СВАРИЧОВСЬКІ герба Сас/Наленч? (зі Сваричова, de Swarуcow, Swarуczowscy) – земянський рід Жидачівського повіту Львівської землі, у XІV–XVІII ст. землевласники у Львівській землі. Ігор Cмуток. Дрібношляхетські роди Жидачівського повіту на Перемишльщині у XVI – початку XVII ст. Сваричовські. У XVI – початку XVII ст. акти фіксують кілька шлюбів, де однією зі сторін були Сваричовські. Перша така згадка датується 1540 р., коли Мисько Тустанівський записав посаг своєї дружини, Марухни, дочки Павла Сваричовського, на половині своїх маєтків77. У 1592 р. Місько Сваричовський взяв за дружину Настю, дочку Івана Попеля Колодруба Калчевича та отримав за нею посаг у розмірі 250 злотих78. Також з Попелями поріднився і Василь Сваричовський, що був одружений з Катериною, дочкою Івана Попеля Петельчака (1608 р.)79. Однак увагу привертають не ці шлюби, а одруження Федини Сваричовського з Марією, дочкою Івана Крушельницького Пліщича. В одному з документів 1600 р. Марія відступає свої батьківські маєтки в Крушельниці чоловікові80. Отже, на початок XVII ст. Сваричовські мешкали у Стрийському повіті. 77ЦДІА України у м. Львові. Спр. 14, c. 201-202. 78Там само. Спр. 55, c. 445-446. 79Там само. Спр. 73, c. 906-907. 80Там само. Ф. 14, оп. 1, спр. 65, c. 385-387. Król Władysław Jagiełło potwierdził 1387 r. Iwanowi i Bocz k owi Woł o c h o m posiadanie wsi Swaryczowa „perpetuis te m p o rib u spod warunkiem wysyłania na każdoczesną potrzebę „quo cititisu jednego kopijnika i dziesięciu łuczników10. Mamy tutaj do czynienia znów z objawem zasiedzenia, zalegalizowanego aktem prawnym dopiero po upływie kilku czy też kilkunastu lat. Prawdopodobnie Iwan i Boczko osiedlili się tutaj już w czasach Opolczyka. Wraz z rozwojem gospodarki zaistniała po pewnym czasie kwestja dokładniejszego oznaczenia granic między Swaryczowem a Tużyłowem. Zachowały się w tej sprawie dwa wyroki, ferowane przez księcia Fedora vOlkirdyje.wicza, brata k o r o l a W obu wypadkach pozywali Tużyłowcy Iwana Dołhego, brata Boczkowego, zwanego także Łohynowiczem, zapewne z powodu przebywania w Dołhem poniżej Swaryczowa (Longinus-Ło[n]hynowicz). Dokumenty wymieniają świadków, częś-ciowo znanych z poprzednich wyroków (Daniło, Iwaśko Dzieduszycki, Waśko Proko.powicz), częściowo zaś nieznanych. Na oblacie pierwszego aktu widnieje data 1518 r.— znów feralne przesunięcie o 100 lat — druga oblata bez daty pochodzi w każdym razie z przed r. 1425, bardzo możliwe 1422 r, jak podaje X. Petruszewicz. Z testamentu Lena Hołyńskiego w r. 1424 dowiadujemy się, że żoną jego była Katarzyna Swary.czowska, niewątpliwie córka któregoś z powyższych braci; akt wzmiankuje również0 jej bracie D a w i d z i e 1 I. Na zjezdzie 1427 r. podpisał się i przywiesił pieczęć z herbem Sas jeszcze Iwaśko2. W r. 1447 poręczyli za księcia Andrzejka Włodzimierskiego Klemens, Andrzej i jakiś Loh... (Lohinowicz?) ze Swaryczowa 3. Andrzej podpisał 1464 r. akt konfederacji, natomiast na pieczęci jego figuruje Herman de Swaryczów*. W dalszym ciągu pojawiają się, atoli bez więźby rodowodowej, następujące osobistości: Myszko 1471 r. Stanisław, mający jakiś udział w Zagórzu vel Zol nowie 1482 r. z żoną Ma ł g o r z a t ą , Mi l och na vel Tatjana Swaryczowska z Harasimowa 1488 r., wreszcie „heredes“ Myszko, Jacko, Roman, Iwan, Wa ś k o i Ra s z ko 1490 r.5. Jackowi skonfiskowano dobra 1497 r.6. W r. 1511 stwierdzili akt z r. 1387 Rafał1 St e f a n My s z k o wi c z e oraz Stefan Lohynowicz, a więc potomek Iwona 7. Jako właścicieli Swaryczowa zapisano 1515 r. Raszka i Steczka8; oni też podpisali petycję w sprawach cerkiewnych do metropolity kijowskiego 1539 r.9, co świadczy o utrzy.mywaniu przez ród pierwotnego obrządku wschodniego. W r. 1549 stwierdzili jeszcze raz nadanie Jagiełły i wyrok 1422 r. Paweł, Steczko, Jan, Eustachy, Antoni i Hr yć S wa r y c z o ws c y 10.Herb ich znany z zabytków sfragistycznych i wywodu 1640 r. 11. 