Jaaroverzicht 2002
(samenstelling: Jef Sas)
November 2001 - Januari 2002:
Op 13/01 liet een Roerdomp zich mooi bewonderen tijdens de watervogeltelling aan de Grote Zandput. Op 25/01 werd 1 ex opgestoten in reservaat De Maat en diezelfde dag maakte Frans Daemen hetzelfde mee te Postel-Wateringen. De Kwakken in Geel- Wilders waren nog steeds op hun post op 29/12, toen daar 2 ad. werden aangetroffen.
Grote Zilverreigers verbleven deze hele periode in de regio, met maximaal 3 ex per lokatie (op 02/12 bij De Maat; op 16/12 bij Mol Warande). Op 22/01 zag Frans Daemen thuis (Retie Boogstraat) 7 Wilde Zwanen overvliegen, die hun typische roep lieten horen.
Ganzen zijn deze winter goed vertegenwoordigd in de regio. De omgeving van het Postels kanaaltje op Russendorp is al vanaf december de vaste stek voor 22 Kolganzen. Op 13/01 vlogen zelfs 200 ex over de Lommelse Sahara. Ook Toendrarietganzen kiezen in steeds grotere getale voor Mol als overwinteringsgebied. De eerste waarneming was aan de Grote Zandput op 25/11, met 5 ex.. Op 30/12 was daar een 100-tal ter plaatse op de slikplaat, terwijl nog een groep van 82 ex kwam overvliegen. Tijdens de watervogeltelling van 13/01 werden er 109 ex geteld.
Op 08/12 zaten bij de Grote Zandput 6 Brandganzen en op 03/01 nog 4. De grootste verzameling ganzen was op 29/01 te bewonderen aan de Ronde Put Postel: 24 Nijlganzen, 34 Grauwe Ganzen, 15 Canadese Ganzen, 5 Kolganzen, 12 Toendrarietganzen en 1 Casarca. Op 23/12 was ook 1 Casarca (zelfde ex?) aanwezig bij de Grote Zandput.
Op 11/01 werden 2mm Mandarijneend aangetroffen op het ijs te Geel Dotsvijver. Het maximum aantal Wintertalingen werd geteld aan de Grote Zandput op 03/01 met 167 ex. Een enkele Pijlstaart en enkele Smienten lieten zich tijdens de winterperiode observeren op de Molse zandputten of in het Prinsenpark te Retie. Brilduikers hebben nog altijd een voorkeur voor de Stortplas als verblijfplaats: Het max. aantal bedroeg er 6 ex. op 02/12.
Het maximum aantal Nonnetjes voor de regio bredoeg op 09/01 5mm + 7ww op de Grote Zandput. Vanaf november waren er in de regio weer Grote Zaagbekken present. Het Prinsenpark en de Grote Zandput zijn duidelijk favoriet. Op de Grote Zandput bedroeg het maximum op 23/12 8mm + 26ww en op Retie Goorvijver op 20/12 5mm + 21ww.
Op 10/11 trok 1 Rode Wouw over Retie Boogstraat en 1 ex pleisterde even in Natuurpuntreservaat het Griesbroek te Balen-Olmen. Jagende Blauwe Kiekendieven werden geregeld waargenomen in de buurt van de Grote Zandput, Lommel Dorperheide en Retie De Graef. Ook 'onze' Slechtvalk laat zich regelmatig zien (maar voorlopig niet aan zijn nestkast): op 25/11 tijdens de excursie aan de Ronde Put, op 13/01 aan kerk Mol-Sluis en op 31/01 boven Retie Prinsenpark.
Frans Daemen stootte op 21/11 te Retie Plasnete en op 28/11 te Postel Ronde Put telkens 1 Bokje op en op 24/01 gebeurde dit met een Houtsnip in zijn tuin te Retie. Tussen Sas 7 en Retie Prinsenpark werden op 09/12 6 Patrijzen waargenomen.
Op 01/12 werd bij de Grote Zandput en bij de Kanaalplas een Pontische Meeuw gedetermineerd. Op 25//11 werd 1 Geelpootmeeuw ontmaskerd aan de Grote Zandput.
