Jaaroverzicht 2004

(Samenstelling: Jef Sas)

 

November '03 - januari '04

Het maximum aantal Dodaarsen was 3 ex. op 16/11 te Postel Zwart Kot. Bij diezelfde watervogelteldag werden op de Molse Zandputten 120 Futen geteld, waarvan 62 ex. op Miramar Mol. Bij de telling van 09/11 werden minimaal 160 ex Aalscholvers genoteerd op de slaapplaats achter put Stroobants Mol. Op 17/01 waren er rond 15.30 u al minimaal 152 ex aanwezig.

Op 15/12 werd 1 Roerdomp als verkeersslachtoffer gevonden aan de viaduct te Mol-Wezel door W. Gijs. Op 05/01 liet 1  overwinterend (?) ex. zich zien op Mol De Maat. De 2 Kwakken in Geel-Wilders waren ook nog deze winter present in hun dode boom. Grote Zilverreigers waren alom aanwezig in onze regio: Dessel 't Goor, Retie Prinsenpark, Geel Dekshoevevijver, Mol De Maat. Maximum aantallen werden geteld op 10/01 Mol Grote Sprietput  6 ex. en op 15/01 Mol Stroobants 7 ex. Maar meestal slechts te zien met 1 of 2 ex samen.

 

De eerste Rietganzen (34 ex. Rossicus) aan Grote Plas Mol werden geteld op 12/11. De groep bleef aangroeien tot 125 ex. op 26/12 en in januari kregen we dan de grote massa op bezoek. Er werd gefourageerd op de akkers van Mol Russendorp en 's avonds werd de Grote Plas als slaapplaats opgezocht. Tot zijn grote verrassing kon Eli Van Audenhove op 20/01 op Russendorp meer dan 5.000 Toendrarietganzen tellen, met daaronder enkele Taigarietganzen (Fabalis) en een groepje  van 40 Kolganzen. Nog nooit meegemaakt in onze streek. Op 25/01  kwamen aan de Molse Grote Plas (rond 15.00 u) minimaal 850 ex. slapen. Het maximum aantal Grauwe Ganzen aan de Grote Plas werd op 14/12 geteld met 70 ex. De grootste groep Canadese Ganzen voor deze periode werd op 27/12 geteld aan Retie Kattestaart met 40 ex.. Op 03/01 verbleven 51 Nijlganzen aan de Geelse Dekshoevevijver. 

 

2 mm Mandarijneend zwommen op 31/01 op de Geelse Dekshoevevijver. 2 mm Smient pleisterden op 14/12 te Mol Grote Zandput en op 03/01 verbleven er 16 ex in een wak op de Dekshoevevijver. Bij de watervogeltelling van 16/11 zaten niet minder dan 116 Krakeenden op het Zwart Kot te Mol-Postel. Het maximale aantal Wintertalingen werd geteld op 02/01 met 75 ex te Mol Grote Zandput. De eerste Bergeend was daar alweer present op 01/02. Op kerstdag (25/12) zwom er een zeldzaam mannetje Witoogeend rond te Geel Malesbroek (J. Cortens). Het maximale aantal Brilduikers werd geteld op 18/01 met 7 ex op Mol Stortplas. Op diezelfde watervogelteldag werden op de Molse Zandputten in totaal 16 Nonnetjes genoteerd. Eerste waarneming op nieuwjaarsdag met 2 mm en  2 ww op Mol De Maat. Grote Zaagbekken waren in de regio aanwezig vanaf 23/11 (Mol Grote Plas - 2 mm). Het maximum aldaar was op 02/01 met 17 ex..

 

Blauwe Kiekendieven lieten zich weer zien boven Lommel Riebos (1 wijfje op 13/12 en 09/01; 1 mannetje op 29/01) en Lommel Balendijk (2 ex. op 18/12). Bij de watervogeltelling van 18/01 zat 1 ex Slechtvalk mooi bij zijn nestbak op de Ebes-centrale Mol-Donk. Op 12/11 en 13/11 trippelden 2 Bonte Strandlopers rond aan de Molse Grote Plas. Op 22/11 werd 1 Bokje opgestoten in Retie De Graef. Op 09/01 kon Eli Van Audenhove 3ex Pontische Meeuw determineren aan de Molse Grote Plas. Fons Vandoninck telde op 21/11 ca 15.000 Houtduiven te Geel-Wilders. Waarnemingen van Kleine Bonte Specht kwamen van Mol De Maat, Balen Keiheuvel Camping, Mol Europawijk en Geel-Wilders.

