Lijnen 141-150

L. 141 : Manage - Court-St-Etienne

Manage (L. 113, 116, 117) - Seneffe [- Feluy-Arquennes - Monstreux - Nivelles-Nord -] Baulers (L. 124) [- Fonteny -] Genappe - [Thy] - [Bousval] - [Basse-Laloux] - [Noirhat] - Court-Saint-Etienne (L. 140)

Openingsdata:
- Manage - Nivelles-Nord: 7 augustus 1854.
- Nivelles-Nord - Genappe: 6 december 1854.
- Genappe - Court-Saint-Etienne: 19 mei 1855 (Jonction de l'Est).
(Overgenomen door de Grand Central Belge in 1864, door de Belgische Staatsspoorwegen in 1897.)

Opheffing reizigersverkeer:
- Baulers - Court-Saint-Etienne: 1953.
- Manage - Baulers: 22 november 1959.

Goederenverkeer bleef er op de secties Manage - Seneffe (industriepark, bleef in gebruik tot 2007 voor Demanet-Cassart); Nivelles-Nord - Baulers (bediening BN-fabriek, stopgezet einde jaren 1980); en Genappe - Court-Saint-Etienne (bediening suikerfabriek Genappe, tot in 2004).
De sectie Seneffe - Nivelles-Nord werd opgebroken einde jaren 1970, de sectie Baulers - Genappe begin jaren 1980, de sectie Nivelles-Nord - Baulers einde jaren 1980, de sectie Genappe - Court-Saint-Etienne begin 2007.

Huidige toestand:
- sectie Manage - Seneffe (industriepark) sinds 2007 niet meer gebruikt tenzij voor het parkeren van goederenwagons op het eerste stuk van de lijn; buiten dienst sinds 2012.
- sectie Seneffe - Genappe opgebroken. Er wordt een fietspad aangelegd; eind 2017 is het pad klaar op de trajecten Seneffe - Feluy-Arquennes (nog niet geasfalteerd), Arquennes - Nivelles-Nord en Baulers - Genappe.
- sectie Genappe - Court-Saint-Etienne werd opgebroken in 2007. Er wordt een fietspad aangelegd.

Infrabel heeft de bedding jarenlang gereserveerd met het oog op een eventuele heraanleg van de lijn Nivelles - Court-Saint-Etienne op enkelspoor in het kader van de RER rond Brussel. Daar blijkt einde 2017 echter geen sprake meer van te zijn.

L. 142 : Namur - Tienen

Namur (L. 125, 130, 142A, 154, 161, 162) [- Frizet - Vedrin - Daussoulx - Cognelée - Waret-la-Chaussée - Leuze-Longchamps - Eghezée - Noville-Taviers (L. 143) - Ramillies (L. 147) - Hédenge - Huppaye - Jodoigne - Saint-Jean-Geest - Zétrud-Lumay - Hoegaarden - Bost -] Tienen (L. 22,36)

Sectie Ramillies - Tienen geopend op 6 juni 1867.
Sectie Namur - Ramillies geopend op 15 mei 1869 (na aanslepende discussies met de Grande Compagnie du Luxembourg over de gemeenschappelijke exploitatie van een kort stukje spoorlijn in Namen!).
(Compagnie du Chemin de Fer de Tamines à Landen, geëxploiteerd door de Société Générale d'Exploitation, op 1 januari 1871 overgenomen door de Belgische Staat.).
Vmax 70 km/u; na opheffing reizigersverkeer 40 km/u en vereenvoudigde exploitatie.

Opheffing reizigersverkeer:
- baanvak Ramillies - Tienen: 20 november 1960;
- baanvak Namur - Ramillies: 10 december 1962 (tussen november 1960 en december 1962 reden nog slechts twee treinenparen per dag).

De lijn bleef nog een aantal jaren in dienst voor goederenverkeer en voor bijzondere ritten. Zo zou er in de strenge winter van 1966 zelfs opnieuw reizigersverkeer geweest zijn tussen Namur en Ramillies. Goederenverkeer was er voornamelijk op de secties Namur - Eghezée en Jodoigne - Tienen (o.m. suikerfabriek Hoegaarden; goederenkoer Jodoigne; bietenrasperij Longchamps).

