DR. MICHAEL MAES EIST ANDERE MEDISCHE AANPAK VAN  HET  CHRONISCHE VERMOEIDHEIDSSYNDROOM (CVS)

PRIMO 21, 2011 (bladzijden 120-123)

 

 

Dr. Michael Maes is, om het zacht uit te drukken, geen sant in eigen land. Al van bij het begin  brachten zijn originele ideeën en zijn research aan het front van de medische wetenschap hem in botsing met de gevestigde medische klasse, niet in het minst omdat hij tot bevindingen kwam die vastgeroeste overtuigingen danig aan het wankelen brachten en zelfs degradeerden tot  achterhaalde onzin.  

Zoals wel meer vernieuwers werd hij in het Belgische universitaire wereldje,  gepolitiseerd als dat is, weggepest en moest hij zijn heil zoeken in het buitenland. Niet dat hij erom moest smeken. Aan universiteiten in onder meer de Verenigde Staten kon Maes zijn research verder zetten en dat bracht, naast honderden gewaardeerde publicaties, ook relevante resultaten op.  Zo lag zijn werk aan de basis van de ontdekking dat depressie, in tegenstelling  tot de psychologische opvatting, een biochemische aandoening is en het  gevolg van ontstekingen. Hij toonde aan dat bepaalde stofjes, de ontstekingsboodschappers of cytokines, die door de cellen van het afweersysteem worden geraakt, depressie kunnen veroorzaken. Hoongelach alom begin de jaren negentig, maar ondertussen is gebleken dat Maes gelijk had en worden therapieën ontwikkeld om depressie op een biochemische manier, met medicatie dus, te behandelen. En niet met oeverloze therapiegesprekken of een psychoanalytische aanpak.

Op het terrein van CVS heeft Maes al even baanbrekend werk verricht. Daarom is zijn boek 'Nooit meer moe, CVS ontmaskerd' zo belangrijk: het geeft ook de leek inzicht in het biochemische mechanisme achter CVS en het is ook het eerste boek waarin bevattelijk wordt uitgelegd waarom de manier waarop men CVS al jaren aanpakt, niet werkt en zelfs contraproductief is:  patiënten worden er niet enkel niet beter van, in veel gevallen is er zelfs sprake van een verslechtering van hun situatie.   Bovendien, en dat is een primeur, geeft het boek een antwoord op een vraag die velen zich stellen maar geen van onze universitaire experts ooit al bevredigend heeft beantwoord: waarom worden er in ons land zoveel zelfmoorden gepleegd en waarom hebben kennelijk zoveel mensen behoefte aan antidepressiva?

Dat de huidige aanpak niet werkt, is simpelweg het gevolg van het feit dat de standaardbehandeling zoals gepropageerd in de Belgische CVS-referentiecentra gestoeld is op een verkeerde benadering. Ook al zegt men het niet meer met zoveel woorden, toch gaat men er nog steeds van uit dat de aandoening een psychologische oorzaak heeft: men denkt zich ziek.  Dat is het gevolg van een historische leugen van formaat: die van Sigmund Freud, ook nu nog voor veel psychiaters dé referentie maar in werkelijkheid een cocaïnesnuivende oplichter die erin is geslaagd hele generaties te misleiden. Door hem veranderde neurasthenie van een lichamelijke in een geestelijke aandoening.  Tragisch, want het had anders gekund. Al in de negentiende eeuw beschreef  de Amerikaanse neuroloog George Miller Beard wat hij 'neurasthenie' noemde en veel gelijkenissen vertoont met CVS en depressie, en weet hij die aandoening aan de uitputting van de energiecentrales in het centrale zenuwstelsel.

Eerst sleet men hen voor ziekelijke fantasten, nu worden mensen die lijden aan het chronische vermoeidheidssyndroom (CVS) wel iets ernstiger genomen maar zoekt men de oorzaak nog steeds 'tussen de oren'. In zijn ophefmakende boek ‘Nooit meer moe' gaat neuropsychiater Michael Maes daar dwars tegenin. 'CVS is een ziekte", zegt hij. "Met fysieke oorzaken. CVS is een ontstekingsziekte. " En die denkpiste, het resultaat van dertig jaar gedreven onderzoek, zet hem op ramkoers met de manier waarop CVS ook bij ons nog wordt aangepakt.  Letterlijk, zelfs.