 

Waarnemingen van Grote Gele Kwikstaarten kwamen binnen van 13/11 Balen Scheps, 24/11 Retie Prinsenpark en 12/12 Geel-Wilders (2 ex.). Op 09/01 werden de eerste Tjiftaffen van het jaar gespot: 1 ex aan de Molse Grote Plas en 1 ex in een groepje mezen te Lommel Balendijk. Diezelfde dag zat er ook een Vuurgoudhaan aan de Molse Grote Zandput en de Baardmannetjes lieten zich daar nog eens horen en zien op 20/12 met 4 ex. Blijkbaar overwinteren ze hier, want ook later werden ze nog gehoord!

Ook Klapeksters lieten zich deze winter opmerken: op 07/01 te Mol Grote Plas, op 20/01 op de hei te Lommel-Gelderhorsten en op 26 en 27/01 te Mol De Maat-Verkallen. Deze winter liet zich sinds lange tijd nog eens een Bonte Kraai bewonderen in het Prinsenpark Retie: op 22/11 en 30/11.

1 Putter werd gezien op nieuwjaarsdag te Geel-Wilders, telkens 2 ex op 10 en 15/11 in een tuin te Geel-Mosselgoren en een groepje van een 10-tal ex. was actief aan de Miramar Mol tijdens de watervogeltelling van 18/01. Later telde men daar zelfs tot 50 ex. Bij GEP in Geel-Mosselgoren ook 1 Goudvink en 2 ex. kwamen dan weer op 25/01 op bezoek in het Buitengoor-Meergoor Mol. Half november kwam bij GEP ook een groep van 100 tot 150 Kepen op de voerplank. Uitzonderlijk was de waarneming van 2 Sneeuwgorzen op 13/11 in een groep van een 50-tal Veldleeuweriken te Lommel Balendijk. Deze vogels waren niet schuw en lieten zich tot op een vijftal meter benaderen. Op 19/01 kon men een groep van een 50-tal Geelgorzen waarnemen te Mol-Russendorp aan het Postels kanaaltje.

 

Andere waarnemingen:

In de laatste week van december werden 3 Reeën doodgevonden in het kanaal voor Sas 3 Mol. Een paar weken later kon de brandweer daar nog 2 ex. redden uit het koude water.

 

MEDEWERKERS AAN DIT OVERZICHT

Damen Luc; Delaet Jan; Geysels Polle; Lievens Gabriël; Sas Jef; Van Audenhove Eli; Van Audenhove Philippe; Van Vlerken Fons; Wijnants Jaak; Vogelwerkgroep Natuurpunt Netebronnen en nog vele anderen.

 

Kwakken, Malesbroek, 24 maart 2004 (Mark van Meeuwen)

Februari - april

Op zondag 18/04  zwom 1 ad. Geoorde fuut op de Molse Grote Plas. Aalscholvers hebben eindelijk een kolonie(tje) gesticht in onze regio: achter Put Stroobants Mol, onder hun winterslaapplaats, kon Jef Sas 15 nesten tellen in de lage berkjes langs het water. Vanaf de kanaaldijk daar kan je ze goed bekijken met de telescoop. Roerdompen bleven ook actief in onze regio: op 29/02 nog 2 ex. te Geel Dekshoevevijver en bij een avondbezoek aan 't Goor  in Dessel (Campinastrand) op 17/03 werd 1 ex. gehoord. Rond 19.30 u vlogen toen zelfs 2 ex. gedurende vijf minuten in grote cirkels over 't riet. Op 16/02 lieten de 2 Kwakken zich weer bewonderen op hun vaste stek te Geel Malesbroek en op 24 maart kon Mark van Meeuwen ze mooi fotograferen.

Tot in de eerste decade van maart bleven Grote Zilverreigers rondhangen in onze streek: maximum aantal op 23/02 te Geel Dekshoevevijver 6 ex.; op 08/03 nog 3 ex daar ter plaatse. Laatste waarneming op 28/03 te Balen-Scheps 1 ex. Ooievaars werden gezien te Geel Wilders (3ex op 10/04) en op Reties Goor (20-04 1 ex opvliegend en thermiekend naar zuid).