Ransuilen roestten op hun traditionele overwinteringsplaats in de Belse bossen: op 31/12 7 ex en op 20/01 11 ex. Op 16/12 fourageerde 1 Grote Gele Kwikstaart te Geel Sas 7 en op 09/12 zaten 2mm + 1w Roodborsttapuit tussen Geel Sas 7 en Retie Prinsenpark. Op 08/12 viel een groepje Waterpiepers in bij het riet van de Grote Zandput en zoals elk jaar overwintert er weer een groepje in het rietmoeras van het Griesbroek te Balen-Olmen.
Op 15/01 fourageerden 2 Vuurgoudhaantjes, op de grond tussen afgevallen dennentakken, in Mol Europawijk. Op 25/11 en 28/11 was aan de Ronde Put Postel 1 Klapekster present. Een groepje van circa 15 Putters fourageerde regelmatig in de onkruidgordel langs de Stortplas. Tot half december kwam bijna dagelijks een groepje van 10 tot 15 Kruisbekken op bezoek in Mol-Gompel. Ook 2 Boomklevers bezochten hier toen geregeld de voerplank.
Goudvinken laten zich overal uitzonderlijk veel zien deze winter. De grootste groepjes waren op 01/11 te Postel Ronde Put 12 ex en op 17/12 te Postel Wateringen 8 ex. Waarschijnlijk betreft het de Noordse ondersoort. Tenslotte trokken op 02/11 2 Appelvinken over de Ronde Put te Postel.
Andere waarnemingen:
Tot 29/10 bleef minimaal 1 Glimworm een tuin bijlichten te Mol-Gompel. Op 13/01 werd al een eerste Atalanta vliegend waargenomen te Lommel en de eerste Citroenvlinder werd op 01/02 opgemerkt te Mol-Gompel.
Februari - april 2002:
Het maximum aantal Dodaarsen betrof 3 ex. op 05/03 op de Stortplas Mol. De eerste week van april waren de Kwakken nog steeds op post in Geel Malesbroek. In februari verbleven 1 tot 2 Grote Zilverreigers op de Wateringen te Mol-Postel en op 18/03 zaten er 2 op De Maat. Doortrekkende Kraanvogels werden opgemerkt op 28/02 te Lommel Kattenbos (30 ex) en op 29/03 boven Mol-Centrum (28 ex). Op 16/03 vloog nog een eenzaat over Retie.
Op 16/03 fourageerden 12 Knobbelzwanen in een weiland te Retie. Op 27/03 telde Frans Daemen in de weilanden aan de Ronde Put de volgende aantallen ganzen: 42 Grauwe Gans (+ 1 koppel met 2 juv. op de put); 15 Canadese Gans; 5 Nijlgans; 2 Indische Gans; 2 Kolgans en 1 Brandgans. Op 08/04 liepen op het Campinastrand 2 koppels Grauwe Gans rond met resp. 5 en 6 juv. (+ 1 Nijlgans met 6 juv). Op 01/03 telde Jan Delaet nog 160 Toendrarietganzen bij de Grote Zandput. Het maximum aantal Bergeenden bedroeg op 04/03 7 ex aan de Put Mol-Rauw. Op 20/04 zwommen nog 2 koppels Smient rond te Retie Prinsenpark.
Op 17/04 bevond zich 1 koppel Pijlstaart te Postel Wateringen. Op 01/04 liet 1 koppel Zomertaling zich zien bij de Dekshoevevijver. Op 09/03 waren 3 koppels Brilduiker aanwezig op de Kanaalplas; de laatste waarneming voor de regio was op 29/03 op de Stortplas. Op 01/03 verbleven 2 koppels Nonnetje in het Maat-reservaat.
