część 3 - Parafia Piłka

Aby bardziej nie gmatwać tej rodzinnej opowieści zacznę prawie od początku. Prawie, ponieważ wcześniejsza historia rodziny z czasów, gdy w środowisku chłopskim nie istniały jeszcze nazwiska i nie prowadzono ksiąg metrykalnych, ginie w mroku dziejów.

Żeby rozwiać wszelkie dotychczasowe wątpliwości mogę już teraz powiedzieć, że wymieniony przeze mnie wcześniej Jan Szurek jednak nie był protoplastą tej gałęzi Banasiów, której ja jestem potomkiem. Pokazałem to drzewo aby przedstawić zmiany nazwisk jakie następowały w jednej rodzinie, na przestrzeni niewielkiego okresu czasu i spowodowane tym trudności, z jakimi ja spotkałem się podczas moich poszukiwań. A czyim potomkiem ja jestem?

Na początku było dwóch braci, którzy przyjechali …

Mam wrażenie, że podobne słowa już napisałem, ale dotyczyły one zdarzeń, które miały miejsce wiele lat później. Teraz, przede wszystkim dzięki „Genealogii” księdza Rontza, gdyż bez pomocy tego opracowania najprawdopodobniej nie było by możliwe tak dalekie cofnięcie się w czasie, a także dzięki swoim poszukiwaniom, mogę cofnąć się do połowy XVII wieku.

Otóż – jak wynika z mojej analizy zapisów w „Genealogii...” - na początku byli dwaj bracia - Joachim i Szymon z Piotrowa (przypis 1). W „Genealogii...” znajduje się informacja, z której wynika, że Szymon mieszkający we wsi Smrodyniak (przypis 2), ożenił się z Katarzyną z Wrzeszczyny. Niestety w oryginale księgi metrykalnej parafii wieleńskiej z tego okresu, brakuje kart z zapisami małżeństw zawartych w latach 1650-1661, dlatego też nie mogę zweryfikować tego zapisu. Jednakże w tej samej księdze, w 1663 roku odnotowano ślub Szymona Imskiego (przypis 3) mieszkającego w Kisach, z Katarzyną Grzespetrowną z Wrzeszczyny. Czy ten akt dotyczy "mojego" Szymona?

Parafia Wieleń 24 czerwca 1663 roku - akt ślubu Szymona Imskiego i Katarzyny Grzespetrownej

W świetle znalezionych przeze mnie aktów chrztów, akt małżeństwa z 1663 roku dotyczy prawdopodobnie innych osób. Otóż ze związku mieszkających w Smrodyniaku Szymona i Katarzyny urodziło się pięcioro dzieci: Stanisław (ur. 1661), Marcin (ur. 1663), Krystyna (ur. 1666), Wojciech (ur. 1669). W aktach chrztu dzieci, przy imieniu Szymona widnieje nazwisko Ima. Najmłodszym dzieckiem Szymona i Katarzyny był urodzony w 1678 roku Benedykt (przypis 4). Prawdopodobnie niedługo po narodzinach Benedykta jego matka zmarła, ponieważ cztery miesiące później Szymon Ima ożenił się po raz drugi. Tym razem jego wybranką była Anna z Hełstu, a w akcie małżeństwa znajduje się informacja, że Szymon pochodził z Piły. Z tego małżeństwa, w 1680 roku urodził się syn Franciszek.

Nie udało mi się odnaleźć aktu chrztu Benedykta, choć do dokumentów potwierdzających chrzty pozostałych dzieci dotarłem. Tak więc dotychczasowy wywód oparty jest w znacznej części na opisie wykonanym przez księdza Rontza, a w niewielkiej części na moich znaleziskach. Jednakże - jak to się określa w genetyce – można przyjąć, że z prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością, Szymon Ima jest w linii prostej moim przodkiem.

Benedykt Ima w 1710 roku ożenił się z Jadwigą Kordesianką. Ta informacja również pochodzi z „Genealogii...”. Ja przeglądając księgę znalazłem akt małżeństwa z tego roku Jadwigi Kordesiowny z Mateuszem Benedyktem. To jest trochę zastanawiające i przyznam, że nie wiem jak to wytłumaczyć. Czy to są dwa imiona, czy imię i nazwisko? ponieważ imię Mateusz wcześniej nie występuje, a w tym akcie nie zostało wymienione nazwisko. Może mógłby to wyjaśnić akt urodzenia Benedykta? Być może przy kolejnym podejściu do ksiąg metrykalnych, uda mi się go odszukać.

Parafia Wieleń 12 stycznia 1710 - akt ślubu Macieja Benedykta i Jadwigi Kordesiowny

Benedykt po ślubie przyjął nazwisko żony - Kordes. Z tego związku, w 1711 roku urodził się Wawrzyniec. Przeglądając księgi metrykalne nie znalazłem informacji o innych dzieciach tej pary.

