КРУНЕВИЧІ герб власний - боярський рід Чорнобильського замку.  Между двумя полумесяцами, из которых один обращен рогами вверх, а другой вниз, поставлен греческий крест. На шлеме три страусовых пера[1]. Копія дакумента, з якога браліся звесткі, на той час даўно была апублікаваная ў серыйным выданні "Архив Юго-Западной России” (АрхивЮЗР) [Ч.VII. Т. I. Киев, 1886. Акты о заселении Юго-Западной России. С. 222 – 225]*, а арыгінал значна пазней – у суверэннай ужо Літве [Литовская метрика. Книга записей 51 (1566 – 1574). Вильнюс, 2000. С. 177 – 179]. Як высветлілася, ён утрымлівае таксама іншыя цікавыя факты з гісторыі нашага рэгіёну. Абапіраючыся на навейшую публікацыю, перш за ўсё адзначым, што гэта прывілей караля Жыгімонта Аўгуста, дадзены 10 (20) ліпеня 1568 года зямянам Кіеўскага павету Філону, Паўлу, Кандрату, Сямёну, Іосіфу. Філіпу, якія мелі не падвойнае прозвішча Багдановічы-Круневічы (так у "АрхивЮЗР”), а былі сынамі Багдана Круневічамі. Раней з ласкі каралеўскай пану Філону Сямёнавічу Кміце, аршанскаму старосце, быў аддадзены "замокъ…Чорнобылскии на вечност” замест уладанняў яго Брацлаўскіх і Вінніцкіх, што былі зрабаваныя татарамі. Але "ку Чорнобылю великою прилеглостю прилегли сут именечка тых Круневичов” і цяпер ім са сваімі жонкамі і дзецьмі не было куды падзецца, бо давялося б трапіць пад уладу Ф. Кміты, а яны ж – зямяне каралеўскія. Таму "за волею и росказанемъ” манарха, ваявода віленскі, канцлер Вялікага Княства Літоўскага пан Мікалай, сын Юрыя, Радзівіл даў ім "до воли и ласки… господарьское на хлебокормлене у волости… Мозырскои две сельцы на имя Оводовичи и Олекшичи...” Неўзабаве падараванне было ўзаконена прывілеем, паводле якога "…Круневичи сами, жоны, дети ипотомки их мужского рожаю тые села Оводовичи и Олекшичи, в которых ест служоб деветнадцат и пол, з людми там оселыми, з данью грошовою и медовою, з дяклы пенежными и житными, овсяными и сенными, и зо всими платы, доходы и пожитки, якимъколвекъ имем назваными, с тых сел приходячими, з кгрунты и з землями оселыми и пустыми, оремыми и неоремыми, з боры, гаи, лесы, з островы, з сеножатми, застенками, болотами, зъ зарослями, с кустовемъ и с проробками, з ловы зверинными и пташими, з озеры, з ловы рыбными и з бобровыми гоны, и зо всимъ…” атрымлівалі ленным правам на вечнасць. Быць леннікам азначала за маёнтак "службу земскую военную служити и заступовати.., яко и иные рыцерство, земяне, шляхта…” каралю і Айчыне. 10 лютого 1567 р. Сиґізмунд ІІ Авґуст спільно з панами- радою ухвалив «декрет» чорнобильським боярам Богдану і Ондрею Круневичам з чорнобильським державцею Філо- ном Кмітою про начебто заподіяні боярам шкоди і кривди. Розгляд справи показав, що «тые бояре на довод Фило- новъ слатися не хотели, аже бы Филонъ з оселостей ихъ выгналъ, а сами того ничимъ не довели»81, і тому ви- правдав дії чорнобильського державця.РГАДА. — Ф. 389. — Оп. 1. — Ед. хр. 266. — Л. 96 об.–98 об. |
РОДОВОДИ ШЛЯХТИ > К >