 

Op 07/03 zaten nog 80 Rietganzen te Mol Grote Zandput; op 11/04 verbleef een zestal Kolganzen te Mol-Russendorp; dit groepje vertoefde dit voorjaar ook geregeld op reservaat De Maat en zou de regio nog jarenlang onveilig blijven maken. Grauwe Ganzen blijven naast Canadese Gans en Nijlgans toenemen in de streek: broedgevallen te Mol De Maat, Retie Kattestaart en zeker Postel Ronde Put. Hier verbleven op 27/04 in de weilanden 138 ex. (niet-broedend), terwijl op de put zelf 5 tot 10 koppels met jongen rondzwommen.

Twee koppels Bergeend verkiezen zoals steeds de Molse Grote Plas als broedterrein en bij Frans Daemen thuis in Retie broedde op 02/04 een Carolina Eend op 13 eieren in een Bosuilnestkast. Op 18/04 zwommen nog 4 mm Mandarijneend op Put Stroobants; later werden hier nog 2 mm van opgemerkt. Op 31/03 verbleven nog 5 Smienten te Mol Grote Zandput; laatste waarneming van 1 mannetje op 05/04 te Retie Grote Kievit. Op 29/02 kon men een 80-tal Krakeenden tellen op Retie Kattestaart; op 31/03 zag Eddy Vaes 1 ex met 11 juv. op Retie Grote Kievit. Dit eendje laat zich niet vlug opmerken met jongen.

Het maximum aantal Pijlstaarten op doortrek werden geteld op 07/03 te Mol Grote Zandput (4 ex.) en Retie Prinsenpark (2 mannetjes, 1 wijfje). Zomertalingen verkozen dit voorjaar vooral de Kattestaart (Retie) als pleisterplaats: op 23/04 2 koppels. Eind februari-begin maart verbleef 1 mannetje Krooneend op de Stortplas in Mol; 2 mm Witoogeend werden op 17/03 opgemerkt te Eindhout Trichelbroek en 2 mm en 1 w Toppereend verbleven van 22/02 tot zeker 07/03 op Mol Miramar. Het maximale aantal  Nonnetjes werd deze winter op 17/02 geteld op de Grote sprietput Mol met 15 ex.; laatste waarneming op 07/03 Mol De Maat met 2 mm, 5 ww. De laatste Grote zaagbek (1 m) liet zich opmerken te Mol Grote Zandput op 24/03.

 

1 juv. Zeearend kwam deze winter enkele keren op bezoek in Mol- Postel: op 21/12 en 18/01 bij Yves Lesseliers op De Wurft en op 01/02 zag Frans Daemen dit (?) ex. aan de Ronde Put circa 370 Rietganzen en een 180 Grauwe ganzen opjagen. Een prachtig schouwspel, met deze machtige vogel in de hoofdrol. De Slechtvalk broedde dit jaar weer 3 juv. uit  in zijn nestbak aan de  Ebescentrale Mol; een ander (?) ex. verbleef half maart gedurende 2 à 3 weken te Meerhout De Donken. Tijdens de excursie door de Postelse Moeren en het Reusels Goor op 29/02 konden de deelnemers mooi 3 Kraanvogels observeren, fouragerend in de weilanden. Om 10.30 u gingen ze op de vleugels naar betere oorden. Op 17/03 werden 3 ex. opgemerkt te Meerhout, terwijl op 07/05 nog 1 Kraanvogel boven Retie De Graef vloog.

 

Begin maart arriveerden ook weer de Scholeksterparen in onze regio. 1 koppeltje verkiest al jaren het plat dak van het HIK in Geel als succesvol broedterrein. Kluten verschenen op 17/03 met 4 ex. aan de Molse Grote Plas en op 17/04 met 2 ex. te Meerhout Genendijk; Op 22/03 werden niet minder dan 12 Kleine Strandlopers geclaimd aan de buis op de Grote Zandput te Mol. Dit is extreem vroeg, zeker voor het binnenland! Kemphaantjes en -hennetjes lieten zich dit voorjaar maar weinig zien: 29/03 Reties Goor (1 M, 1 W) en 30/03 Geel Dekshoevevijver (1 W).

Bokjes werden opgestoten op 21/02 in Retie DG en op 24/04 te Geel Neerhelst. Houtsnippen ondergingen hetzelfde lot op 18/02 in Retie Prinsenpark (2 ex.) en op 22/03 te Retie Boogstraat. Baltsende ex. werden dit voorjaar weer waargenomen in Geel Zammelsbroek. Grutto's waren vanaf eind februari (29/02) aanwezig  te Geel Dekshoevevijver en Retie Kattestaart. Op 07/03 telde de fam. Van Doninck aan de Geelse Dekshoevevijver 18 ex.. Daaronder werden twee exemplaren als IJslandse gedetermineerd, wat zo vroeg in het seizoen echter een zeer lastige opgave is. In het Reties Goor broedde dit jaar slechts 1 koppel met succes.