Op 06/02 vloog 1w Blauwe Kiekendief langs de ring t.h.v. Lommel Dorperheide. Op 16/03 deed Frans Daemen een bijzondere waarneming in zijn tuin in Retie: rond 18.30 u was een middelgrote vleermuis aan het jagen boven zijn vijver, toen ze in volle vlucht werd gepakt door een Sperwer. Die vloog met de prooi in de klauwen de schemering in. 16/03 was blijkbaar een goede trekdag voor Buizerden: Over Retie trokken 14 ex. naar NO. Op 07/04 konden de deelnemers aan de excursie in het Griesbroek 1 Visarend met prooi bewonderen. Op 04/04 en 11/04 was ook 1 ex aanwezig bij de Ronde Put te Postel. 4 juv. Slechtvalk werden op 25/04 door Herman Berghmans geringd bij de Ebes-centrale in Mol.
Zeer bijzonder waren op 04/04 5 Steltkluten aan Retie Kattestaart. Op 22/04 verbleef 1 gewone Kluut aan Plas Vercammen. Kemphanen lieten zich zien op 31/03 te Retie Kattestaart (11 ex.) en op 11/04 te Postel Wateringen (6 ex). Bokjes werden opgestoten op 08/03 op oude stort Mol (2 ex.) en op 27/03 aan de RP Mol (1 ex.).
2 Houtsnippen gingen op de vleugels op 23/02 te Lommel Kattenbosserhei. Een eerste Grutto verscheen op 21/2 te Geel Dekshoevevijver. Op 29/3 telde Frans Daemen in Retie Goordomein nog 2 broedkoppels Grutto, 8 koppels Wulp (zeker 1 nest omgeploegd) en ca 40 koppels Kievit. Ter vergelijking de cijfers hier uit de jaren '60: 450 koppels Kievit, 47 koppels Grutto en meer dan 10 koppels Wulp!
Op 22/04 fourageerden 29 Regenwulpen in een weiland aan Retie Kattestaart, waar ze later op de avond ook kwamen slapen. Het maximum aantal Zwarte Ruiters op doortrek bedroeg 4 ex. op 09/04 te Postel Wateringen. Het maximum aantal Groenpootruiter was op 09/04 te Postel Wateringen 7ex. Het grootste aantal Witgatjes werd op 06/04 gezien te Retie Kattestaart (14 ex).
Op 17/04 zaten 2 Zwartkopmeeuwen te Postel Wateringen. Op 06/04 merkte Joeri Cortens te Retie Kattestaart een Kokmeeuw met vleugelmerk op: deze vogel bleek op 18/06/2001 als kuiken te zijn geringd op het eilandje Griend in de Nederlandse Waddenzee (med. Corine Eising - Dep. of Animal Behaviour Haren - NL). Op 02/02 werd een Pontische Meeuw gedetermineerd aan de Kanaalplas te Mol.
Op 25/04 controleerde Herman Berghmans 1 ad. Bosuil (met 2 pulli in het nest) te Eindhout, met een ring om de poot uit. De vogel bleek afkomstig uit een nest van 4 ex. uit het Griesbroek te Balen-Olmen (daar geringd op 18/04/2001). Dit voorjaar werd slechts één Draaihals opgemerkt, namelijk op 21/04 te Geel-Wilders. Kleine Bonte Spechten werden gemeld aan de Ronde Put Postel, Mol De Maat (3 ex samen op 18/03 aan de kijkhut), Retie Prinsenpark en Geel Dekshoevevijver.
Op 20/04 wordt de aanzet van een kolonie Oeverzwaluwen telkens weggegraven in een zanddepot te Geel Kastelsedijk. Op 12/04 fourageerden 20 - 30 Waterpiepers in de weilanden aan de Ronde Put te Postel (laat voor zo'n grote groep!). En op 17/04 fourageerde een groep van minimaal 100 Graspiepers in de weilanden nabij Geel Dekshoevevijver. Een Grote Gele Kwikstaart liet zich zien op 08/03 te Retie Watermolen.
Vier koppels Roodborsttapuit broedden dit voorjaar rond de Ronde Put te Postel. Tijdens de excursie op De Maat op 21/04 kregen de deelnemers 2 Nachtegalen te horen en 1 m Tapuit te zien. Op 01/05 zaten 2mm + 2ww Tapuit in een weiland te Geel Dekshoevevijver.