Een fysieke, biochemische aandoening, dus. Toen al had men gemerkt dat neurasthenie het gevolg kan zijn van infecties. Terwijl Beard een lichamelijke oorzaak poneerde, gebruikte Freud de term neurasthenie om de psychische conflicten aan te duiden die zich uiten door lichamelijke klachten. Hij veranderde de lichamelijke oorzaak van neurasthenie in een geestelijke en verving de neurasthenie door de term neurose. Daardoor kwam er een verschuiving tot stand in het geneeskundig denkpatroon bij zenuwartsen: de oorzaak is iets 'tussen de oren'. Waarmee het kwaad was geschied, hele generaties medici verkeerd en op basis van Freudiaanse nonsens, waarvoor trouwens geen objectief-wetenschappelijke basis bestaat, werden opgeleid en, erger, duizenden mensen niet de behandeling kregen die ze dienden te krijgen.

Dat men dit nu nog steeds ontkent, dat men bovendien halsstarrig weigert mee te denken met vorsers als Maes en artsen die CVS op een biochemische manier willen aanpakken zelfs straft, is dan ook erg. En wat de suïcidecijfers en depressies betreft: dezelfde oorzaken als bij CVS liggen daarvan aan de basis en een en ander heeft veel te maken met omgevingsfactoren zoals maatschappelijke stress en pollutie maar ook met onze voeding. Die wordt niet enkel steeds armer aan voedende bestanddelen maar ook aan anti-oxidanten, waardoor de verhouding van die stoffen met vrije radicalen uit evenwicht wordt gebracht en ontstekingen ontstaan.

Ook de lichamelijke klachten van CVS worden veroorzaakt door ontstekingen in de witte bloedcellen en niet door psychische conflicten. Dat maakt CVS tot een ontstekingsziekte die als dusdanig moet worden behandeld.

Waarom weigert men mee te gaan in uw researchpiste?

DR. MICHAEL MAES:

Daarvoor bestaat geen eenvoudige uitleg. Enerzijds zijn er de Freudiaanse waanideeën die velen niet als dusdanig durven te erkennen omdat ze daarmee meteen ook hun hele wetenschappelijke visie fundamenteel zouden moeten herzien en zouden moeten toegeven dat ze zich een hele carrière lang hebben laten misleiden door de leugens van een cocaïneverslaafde, anderzijds speelt ook de politieke benoemingspolitiek in onze universiteiten, waardoor niet noodzakelijkerwijs de meest bekwame mensen leidinggevende posities krijgen en beslissen over welke denkrichtingen zullen worden aangehouden. Velen van hen hebben geen idee van de stand van zaken wat betreft de internationale experimentele research op mijn vakgebied, dus weten ze in wezen niet waarover ze discussiëren. En ook de farmaceutische industrie, een belangrijke lobbygroep en sponsor van universitaire research, zit niet te springen om een andere benadering, want de markt voor antidepressiva en dergelijke is enorm. Een ander bepalend element is de financiële impact indien CVS als ziekte zou worden erkend. Duizenden mensen die eraan lijden zouden dan beroep kunnen doen op een tussenkomst van het RIZIV en hoeveel dat zou kosten, heeft nog niemand berekend. Dat het platenkostje zou oplopen, is echter wel zeker.

Dus heeft ook de overheid er niet echt belang bij dat CVS wordt benaderd voor wat het is: een fysieke ziekte. Het resultaat is dat zowel de overheid als de door die overheid benoemde professoren aan onze universiteiten én het RIZIV er alles aan doen om dat ondertussen wetenschappelijk onderbouwde feit te blijven ontkennen. Men kan tegen mijn vaststellingen en de behandeling die ik voorsta geen enkel valabel argument inbrengen, dus negeert men het, werkt men elke ontwikkeling in die richting tegen door bijvoorbeeld artsen die mijn denkpiste volgen aan te klagen en voor het tuchtcollege van de Orde van Geneesheren te slepen. Ondertussen blijft men mensen die lijden aan CVS verkeerd behandelen. En blijft men niet enkel mijn onderzoeksresultaten en die van anderen in het buitenland blind van tafel vegen. Het is geen wetenschappelijke discussie meer, er is gewoon geen discussie. Het is een emotioneel beladen twistpunt geworden van rigide denkende mensen die dikwijls tegen beter weten in op hun standpunt blijven staan: wij hebben gelijk en Maes is zot. Dat men CVS-patiënten ondertussen blijft mismeesteren en nochtans zeer adequate therapieën blijft negeren, interesseert hen kennelijk niet. Het getuigt van een hemeltergend gebrek aan intellectuele eerlijkheid.

