De realisatie
Niet zomaar!
"Een zonnewijzer aan een monumentaal gebouw? Jongens, jullie kunnen niet zomaar wat aan die muur hangen!"Vergunning
Niet zomaar! We zouden niet zomaar iets aan de muur mogen hangen van de dorpskerk in Wilp. Het gebouw valt onder rijks- en gemeentemonumenten. We weten dat ons zonnewijzerplan onder een vergrootglas komt te liggen. We weten dat we beslagen ten ijs moeten komen. Voor ons gevoel zijn we dat ook. We hebben een prachtig plan, een gedegen onderzoek en een uitgewerkt voorstel. Daarnaast kan ons enthousiasme een extra zetje zijn om met voldoende overtuiging groen licht te krijgen voor de realisatie. In de gesprekken en mailwisselingen die volgen wordt ons werk betiteld als verrassend, waardevol en sympathiek. We worden dan ook geweldig geholpen met raad en advies. Op 14 juli 2015 worden we blij verrast met een brief van de gemeente Voorst.
'Wij hebben besloten de vergunning te verlenen'
Begroting
Een opdracht tot het vervaardigen van de zonnewijzer kan niet gedaan worden zolang de begroting niet rond is. Aanvankelijk was het project begroot op ruim € 6000,=. Tijdens het lobbyen in de afgelopen periode hebben we de begroting aanzienlijk weten te reduceren naar zelfs een bedrag van € 3500,=. Een deel van de kosten hebben we naar beneden weten te brengen door zelfwerkzaamheid en voor een belangrijk deel door steun van A.J. Bessels Aannemingsbedrijf uit Wilp. Jeroen Bessels heeft de bemiddelingsrol op zich genomen om tot een goede prijsafspraak te komen voor het snijden en leveren van de zonnewijzer bij zijn leverancier van cortenstaal: VPT Versteeg uit Heusden. Daarnaast heeft Jeroen aangeboden ondersteuning te verlenen bij technische vraagstukken en montage van de zonnewijzer. Wat later dan gepland krijgen we eind augustus 2015 de totale begroting rond. Nu hebben we écht groen licht! Er is een omgevingsvergunning verleend en de kosten die we nu gaan maken zijn afgedekt. We kunnen nu over tot de daadwerkelijke realisatie. We gaan in gesprek met de uitvoerenden.
'Uw Zonnewijzer op maat' Amsterdam
Al vroeg in het project hebben we kennis gemaakt met Hendrik Hollander van 'Uw Zonnewijzer op maat' in Amsterdam. Hij doet de berekeningen, maakt van ons schetsontwerp een definitief eindontwerp en levert een digitaal bestand met een snijtekening voor de fabrikant.
VPT Versteeg Geveldesign Heusden
VPT Versteeg is gespecialiseerd in snijwerk van staalmateriaal. De zonnewijzer wordt a.d.h.v. de snijtekening uiterst nauwkeurig uitgesneden en bewerkt.
A.J. Bessels Aannemingsbedrijf Wilp
Aannemingsbedrijf Bessels heeft bouw-ervaring in en aan monumentale gebouwen en neemt de montage met de nodige zorgvuldigheid onder de hoede.
Meten is weten
Zonnewijzers worden gemaakt voor een specifieke breedtegraad op aarde. In dit geval exact de breedtegraad van Wilp. De belijningen op de zonnewijzer en de stand van de schaduwwerper worden berekend. Ook de muur waarop de zonnewijzer geplaatst wordt speelt een grote rol bij de berekeningen. Eerder in het project hebben we al geconstateerd dat de zuidmuur niet exact oost-west georiënteerd is. We zagen een afwijking van enkele graden. Geadviseerd wordt dan ook om eerst de muur ter plaatse van de zonnewijzer uit te meten. Hiervoor wordt ons een speciaal meetbord toegezonden. Op een zonnige dag gaan wij hierop meetpunten noteren. A.d.h. van deze meetpunten wordt de afwijking van de muur berekend.
Die zonnige dag wordt verwacht op donderdag 10 september 2015. Met bouwbedrijf Bessels hebben we de afspraak dat op die dag vroeg in de ochtend een steiger voor ons wordt neergezet en het meetbord aangebracht op de plaats waar de zonnewijzer komt te hangen. We weten inmiddels: dat is hoog! Dus we zijn erg blij dat we de hele dag over de steiger mogen beschikken. We maken een serie van zeven metingen. Deze metingen worden opgestuurd en na enige tijd is het resultaat bekend.
Kwaliteit van de meting is goed en komt uit op een azimut 182°
Correctie
Azimut 182° betekent dat de muur een afwijking heeft van 2° naar het westen waardoor de zonnewijzer niet de juiste tijd aangeeft. Deze afwijking kan op 2 manieren gecorrigeerd worden:
Door de belijning op de zonnewijzer iets aan te passen. Hierdoor ontstaat een asymmetrische verdeling van de uurlijnen, maar komt de zonnewijzer wel recht op de muur.
De verdeling van uurlijnen blijft symmetrisch (zuidwijzer), maar de zonnewijzer wordt een klein beetje scheef op de muur gemonteerd.
We kiezen voor optie 2. De zonnewijzer komt hierdoor iets scheef op de muur. De linkerzijde van de zonnewijzer staat 2,15 cm verder van de muur dan de rechterzijde. Hierdoor blijft de zonnewijzer wel exact op het zuiden gericht en behoudt de symmetrische belijning.
Definitief ontwerp
Alle nodige informatie dat nodig is voor een definitief ontwerp is nu bekend. Een schetsontwerp, de specificaties afwijking van de muur en de datumlijn van 12 november (Lebuïnuslijn). Hendrik Hollander van 'Uw Zonnewijzer op maat' kan nu aan de slag voor het opleveren van een eindontwerp en een digitaal bestand met een snij-tekening.
De poolstijl (schaduwwerper) krijgt nog een aanpassing. VPT-Versteeg (fabrikant zonnewijzer) geeft aan dat zij de poolstijl volgens onze specificaties in het materiaal cortenstaal niet kunnen maken. Hebben we dan andere mogelijkheden? Al snel komen we tot een fantastisch alternatief. De schaduwwerper wordt zodanig aangepast dat deze ook uit hetzelfde plaatmateriaal gesneden kan worden dan de zonnewijzerplaat. De schaduwwerper is niet langer een staaf maar ook plaatmateriaal van cortenstaal.
Montage
Begin november ligt er een bijzondere zonnewijzer klaar voor montage. Met Jeroen Bessels spreken we af dat de montage kort voor de onthulling gaat plaatsvinden. Vrijdag 13 november 2015 staan in alle vroegte twee mannen van Aannemingsbedrijf Bessels op de steiger. Zij gaan beginnen met de montage van de zonnewijzer aan de monumentale dorpskerk van Wilp. Eerst worden RVS beugels met richtsleuven aangebracht op de zonnewijzer. Hierdoor kunnen de ophangpunten exact op een muurvoeg gesteld worden en kan de zonnewijzer exact afgesteld worden op het zuiden. De oude monumentale muur blijft door deze vakkundige montage zoveel mogelijk onaangeroerd!