Het baanvak Hoegaarden - Tienen werd opgebroken in 1968-1969, ivm. de aanleg van de autosnelweg Brussel - Luik.
Het baanvak Cognelée - Hoegaarden werd definitief buiten dienst gesteld in 1973; Frizet - Cognelée op 21 maart 1980 en Namur - Frizet op 24 oktober 1988.
Het baanvak Longchamps - Hoegaarden werd opgebroken in 1978; Frizet - Longchamps in 1984 en Namur - Frizet in 1989.

De bedding wordt heringericht als toeristisch fiets- en wandelpad (deel van RAVeL 2; "Croix de la Hesbaye"). Enkele stationsgebouwen bleven bewaard of werden zelfs prachtig gerestaureerd: Leuze-Longchamps (kinderdagverblijf), Eghezée (gemeentelijke diensten), Ramillies (superette Batard) inclusief de loodsen, Hédenge, Huppaye, St-Jean-Geest, overwegwachterhuisje '14' (Art Sanctuary), Zétrud-Lumay.

(Alain Bauwin & Didier Funken, La Croix de Hesbaye. Histoire des lignes de chemin de fer 142 et 147, Bouge (Namur): Mediascreen, 2002)

L. 142A : Namur - St-Servais

Namur (L. 125, 130, 142, 154, 161, 162) [- Saint-Servais]

Lijn 142A was een korte goederenlijn, parallel met het begin van de bergop lopende lijn 142, naar het goederenstation Saint-Servais bij Namur, dat verscheidene locale industrieaansluitingen bediende. Ze werd vermoedelijk geopend samen met of kort na L.142 en bleef in dienst tot omstreeks 1980. Ze werd opgebroken in 1981.

L. 143 : Noville-Taviers - Ambresin

[Noville-Taviers (L. 142) - Taviers (route de Namur) - Francquenée - Boneffe - Branchon (Pont) - Branchon (Station) - Wasseiges - Ambresin = Embresin (Station) - Embresin (Dépôt)]

Geopend op 1 september 1879, privé-concessie Joseph Emmanuel Zaman.
Smalspoor 72 cm., metalen viaduct in Branchon.

Tussen Noville-Taviers en Boneffe werd de lijn met vier rails aangelegd, zodat ze ook gebruikt kon worden door normaalspoorwagons naar de bietenrasperij in Boneffe. Bovendien kwam er een normaalspoor-aansluiting naar de suikerfabriek van Ramillies; deze aansluiting takte van lijn 143 af ter hoogte van het dorp Taviers.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog, in 1917, werd de lijn ontmanteld door de Duitse bezetter.

In 1923 kreeg de NMVB (Nationale Maatschappij voor Buurtspoorwegen) toestemming om op de bedding een buurtspoorlijn op meterspoor aan te leggen. Er kwam een derde rail voor normaalspoor tot Boneffe, en een normaalspoor-aansluiting naar Ramillies. Het viaduct van Branchon (eigenlijk een overbodig 'fantasietje' van baron Zaman) werd niet heraangelegd.
De lijn werd in 1925 heropend voor bietenverkeer, in 1926 voor reizigers.

Het reizigersverkeer werd stilgelegd in 1945, het goederenverkeer in 1958; de lijn werd definitief gesloten op 13 oktober 1958.
Nadien werd de lijn opgebroken.

Er zijn nog heel wat sporen van deze lijn terug te vinden in het landschap. Op een overweg tussen de velden zijn de rails van de aansluiting naar Ramillies blijven liggen in de kasseien naast de betonbaan van Ramillies naar Eghezée (laatste waarneming 23 november 2011).

L. 144 : Gembloux - Jemeppe-sur-Sambre

Gembloux (L. 147, 161) - Chapelle-Dieu - [Vichenet-Bossières] - Mazy - [Onoz-Spy] - [Jemeppe-Froidmont] (L. 130/1) - Jemeppe-sur-Sambre (L. 130)

Geopend: 5 maart 1877.
Na de Eerste Wereldoorlog op dubbelspoor gebracht.
Geëlektrificeerd: 25 februari 1957.
Tunnel van Spy.
Dubbelspoor. Vmax. 90 km/u.