Beflijsters lieten zich zien op 06 en 07/04 te Balen-Wezel en op 13/04 te Dessel Groesgoor. Een vroege Braamsluiper liet zich al op 13/04 horen aan de pastorij te Balen-Olmen. Op 18/04 zong er eventjes een Snor in De Maat.
De sensatie van het voorjaar werd op 07/04 gemeld door Jef Sas. Bij zijn inventariesatieronde voor de broedvogelatlas ontdekte hij een Iberische Tjiftjaf aan de viaduct te Wezel Bankei. Heel wat 'twitchers' uit heel Vlaanderen kwamen een kijkje nemen. Tussendoor zorgde dit beestje wel voor verwarring door eventjes over te schakelen op gewoon 'getjiftjaf'. Een vogel uit het overlappingsgebied of een echte Iberische, die gevlucht was voor het slechte weer aldaar op dat moment?
Een leucistische (volledig lichtbruin gekleurde) Kauw viel op tussen zijn soortgenoten aan de Molse Baan in Dessel. Putters lieten zich zien op 21/02 Centrum Mol (1 ex); op 05/03 Mol Kanaaplas (10 ex); op 22/04 Postel Ronde Put (1 ex naar NO). Aan het einde van de winter kregen we nog veel Noordse Goudvinken op bezoek: op 29/01 Geel Dekshoevevijver (5mm, 3ww) en daar op 07/02 2mm, 2ww; op 08/03 te Mol-Ezaart (1m), op 18/03 De Maat (4mm, 4ww) en op 21/03 te Postel Abdij (10 ex).
Andere waarnemingen:
Heikikker: op 11/02 kon Frans Daemen aan de Ronde Put te Postel al roepende ex. horen (= zeer vroeg) en vond hij 5 klompen dril; op 27/03 moest hij nog 17 klompen met uitsluipende kikkervisjes verplaatsen, door het droogvallen van de oever.
Zanddoorntje: eind april-begin mei was dit vroege sprinkhaantje al actief aan de Goorvijvers Retie, zo constateerde Frans Daemen (vroeger niet eerder opgemerkt in de prov. Antwerpen)
Atalanta: een eerste ex werd opgemerkt op 16/03 te Mol
Mei - Juli 2002:
Op 16/07 zwom een Geoorde Fuut te Geel Dekshoevevijver. Op 08/05 pleisterden 2 Kleine Zilverreigers aan de Kattestaart in Retie; op 09/05 was daar nog 1 ex aanwezig. Op 08/06 vloog 1 ex over de spreeuwenslaapplaats te Geel-Punt. Weer een maand later, op 08/07, pleisterden 2 Zwarte Ooievaars te Postel De Wurft, bij Yves Lesseliers. Op 26/05 zaten 2 Ooievaars in een weide langs de Nete in Mol-Gompel; even later werden ze opgemerkt langs de ring in Mol-Ezaart.
2 koppels Canadese Gans broedden met succes (6 juv.) in De Maat Mol. Ook Nijlganzen hebben zich dit jaar weer met succes voortgeplant in onze regio. Op 20/05 vlogen 3 Wespendieven boven Dessel Beetput. Later werden meermaals ex. opgemerkt binnen de regio.
Op 23/05 zwierf een Zwarte Wouw boven het Heike te Balen. Een Rode Wouw trok op 30/04 over de Geelse Mosselgoren naar ZW. Op 08/06 was er een Boomvalkenluchtshow aan de Ronde Put: 4 ex. tegelijk jagend op libellen.