Depressies zijn het gevolg van ontstekingen.

Dat is een zware beschuldiging.

Het is de waarheid en bovendien erkennen de officiële CVS-centra het zelf! Daar zegt men nu wel niet meer letterlijk dat CVS tussen de oren zit, maar aangezien men zich bij de behandeling vooral baseert op cognitieve gedragstherapie en bewegingstherapie, bewijst dat men het probleem wel op die manier blijft benaderen: CVS zou te wijten zijn aan een verkeerde denkwijze.  Wat dus klinkklare nonsens is. Meer zelfs: in de periode 2005-2006 heeft men in de CVS-centra bij een groep van ongeveer zeshonderd CVS-patiënten onderzoek verricht en daaruit bleek dat die mensen met de aanpak niet werden geholpen, maar dat hun toestand zelfs verslechterde. Hun fysieke conditie ging nog achteruit, ze werden nog angstiger, nog depressiever, ontwikkelden bijwerkingen. Dat werd door de CVS-centra zelf in een rapport erkend. Rest de vraag waarom men dan niet de correcte conclusie trekt men is volstrekt verkeerd bezig en negeert de piste die wel soelaas kan brengen, namelijk de biochemische. Daardoor kan het dat mensen die aan CVS lijden daar ook na jaren niet zijn van genezen en maar blijven sukkelen. Met enorme gevolgen: mensen krijgen af te rekenen met een brede waaier aan fysieke symptomen die een professioneel en sociaal actief leven totaal onmogelijk maken. Die hen veroordelen tot het bed en de zetel, die hun relatie ondergraven en hen niet zelden ook financieel in de problemen brengen. De sociale kost die dit met zich meebrengt, zou zeker ook in rekening moeten worden gebracht. Hieruit en uit het feit dat men, tegen alle bewijzen in, de biochemische oorzaken van CVS blijft ontkennen, kan ik enkel maar concluderen dat de CVS-centra in ons land aan de lopende band medische fouten maken. En gezien die fouten vanzelfsprekend en repetitief zijn, kunnen we van wanpraktijken spreken. Meer: de Belgische overheid bepaalt zelfs welke behandeling artsen moeten gebruiken, zich baserend op wetenschappelijk incorrecte argumenten en voorbijgaand aan het simpele feit dat de eenheidsworstbehandeling voor CVS zoals door onze overheid wordt opgelegd, niet bestaat. Elk geval moet apart worden geanalyseerd, moet op een eigen manier worden behandeld, al naargelang de specifieke oorzaken van de ontstekingsziekte.

Het feit dat onze CVS-referentiecentra patiënten met bewezen lichamelijke afwijkingen behandelen op een manier waarvan is gebleken dat het nutteloze en zelfs contraproductieve handelingen zijn, is onethisch, immoreel en kortweg: bedrog. Om dat te onder strepen heb ik de ziekte een andere naam gegeven en zou men vanaf nu niet meer mogen spreken van Chronische vermoeidheidssyndroom maar van Inflammatoir Uitputtings- en Pijnsyndroom, of lnflammatory Fatigue and Pain Syndrome, lFPS.

Men slaagt er niet in CVS adequaat te behandelen maar bovendien lijkt het aantal patiënten toe te nemen.

Dat is ook zo. De incidentie neemt zienderogen toe, dus wordt het echt wel tijd dat men iets onderneemt, anders zal dit de overheid nog meer geld gaan kosten. Hetzelfde biochemische proces als bij CVS zien we immers ook bij andere in opmars zijnde aandoeningen, zoals depressie, autisme, bipolaire stoornis, hart- en vaatziekten en auto-immuunziekten. Ze hebben allemaal met hetzelfde te maken: een teveel aan vrije radicalen en een tekort aan anti-oxidanten, wat een ontsteking veroorzaakt.