Parafia Wieleń 1711 - akt chrztu Wawrzyńca Kordes urodzonego 14 sierpnia 1711

Wawrzyniec Kordes, o którym ksiądz Rontz napisał, że „był przezwany Banach”, w 1739 roku ożenił się z Reginą Kasiorowną (Kasior), z którą miał dwoje dzieci: Tomasza (ur. 1742) i Zofię (ur. 1745). W ich aktach chrztu widnieje już nazwisko Banaś. Niestety pierwsza żona Wawrzyńca zmarła.

Kolejnymi jego dziećmi byli: Paweł (ur. 1749) oraz Maciej (ur. 1753). Matką obu była druga żona Wawrzyńca - Magdalena (przypis 5). W akcie chrztu Pawła ksiądz wpisał nazwisko Banach, natomiast w akcie dotyczącym Macieja — Banaś.

Parafia Wieleń 1753 - akt chrztu Macieja Banaś urodzonego 15 lutego 1753

W 1775 roku Maciej, którego nazwisko zapisano tym razem jako Banaszyk ożenił się z panną Agnieszką Sykuterówną.

Parafia Piłka 22 września 1773 - akt ślubu Macieja Banaszyk i Agnieszki Sykuterówny

W późniejszych latach urodziło im się co najmniej czworo dzieci: Marianna (ur. 1776), Jan (ur. 1783), Maciej (ur. 1786) i Katarzyna (ur. 1792). W aktach chrztu synów nazwisko ojca ksiądz wpisał jako Przylepa i obok dopisał Banaś, natomiast w aktach chrztu córek, jako nazwisko ojca figuruje Banasz. Skąd się ten Przylepa wziął? Najbardziej prawdopodobne jest to, że Banasiowie mieszkali „na komorze” u rodziny Przylepów.

Parafia Piłka 1783 - akt chrztu Jana Banaś urodzonego 20 czerwca 1783

Starszy z synów Macieja — Jan, w 1808 roku ożenił się z Reginą Błoch i z tego związku poczętych zostało co najmniej pięcioro dzieci: Kazimierz (ur. 1809), Chryzostom (ur. 1810), Franciszek (ur. 1813), Rozalia (ur. 1814) i Wojciech (ur. 1817).

Parafia Piłka 28 lutego 1808 - akt ślubu Jana Banaś i Reginy Błoch (trzeci od góry)

Parafia Piłka 13 września 1810 - akt urodzenia Chryzostoma Banaś

Tu mógłbym zakończyć swoją opowieść ponieważ historia zatoczyła koło, a ja w swoich poszukiwaniach dotarłem znów do tego mojego przodka, który w połowie XIX wieku razem z bratem przybył do Łukowych. No właśnie, określenie „z bratem” nie daje mi spokoju ponieważ nie udało mi się jednoznacznie ustalić, który z braci Chryzostoma przyjechał na Mazowsze. Na pewno nie był to Franciszek, który w 1840 ożenił się z Zuzanną Krystek. Tak więc pozostaje dwóch — Kazimierz lub Wojciech. Niestety w księgach, do których dotarłem nie znalazłem żadnych informacji na ich temat, ale mam nadzieję, że moje poszukiwania kiedyś doprowadzą do wyjaśnienia tej zagadki.

W tym tekście, aby zachować jego czytelność umieściłem jedynie fotokopie dokumentów dotyczących moich przodków w linii prostej. Podczas moich poszukiwań dotarłem do znacznie większej ilości dokumentów dotyczących innych członków mojej szeroko rozumianej Rodziny.

To nie jest koniec opisywanej przeze mnie historii rodziny Banasiów. W kolejnych częściach będę starał się, na podstawie odszukanych dokumentów opisać losy potomków Chryzostoma i Zofii.

PRZYPISY:

1 - PIOTROWO - najprawdopodobniej jest to miejscowość w okolicy Wronek, oddalona o około 30 km. od Wielenia w kierunku południowym , ale nie można wykluczyć, że mogła to być inna, już nieistniejąca wieś w okolicy Piły, oddalonej od Wielenia na północ o blisko 50 km.

2 - SMRODYNIAK – obecnie Marianowo, wieś koło Wielenia. A skąd taka „smrodliwa” nazwa? Można się jedynie domyślać.

3 - IMSKI IMA - nazwisko pochodzi od słowa „imać” — mieć, trzymać, chwytać.

4 - Informacja o chrzcie Benedykta pochodzi z „Genealogii” księdza Rontza., gdzie znajduje się zapis, że urodził się 21 marca 1678 roku w Rosku.

5 - niestety aktu ślubu Wawrzyńca i Magdaleny, który mógł się odbyć w latach 1742-1748 również nie udało mi się odnaleźć. W „Genealogii” jest informacja, że Wawrzyn ożenił się z Magdaleną Machowną z Piłki i tam też przyszedł na świat Maciej, natomiast z zapisów w księdze metrykalnej wynika, że Paweł i Maciej urodzili się w Rosku.