Spoor B (richting Jemeppe -> Gembloux) is sinds 2001 niet meer onderhouden en thans (2016) buiten dienst gesteld; de bovenleiding van dat spoor werd in juli 2016 gedemonteerd met het oog op werken in de tunnel van Spy (centreren van het spoor in de as van de tunnel om verkeer met M6-rijtuigen mogelijk te maken).

L. 145 : Statte - Ciney

In het spoorboekje van 1907 tabelnummer voor de dienstregeling van de reizigerstreinen op de lijn Statte - Ciney (zie L. 126).

L. 146 : Ciney - Evrehailles-Bauche

In het spoorboekje van 1907 tabelnummer voor de dienstregeling van de reizigerstreinen op het toen afgewerkte deel van de lijn Ciney - Yvoir (zie L. 128).

L. 147 : Landen - Tamines / Auvelais

Landen (L. 21, 36, 127) [- Racour - Lincent - Maret - Orp - Jauche - Autre-Eglise - Ramillies (L. 142) - Petit-Rosière - Perwez - Grand-Leez-Thorembais - Sauvenière -] Gembloux (L. 144, 161) [- Penteville - Corroy-le-Château - Sombreffe - Ligny-Sud] - Fleurus (L. 131, 140) - [Y L. 131] - [Lambusart (L. 121)] - [Moignelée] - [Tamines-Alloux] - [Y Nord Tamines (L. 147/1) -] Tamines (L. 130, 150) / Auvelais (L. 130)

Verbindingssporen:

• 147/1 : Y Noord Tamines (147) - Y Zuid Tamines (150)

Openingsdata:

- sectie Landen - Fleurus: 15 oktober 1865 (reizigersverkeer vanaf 15 november).

- sectie Fleurus - Tamines: 12 juni 1868.

(Compagnie du Chemin de Fer de Tamines à Landen, vanaf 1867 geëxploiteerd door de Société Générale d'Exploitation, op 1 januari 1871 overgenomen door de Belgische Staat.)

Baanvak Sombreffe - Tamines op dubbelspoor gebracht in 1909; Landen - Gembloux in de jaren 1919-1924; Gembloux - Sombreffe in 1926.
Tussen de beide wereldoorlogen was er druk doorgaand goederenverkeer op deze lijn, en tijdens de tweede wereldoorlog druk militair verkeer.
In de jaren 1948-1950 werd de lijn terug op enkelspoor gebracht.
Vmax 70 km/u; na opheffing reizigersverkeer 40 km/u en vereenvoudigde exploitatie.

Opheffing reizigersverkeer:
- sectie Landen - Fleurus: 4 oktober 1959 (ofschoon de dienstregeling nog steeds vermeld staat in het winterspoorboekje 1959-1960), behalve op het baanvak Ramillies - Gembloux, waar nog tot 1 maart 1961 één reizigerstreinenpaar per dag bleef rijden.
- sectie Fleurus - Tamines: 12 juli 1965.

Opheffing goederenverkeer:
- Gembloux - Sombreffe: 4 oktober 1959.
- Jauche/Orp - Perwez: 1963.
- Perwez - Gembloux: 1971.
- Fleurus - Lambusart: 1973.
- Lambusart - Tamines: 1979 (na sluiting van de steenkolenmijn in Lambusart).
- Landen - Orp: 20 oktober 1981.
- Sombreffe - Fleurus: 1 september 1992.

Omdat de lijn door het ministerie van defensie strategisch belangrijk werd geacht ('spoorlijn te behouden in het belang van de natie'), zijn de sporen op heel de lijn nog vele jaren blijven liggen en werd de lijn zelfs summier onderhouden (onkruidverdelging).

De lijn werd opgebroken in 1989-1990, behalve de sectie Sombreffe - Fleurus waar de sporen nog jaren zijn blijven liggen (tot? waarneming 17 december 2009: opgebroken); voor de sectie Fleurus - Auvelais zie hieronder.

Aanleg van een fiets- en wandelpad in het kader van het RAVeL-netwerk ("Croix de la Hesbaye").
Waarneming april 2011: van Racour tot Ligny-Sud is de RAVeL volledig berijdbaar, behalve het baanvak Perwez - Grand-Leez-Thorembais (met dank aan Kris Quistwater voor deze info).

Het station van Racour werd door de huidige eigenaars-bewoners prachtig gerestaureerd en in 2001 als monument beschermd. Zie deze link.
Tussen Racour en Gembloux zijn trouwens alle stationsgebouwen goed bewaard of in restauratie (waarneming Kris Quistwater april 2011).

