Hahnemann: homeopathie
1778 1ste diploma van herborist uitgereikt aan Edmée Gillot aan Faculté de Paris
1798 Lémery schrijft Dictionaire universelle des drogues simples (V.Houry Paris)
1816 Thomas Green - The Universal Herbal or Bot, Medical and Agricult Dict.
1815 -1879 Dorvault, Franse apotheker schreef het standaardwerk 'L' Officine'
1821 - 1897 Kneipp Sébastian, priester-genezer, watertherapie
1827 Chevalier et Richard. – Dictionnaire des drogues. 5 delen
1847 Cazin F.J. - Traité pratique et raisonné des plantes médicinales.
1869 Cook. The Physiomedical Dispensatory USA
1861 – 1925 Steiner Rudolph. Antroposofie / Viscum in de kankertherapie
1892 Millspaugh Charles - American Medicinal Plants
1920 Henri Leclerc noemt de moderne kruidengeneeskunde 'Phytothérapie'
1931 Grieve M. - 'A modern Herbal’
Literatuur
The Old English Herbals - Eleanor Sinclair Rohde. Dover Publications 1971 (1922)
La médicine par les plantes a travers les âges - Loïc Girre. Ouest france 1981
Histoire des drogues et médicaments de l'ésprit - Claude Meyers. Erès 1985
Herbarius & Cruydtboeck. Beroemde geïllustreerde kruidenboeken. Gaade Amerongen 1981
Mens en Medicijn - Algera Margreet
Larousse Geneeskrachtige Planten Enceclopedie. Debuigne Gerard. Kosmos 1979.
Enkele artikels over het verleden van kruiden en kruidenmensen
Bijvoet, een plant met een verleden
Wie kent hem nog, onze Bijvoet? Armzalig en vergeten, groeit hij langs wegen en op braakliggende terreinen tussen h…
Dodonaeus en zijn Cruyde-boeck
Een geschiedenis van kruiden is natuurlijk ook een geschiedenis van mensen. En in het bijzonder een geschiedenis va…
Gember met de officiële naam Zingiber officinale, is een alom bekende tropische plant, die inheems is in zuidelijk…
Hop en bier, een kleine geschiedenis
In het zompig bosje met Els en Wilg ploeter ik door de dampende moerasgrond. Overal omringd door grijpgrage hopsche…
De klimplant Hop, Humulus lupulus hoort samen met Hennep tot de kleine plantenfamilie der Cannabaceae. Deze twee ge…
Kalmoes, de geschiedenis van een oude glorie
De Kalmoes, Acorus calamus, is een van ouds bekende geneeskrachtige plant, die in ons land vroeger vrij algemeen aa…
Meekrap, kleur- rijk verleden maar ook een toekomst
Rubia tinctorum, een vaste plant uit de Walstrofamilie, is verwant aan ons inheems Kleefkruid. De rode wortel word…
Nostradamus, geheime geneeskrachtige recepten
Boeken over Nostradamus, de voorspeller, zijn er in overvloed. Maar ken je ook Nostradamus, de dokter en herborist?…
Peterselie, geschiedenis van een gewoon kruid
Peterselie, overbekend alledaags kruid, maar toch veel meer dan wat saai groen op je deftig restaurantbord. Wie bes…
Ui, knoflook en onze hormonen, een familiegeschiedenis
Alliumsoorten zoals knoflook, ui en prei zijn al duizenden jaren in gebruik als groente en als geneeskruid (1). Maa…
Valeriaan, vreemde namen en verhalen
De geschreven geschiedenis van Valeriaan begint zoals gewoonlijk bij de beroemde Dioscorides en bij Plinius. Bij he…
Venkel, een beetje geschiedenis
Venkel, een Zuidelijke schone schermbloemige, die ook bij ons makkelijk groeit in een goed gedraineerde grond. Alle…
Vlas, kleine geschiedenis van een groot gewas
Vlas behoort samen met hennep en sommige granen tot onze oudste cultuurgewassen. Zowel als voeding, als medicijn en…