De eerste Regenwulpen pleisterden op 14/04 met 14 ex. in het Reties Goor; eind april waren er steeds te vinden in de omgeving van Retie Kattestaart: maximum aantal op 20/04 43 ex. Het maximum aantal Groenpootruiters werd aangetroffen op 24/04 te Retie Kattestaart (12 ex.). Het maximum aantal Witgatjes werd dan weer geteld op 28/03 te Retie Prinsenpark (14 ex.).

 

Op 17/03 vertoefden 2 Zwartkopmeeuwen tussen de Kokmeeuwen aan de kerk van Veerle-Laakdal. Ook Dwergmeeuwtjes passeerden dit voorjaar weer: 27/04 5ex. jagend aan de Ronde Put Postel en later naar oost Op 15/02 kon Eli Van Audenhove nog 1 Pontische meeuw determineren op de slikplaat van de Molse Grote Zandput. Op 30/04 joegen dan weer 7 ad. Zwarte Sterns op doortrek aan de Stortplas en over de Kanaalplas Mol.

Tot zijn grote verbazing trof Eddy Vaes op 17/03  (tussen 15.00 u en 17.00 u) aan de Molse Zandput een Velduil aan! Waarnemingen van Kleine Bonte Specht kwamen van Mol De Maat en Den Diel, Retie De Graef en Balen Scheps

 

De eerste zwaluwen lieten zich zien boven de Geelse Dekshoevevijver op 19/03: 2 Boerenzwaluwen en 1 Oeverzwaluw werden daar onafhankelijk van elkaar waargenomen. Broedende Oeverzwaluwen werden genoteerd aan de Molse Kanaalplas (min. 60 nesten); Dessel Stenehei in zanddepots (minimaal 250 nesten) en Witgoor Nieuwendijk (6 nesten). Op 25/04 was de Grote Gele Kwikstaart weer present aan Mol Sas 3 en de Nachtegaal liet zich op de Maat voor de eerste keer horen op 16/04.

Tapuiten op doortrek passeerden aan de Grote Zandput Mol op 21/04 (1ex); 28/04 (1); 02/05 (3) en 06/05 (1); op 31/03 passeerde al 1 M Tapuit te Mol Russendorp.

Ook een W Paapje liet zich opmerken aan de Molse Grote Zandput op 02/05. Op 22/04 kon Eddy Vaes een Beflijster  waarnemen in Mol Oude Bleken. A. Schoofs hoorde de eerste Zwartkop zingen in zijn tuin in Mol-Sluis op 24/03 en de eerste Fitis was al op 21/03 present in Geel Zammelsbroek.

 

Op 15/02 vertoefden zeker nog 2 ex. Baardman in de rietkragen van de Molse Grote Zandput. De eerste Wielewaal werd al gezien op 18/04 aan Sas 3 De Maat. Klapeksters vertoefden deze winter graag in onze regio: eind februari geregeld waar te nemen te Mol Klein Verkallen; op 01/03 en 01/04 1 ex. aan de Ronde Put Postel; 03/03 Dessel Stenenhei; op 14/03 ook 1 ex in Geel Zammelsbroek en op 26/03 1 ex in Neerpelt Hageven. André Dekoning telde 34 nesten van de Roek aan 't kerkhof in Dessel Centrum en 55 nesten in Retie-Heide (Steenweg naar Ten Aard); in Olmen langs 't kanaal telde Jef Sas ongeveer 50 nesten.

Een groep  Putters vertoefde graag in de elzen op het schiereiland van de Miramar Mol: op 15/02 ca 50 ex. en op 23/02 nog een 20-tal. Op 12/04 kon Ludo Oris in Geel 1 Appelvink noteren. Het Prinsenpark in Retie mag zich nog verheugen in 3 zangposten Geelgors; ook op Mol Russendorp zingen er nog twee dit voorjaar.

 

Andere waarnemingen:

Op 15/03 kon Frans Daemen in zijn tuin in Retie Boogstraat al een Kolibrievlinder waarnemen en eind maart vlogen in Geel-Bel op de Capucienenberg honderden Grote Zijdebijtjes boven hun nestholen, samen met grote kolonies Grijze Zandbij. Het was daar een gezoem van jewelste op de mooie dagen! De Rugstreeppadden op De Maat en Den Diel lieten zich dit jaar voor het eerst horen op 02/04.

