Коморовські (Галиц.з.)



КОМОРОВСЬКІ (Komorowscy) – земянський рід, у XV ст. землевласники у Галицькій землі.


Dobra Ko mo r ó w i S a p o h ó w nad rzeką Łukiew powyżej Halicza należały 
do niejakiego K o s z k a czyli Kostka Hołoweńczyca, który otrzymał je w początko-
wych latach w. XV wzamian za Podgrodzie tuż pod Haliczem K Król Władysław Ja.giełło zatwierdził Koszkowi nowe uposażenie 1411 r.2, a 1420 r. przeprowadzono 
granice między Komorowem i dobrami kapitulnemi czyli Kryłosem. Nie wiemy, czy 
Podgrodzie było pierwszą siedzibą Kostka, gdyż zapiska z r. 1424 3 pokazuje nam 
drugie gniazdo tego rodu w Przeroślu na Pokuciu Ponieważ Przeroscy pozostają znów 
w ścisłych związkach majątkowych z dziedzicami Lackiego, Tarnawicy a pośrednio 
także Witwicy, dochodzimy do przekonania, że ród wyszedł z pod grodu halickiego 
na Pokucie i tam się rozbudowywał.
Kość Holoweńczyc wzmiankowany z bratem Waśkiem w akcie granicznym 
1420 r. już więcej nie występuje. Na zjeździe jawili się nowi dziedzice w osobach 
braci Ch o d k a i S t e c z k a H o ł o w e ń c z y c ó w po którymś z poprzedników4. Za.piski sądowe notują ich do r. 1436, przyczetn Chodko wymieniany w roli komornika 
starosty halickiego5. Pod koniec 1436 r. zachorował on tak ciężko, że nie mógł zeznać 
przed woźnym, w jaki sposób zamyśla wywianować pasierbicę swą Anastazję, która 
poślubiła Hrycia z Krynicy; jego rozporządzenie przedłożyła urzędnikowi żona Fedora 
z synem J a c k i e m 6. Wnet po śmierci Chodka wyszła Fedora za Matwieja z Hołyma, 
wnosząc mu tytułem wiana połowę Komorowa, podczas gdy druga połowa przypadła 
Jackowi7. Nie utrzymywał jej długo, gdyż w r. 1439 sprzedał cały dział Janowi 
Siostrzeńcowi z Wadowa 8; ponieważ dalsze jego losy są nieznane, można wnioskować, 
że na nim skończyła się linja Komorowskich.
W Przeroślu przebywał w latach dwudziestych brat Chodka Hołoweńczyca, za.pewne stryjeczny, nazwiskiem Dziordź. Wziął on także udział w zjeździe 1427 r., 
gdzie przywiesił ciekawą odmianę herbu Sas9. W następnych latach dziedziczą po.siadłość C h o d k o, Olek sa i Balk, niewątpliwie synowie powyższego Pozywała ich 
parokrotnie Nastka 1° Krynicka 2° Stupnicka o jakieś sprawy majątkowe w związku 
z udziałem Hołoweńczyców w Przeroślu10. W r. 1448 przedłożył Kamieniecki na rozkaz 
króla przywilej na Przerośl Dobkowi z Tarnawicy, Balkowi i Oleksie z Przerośla oraz 
Chodkowi z Lackiego celem uregulowania między nimi sporów majątkowych, jednak 
zgody nie osiągnięto11. Źródła wymieniają później jako właścicieli Przerośla. Jurka 
1447 r., Iwa nisza, biorącego w zastaw Żuraki 1450 r., braci Ol e k s a i Wa s y l a 
1475 r.! córkę Oleksy, Pelagję, żonę Iwana Hoszowskiego 1482 r., Fedka Żubro.wicza, oskarżonego o zdradę przez przejście do hosudara 1510 r., wreszcie tegoż 
synów: F e d k a i I wa n k a siedzących na działach w Przeroślu 1515 r. »*.
Późniejsze dzieje tego gniazda są nieznane.

i Pełeński, o. c. str. 105-106. * Matr Sum. IV. Supp. 487.
* Sobolewski - Ptaszycki, Paleograficzeskije snimki s russkich gramot XIV. v, St. Peterburg 1908 nr 3*. 
« Notaty, nr 143, 145. * Agz. XII. 5, 19, 44 6 Ib. XII. 124. 7 Ib. XIL 193.
8 Ib. XII. 500. 9 Notaty, nr 798. 10 Agz. XII. 1331, 1686 -1688, 1776, 1777.
» Ib. XII. 2146. Dobiesław z Tarnawicy jest tutaj obcą postacią, pochodził niewątpliwie z Polski, 
jednak nabył kiedyś Tarnawicę od dziedziców Czarnołoziec, krewniaków Przeroskich, i na tej podstawie 
rościł jakieś pretensje do ich dóbr rodowych. Iwaśko, bratanek Ardweja z Czarnołoziec, pisał się jeszcze
1441 r. z części Tarnawicy, por. Agz. XII. 937. ,
i* Agz. XII. 1776, 2346, 3820. XIX. 1041. Matr. Sum. IV. 9462. Źródła dziejowe XVIII/1 str. 169

1. На блакитному полі золотий напнутий лук з золотою стрілою вістрям вгору.

Джерела:
– печатка Ходка Головенчича Коморовського 1427 р. (AGAD, AZ, Sygn. 33, st. 656; Piekosiński F. Jana Zamoyskiego notaty heraldyczno-sfragistyczne. – n. 143; Halecki O. Z Jana Zamoyskiego Inwentarza Archiwum Koronnego. – n. 4 [7], 28).
– печатка Стецька Головенчича Коморовського 1427 р. (AGAD, AZ, Sygn. 33, st. 656; Piekosiński F. Jana Zamoyskiego notaty heraldyczno-sfragistyczne. – n. 145; Halecki O. Z Jana Zamoyskiego Inwentarza Archiwum Koronnego. – n. 4 [7], 29).
– Wyrostek L. Rόd Dragόw-Sasόw. – S. 91–92, 121, 161.

Олег Однороженко

Comments