De rijke historie van de Rivierenbuurt

De Rivierenbuurt lag lange tijd aan de rand van de stad. Het was een havengebied en had het karakter van een rafelrand van de stad met een arme bevolking, passanten en prostitutie. Vanaf het midden van de 19eeeuw werd het landelijke gebied langzamerhand bebouwd, niet alleen met woningen, veelal klein en slecht, maar ook met nijverheid zoals de grote pletterij met ellendige werkomstandigheden en enorme milieuvervuiling.

De bewoners waren overwegend arm, slecht gehuisvest en pas in de 20e eeuw kwamen er mogelijkheden voor onderwijs. Zo werd de eerste ambachtsschool van Den Haag in de wijk gevestigd.

In de 70’er jaren van de vorige eeuw werd de stadsvernieuwing begonnen. Hofjes met slechte woningen werden gesloopt en er kwamen moderne sociale huurwoningen met douches voor terug. Dat maakte het grote badhuis dat vroeger op de Nieuwe Havendwarsstraat stond, overbodig. 

Vele ambachtelijke bedrijfjes en kleine winkeltjes verdwenen. De ambachtsschool werd verbouwd tot koopwoningen. De staatsdrukkerij, waar eerder een hofje was, vertrok en op het grote vrijkomende gebied werden koopwoningen gebouwd. Deze en andere ontwikkelingen hadden grote invloed op de samenstelling van de bevolking. Dit werd nog versterkt door de komst van bewoners met een migratieachtergrond.

Van een arme wijk met vooral dagloners in de 19e eeuw ontstond in de 20e en 21e eeuw een zeer diverse wijk. In een aantal oudere gebouwen zien we de verandering, de ambachtsschool is genoemd, de Bank van Lening werd het Kinderdagverblijf Daan DAK, het gebouw van de Vereeniging van Kindervoeding wordt nu gebruikt voor begeleid wonen van Anton Constandse, het gebouw van de Volksbond is nu een kerkgebouw, de margarinefabriek De Veluwe werd Stayokay.

De sociaal historische verandering willen we belichten door openstelling van gebouwen en vooral door het interviewen van wijkbewoners die het verleden zelf hebben meegemaakt. Hun verhalen en verzamelde documenten helpen aan het zichtbaar maken van de geweldige transitie die de wijk en haar bevolking doorgemaakt heeft en nog zal doormaken. Deze verhalen kun je op de dag zelf via een QR code op de locatie lezer, luisteren of bekijken. 

De Rivierenbuurt is nog steeds volop in transitie. De gemeente Den Haag is alweer met een volgende fase aan de slag met de organisatie van het Central Innovation District. Dit project moet leiden tot de bouw van duizenden woningen in de directe omgeving van de wijk. Wat dat voor impact zal hebben op de wijk is nog onduidelijk. We kunnen in ieder geval op zaterdag 30 september 2023 terugkijken op een interessante wijkgeschiedenis.