 

MEDEWERKERS AAN DIT OVERZICHT

Berghmans Herman; Damen Luc; Delaet Jan; Dekoning André; Daemen Frans; Leysen Koen; Meeus Dirk; Matheve Hans; Peetermans Eric; Sas Jef; Schildermans Tom; Schurmans Maarten; Vaes Eddy; Van Audenhove Eli; Van Audenhove Philip; Wijnants Jaak; Vogelwerkgroep en nog vele anderen.

 

mei - augustus

Op 31/05 ontdekten Eli Van Audenhoven en Eddy Vaes een Geoorde Fuut in prachtkleed op de Molse Kanaalplas. Een adulte Purperreiger op trek liet zich op 13/08 opmerken op Klein Verkallen, langs de put van Mol-Rauw. Nog mooier was een Zwarte Ooievaar op 29/05 op trek naar noord boven Retie Prinsenpark. Op 04/05 troffen Luc Vandenbergh en Jan Mangelschots 4 Ooievaars aan in Meerhout De Donken.

 

Twee koppels Knobbelzwaan kozen dit voorjaar De Maat als broedgebied: 1 koppel met witte juv. en 1 koppel met grijze juv. Op 27/06 zag Matty Christensen op het kanaal aan Sas 3 een van deze (?) koppels met 4 juv: één van deze juv. had duidelijk last van een vishaak in de bek en 2 andere jongen zaten aan elkaar vast met een verloren stuk visdraad. Op 12/05 kon Jef Sas in reservaat De Maat niet minder dan 3 koppels Kolgans, 1kp Grauwe Gans, 1 kp Brandgans, 2 kps Nijlgans en minimaal 5 koppels Canadese Gans (waaronder al 1 kp met 8 kleine juv) tellen. De Maat wordt nog een echt ganzenreservaat in het voorjaar! Grauwe ganzen zijn vooral succesvol in het Postelse. Op de Kempendag aan de Ronde Put vloog daar een groep rond van een 200-tal ex. 1 koppel Zomertaling verbleef op 09/05 nog in Retie op de Grote Kievit. Mogelijk wijst het op een broedgeval.

 

Visarenden arriveerden pas vanaf half augustus in onze regio. Op de Kempendag op 31/08 lieten 2 ex. zich opmerken aan de Ronde Put bij de vroegmorgenwandeling. Boomvalken brachten succesvol 3 jongen groot aan diezelfde Ronde Put. De Slechtvalk broedde dit jaar weer succesvol (3 juv.) op de Ebescentrale in Mol-Donk. Op 08/05 vloog 1 Kraanvogel laag naar O over Retie De Graef.

 

Op 09/05 kon Luc Damen het broedkoppel Scholeksters op het platte dak van de Geels HIK waarnemen met 4 juv. Ook aan de Molse Grote Plas werd door deze soort weer met succes gebroed en waarschijnlijk ook op de Put van Mol-Donk Ebes. Kluten laten zich elk voorjaar wel opmerken aan de Molse Grote Plas: 17/05 (3 ex.) en 20/05 (8 ex.). Bontbekplevieren op doortrek werden daar opgemerkt op 14/05 (2 ex.) en op 10/06 (zelfs 9 ex.). Eén Zilverplevier passeerde er op 17/05 en Drieteenstrandlopers op 01/05 (3 ex. en toen waarschijnlijk ook 1 Temminck); 03/05 (3 ex.) en 13/05 (3 ex.). Of was dit de hele tijd hetzelfde pleisterende groepje?

Op 14/05 liet op de Grote Zandput 1 Bonte Strandloper zijn prachtkleed bewonderen en verschillende Tureluurs kwamen er een kijkje nemen tussen 13 en 19/05. Op 02/05 waren er duidelijk Oeverlopers op trek langs het kanaal Dessel-Kwaadmechelen: Miel Janssens telde niet minder dan 14 ex tussen Brug Hoolst en Kwaadmechelen.

