Er speelt zich een ramp in ‘slow motion’ voor onze ogen af

Marc Eneman Psychiater, Elisabeth Eneman Juriste, Herman Wouters Terreinvrijwilliger bij Artsen zonder Vakantie

In een opinieartikel van enige tijd geleden (DS 23 april) stelt Paul Goossens dat 20% van de wereldbevolking, die in de rijkere landen leeft, over evenveel vaccins beschikt als de overige 80% die in de armere landen woont. Deze situatie betekent een bedreiging voor de gezondheid van de hele wereldbevolking, een “disaster in slow motion” zoals de organisatie Artsen Zonder Grenzen het benoemt. Dit is voor Goossens een majeur ethisch probleem en hij maakt er zich zorgen over dat onze Vlaamse moraal- en andere filosofen hierover niet schrijven. Hij noemt het feit dat we alleen maar spreken over wat er in Europa, België of Vlaanderen gebeurt en niet over het wereldwijde probleem “een ondraaglijke stilte”. Filosoof Ignaas Devisch geeft Goossens gelijk (DS 11 mei). Filosofen moeten mondiaal blijven denken, maar het huidige klimaat leent zich daar niet echt toe. De urgenties in de gezondheidszorg in België eisen alle aandacht op. Nu is het ieder voor zich. Maar, zo besluit hij zijn column: “Il faut prendre le risque de penser”. We moeten over dit probleem blijven nadenken.

Ook wij vinden de ongelijke verdeling van de vaccins een fundamenteel onrecht. Maar we willen meer dan alleen maar moreel verontwaardigd aan de kant blijven staan. Met enkele medestanders hebben we samen met de Koning Boudewijnstichting recent het Fonds ‘A Vaccine for Everyone’ opgericht, precies met de bedoeling om extra vaccins aan te kopen voor de armere wereldbevolking.

‘A vaccine for everyone’ is een burgerinitiatief onder de hoede van de Koning Boudewijnstichting. In de contacten met het kabinet van Ontwikkelingssamenwerking en met het COVAX-programma in Genève waren we enigszins verrast over het enthousiasme waarmee dit project onthaald werd: “Dit is echt een andere toon te midden van het nu overheersende ‘eigen land eerst’.”

Maar ook vele andere personen en organisaties willen deze actie expliciet mee ondersteunen. Als dit initiatief voldoende volgers kent, dan is het meteen ook een politiek statement waaruit politieke leiders hun lessen kunnen trekken en misschien opnieuw hun eigen intuïtie durven volgen. Mogelijk geraakt men toch opnieuw verkozen als men opkomt voor de mensheid. ‘Il faut prendre le risque d’agir.’

We doen dit in de eerste plaats omdat de coronapandemie een uitnodiging is tot concrete wereldsolidariteit tussen de meer en de minder begoede mensen en landen. We vinden het onze opdracht om op deze planeet zorg te dragen voor elkaar. Het heeft trouwens totaal geen zin om alleen ons eigen land of ons eigen continent veilig te stellen. Het virus blijft zich wereldwijd verspreiden.

De Standaard, dinsdag 25 mei 2021

‘Tien landen monopoliseren driekwart coronavaccins’

De Wereldgezondheidsorganisatie haalt vlak voor haar jaarlijkse vergadering hard uit naar de ongelijke verdeling van vaccins.

De verdeling van de coronavaccins wereldwijd is ‘schandalig onevenwichtig’, heeft Tedros Adhanom Ghebreyesus, de topman van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), gisteren gezegd. Meer dan driekwart van de vaccins wordt toegediend in amper tien landen. Hij riep op ernaar te streven om 10 procent van de bevolking in elk land te vaccineren tegen eind 2021.

Er is geen diplomatische manier om dit te zeggen: een kleine groep landen maakt en koop de meerderheid van de vaccins, en controleert daarmee het lot van de rest van de wereld’, zei de directeur-generaal van de WHO. ‘Landen die nu kinderen en lagerisicogroepen inenten, doen dat ten koste van gezondheidswerkers en hogerisicogroepen in andere landen.

Om tegen september in elk land één op de tien inwoners te kunnen vaccineren, moeten er volgens Tedros 250 miljoen mensen gevaccineerd worden in de ontwikkelings- en groeilanden. De WHO hoopt dat tegen eind 2021 in elk land 30 procent van de bevolking ingeënt kan zijn.

Tedros riep op om meer dosissen ter beschikking te stellen van het internationale vaccinatieprogramma Covax. Aan de vaccinproducenten vroeg hij om de helft van hun nieuwe dosissen voor te behouden voor de ontwikkelingslanden. India bijvoorbeeld, waar het grootste deel van de vaccins voor het Covax-programma vandaan komt, heeft de uitvoer ervan geblokkeerd om de eigen bevolking in te enten. Het land wordt momenteel zwaar door covid-19 getroffen.

De pandemie is nog lang niet voorbij. Volgens Tedros kan de dodentol sinds begin dit jaar ‘in de loop van de komende drie weken’ voorbij de dodentol van heel vorig jaar gaan.

Tedros bracht nog hulde aan de gezondheidswerkers wereldwijd. De WHO schat dat er wereldwijd zeker 115.000 gezondheidswerkers zijn gestorven sinds de start van de coronapandemie.