СВИСТИЛЬНИЦЬКІ (Svistilniczski, Swistelniccy) – земянський рід, у XV–XVII ст. землевласники у Галицькій землі.

1. На блакитному полі срібна стріла вістрям вгору над золотим півмісяцем, що лежить рогами догори, на кінцях якого дві золоті шестипроменеві зірки.



Джерела:
– печатка Петра Свистильницького 1427 р. (AGAD, AZ, Sygn. 33, st. 656; Piekosiński F. Jana Zamoyskiego notaty heraldyczno-sfragistyczne. – n. 148; Halecki O. Z Jana Zamoyskiego Inwentarza Archiwum Koronnego. – n. 4 [7], 30).
– Грушевський М. Історія України-Руси. – Том VI. – С. 239, 240.
– Wyrostek L. Rόd Dragόw-Sasόw. – S. 101, 121, 169.

2. На блакитному полі срібна стріла вістрям вгору над золотим півмісяцем, що лежить рогами догори, на кінцях якого дві золоті шестипроменеві зірки; над щитом шолом під шоломовою короною, в нашоломнику п’ять павичевих пер, які пронизує срібна стріла вістрям вправо, навколо щита блакитно-золотий намет (герб Сас).



Джерела:
– Paprocki B. Herby rycerstwa polskiego. – S. 697.
– Niesiecki K. Herbarz Polski. – Том VІІІ. – S. 588.
– Źródła dziejowe. – Tom XVIII. – Część II. – S. 332.
– Wyrostek L. Rόd Dragόw-Sasόw. – S. 101.

3. На червоному полі срібна стріла вістрям вгору над срібним півмісяцем, що лежить рогами догори, на кінцях якого дві золоті шестипроменеві зірки; над щитом шолом під шоломовою короною, в нашоломнику п’ять павичевих пер, які пронизує срібна стріла вістрям вправо, навколо щита червоно-срібний намет (герб Сас).



Джерела:
– Paprocki B. Gniazdo cnoty. – S. 1108–1109.
– Okolski S. Orbis Polonus. – Vol. IІI. – P. 202.

Олег Однороженко // https://sigillum.com.ua/gerb/svystylnytski/


Świstelniccy-Źeliborscy.
W kierunku północnym od Halicza usadowili się w nieznanym bliżej okresie
Sasowie-Świstelniccy, utrzymujący obok Świstelnik także Strzelce,
Boków, Żelibory i część w Skomorochach. Pierwszą pewną postacią w tern
środowisku jest Piotr, uczestnik zjazdu 1427 r.9. Już w r. 1436 towarzyszy mu syn
Jacek, później Andrzej , W a ś k o i O l u c h n a , odr. 1449 żona jakiegoś ziemianina
chełmskiego, imieniem Ihnat vel Choma 10. W chwili zamąźpójścia Oluchny dokonał
Piotr podziału majętności między synów, wydzielając najstarszemu Jackowi Żelibory
z obowiązkiem wypłaty młodszym braciom po 30 kóp groszy a siostrze 60 kóp u.
Jacek przeniósł się zaraz na nową siedzibę i założył tam oddzielną linję Ż e 1 i b o r.skich. Po jego śmierci widzimy tam Michała 1466 r. i M a r u s i ę. poślubioną
1472 r. Myszkowi z Wołkowa 1?. Michał pojął 1475 r. Annę Skomoroską 13. W r. 1483
kupił Cygan ową Łukę nad Dniestrem a ponadto wszedł drogą zastawu do Dela.tyna i Sadzawki na Pokuciu 14 Dobra te oddał w opiekę Janowi z Balinc, sędziemu
halickiemu 1495 r.15. Zostawił niewątpliwie potomstwo, gdyż Paweł Żeliborski pod.pisał 1539 r. petycję duchowieństwa ruskiego 16 a Hr y ć i A n d r z e j figurują później
jako właściciele kilku osad w Samborskiem 17.
Młodsi bracia Świstelniccy podzielili się również 1462 r. w ten sposób, że Andrzej
otrzymał Boków i Strzelce a najmłodszy Wasyl zachował w swem ręku gniazdo oj.czyste ł8. Andrzej ożenił się 1470 r. z jakąś Motroną, lecz w kilka lat później wy.stępuje w charakterze administratora dóbr w Kryłosie z tytułem „venerabilisu, zatem jako duchowny1 *. Wiemy tylko o jego córce Juljannie, którą zaślubił 1479 r.
Fedko Błażowski1. Wasyl, ożeniony z Marusią z Pohorelec 1469 r. ustanowił już
po dziesięciu latach opiekuna dla swych dzieci, Iwaśka Szumlańskiego, zdaje się
w obawie przed grasującą wtedy zarazą3. Widzimy go jednak nadal w gnieździe
rodowem i to nawet na stanowisku sędziego grodzkiego halickiego 4 *. W r. 1482 kupił
dzierżawioną od Buczackich Starunię, jednak wkrótce odsprzedał ją Żurakowskim&.
Żył jeszcze 1498 r., kiedy córka jego Anastazja, wtedy już żona Michała Podhoro.dyńskiego z Chełmszczyzny, zrzekała się części po babce na rzecz dziedziców Stani.mirza 6. Jednym z jego synów lub wnuków był zapewne Nikander, podpisany na
petycji obok Pawła Żeliborskiego. Ród Świstelnickich znany był także Paprockiemu 7.



9 Notaty, nr 148. 10 Agz. XII. 88, 808, 2338, 4214.
II Ib. XII. 2340—2345. I 11 Ib. XII. 3314, 3587. >* Ib. XII. 3699. “ Ib. XIX. 994, 1215.
15 Ib. XIX. 1287. 18 Akty zap. Rossii II. nr 198.
17 Źródła dziejowe XVIII/1 str. 20, 32, 34. Wittyg-Dziadulewicz, Nieznana szlachta str. 378.
18 Agz. XII. 3951—3952.
1 Ib. XII. 3462, 3864. Matr. Sum. I. 1303, 1304.
1 Agz. XVIII 1252. Wiele przemawia za tern, że jego synem był Daniel, ożeniony 1485 r. z Marusią
Szumlańską; pisze sie bowiem z Bokowa, a żonę oprawia na Strzelcach — majętności Andrzeja. Zob.
Agz. XIX. 1029.
s Ib. XII. 3386 XIX. 962. 4 Ib. XIX. str. 297. 8 Ib. XIX. 866. 1004, 1119, 1180. h Ib.
XV. 2637. 7 Herby, str. 696.