Tradycijno rid Xreptovyçiv (Xrebtovyçiv) poçynagt\ vid lytov.s\kyx koreniv, posylagçys\ na svidçennq pol\s\koho heral\dysta X◊III st.

Kaspara N[s[c\koho, qkyj vvaΩav, wo rid Xreptovyçiv poçyna[t\sq vid

Vyßeherda çy Vyßherta, qkyj prysvo]v sobi i svo]m nawadkam pol\-

s\kyj herb OdrovonΩ3. Ce vidbulosq, qk vin vvaΩa[, na Horodel\s\komu

sejmi 1413 r., de bulo ukladeno pol\s\ko-lytovs\ku unig, wo obmeΩyla

uçast\ pravoslavnyx u derΩavnomu upravlinni Lytovs\ko-Rus\ko] der-

Ωavy, zrivnqvßy paniv latyns\koho obrqdu z pol\s\kog ßlqxtog. La.tynyzovana lytovs\ka ßlqxta todi mala pryjnqty pol\s\ki ßlqxets\ki

herby. Dijsno, qkwo dotrymuvatysq versi] K. N[s[c\koho, to rid Xrepto.vyçiv buv lytovs\koho poxodΩennq. Odnak my zna[mo, wo Xreptovyçi z

pradavnix çasiv buly pravoslavni, i ce vnosyt\ pevni korektyvy qk v ]x

poxodΩennq, tak i v podal\ßu istorig rodu. Mabut\ cq obstavyna zumo.vyla te, wo vΩe bil\ß blyz\ki do naßyx çasiv heral\dysty – rosiqnyn

knqz\ O.B. Lobanov-Rostovs\kyj4 i polqk A. Bon[c\kyj5 – versig poxod-

Ωennq Xreptovyçiv vid Vyßherta zalyßagt\ ostoron\. I xoça perßyj z nyx vvaΩa[ rid lytovs\kym za poxodΩennqm, odnak rodonaçal\nykom

joho nazyva[ Bohdana Xreptovyça, qkyj Ωyv u kinci X◊ st. A. Bon[c\-

kyj posyla[t\sq na zhaduvani namy rodynni zapysy fundatora bibliote.ky Joaxima Xreptovyça pro te, wo des\ u seredyni X◊ st. vidbuvsq roz.dil ma[tku Worsy miΩ Bohdanom, Danylog, Vasylem i Mitkom (Myko.log), synamy Qkova. Isnuvannq c\oho Qkova pidtverdΩu[t\sq i aktom

1528 r., qkym korol\ Syhizmund nada[ Bohurym (Bohuryn, Buhryn) na Vo.lyni u volodinnq Bohdanovi Martynovyçu Xrebtovyçu. V akti bulo ska.zano, wo ma[tok (dobra) buv vlasnistg Myxajla Z[nov’[vyça ta Danyla

Qkovyça Xreptovyça. Ostannij viddav ma[tok svo[mu bratovi Bohdanovi,

syn qkoho Vasyl\ razom z Z[nov’[vyçem podaruvav joho Bohdanovi Mar.tynovyçu, pleminnyku Vasylq. Pradid Bohdana Martynovyça – Qkiv i

buv, qk vvaΩa[ A. Bon[c\kyj, protoplastom rodu Xreptovyçiv6.

Velykyj znavec\ istori] Lytovs\ko-Rus\ko] derΩavy Matvij Lgbav.s\kyj dopovng[ svidçennq heral\dystiv novymy danymy. Tak, sered knq.ziv i boqr, kotri zobov’qzuvalysq doderΩuvatys\ i vsilqko spryqty doho.voru vid 1432 r., qkyj uklav Velykyj knqz\ Lytovs\kyj Svydryhajlo z

Livons\kym ordenom, M. Lgbavs\kyj vkazu[ na pana Xrebta (Threbet)7,

kotroho vin v inßomu misci nazyva[ “Svydryhajlov¥m znatn¥m boqry.nom”, vid qkoho Xreptovyçi, za joho dumkog, vedut\ svo[ poxodΩennq.

MoΩlyvo, a ce sxodyt\sq i za çasom, wo Xrebet i Qkiv odna j ta Ω

sama osoba. Krim c\oho, z toho Ω roku (15 Ωovtnq 1432 r.) vidoma

hramota Syhizmunda, v kotrij z metog oslabyty vplyv Svydryhajla na

pravoslavnu ßlqxtu, zaznaçeno, wo j na ostanng poßyrggt\sq prava,

kotri buly raniße dani Horodel\s\kog uni[g lyße katolykam; vona te.per takoΩ moΩe korystuvatysq pol\s\kymy herbamy i klejnodamy8. OtΩe,

lyße na pidstavi herbu OdrovonΩ lytovs\ke poxodΩennq Xrebtovyçiv

nemoΩlyvo dovesty. yçi, qki buly pravoslavnymy i naleΩaly do rus\ko] parti] qk svo[g

blyz\kistg do Svydryhajla14, tak i svo]my ma[tkamy, tak odyn – Worsy,

poblyzu Novhorodka (suçasne – Novohrudok v Bilarusi) znaxodyvsq v

Çornij Rusi, a inßyj – Bohuryn – nХребтович

 Xreptovyça. Vid perßoho ßlgbu z Fedkog,

doçkog ukra]ns\koho knqzq Griq Çetvertyns\koho, vin mav syna Ivana,

vid druhoho ßlgbu z nevidomog nam Ωinkog mav ßestero ditej: syniv

Mitka (Mykolaq), Iana, Dmytra, Vasylq, Martyna, a takoΩ doçku (im’q

nevidome). Sered cyx onukiv Qkova Xreptovyça (Xrebta?) najpomitnißu

rol\ v istori] Lytovs\ko-Rus\ko] derΩavy vidihraly peredusim Ivan

(Ivaßko) Lytavor, Martyn ta Fedko (Fedir).