Atrybut zgodny zgadza się z przedmiotem (rzeczownik, zaimek, liczebnik, ...) co do przypadku, rodzaju, liczby i podąża za zmianami, które w nim zachodzą. Stoi zwykle przed swoim przedmiotem i jest bardzo często reprezentowany przez przymiotnik albo zaimek przymiotny. przykład: dobry (M) človiek (M), dobrego (D) človieka (D), dobremu (C) človieku (C), ... = dobremu człowiekowi atrybut niezgodny Atrybut niezgodny nie zgadza się z przedmiotem (rzecz., zaim., licz. ...) co do przypadku, rodzaju i liczby i utrzymuje ten sam przypadek bez względu na zmiany w odpowiadającym mu przedmiocie. Występuje zwykle po swoim przedmiocie i jest bardzo często reprezentowany przez rzeczownik albo zaimek, w niektórych przypadkach z opcjonalnym przyimkiem. przykład: človiek (M) iz Ameriky (D), človieka (D) iz Ameriky (D), človieku (C) iz Ameriky (D), ... = człowiek (zmienia się) z Ameryki (nie zmienia się) Jest oczywiste, że zgodne i niezgodne atrybuty można dodać do tego samego obiektu (przedmiotu). (e.g. dobremu (C) človieku (C) iz Ameriky (D)) transformacja podmiotu w klauzuli z czasownikiem byti = być W niektórych sytuacjach trzeba przekonwertować (skompresować) całą klauzulę w jednolity element innej klauzuli. Oryginalne elementy klauzuli w mianowniku są konwertowane do atrybutu zgodnego, a pozostałe komponenty klauzuli są konwertowane do atrubutów niezgodnych. przykład: Muž jest dobry. Toj muž jest iz Ameriky. Vidime tu togo muža. = Mężczyzna jest dobry. Ten mężczyzna jest z Ameryki. Widzimy tu tego mężczyznę. pierwsze dwie klauzule są tranformowane jako element trzeciej klauzuli: Vidime tu dobrego muža iz Ameriky. = Widzimy tu dobrego mężczyznę z Ameryki. Pasywne klauzule są przekształcane w taki sam sposób jak inne klauzule z czasownikiem byti = być. Jedyną różnicą jest to, że wykonawca w narzędniku przechodzi do atrybutu niezgodnego z przyimkiem ot + dopełniacz. przykład: Slovo jest pisane Bogom. = Słowo jest pisane przez Boga. jest transformowane do: slovo ot Boga (D) = słowo (od) Boga. transformacja podmiotu w klauzuli z innym czasownikiem Czasownik tej klauzuli jest przekształcany w czynny imiesłów przymiotnikowy podmiotu. Pozostałe komponenty klauzuli sa przekształcane do postaci atrybutów niezgodnych. przykład: Žena piše pismo. Ta žena sedi doma. = Kobieta pisze list. Ta kobieta siedzi w domu. Pierwsza klauzula przekształcana jest w element drugiej klauzuli: Žena pišuča pismo sedi doma. = Kopieta pisząca (podczas pisania) list, siedzi w domu. transformacja całej klauzuli Kiedy trzeba przekształcić całą klauzulę, możemy przekształcić czasownik w rzeczownik odsłowny, a inne elementy klauzuli w elementy o cechach (atrybutach) niezgodnych. Następnie musimy:
przykład: Brat dobro rysovaje naš dom. = Brat dobrze rysuje nasz dom. zastosowanie transformacji: brat (M) → ot brata (D) dobro (przys.) → dobre (przym.) rysovaje (czas.) → rysovanije (rzecz. odsłowny) naš dom (B) → našego doma (D) oryginalną klauzulę możemy transformować następująco: dobre rysovanije našego doma ot brata atrybut wielokrotny Wielokrotny atrybut jest prostą sprawą. Chodzi o więcej atrybutów w tym samym przypadku, rodzaju, liczbie, które występują w zdaniu kilka razy w pewnej kolejności. przykład: Kto jest toj filosof, učitel naš? = Kto jest tym filozofem, nauczycielem naszym? kapitalizacja Nowosłowiański jest językiem pomocniczym, a więc nie ma ścisłych reguł dotyczących kapitalizacji (pisania dużymi literami). Szczerze mówiąć, można stosować te same zasady, które znamy z języka ojczystego. Ale jest jedna prosta zasada: Każda nazwa, składająca się z podmiotu/przedmiotu powinna mieć rzeczowniki i przymiotniki kapitalizowane przykłady: Slovacka Republika = Republika Słowacka Europska Unija = Unia Europejska Naum Ohridsky = Naum Ohrydzki (z Ochrydy) |
lekcje >