Myalgische encefalomyelitis / Chronisch vermoeidheidssyndroom (ME/CVS) wordt in verband gebracht met een verhoogd risico op kanker, maar er zijn manieren om dit risico te reduceren.

Zoals iedereen met (ME/CVS) weet, gaat het om meer dan enkel vermoeidheid. Zoals zijn alternatieve benaming van chronische vermoeidheid en immuundisfunctie syndroom (CFIDS) suggereert, veroorzaakt het vaak een belangrijke immuundisfunctie. Dit is waarschijnlijk een van de redenen dat het in verband gebracht wordt met een verhoogd risico op verschillende types van maligniteiten.

Het verband met lymfoom (in het bijzonder B-cel lymfoom i.e. Hodgkin en non-Hodgkin lymfoom, met schattingen van zelfs 1000-voud verhoogd risico) is bijzonder sterk, maar een verhoogd risico van gliomen en astrocytomen (kwaadaardige hersentumoren), leukemie, schildklierkanker, retroperitoneaal carcinoom en baarmoederhalskanker werden ook aangedragen door verschillende artsen. Een lager risico op borstkanker bij ME/CVS werd geopperd, maar als dit waar is, kan er over de oorzaken alleen gespeculeerd worden.*

Een ander probleem is dat ME/CVS ook veel symptomen veroorzaakt die in verband kunnen gebracht worden met maligniteiten, zoals vermoeidheid, koorts, gewichtsverlies, gezwollen lymfeklieren, pijn, hoofdpijn en gastro-intestinale problemen. Waardoor patiënten mogelijk niet op zoek gaan naar een behandeling voor deze symptomen voordat het te laat is.  

Waarom ME/CVS het risico op kanker verhoogt

Er zijn verschillende mogelijke oorzaken voor het verhoogd risico op kanker:

• Immuundisfunctie
• Virale infecties
• Deficiënties van belangrijke hormonen
• Verhoogde inflammatie en oxidatieve stress
• Gebruik van bepaalde medicijnen

Immuundisfunctie wordt sterk in verband gebracht met sommige kankers. Bijvoorbeeld sterven patiënten met AIDS vaak aan lymfomen. Auto-immuunaandoeningen verhogen ook het risico op kanker. ME/CVS veroorzaakt disfunctie van de natural killer cellen (NK cellen), wat het risico op kanker verhoogt.

Veel virussen staan er bekend om oncogeen (kankerverwekkend) te zijn, waarvan humaan papillomavirus (HPV) veruit de bekendste is. Verschillende van de herpesvirussen die geassocieerd zijn met ME/CVS, zoals het cytomegalovirus, het Epstein-Barr virus en mogelijk het HHV-6 virus, kunnen kanker veroorzaken, in het bijzonder als er een immuundisfunctie aanwezig is.

XMRV, het retrovirus dat recent in verband gebracht is met ME/CVS is ook in verband gebracht met prostaatkanker, maar de rol van het virus bij ME/CVS is onduidelijk en het is nog niet bekend of ME/CVS geassocieerd is met een verhoogd risico op prostaatkanker bij mannen.*

ME/CVS wordt vaak in verband gebracht met een tekort aan melatonine en DHEA, twee belangrijke hormonen die ook preventief werken tegen kanker. Vitamine D is een van de meeste belangrijke preventieve factoren bij kanker en een tekort aan vitamine D komt vaak voor bij ME/CVS. Lage niveaus van endorfinen die gevonden worden bij ME/CVS kunnen ook een risicofactor zijn.

Sommige medicijnen kunnen het risico op kanker verhogen (bijvoorbeeld, de “Z-drugs”), populaire slaapmedicatie waaronder zopiclone (Zopiclon ®), zolpidem (Stilnoct ®), en zaleplon (Sonata ®), kunnen het risico op sommige maligniteiten verhogen, in het bijzonder huidkanker. Het bewijs is echter nog preliminair.

Hormoonvervanging om het risico op kanker te verminderen

Melatonine, DHEA en vitamine D kunnen allemaal goedkoop oraal aangevuld worden en DHEA en vitamine D niveaus kunnen getest worden. In Amerika zijn deze allemaal beschikbaar over-the-counter, maar melatonine en DHEA zijn in de meeste landen geneesmiddelen op voorschrift. Melatonine en DHEA kan soms neveneffecten veroorzaken, vooral voor mensen die erg gevoelig zijn voor geneesmiddelen, maar bij vitamine D is dit zelden het geval.

Low dose naltrexone (LDN) is een behandeling die de endorfinen niveaus doet stijgen. Er werd aangetoond dat het normaliseren van endorfinen niveaus de NK cel functie kan verbeteren. LDN wordt gebruikt bij de behandeling van sommige kankers en kan ook preventief werken.

Bovendien kan melatonine een gunstig effect hebben op de slaap, de stemming, migraine en prikkelbaar darmsyndroom. DHEA kan ook het libido, de cognitie, de vermoeidheid en spierzwakte verbeteren. Vitamine D kan de pijn verlichten en soms ook de vermoeidheid. LDN kan de symptomen van ME/CVS verminderen zoals vermoeidheid, spierzwakte, koorts en cognitieve disfunctie.

Andere manieren om het risico op kanker te verminderen

Naast LDN kunnen alle immunostimulatoren en andere behandelingen die de immuunfunctie normaliseren, het risico op kanker reduceren. Het is onduidelijk in hoeverre antivirale behandelingen in staat zijn om het kankerrisico te verminderen, aangezien ze niet volledig de virale infecties uit het lichaam kunnen uitschakelen.

Natuurlijk zijn alle normale kankerpreventie adviezen – met uitzondering van de aanbeveling om te bewegen! – ook van toepassing op mensen met ME/CVS. Gezond eten, niet roken en zonnebrand vermijden en de blootstelling aan pollutie en chemicaliën kan ook het risico op kanker helpen verminderen. Als er sprake is van nieuwe zorgwekkende symptomen, is het belangrijk om een dokter op te zoeken.

Referenties

Hyde B (ed). The Clinical and Scientific Basis of Myalgic Encephalomyelitis/Chronic Fatigue Syndrome. 1992. pp. 89-90, 190, 193-194.

Hyde B, Leveille J, Vaudrey S, et al. Thyroid Malignancy Association with Cortical & Subcortical Brain SPECT Changes In Patients Presenting with a Myalgic Encephalomyelitis / Chronic Fatigue Syndrome. Alasbimn. 2007 Oct;10(38):AJ38-2.

Haavisto Maija. Reviving the Broken Marionette: Treatments for CFS/ME and Fibromyalgia. 2008.

Stebbing J, Waters L, Davies L, et al. Incidence of cancer in individuals receiving chronic zopiclone or eszopiclone requires prospective study. J Clin Oncol. 2005 Nov 1;23(31):8134-6.

*Nvdr. In een studie van Ila Singh werd er een verband gevonden tussen XMRV en borstkanker. In nl. 25% van de borsttumoren van 178 patiënten werden sporen van het retrovirus aangetroffen waarbij de XMRV-eiwitten uitsluitend gevonden werden in kwaadaardig weefsel, aangrenzend weefsel bevatte geen XMRV.

Bron: Patent - (WO/2010/132886) COMPOSITIONS AND METHODS RELATING TO XMRV-RELATED DISEASES AND CONDITIONS; 18 november 2010