schaap Veronica
De gedichten over het schaap Veronica, de dominee en de dames Groen zijn ontsproten aan het levendige brein van Annie M.G.Schmidt in de jaren vijftig van de vorige eeuw en destijds als column in de krant gepubliceerd. De versjes waren in principe voor kinderen bedoeld, maar omdat Annie er vaak haar rebelse geest in legde, zat er ook een dubbele bodem voor volwassenen in. Nu doen de versjes toch wat gedateerd en oubollig aan.
In de tweede decade van de 21e eeuw is het Schaap in een iets opgepoetst jasje weer van stal gehaald door light verse dichters als Judy Elferich en Ben Hoogland.
De regels voor een gedicht "Schaap Veronica" luisteren nauw en volgen hier (met dank aan het Vrije Vers)
verhalend vers met vier vaste personages (Schaap Veronica, Dames Groen en de dominee)
Grotendeels bestaand uit dialoog (geen jij, maar u)
jaren vijftig sfeer - alledaagse gebeurtenissen (hier wordt nu wel van afgeweken)
plotje met goede afloop
tot besluit in het distichon meestal een hapje of drankje
verhaal in de onvoltooid verleden tijd
Dames Groen spreken unisono
leenwoorden fonetisch gespeld: zjuu, trem
geen aanhalingstekens, verder gebruikelijke interpunctie
zevenvoetige jambe, met waar mogelijk een cesuur
rijmschema abab, met afwisselend mannelijk en vrouwelijk rijm, eindigend met een distichon met rijmschema zz (mannelijk rijm)
regels: 5 à 6 x 4 + 2
schema: abab, cdce, ...xyxy, zz
metrum: zevenvoetige jambe, met waar mogelijk een cesuur
Komaan, zo sprak de dominee, ik wil mijn geest verrijken.
Wie gaat er met me naar 't museum? Naar de Kunst van Nu?
Hè ja, zeiden de dames Groen, gezellig plaatjes kijken,
een beetje kunst zo af en toe, dat kan geen kwaad, wat u?
O, zei het schaap Veronica, toen ze daar binnentraden,
o kijk es, wat een gekke prent! Ik kan er niet uit wijs.
Is dat een zoekplaat, dominee, en moeten wij nu raden,
waar of de poes zit, dominee, en krijg je dan een prijs?
Neen, neen, zo sprak de dominee, u hebt het niet begrepen...
dit is een schilderij. Het heet: de vrouw in het heelal!
Ach gut, zeiden de dames Groen, 't zijn niks als rechte strepen.
Die arme schilder krijgt van ons een flesje bromural!
En dat? Dat lijkent wel een geit, die jonkies heeft gekregen...
O nee, dit heet: De Eeuwigheid, zo sprak de dominee.
Dus toch een soort van geit, zei 't schaap Veronica verlegen.
Hè, hè, zeiden de dames Groen, we krijgen trek in thee.
Nog even, zei de dominee. Kijk, dit is heel bijzonder.
Het is Abstracte Kunst. En wat het voorstelt weet men niet.
Hoe-hoe, zei 't schaap Veronica, dat ding hangt koppie-onder,
het is gewoon een molen en een huisje aan de vliet.
Kom mee, zeiden de dames Groen, we worden hier genept!
We gaan maar naar de Nachtwacht toe, dan weet je wat je hebt.
Anny M.G.Schmidt
KOM OP, zeiden de dames Groen, we gaan een tulband bakken,
Want onze nieuwe buurman komt vanmiddag op bezoek.
Mejuffrouw schaap Veronica, wilt u uw schortje pakken?
Dan zoeken wij ‘t recept vast op in ons receptenboek.
Een tulband? sprak de dominee. Dat zijn toch van die mutsen?
Een heer met zulk een hoofddeksel kwam gister hier voorbij…
Het schaap pakte de klutser en begon verwoed te klutsen;
de dames, bloembestoven, braken omstebeurt een ei.
De tulband ging de oven in, vol krenten en sukade.
De dames Groen die hesen zich vast in hun goeie jurk.
De dominee keek even naar ‘t journaal. Alwéér Bin Laden!
Ze hebben hem nog steeds niet, sodeju! riep hij. De schurk!
Daar ging de bel. Een zwartbebaarde man met bleke wangen
stond op de stoep. Een tulband droeg hij en een lang wit jak.
De dominee werd gans door zinsverbijstering bevangen.
De vreemdeling bewoog zijn hand al naar zijn rechterzak…
Salem aleikum, zei hij toen. Ik wil Groen dames trouwen!
Dan vieren wij groot bruiloft en dan slachten wij de schaap!
Zijn hand kwam weer tevoorschijn met drie ringen, echte gouwen.
Gut, giechelden de dames Groen, hij spreekt recht voor z’n raap…
Geeft u ons wat bedenktijd, buurman, bij een kopje thee?
De schaap is NIET voor de consumptie! sprak de dominee.
Judy Elferich
zie ook: Kamerlid
14 september 2017