 

 Reuzenstern, Grote Zandput, 14 mei 2004 (Eli Van Audenhove)

 

1 juveniele Dwergmeeuw joeg boven de Molse Grote Plas en Stortplas op 14/05. Diezelfde dag  was een Reuzenstern aanwezig aan de Grote Plas. Daar werden ook Visdieven opgemerkt: op 21/05 1 ex vissend en op 27/06 zelfs 5 ex.. Dwergsterns visten op 31/05 aan Mol Kanaalplas (2 ex.) en op 27/06 Mol Grote Zandput (2 ex.)

 

Op 05/06 werd in de buurt van de Geelse Weversberg 1 Hop gespot (mededeling Ludo Maes). Op sommige plaatsen doet de Nachtegaal het nog goed, terwijl  op andere plaatsen met geschikte biotopen geen vogel meer te horen is: tussen brug Hoolst en brug Kwaadmechelen (kant Rammelaars) kon Miel Janssens 10 zangposten tellen en ook op de Maat en langs het kanaal naar Sas 2 toe, kon je begin mei 8 tot 10 ex. horen zingen. Tapuiten lieten zich opmerken aan de Grote Zandput Mol tussen 02/05 en 19/05, met maximaal 4 ex op 15/05. In juni kwamen er groepjes Kruisbekken binnen: op 10/06 9 ex te Balen Holven en 12 ex overvliegend in Ginderbuiten (VVF); op 13/06 te Laakdal (Kl. Vorst) 11 ex. over de tuin bij Koen Leysen.

 

Overige waarnemingen:

Op 06/08 vond Jef Sas een gaaf ex. van het Avondrood op een stoeprand in Mol-Gompel. Op 17/08 kreeg Frans Damen 2 ex. Moerassprinkhaan in zijn net te Mol Den Diel. Deze populatie was hier al van vroeger bekend, maar het was lang geleden dat er nog een exemplaar gedetermineerd werd.

Dan nog goede berichten over onze Veldparelmoervlinders. Theo Bollen, onze specialist voor deze soort, had dit voorjaar enige cocons van parasieten op de Veldparelmoer verzameld in Balen. De uitgekomen sluipwespjes zijn inmiddels door Y. de Jongema (WUR-Entomologie) gedetermineerd als Cotesia melitaearum. Dit is een spectaculaire vondst, omdat het een specialist-parasiet op de Veldparelmoervlinder betreft! Dit betekent dus dat deze sluipwesp nog zeldzamer is dan de Veldparelmoer. Het geeft verder aan dat de populatie bij Balen daar waarschijnlijk al lange tijd aanwezig is. In Finland is de populatiedynamica van deze parasiet-gastheer interactie uitgebreid bestudeerd. Mogelijk kunnen we aan de hand van DNA-onderzoek meer duidelijkheid krijgen over de populatiestructuur van deze soort.

Het andere goede nieuws is dat er op zondag 08/08 onder een blakerende zon naar rupsenspinsels van de Veldparelmoer werd gezocht in de omgeving van Wezel en dat deze zoektocht maar liefst 87 nesten opleverde, verspreid over drie wegbermen en vijf perceeltjes. In totaal werden er dit jaar 134 nesten geteld in deze populatie: het hoogste aantal tot nu toe. Leuke waarneming tussendoor die dag was een Kleine Parelmoervlinder.

 

MEDEWERKERS AAN DIT OVERZICHT

Berghmans Herman; Damen Luc; Delaet Jan; Dekoning André; Daemen Frans; Leysen Koen; Meeus Dirk; Matheve Hans; Peetermans Eric; Sas Jef; Schildermans Tom; Vaes Eddy; Van Audenhove Eli; Van Audenhove Philip; Wijnants Jaak; Vogelwerkgroep en vele anderen.

 

September - november

Bij de slaapplaatstelling van 14/11 voor het  Instituut voor Natuurbehoud kon Jef Sas minstens 180 Aalscholvers tellen achter en rond Put Stroobants Mol. Voor heel Vlaanderen werd een recordaantal Aalscholvers geteld bij deze laatste novembertelling, namelijk 4122 ex. (Bron I.N. - Koen Devos). Vanaf 17/08 was het Kwakkentijd op De Maat. Aan de waterinloop op de noordelijke oever lieten 1 tot 3 juv. ex. zich gemakkelijk in alle pracht bewonderen bij hun dagelijkse visvangst. Eind augustus zijn ze naar andere oorden vertrokken, maar waar zouden ze geboren zijn?