(Alain Bauwin & Didier Funken, La Croix de Hesbaye. Histoire des lignes de chemin de fer 142 et 147, Bouge (Namur): Mediascreen, 2002)

Het baanvak Fleurus - Auvelais, met een nieuwe verbindingsboog en brug over de Samber naar lijn 130 richting Namen te Auvelais, werd in de jaren 1997-2001 heraangelegd en geëlektrificeerd (3000 V gelijkstroom) ten behoeve van de noord-zuid-goederenas naar de Athus-Maaslijn.
Nieuwe lijn in dienst gesteld op 10 juni 2001.
Enkelspoor. Tegenspoorseinen in de richting Auvelais-Fleurus. Vmax 90 km/u.

L. 148 : Ramillies - Gembloux

In de spoorboekjes van 1960 gebruikt als tabelnummer voor de dienstregeling van de reizigerstreinen op het baanvak Ramillies - Gembloux, behorende tot lijn 147.

In tabel 147 stonden de reizigerstreinen op het baanvak Fleurus - Tamines. Op de baanvakken Landen - Ramillies en Gembloux - Fleurus was de reizigersdienst opgeheven op 4 oktober 1959.

L. 149 : Gembloux - Tamines

In het spoorboekje van 1907 tabelnummer voor de dienstregeling van de reizigerstreinen op de verbinding Gembloux - Jemeppe-sur-Sambre - Tamines (zie L. 144).

L. 150 : Tamines - Jemelle

Tamines (L. 130, 147) - Y Sud Tamines (L. 147/1) - [Falisolle] - Aisemont - [Fosse] - [Bambois] - [Saint-Gérard] - [Mettet (L. 137)] - [Furnaux] - [Ermeton-sur-Biert (L. 136A)] - [Maredret] - [Denée-Maredsous] - [Sosoye] - [Falaën] - [Haut-le-Wastia (goederenstation)] - [Warnant] - [Moulins] - [Anhée] - [Y Anhée (L. 154/1)] - [Anhée (Jonction)] - [Y Bouvignes] (L. 154) (- [Bouvignes (Etat)] - Dinant - [Neffe] - Y Neffe (L. 154/166) - Anseremme - [Walzin] - Gendron-Celles - [Ardenne (halte privée)] -) Houyet (L. 166) [- Hour-Havenne - Wanlin - Vignée - Villers-sur-Lesse-Jamblinne - Eprave - Rochefort -] Jemelle (L. 162)

Openingsdata (Belgische Staat):
- 3 september 1879: Tamines - Mettet
- 15 september 1880: Rochefort - Jemelle
- 16 februari 1886: Eprave - Rochefort
- 22 september 1888: Villers-sur-Lesse - Eprave
- 3 januari 1889: Wanlin - Villers-sur-Lesse
- 3 januari 1889: Mettet - Ermeton-sur-Biert
- 15 oktober 1890: Ermeton-sur-Biert - Anhée
- 5 juli 1891: Anhée - Anhée (Jonction)
- 4 januari 1894: Houyet - Wanlin
- 1 april 1896: Gendron-Celles - Houyet
- 27 juli 1896: Anseremme - Gendron-Celles
- 1 juni 1898: Y Neffe - Anseremme
- 1907: Y Anhée - Y Houx (Yvoir) (L. 154/1)

De sectie Y Bouvignes - Y Neffe, deel van de oorspronkelijk enkelsporige Nord Belge-lijn Namur - Dinant - Givet (L. 154), was al in dienst sedert 5 februari 1862 (Y Bouvignes - Dinant) en 5 februari 1863 (Dinant - Y Neffe). De Belgische Staat nam een tweede spoor in dienst tussen Anhée (Jonction) en Dinant, met halte Bouvignes (Etat), op 1 mei 1892, en tussen Dinant en Y Neffe op 1 juni 1898.

Tunnels van Maredsous (283 m), Falaën (45 m), Haut-le-Wastia (76 m), Anseremme (410 m), Furfooz (459 m), Gendron (381 m), Pont-à-Lesse (200 m), Ardenne (507 m), Hour-Havenne, Rochefort.
Maasbrug van Anseremme.

