Basiscursus sterrenkunde

Sterrenkunde is een oude wetenschap, misschien zelfs wel de oudste wetenschap. Bekend is intussen dat sterren al een belangrijke rol hebben gespeeld in zeer oude culturen zoals dat van het oude Egypte. Grote bouwwerken als de piramiden en de imposante stenen monumenten als dat in het Engelse Stonehenge hadden ongetwijfeld ook een sterrenkundige betekenis. Duizenden jaren is de mens al verbonden geweest met de sterrenhemel. Zij ontdekten de dagelijkse beweging van de aarde en het jaarlijkse herhalende effect van de seizoenen. In verduisteringen van de maan en de zon begon men een bepaalde regelmaat te ontdekken. De zonnewijzer deed zijn intrede. Men begon de sterrenhemel in kaart te brengen. Na de ontdekking van de telescoop in de 17e eeuw kreeg deze wetenschap een enorme versnelling. Naast een aantal heldere planeten die met het blote oog te zien waren werd het lijstje van ruimte-objecten al heel snel te klein. Naast een diversiteit aan planeten ontdekte men duizenden miniplaneetjes de zogenaamde planetoïden en een scala aan kometen. De ruimtevaart deed in de 20e eeuw z'n opmars waarbij onderzoek op nieuwe werelden mogelijk werd en met de ruimtetelescopen worden tegenwoordig ruimteobjecten ontdekt zoals sterrenstelsels, stofwolken en gasnevels, supernova's en zelfs zwarte gaten.

Voor wie is de cursus bedoeld

Voor deze basiscursus sterrenkunde is geen voorkennis vereist. Het is juist bedoeld voor deelnemers die hier blanco in komen, voor diegenen die onder een heldere avonhemel zich wel eens afvragen: "Wat is eigenlijk onze plaats in die onmetelijke ruimte?" Nieuwsgierigheid en interesse is voldoende.


Een aantal onderwerpen die aan bod zullen komen tijdens de cursus zijn:

  • Basisbegrippen om een beeld te vormen van de ruimte om ons heen.
  • Een stukje geschiedenis van de sterrenkunde
  • Oriëntatie en de bewegingen die wij zien aan de sterrenhemel.
  • De planeten en andere objecten in ons zonnestelsel.
  • Zon- en maansverduisteringen
  • Sterren en sterrenbeelden
  • Verrekijkers en telescopen om zelf waar te nemen
  • Hulpmiddelen bij het zelf waarnemen

Cursusmateriaal

Cursusboek (Genieten van de sterrenhemel)

Dit rijk geïllustreerd cursusboek met heldere en duidelijke uitleg is een schitterend boek voor iedereen die geïnteresseerd is in het heelal. De prettige schrijfstijl, de lay-out en vele kleurrijke illustraties maakt dit boek tot een geweldig naslagwerk voor jong en oud. Een boekwerk dat niet mag ontbreken in de kast van de beginnende amateurastronoom.

Draaibare sterrenkaart

Zeer nauwkeurig voor elk gebied tussen 47º en 57º NB en speciaal ontworpen voor Nederland en België. Het is de enige planisfeer die is ontworpen voor een specifieke lengte: 5° OL en daardoor in de Benelux nooit hoeft te worden aangepast aan de waarneemplek. Het is een vierkante planisfeer, 25 bij 25 cm groot, met vier pagina's. Er staat een gebruiksaanwijzing en enkele interessante tips op de achterzijde en de binnenste twee pagina's bevatten een beknopte inleiding in de sterrenkunde.

Opbergmap (Rinbandsysteem)

Tijdens de cursus wordt veel gebruikt gemaakt van extra aanvullend materiaal dat per les uitgereikt wordt. Samen met de aantekeningen van de cursist kunnen deze supplementen telkens eenvoudig toegevoegd worden aan deze opbergmap. Een overzichtelijke index maakt ook van dit ringbandsysteem een mooi naslagwerk.

De lessen

Naast het cursusmateriaal zullen de lessen ondersteund worden met multi-media-middelen. PowerPoint-presentaties en planetariumprogramma's zullen de cursist visueel een duidelijke en heldere kijk op de lesstof geven.

De cursus bestaat uit totaal 7 lessen.


6 theorielessen

Op locatie worden de lessen eenmaal per week op een vaste avond gegeven. De lessen beginnen om 20:00 tot 22:00 uur.


1 praktijkles

Deze laatste praktijkles is een waarneemavond in het veld. Met één of meerdere telescopen (afhankelijk van de grootte van de cursusgroep) gaan we op zoek naar planeten, sterren en sterrenbeelden. Wat in de voorgaande theorielessen is behandeld gaat op deze avond werkelijk een plek krijgen aan het firmament.

Deze laatste praktijkles is uiteraard afhankelijk van de weersomstandigheden. Indien noodzakelijk kan hiervoor een alternatief aangeboden in de vorm van een “virtuele waarneemavond”. Met behulp van planetariumprogramma’s wordt de sterrenhemel waargenomen. Hiermee is elk moment van het jaar de gehele sterrenhemel met alle bijzondere objecten in beeld te brengen.