 

Vanaf 11/08 waren op De Maat ook de Grote Zilverreigers weer present. (2 ex.). Van dan af konden ze overal in de regio weer worden opgemerkt op hun geliefkoosde visplaatsen. Maximum aantal voor deze periode was 4 ex. op 29/10 te Geel Dekshoevevijver. Fons Van Doninck zag op 20/09 5 Ooievaars overvliegen aan de brug van Geel-Stelen en op 11/08 zat 1 ex langs de Roerdompstraat in Geel.

Een eerste groepje Toendrarietganzen (13 ex. + 1 Brandgans) was al op 17/10 aanwezig op de roestplaats aan de Grote Zandput. Eind november konden in de buurt van Geel Dekshoevevijver en Geel Wilders (Breugelhut) tot 65 Canadese Ganzen worden gezien. En op 30/11 telde men aan Postel Ronde Put minimaal 250 Grauwe Ganzen (ad. + juv.). Overtrekkende Grauwe Ganzen werden gesignaleerd op 07/11 te Geel Mosselgoren: 202 ex. tussen 10.00 en 15.00 u in acht losse groepjes van O naar W.

Op 11 en 12/11 werden 4 ww Smient opgemerkt te Geel Dekshoevevijver en Retie Kattestaart. Op 14/11 zwom ook een tiental ex. op de Put van Mol-Rauw (VBH). De eerste Grote Zaagbekken meldden zich op 27/11 te Geel Dekshoevevijver (2 mm) en op 30/11 te Mol Grote Zandput (4 mm, 6 ww). Ook Brilduikers waren alweer present vanaf half november. Beste waarnemingsplaats bleek de Stortplas langs de Zilvermeerlaan. Bijna altijd prijs in deze periode, met 2 tot 4 ex.. De Geelse Dekshoevevijver herbergt nogal eens kleurrijke exotische soorten, zoals 2 mm Mandarijneend op 14/11 en 1m Carolina-eend op 27/11.

 

Wespendieven op doortrek werden genoteerd op 06/08 Mol Oude Bleken (3 ex naar ZW) en op 08/08 één ex naar ZO; op de trektelpost aan 't Russendorp 5 ex naar ZO en 2 ex. ter plaatse. Op 15/08 hingen er ook nog 3 ex. boven Mol Den Diel. Een Zwarte Wouw passeerde aan de Ronde Put Postel op 09/09. Een bijzondere waarneming, want deze soort is in het najaar erg schaars! Een Rode Wouw kwam die dag al om 08.45 u over de Zandvliet in Dessel. Bruine Kiekendieven werden op 04/09 waargenomen boven 't Goor Dessel en op 17/09 passeerden zelfs 6 of 7 ex. op doortrek aan de Ronde Put Postel, samen met een eerste Blauwe Kiekendief. Diezelfde dag waren daar ook regelmatig 2 of 3 Visarenden te zien, met prooi gevangen op de visvijvers Schrijvers of op de Rode Del in Arendonk. Frans Michiels zag er op 03/10 nog 2 vliegen boven Mol-Buitengoor.

 

Op 19/09 werden 10 Patrijzen waargenomen aan de Kattestaart in Retie; op 16/10 telde men aldaar 12 stuks in een hooiland. Op 16/09 op diezelfde Kattestaart was Paul Fettweiss aangenaam verrast door 3 fouragerende Porseleinhoentjes voor de schuilhut. Dit najaar werden weer enkele overtrekkende Kraanvogels gesignaleerd: op 28/10 4ex over de Technische School St.Paulus Mol en op 11/11 20 ex naar ZW over Mol Kwade Putten.

Op 11/08 liepen 5 Kleine Plevieren rond aan de Molse Grote Zandput en op 10/09 waren daar 2 onv. Bontbekplevieren aanwezig. Kleine Strandlopers op doortrek trippelden er op 11/08 (4 ex.), 12/08 (2 ex.), 10/09 (1 ex.) en 13/09 (2 ex.) rond. Op 11/08 liepen er ook nog 2 Bonte Strandlopers bij en op 10/09 1 ex..

1 juv. Kemphaan liet zich op 06/09 aan de Grote Zandput opmerken en Bokjes werden opgestoten op 16/10 bij Postel Zwart Kot (3 ex.) en op 17/10 en 23/10 aan Mol Grote Zandput (1 ex.). Houtsnippen vlogen op in een tuin aan de Boogstraat te Retie op 19/11 en 25/11 en in Mosselgoren Geel  op 21/11.