Bontbekplevieren vereerden de Grote Plas te Mol geregeld met een bezoek: op 12/05 zelfs 9 ex met 3 Oeverlopers. Op 30/05 weer 4 ex en op 16/7 al 3 ex op terugtrek. Een Goudplevier in volledig zomerkleed liet zich op 11/05 bewonderen te Retie Kattestaart en een Zilverplevier verscheen op 27/05 te Mol Grote Zandput. Een Kanoet pleisterde even op 26 en 27/05 te Mol Grote Zandput. Krombekstrandlopers lieten zich determineren aan de Molse Grote Zandput op 16/07 (3 ex in zomerkleed). Ook Bonte Strandlopers verkozen de Grote Zandput om even te pleisteren op hun reis naar het noorden: telkens 1 ex in zomerkleed op 12/05 en 18/05. Eddy Vaes telde op 05/05 42 Regenwulpen op hun slaapplaats te Retie Kattestaart; op 16/07 was er al één terug bij Put Vercammen. Eén Tureluur verbleef nog aan de Grote Zandput op 30/05. Eén Bosruiter was aan de Kattestaart aanwezig op 07/05. Zelfs 1 Steenloper verkoos op 27/05 de Molse Grote Zandput als pleisterplaats.
Op 15/07 vertoefde 1 ad. Zwartkopmeeuw te Geel Dekshoevevijver. Van 28/05 tot zeker 06/07 was er minimaal 1 zangpost van de Nachtzwaluw op de Keiheuvel te Balen-Wezel; Op 21/06 riepen daar naast de Nachtzwaluw ook jonge Ransuilen.
In de zanddepots van Smets te Dessen en Retie werden op 30/05 respectievelijk 80 en 110 nesten avn de Oeverzwaluw geteld. Ook dit broedseizoen was een Grote Gele Kwikstaart present aan Sas 3 Mol (1 ex op 26/5) en op 11/07 en 12/07 werden 2 juv. gezien op de visserij van reservaat De Maat. Geslaagd broedgeval dus. Een wijfje Paap liet zich op 08/05 observeren aan Retie Kattestaart. Een Snor kon zingend worden waargenomen in reservaat De Maat (noordkant) tot half juli.
Bij zijn jaarlijkse rondgang in het waterwinningsgebied van Balen-Scheps telde Frans Daemen op 02/06 22 zangposten van Bosrietzanger en slechts één Sprinkhaanzanger. Op 01/05 zong een Braamsluiper in een tuin in Geel Mosselgoren. Nerveuse twitchers haastten zich op 07/06 naar Alcatel Geel, omdat daar een Roze Spreeuw gemeld was. Een Barmsijs trok op 28/05 nog naar noord over de Geelse Mosselgoren. Vanaf 09/05 kon een Europese Kanarie zingend worden waargenomen in Dessel en ook bij de Postelse abdij was weer een ex. aanwezig, tot zeker 25/06. Rietgorzen krijgen het blijkbaar ook kwaad aan de Ronde Put te Postel: Frans Daemen telde op 15/06 nog 5 zangposten, tegenover 10 zo'n 15 jaar geleden. Op 16/07 vlogen enkele Kruisbekken over het Buitengoor in Mol en op 20/05 werden 3 ex. opgemerkt te Dessel Beetput.
Andere waarnemingen:
Bijzondere libellenwaarnemingen waren in mei Beekrombouten in De Maat Mol; Dessel Beetput en op 18/05 zelfs 4 ex. aan de Grote Zandput Mol, samen met een Glassnijder. Glassnijder (eiafzettend) op 21/05 ook aan de Ronde Put, samen met veel Variabele Waterjuffers. Deze soort vloog op 18/05 ook talrijk op Den Diel, samen met 1 Bruine Winterjuffer.
Tijdens de excursie op De Maat werd op 30/06 door de cursisten al een eerste Bandheidelibel waargenomen. Op 19/06 vlogen 2mm Vuurlibel aan de Retiese Goorvijver en op 25/06 werd op dezelfde locatie 1m Zwervende Heidelibel aangetroffen; veel Tengere Grasjuffers waren toen actief in het Natuurpuntreservaat De Goren in Retie. In datzelfde reservaatje werd op 02/08 een Tangpantserjuffer waargenomen; later ook aan de Ronde Put en in de Goorbossen in Retie.