Een bijzondere vermelding verdient de privé-halte Ardenne (Royal d'Ardenne of Château d'Ardenne), aan de voet van het kasteel dat eigendom was van koning Leopold I en door Leopold II werd herbouwd en verfraaid. Leopold liet ook het station bouwen om er de koninklijke trein te laten stoppen. In 1897 werd het kasteel verkocht aan een hotelmaatschappij en de stopplaats werd tot in de jaren 1920 bediend ten behoeve van de hotelgasten. In 1968 werd het kasteel door brand verwoest en nadien afgebroken. Op het domein ligt thans een golfterrein.

Lijn oorspronkelijk enkelspoor. Sectie Tamines - Houyet op dubbelspoor gebracht in de jaren 1921-1928, samen met de Athus-Maas-lijn, dit in verband met toenemend goederenvervoer. De Belgische staatsspoorwegen (vanaf 1926 de NMBS) leidden het ijzererts- en cokesvervoer van en naar Luxemburg-Lotharingen over de Athus-Maas-lijn en lijn 150, om de Nord-Belge-lijn Givet - Namen te omzeilen. In Warnant bevond zich een groot station met opstelsporen en draaischijf, omdat daar vaak een locomotiefwissel plaatsvond. Na de Tweede Wereldoorlog, toen de Nord Belge genationaliseerd werd, nam dat goederenvervoer over lijn 150 sterk af. De overbodig geworden installaties van Warnant fungeerden na 1948 als 'kerkhof' voor stoomlocomotieven...
Vmax 70 km/u.

Opheffing reizigersverkeer:
- sectie Houyet - Jemelle: 5 april 1959.
- sectie Ermeton - Y Bouvignes: 25 augustus 1962.
- sectie Tamines - Ermeton: 30 september 1962.

Na opheffing van het reizigersverkeer werd de sectie Tamines - Y Houx / Y Bouvignes terug op enkelspoor gebracht en werden de secties Houyet - Hour-Havenne, Mettet - Falaën en Y Anhée - Y Bouvignes buiten dienst gesteld.

De sectie Houyet - Hour-Havenne werd opgebroken in 1978-1979.
De sectie Hour-Havenne - Jemelle werd buiten dienst gesteld op 25 januari 1980 (volgens andere bronnen [R. Marganne] al op 23 november 1978) en opgebroken na 1983 (K.B. 12 februari 1983).
De sectie Aisemont - Y Houx werd buiten dienst gesteld in de jaren 1981-1983 maar de lijn werd om strategische redenen in stand gehouden (statuut 'spoorlijn te behouden in het belang van de natie' tot 23 september 1999). In september 2007 werd het baanvak uit de inventaris van Infrabel geschrapt. Op het baanvak Haut-le-Wastia - Anhée werden de sporen opgebroken in de laatste maanden van 2007.

Huidige toestand:
- sectie Tamines - Aisemont: in dienst voor goederenverkeer (bediening kalkbedrijf Carmeuse in Aisemont), vereenvoudigde exploitatie, Vmax 40 km/u.
- sectie Aisemont - Y Bouvignes: buiten dienst en sporen gedeeltelijk opgebroken. Het is de bedoeling de bedding op te nemen in het Ravel-netwerk van trage wegen: de sectie Fosse - Mettet zou klaar zijn in het najaar van 2010. Op de sectie Denée-Maredsous - Warnant wordt toeristisch spoorfietsenverkeer georganiseerd: "Les Draisines de la Molignée". In september 2011 was de Ravel volledig klaar en berijdbaar van Fosse tot aan de Maasvallei in Anhée (bericht van Kris Quistwater 5/9/2011).
- sectie Y Neffe - Houyet behoort thans administratief tot lijn 166.
- sectie Houyet - Jemelle: opgebroken. Er is een fiets- en wandelpad aangelegd in het kader van RAVeL. De stationsgebouwen van Hour-Havenne (mooi gerestaureerd als vakantiewoning), Wanlin, Vignée, Villers-sur-Lesse, Eprave en Rochefort zijn allemaal bewaard gebleven (waarneming 6 juni 2019). Op de sectie Rochefort - Jemelle ligt een betonnen piste met een (later weer uitgebroken) centrale rail: daar werden einde jaren '80 proeven gehouden met de GLT (Guided Light Transit), half tram half bus.