1 Kadlec, o. c. str. 451. 2. Przegląd archeologiczny, zeszyt I. Lwów 1882 r. str. 80—84. Co do autentyczności aktu zajmu.jemy stanowisko poprzednie. Do trafnych uwag pod tekstem X. P et r u s z ę wi e ż a powrócimy jeszczew rozdziale końcowym. 3 Prochaska, Przebaczenie królewskie ziemianom oleskim 1431 r. Kw. Hist. IX. str. 43. 4 Źródła dziejowe XVIII/1 B. str. 59. 5 Agz. X. nr 183. Osady tej nazwy nie można bliżej oznaczyć. 6 Matr. Sum. II. 1093. 7 ib. IV. 1365. 8 Ib. IV. 19740. 9 Semkowicz, Wywody, nr 243., 250. 10 „Vladislaus...rex...ex attenta mentis consideratione perpendendo multiplicium fidelitatum servitia ac clarae fidei constantiam, quibus Iwo et Boczko Valachi fratres germani nobis plurimum complacere studue.runt..., cupientes ipsorum specialium gratiarum plenitudine prosequi et ad nostra servitia per munificentiae nostrae donationem reddere promptiores, iisdem Iwoni et Boczkoni Valachis ac haeredibus... villain Swa.ryezow... quam iidem ad praesens obtinent, cum omnibus ipsius utilitatibus... appropriamus et incorporainus... perpetuis temporibus et futuris tali conditione interposita et adjecta, quod idem Iwo... in omnibus negotiis adversitatibusque nos et regnum nostrum Poloniae concernentibus ratione praemissorum cum una lancea seu hasta et decern sagittariis cum arcubus quo citius opportunum fuerit, debebunt et tenebuntur unanimiter et fideliter secum suis propriis sumptibus et expensis comparere“. Przegląd archeol. z. I. 1882 str. 74. Nazwa Swaryczów pochodzi od zwarycz czyli warzelnik soli; w okolicy mamy sporo wzmianek o oknach solnychu Przytacza je Z. L. Radzimiński, o. c. str. 15 przyp. 2 oraz X. Petruszewicz w Przeglądzie archeol jak wyżej, str. 77—80. Rzecz ciekawa, że autor Monografji broni tutaj autentyczności aktów jakkolwiek stylizacją, świadkami i t. d. nie różnią się od poprzednich. Wedle obchodu granicznego obejmo.wało uposażenie Swaryczowskich okolice między Łomnicą i Dubą z Berłochami, monasterem Topolsko aż w pobliże Perehińska, a z drugiej strony dochodziło do Nowicy, włączając także Dołhe.skąd pisał się Iwan. 1. Teki Naruszewicza vol. XIV. nr 42. 2. Notaty, nr 853. 3. Agz. XII. 1814. 4. Ib. VIInr 55. 5. XV. 786, 4629 XIX. 1005, 1144, 1549. 6. Matr. Sum. II. 1093. 7 Ib. IV. 9891. 8 Źródła dziejowe XVIII/1 str. 167. 9 Akty zap. Rossii II. nr. 198. 10 Matr. Sum. V. 561, 562. Akt graniczny był już zapewne tłumaczony, gdyż miał niemożliwą do przyjęcia datę 6518 wedle starej ery; widocznie pisarz „sprostował“ tylko 6 na 1 i w ten sposób uprościł sobie kłopot z zamianą ery bizantyjskiej na system łaciński. 11 Semkowicz, Wywody nr 243. 1. На блакитному полі золотий знак у вигляді стріли вістрям вгору, яку перетинає півколо, що лежить кінцями додолу.
Джерела: 2. На блакитному полі срібна стріла вістрям додолу над золотим півмісяцем, що лежить рогами догори, на кінцях якого дві золоті шестипроменеві зірки.
Джерела:
печатка Германа зі Сваричова 1464 р. 3. На блакитному полі срібна стріла вістрям вгору над золотим півмісяцем, що лежить рогами догори, на кінцях якого дві золоті шестипроменеві зірки (герб Сас).
Джерела: 4. На червоному полі три срібних вруба.
Джерела: Олег Однороженко // https://sigillum.com.ua/gerb/svarychivski/ Петро Шваричовський (Швачишовський ?) — належав, імовірно, до шляхетського роду Сваричовських (Шваричовських) герба Сас (Наленч ?) з Руського воєводства. Згаданий серед дворян князя Януша-Павла Острозького, яких у 1619 р. за звинуваченням у спілкуван- ні з „банітами і виволанцями“ Лішками (див. № 32—33) до Кременецько- го ґродського суду позвав краківський каштелян князь Януш Острозький (ЦДІА України у Києві, ф. 21, оп. 1, спр. 61, арк. 59, 63—63 зв.; Dunin-B o r k o w s k i J. S. Spis nazwisk szlachty polskiej.— S. 433) |
РОДОВОДИ ШЛЯХТИ > С >