Eind mei vlogen aan de Werbeekse Nete in Dessel Bonte Dikkopjes en in mei werden op verschillende plaatsen ook Koninginnepages opgemerkt en rupsen gevonden. Op 15/07 kreeg R. Claessens in Mol-Centrum een Glasvleugelpijlstaart op bezoek.
Augustus - oktober 2002:
Zeven Dodaarsen, waarvan 3 ex.op Mol Miramar, werden geteld tijdens de watervogeltelling van oktober (13/10). Vanaf 07/09 tekenden weer 2 Grote zilverreigers present in Reservaat De Maat in Mol. Ooievaars op trek lieten zich dit najaar geregeld opmerken. Op 26/08 overnachtten 7 ex. op de pastorie in Balen; ze droegen alleen aluminiumringen en geen kleurringen, zodat de herkomst van deze vogels moeilijk te achterhalen viel!
Op 03/11 pleisterde 1 Wilde Zwaan op de put van Mol-Rauw. Frans Damen telde een maximum van 123 Grauwe ganzen aan de Ronde Put in Postel, op 12/09 en 15/09. Op 15/09 waren daar ook 28 Canadese Ganzen aanwezig en meestal konden 1 Brandgans en 1 Kolgans genoteerd worden. Meer dan 50 Nijlganzen verzamelen zich geregeld in de weiden langs de ring in Mol-Rauw.
Op 01/11 vertoefden 9 Smienten op de Grote Plas Mol. Op 26/08 zwommen 2 Zomertalingen in eclipskleed te Retie Kattestaart. Op 01/11 werd 1w Krooneend aangetroffen op de grote vijver te Retie Prinsenpark.
Op 19/08 vlogen 1ad. en 2 juv. Wespendieven boven Mol Den Diel. Op 01/09 was bij de Ronde Put 1 ex te bewonderen, samen met 1m en 1w Havik en verschillende Buizerden. Op 02/09, met beter weer, kon men daar echter zelfs 11 Buizerden, 5 Haviken, 3 Sperwers, minimaal 2 Boomvalken, 3 of 4 Bruine Kiekendieven en weer 1 Wespendief waarnemen. Op 12/09 zag Frans Daemen aan de ronde Put zelfs een Grauwe kiekendief doortrekken, samen met een eerste Smelleken dit najaar.
De eerste Visarend van de zomer liet zich zien op 02/08 aan de Ronde Put te Postel. Op 10/08 waren ze daar al met z'n tweeën te bewonderen. Ook 2 Visarenden bijeen waren in de lucht op 24/08 te Mol Grote Zandput. Op 14/09 kwam Guy Robberecht van het FIR een kunstnest voor Visarend plaatsen in Reservaat De Maat. Helaas hebben de nestpalen de storm van 27/10 niet overleefd, zodat opnieuw moet worden begonnen. Op 17/10 werd nog 1 Visarend met prooi waargenomen op een pyloon in de Dorperhei Lommel.
Op 03/11 trokken 4 Kraanvogels over de Molse Grote Zandput.
Vooral in de eerste decade van september was er veel doortrek van kleine steltlopers aan de Grote Plas Mol. Het maximum aantal Bontbekplevieren was 10 ex. op 07/09. De laatste Bontbek werd er gezien bij de watervogeltelling van 17/10. Op 07/09 vertoefde er ook 1 Drieteenstrandloper op het slik, samen met een Kleine Strandloper.
Kleine strandlopers werden ook waargenomen op 09/09 (3ex) en 21/09 (2ex). In september kon je ook de grootste aantallen Bonte Strandlopers waarnemen aan de Grote Plas: 10/09 (8 ex) en 21/09 (6 ex). Krombekstrandlopers lieten zich al zien in augustus: 09/08 (2ex) en 26/08 (2ex). Op 23/09 stootte Frans Daemen een Bokje op in Retie De Graef en op 29/10 gebeurde hetzelfde met een Houtsnip in zijn tuin in Retie. Het maximum aantal Watersnippen aan de Grote Zandput te Mol bedroeg 20 ex op 27/10.