 

Strandleeuwerik, 3 oktober 2004, Russendorp (Eli van Audenhove)

 

Op 31/08 draaiden 5 juv. Zwarte Sterns hun rondjes boven de Molse Kanaalplas. Op 19/08 hoorde Tom Schildermans nog 1 Nachtzwaluw ratelen op de Keiheuvel in Balen. Een grote verrassing was de Strandleeuwerik die op 03/10 neerstreek in het veld voor de verbaasde tellers aan Mol Russendorp en zich daar wel tien minuten liet bewonderen. Grote Gele Kwikstaarten lieten zich dit najaar zien aan Retie Kattestaart (01/11), Mol Stortplas (13/11), Retie tuin (20/11), Geel Mosselegoren (04/09, 11/09, 01/10 en 03/11). Paapjes werden op doortrek gezien op 31/08 Mol Grote Zandput (1 ex.) en op 13/09 Mol Russendorp (25 ex. bijeen!). Ook Tapuiten worden overal gezien tijdens de najaarstrek: 07 en 27/09 Geel Wilders (1ex), 10 en 13/09 Mol Russendorp (resp. 7 ex met 4 Roodborsttapuiten en 3 ex.), 15/09 Lommel Dorperhei (1ex) en een laatste waarneming op 19/10 Daf Westerlo (1 ex op pas geploegd land).

Een Vuurgoudhaantje liet zich horen en zien op 13/09 te Mol Grote Zandput en ook de Baardmannetjes tekenden daar al voor hun aanwezigheid: 21/10 (2 ex.) en 23/10 (1 m dat zich mooi liet bewonderen). Op 07/11 kon Maarten Schurmans 1 roepend mannetje mooi bekijken in het riet van de Geelse Dekshoevevijver.

 

Klapeksters werden waargenomen op 13/10 Dessel Stenenhei en op 30/11 Postel Ronde Put. Een groep van een 50-tal Ringmussen trok op 06/09 rond aan 't Russendorp Mol, waar die dag ook een groep Gele Kwikstaarten aanwezig was. Eén Barmsijsje trok op 23/10 naar ZO over Laakdal Klein Vorst. Kruisbekken kondigden zich dit jaar al aan op 03/08 te Geel Mosselgoren (15 ex.). Putters bezoeken graag de tuin van Polle Geysels in de Mosselgoren in Geel: 03/11 (3 ex.); 07/11(1 ex.); 10/11 (16 ex.).

De sensatie van dit najaar vormde de invasie van Noorse Goudvinken met een onbekende teuterroep (lijken afkomstig te zijn uit het noorden van Oost-Rusland en Siberië). Een eerste waarneming in het Zammelsbroek Geel op 29/10; op 03/11 werden 4 ww geringd en 2 mm gezien en op 05/11 werd nog 1 w geringd. Op 20/11 was een groepje op bezoek in een tuin aan De Boogstraat te Retie en op 24/11 verbleven bij de Postelse Wateringen 13 ex. (w.o. 5 mm). Ze deden zich te goed aan wilgenknoppen en berkenzaad. Ook bijzonder was de vangst van een Dwerggors, samen met een 30-tal Rietgorzen door de ringgroep in het Zammelsbroek op 29/10.

 

Overige waarnemingen:

Op 15/08 trok Hans Matheve op libellenjacht in Mol Den Diel. Hij kon de volgende bijzondere soorten determineren: Beekoeverlibel, Venglazemaker, Kanaaljuffer, Kempense Heidelibel (slechts 1 ex! ? waar vliegen ze nog?). Op 18/08 ontdekte Tom Schildermans 1 Harlekijnlieveheersbeestje op Mol-Vercammen.

Vanaf begin augustus vond Paul Geysels geregeld 3 volwassen Ringslangen zonnend in zijn tuin in Mosselgoren Geel. Een jong slangetje van ca 18 cm wijst waarschijnlijk zelfs op een uitgekomen broedsel van dit jaar.

 

MEDEWERKERS AAN DIT OVERZICHT:

Berghmans Herman; Daemen Luc; Dekoning André; Daemen Frans; De Schepper Jan;  Geysels Paul; Leysen Koen; Maes Kurt; Matheve Hans; Peetermans Erik; Sas Jef; Schildermans Tom; Van Doninck Fons; Vaes Eddy; Van  Audenhove Eli; Van Audenhove Ph.; Van Reet Staf; Wijnants Jaak; Zeinstra Martin, de Vogelwerkgroep en vele anderen.

 

Voor de hoogtepunten van december 2004 zie de pagina HOOGTEPUNTEN 2005.