Dit keer een echte thuiswedstrijd! Sterren kijken in ons eigen dorp: Wilp.

Uitgenodigd door buurtvereniging De Binnenweg in Wilp een sterrenkijk-avond te organiseren, werden we woensdag-avond in buurthuis de Pompe al warm onthaald met een warm bakje koffie. Samen met Marten Bosma ging ik woensdagavond alvast op verkenning om de situatie bij het dorpshuis op te nemen. Hoewel de warme koffie een onverwachte, maar een niet minder prettige, bijkomstigheid was, ging het ons om het inspecteren van de noodzakelijke duisternis om buiten sterren te kunnen kijken. We konden natuurlijk niet het risico lopen dat áls het vrijdagavond helder zou zijn, we alsnog geen sterren zouden kunnen kijken door teveel verlichting. En zoals natuurlijk te verwachten was: dorpshuis De Pompe, met haar publieke functie, werd rijkelijk aangeschenen door TL-armaturen en straatlantaarns. Kortom, een waarneemplek van niets!!! “De hinderlijke TL-verlichting aan de buitengevel moet vrijdagavond uit!” Dat werd onze missie. “Nee, de lamp heeft een aparte aansluiting en kan niet uit!”. Dat werd ons al snel duidelijk gemaakt. We keken elkaar aan met de gedachte “Hier hebben we nog wel een noot te kraken”. Maar dat viel alleszins mee. Door de organisatoren van De Pompe werden allerlei (on)mogelijkheden aan de hand gedaan met als uiteindelijke oplossing: “Trek die lampe moar een mutse over de kop”.

Ook al was het maar een paar honderd meter, met al onze spullen waren we vrijdagavond genoodzaakt om toch de auto te nemen. Eén keer gas geven en uit laten rollen was nagenoeg voldoende om op plaats van bestemming te komen. Het was ernstig koud. Enkele graden onder nul met een stevige noord-oosten wind. Naast onze reguliere telescoop-apparatuur wat we gebruikelijk bij ons hebben, hadden we dit keer ook een grote lege doos bij ons: de “TL-condoom”. Deze zou voldoende duisternis garanderen. Indien nodig, want vooralsnog was het geheel bewolkt! Vrijdag vóór ons vertrek snel nog even Buienradar geraadpleegd waarbij in de avond toch brede opklaringen verwacht werden. Het zou er dus weer eens om gaan spannen of we buiten zouden kunnen waarnemen.

De voorzitter van de buurtvereniging doet een korte inleiding voor een groep van zo’n 20 bezoekers waarna we van start gaan met eerst een virtuele ruimtereis door ons zonnestelsel. In een prachtige multi-media-presentatie proberen we een beeld te krijgen van onze plaats in de ruimte. Iedereen wordt wel eens verrast door een gebeurtenis aan de avondhemel: De maan die net boven de horizon verschijnt, een vallende ster of het fonkelen van sterren tijdens een heldere winteravond. Voor de meeste mensen is de sterrenhemel een statisch geheel, waar eigenlijk niet zoveel gebeurt. Het tegendeel is waar: heel actueel zijn de gebeurtenissen van vorige week vrijdag. Een planetoïde 2012DA14 heeft de aarde rakelings (28.000 km) gepasseerd. Dit lijkt in onze ogen heel ver maar kosmisch gezien is dit uitzonderlijk dichtbij. Voor dat dit in de avonduren gebeurde werd Rusland in de vroege ochtend opgeschrikt door een hevige explosie in de atmosfeer dat veroorzaakt werd door een kleine onopgemerkte ruimtesteen van een kleine 20 meter dat met hoge snelheid onze dampkring binnenraasde. Naast de uitleg van deze klein ruimteobjecten die in grote getale ons planetenstelsel doorkruisen hebben we uiteraard ook planeten bekeken en met verbazing gekeken wat er zich afspeelt op de zon; onze ster.

Na de pauze verlaten we onze achtertuin, het zonnestelsel, en begeven we ons in het rijk van de sterren en sterrenbeelden zoals de Grote Beer, de Leeuw en natuurlijk Orion. We laten ons verassen door de grote hoeveelheden gas en stofwolken waaruit nieuwe sterren ontstaan. Maar bovenal verbazen we ons over de enorme afmetingen van ons heelal. Zoals één van de bezoekers bij binnenkomst al zei: “Als je na gaat denken over de grootsheid van het heelal, ga je jezelf wel heel erg klein en nietig voelen: een stofje!”. Het is tegelijk ook wel héél bijzonder, dat dát nietige stofje deel mag zijn van de grootsheid van het heelal.

Buienradar laat ons gelukkig niet in de steek. Na een slotwoord van de voorzitter van buurtvereniging DE Binnenweg pakken we onze spullen op en gaan naar buiten. De opklaringen hebben inderdaad terrein gewonnen. Helder is wat anders maar de maan en Jupiter zijn prima te zien. Als eerste wordt de TL-condoom ter hand genomen en weldra wordt het buitenterrein verduisterd. Twee grote telescopen worden in positie gebracht. Ja hoor, met z’n allen raken we behoorlijk opgewonden van wat we zo dadelijk te zien krijgen. verschillende blikken door de kijkers worden vergezeld van de nodige oooohhhhh en aaahhhhhh kreten. Eerst wordt Jupiter bekeken. Naast de vier grote manen die als kleine stippen duidelijk zichtbaar zijn, zijn ook de wolkenbanden van Jupiter duidelijk waar te nemen. Ondanks dat het bijna volle maan is kunnen we nog net een rand schaduwtekeningen van maankraters in beeld krijgen. We kunnen door de nevel niet zoveel bekijken, maar wat we gezien hebben was meer dan de moeite waard.

Zoals het dan na zware en barkoude activiteiten hoort: Even een opwarmertje aan de bar!!! Het evalueren van Jupiter gaat al snel over in wijsheden over Jupiler en een luid gelach wordt overstemd door een collectief “Lang zal ze leven”. Kortom, heel gezellig en wat ons betreft een geslaagde avond.

Links

• Foto's van de activiteit