Op 24/08 fourageerden 2 Regenwulpen op het slik van de Grote Zandput en op 09/08 passeerde er een Tureluur. Op 22/08 zat 1 Groenpootruiter te Retie Kattestaart en op 24/08 zelfs 1 Steenloper te Mol Grote Plas.
Op 21/09 en 17/10 kon na nauwkeurige observatie telkens 1 ad. Pontische meeuw genoteerd worden.
Op 25/08 werd 1 Hop gesignaleerd in het Olens broek. Een 30-tal Gele Kwikstaarten fourageerde op 05/09 op een pas gemaaid hooilandje in reservaat De Graef in Retie. Op 01/11 liet 1m Grote Gele Kwikstaart zich bewonderen aan de Grote Zandput te Mol. Paapjes op doortrek werden genoteerd op 09/08 Retie De Graef (1 ex); 01/09 Ronde Put (2 ex) en 09/09 Mol Grote Zandput (6 ex).
Op 09/09 kon het maximum aantal Tapuiten op doortrek geteld worden aan de Grote Put in Mol (10 ex). Op 16/10 was 1 Klapekster vanuit de Berkentopjes aan de Grote Zandput aan het jagen op libellen.
Kruisbekken waren alom aanwezig in geschikte biotopen: op 21/08 zaten er 8 tellen in een tuin in Mol-Gompel en Broeder Henricus kreeg een groep van 35 ex op bezoek bij de abdij in Postel.
Andere waarnemingen:
Van 2 tot en met 4 augustus vond er in de regio een sprinkhanenweekend plaats. Er werden niet minder dan 20 van de 37 in Vlaanderen aanwezige soorten gevonden. Bijzondere soorten die ook op de Rode Lijst voorkomen: Bos- en Veldkrekel; Heidesabelsprinkhaan; Kustsprinkhaan, Moerassprinkhaan, Negertje, Snortikker, Struiksprinkhaan, Zanddoorntje en Zompsprinkhaan. Frans Daemen kijkt ook al een tijdje actief naar deze beestjes: aan de Ronde Put vond hij Struiksprinkhaan, in Postel De Wurft Wekkertjes en in Retie De Goren Bramensprinkhaan.
Op 05/09 vond Frans Daemen in de Goorbossen in Retie langs de bosrand in pijpestrootje over een afstand van 30 meter minstens 10 eicocons van Tijgerspinnen (waarvan 3 binnen de 30 cm), meestal met de spin erbij. Op 20/09 bij een controlewandeling vond Frans zelfs 5 cocons binnen de 30 cm. Met de Tijgerspin of Wespenspin gaat het blijkbaar goed in onze regio. Meldingen komen van overal!
Gele luzernevlinders werden waargenomen op 14/08 op de heide aan de Grote Zandput Mol (samen met Snortikkers en Knopsprietjes) en op 22/08 te Retie Boogstraat.
In de Graef in Retie liet zich op 09/08 een Zwervende Pantserjuffer zien, samen met een 5-tal Tangpantserjuffers; op 02/09 verscheen er zelfs een Tengere pantserjuffer in Retie Boogstraat en ook op 03/09 in het Buitengoor was er een waar te nemen. Diezelfde dag vlogen er daar ook vele tientallen Beekoeverlibellen rond, maar de bijzonderste waarneming was toch wel 1m Hoogveenglanslibel. Op 07/09 kon Jef Sas in reservaat De Maat 1w Bronlibel eitjes af zien zetten in de toevoersloot op watering II.
Aan dit overzicht werkten mee: Berghmans H.; Claessens R.; Corstens J; Daemen Fr.; Hendig P.; Geysels P; Br. Henricus; Janssens K.; Meeus D.; Matheve H.; Schuurmans M.; Sas J.; Schildermans T; Schuurmans M; Van Audenhove Ph. en Eli; Van Gorp Kristin; Van Reet St; Van Vlerken F.; Wijnants J. e.a. Natuurpunters.
Voor de waarnemingen van november en december verwijzen we naar het jaaroverzicht van 2003.