ကခ်င္တိုင္းရင္း ေဆးပညာတြင္ စားေဆး၊ ေသာက္ေဆးၿဖင့္ ကုသၿခင္း၊ လိမ္းေဆး ထည့္ေဆးၿဖင့္ ကုသၿခင္း၊ မီးကင္၍ ကုသၿခင္း ၊ အပူထုတ္၍ ကုသၿခင္း ၊ႏွိပ္၍ ကုသၿခင္း စသည္ၿဖင့္ နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိသည္။ ကခ်င္တိုင္းရင္း ဘယေဆးမ်ားမွာ သစ္ၿမစ္၊သစ္ဥ၊သစ္ေခါက္၊သစ္ရြက္၊သစ္ေစ၊သစ္ပြင့္ ၊ေက်ာက္ေသြး ၊ပ်ားရည္ ၊ပ်ားအံု ၊ေမ်ာက္ေသြး ၊က်ားရိုး ၊ဆိတ္ခ်ိဳႏု၊ သားေကာင္တို ့၏ သည္းေခ်၊ အစာအိမ္ ၊သားေရ ၊က်င္ငယ္ ၊အရက္ ၊ဘိန္း ၊ဆီအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ေမွ်ာ့ ၊တီေကာင္၊ပုတ္သင္ညိဳ၊ ေခြးသား စသည္တို ့ၿဖစ္သည္။ ကခ်င္တို ့အေနႏွင့္ အပင္ေလာကဟူသေရြ ့ သံုးတက္လွ်င္ ေဆးဘက္၀င္တာခ်ည္းၿဖစ္သည္ဟု ယူဆၾကသည္။ေဆးေဖာ္စပ္ရာတြင္ အမႈန္ ့ၾကိတ္၍ ေရာစပ္ၿခင္း ၊က်ိဳခ်က္၍ အရည္စစ္ယူၿခင္း၊ အႏွစ္ခံယူၿခင္း ၊ေပါင္း၍ အေငြ ့ကိုအေအးခံယူၿခင္း စသည္ၿဖင့္ ၿပဳလုပ္သည္။ ေဆးကိုေရာဂါအလုိက္ ေဆးတစ္မ်ိဳးတည္းၿဖစ္ေစ ၊ ဘယေဆးအမ်ိဴးမ်ိဳးေဖၚစပ္၍ၿဖစ္ေစ ၊ ရိုးရိုး ခ်က္ၿပဳတ္၍ၿဖစ္ေစ ၊ အစားအစာၿဖင့္ ေရာေႏွာခ်က္ၿပဳတ္၍ၿဖစ္ေစ စားသံုးသည္။ ေဆးအစြမ္းထက္မွဳသည္ ေဆးေရာစပ္ၿခင္း အခ်ိဳးအဆ ကိုက္ညီမွဳတြင္ မူတည္သည္။ သို ့ေသာ္ ကခ်င္တို ့အသံုးၿပဳေသာ ဘယေဆးမ်ားစြာတို ့သည္ အၿခားႏွင္ ့ေရာစပ္ရန္မလိုဘဲ တစ္မ်ိဳးတည္းႏွင့္ပင္ ထက္ၿမက္ေသာ ေဆးစြမ္းေကာင္း ၿဖစ္ႏိုင္သည္။
ဥပမာ – ခန္းေတာက္ၿမစ္သည္ အၿပင္းဖ်ားၿခင္း ၊ အေအးပတ္ၿခင္း ၊ ကိုယ္ပူၿခင္း ၊ ႏွာေစးေခ်ာင္းဆိုးၿခင္း ၊ ေလထိုးေလေအာင့္ၿခင္း ၊ ၀မ္းကိုက္ၿခင္းတို ့ကို ေပ်ာက္ကင္းေစႏိုင္သည္။ မခ်စ္ဥသည္ အဆုတ္နွင့္ပတ္သက္ေသာေရာဂါ၊ ေလေရာဂါ၊ေခ်ာင္းဆိုးရင္ႀကပ္ေရာဂါ၊ မေရွာ့လပ္ေဆးရြက္သည္ အစားမွားလွ်င္ၿဖစ္ေစ၊ေၿမြစေသာအဆိပ္ၿပင္းသည့္ အေကာင ္ကိုက္ခံရလွ်င္ ဇီရာရြက္သည္ အဓိကအားၿဖင့္ ေခ်ာင္းဆိုးေဆးၿဖစ္သည္။ ရိုးရိုးဖ်ားလွ်င္လည္ အသံုးၿပဳနိုင္သည္။ ဘိန္းကို ၀မ္းနွင့္ ပတ္သက္၍ ၿဖစ္တက္ေသာ ေရာဂါအားလံုးတြင္သံုးသည္။ ရိုးရိုးပင္ကင္စားေလ့ရွိသည္။ ေက်ာက္ေသြးသည္ မီးယပ္စေသာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားနွင့္ ပတ္သက္သည့္ ေရာဂါမ်ားကို ကုနိုင္သည္။ ပ်ားရည္ကို ေမြးစကေလးငယ္တို ့တြင္ အထူးေဆးအၿဖစ္ အသံုးၿပဳႀကသည္။ ေမ်ာက္ေသြး၊ ဆိတ္ခ်ိဳနု က်ားရိုးတို ့ကို အားေဆးအၿဖစ္ အဓိက အသံုးၿပဳသည္။ တိရစာၦန္တို ့၏ သည္းေခ်ကို ေခ်ာင္းဆိုးေဆးအၿဖစ္ အဓိက အသံုးၿပဳသည္။ ဆီအမ်ိဳးမ်ိဳးကို အေႀကာလိမ္းေဆးအၿဖစ္ အဓိက အသံုးၿပဳသည္။ ေမြးကင္းစကေလးကို မုံညွင္းဆီ အၿမဲ လိမ္းေပးလွ်င္ အေအးပတ္ၿခင္း၊ ေလထိုးေလေအာင့္ၿခင္းတို ့မွ ကာကြယ္နိုင္သည္။ ႀကက္သြန္ၿဖဴအၿမဲ စားသံုးၿခင္းၿဖင့္ ေလေရာဂါ၊ ၀မ္းကိုက္ေရာဂါ၊ ယားနာ၊ အစာအိမ္ေရာဂါ၊ နႏြင္းခါးသည္ ေလေရာဂါ၊ အစာအိမ္ေရာဂါ၊ ၀မ္းကိုက္ေရာဂါ၊ အစားမွားၿခင္းတို ့အတြက္ ၿမင္းခြာရြက္ကိုလည္း အစာေက်ေဆး၊ အားေဆးအၿဖစ္ အၿမဲစားသံုးႀကသည္။
ဒန္ ့သလြန္ရြက္နွင့္ ေၿပာင္းဖူးအူတိုင္ကို ၿပဳတ္ေသာက္လွ်င္ ေသြးတိုးေရာဂါ ေပ်ာက္ကင္းနိုင္သည္။ ဂ်င္းနွင့္ကြမ္းရြက္ကို အေအးပတ္ၿခင္း နွာစီးၿခင္း၊ အသံ၀င္ၿခင္း၊ အဖ်ားတက္ၿခင္းၿဖစ္လွ်င္ စားသံုးသည္။ ဂ်င္းနွင့္သႀကားၿပဳတ္ေသာက္လွ်င္ ခ်က္ခ်င္း ၀မ္းေလွ်ာရပ္သည္။ ၀မ္းကိုက္လည္း ေပ်ာက္သည္။ မိုးလႊားရြက္သည္ ခါးနွင့္အေႀကာအဆစ္ကိုက္ခဲလွ်င္ မီးကင္၍ အုပ္ေပးလွ်င္ ေပ်ာက္ကင္းနိုင္သည္။ ဆင္တံုးမႏြယ္ကို ရိုးရိုးၿပဳတ္ေသာက္လွ်င္ ေခ်ာင္းဆိုးေရာဂါအမ်ိဳးမ်ိဳး ေပ်ာက္ကင္းနိုင္သည္။ ကေဇာပုတ္ေခၚ ဟင္းပုတ္ရြက္သည္ ကေလးႀကက္ညွာေခ်ာင္းဆိုးအတြက္ အထူးေကာင္းမြန္သည္။ ပန္းဥနွင့္ ဂမန္းဥကိုလည္း ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆးအၿဖစ္ အသံုးၿပဳသည္။ ကခ်င္တိုင္းရင္းေဆးပညာကို ေခတ္မီေဆးသိပၸံပညာႏွင့္ ေပါင္းစပ္ေပးႏိုင္လွ်င္ အလြန္ထက္ၿမက္ေသာ ကိုးကား ကခ်င္တိုင္းရင္းေဆးပညာ(ေခတ္အၿမင္ႏွင့္ကခ်င္ယဥ္ေက်းမွဳ-မရန္ေဘာက္လာ) |
မူလစာမ်က္ႏွာ > က >