Een ontsteking is een normale reactie van het lichaam om virussen, bacteriën, kankercellen en andere indringers te elimineren en om wonden te genezen. De belangrijkste stof die de ontstekingsreacties in ons lichaam regelt, is NF-kB. Wanneer virussen en bacteriën ons lichaam binnendringen, wordt NF-kB, actief. Het ontpopt zich tot de generaal van een complex systeem van witte bloedcellen die een heuse oorlogsmachine vormen om die indringers te elimineren. Daardoor wordt ook de aanmaak van COX-2 bevordert, een stof die lichamelijke klachten veroorzaakt, zoals ontstekingspijnen en spierpijnen, concentratie- en geheugenstoornissen. Ook de aanmaak van de cytokines, de ontstekingsboodschappers, wordt bevordert. Dat zijn stofjes die lichamelijke klachten veroorzaken zoals vermoeidheid, een grieperig malaisegevoel en depressieve gevoelens. Duurt de ontsteking te lang of is die te hevig, dan kunnen ernstige problemen ontstaan, zoals ontstekingsziekten, waarvan CVS er een is. Een veelheid van elementen kunnen dergelijke reacties oproepen, zoals aanhoudende psychologische stress, burn-out bijvoorbeeld, en aanhoudende, veel te zware sportieve inspanningen, maar ook toxines en zware metalen. Dat laatste is voor België niet onbelangrijk, want het is een van de zwaarst vervuilde landen van West-Europa. Niet toevallig kunnen we een parallel vaststellen tussen de CVS-incidentie en de streek tussen Antwerpen en Brussel, een van de zwaarst besmette regio's van het land. Ik zie dat niet als bewijs, daar zou onderzoek naar moeten gedaan worden, maar het is wel een indicatie. Een van de belangrijkste invloeden is ongetwijfeld onze moderne voeding, de kwaliteit daarvan en de invloed van de geïndustrialiseerde landbouw. Onze voeding is, hoe hygiënisch ook, steeds armer aan echt voedende bestanddelen en aan producten die we essentieel nodig hebben, zoals omega3-vetzuren, maar ook anti-oxidanten en elementen als selenium en zink. Dat los je niet op door een van die modieuze voedingsproducten te eten die met op de verpakking het label 'omega-3' in de winkelrekken liggen. Meestal zit daarin te weinig omega-3 om een effect te bewerkstelligen en doorgaans gebruikt men ook de verkeerde verhoudingen. Er zouden dus maatregelen moeten worden genomen om onze voeding opnieuw rijker te maken. Ondertussen zijn er trouwens al enkele producenten die het op de markt brengen van nieuwe, valabele producten voorbereiden. Broodnodig, want een meerderheid van de mensen lijdt aan een tekort van die essentiële stoffen.

Het RIZIV is in principe ongrondwettelijk.

Met andere artsen word je door de Orde van Geneesheren vervolgd.

Hiertegen ga je nu in de tegenaanval.

Ik en anderen worden vervolgd, een doelbewuste politiek om ons het werken onmogelijk te maken. Maar ondertussen is gebleken dat het Koninklijk Besluit dat de Orde legitimeert, het KB79, en het KB78, dat de wetten betreffende de geneeskunde in België vastlegt, werden vervalst. Laurette Onkelinx, minister van Volksgezondheid, gaf toe dat de teksten van de KB's 'een beetje werden aangepast'. Alsof de wet 'een beetje vervalsen' niet zo erg is.

Nochtans zijn de juridische gevolgen enorm: het betekent in wezen dat de Orde en het RIZIV ongrondwettelijk zijn en dat alle wetgevingen die op deze vervalste KB's zijn gebaseerd, niet van toepassing kunnen zijn. In het parlement werd al drie keer op deze situatie gewezen, maar toch blijven de overheid, magistraten en de leden van de Orde wetens en willens dus gebruik maken van vervalste stukken.

Daarom heb ik alle overheden die betrokken zijn bij deze fraude in gebreke gesteld voor medische blunders waarbij ze patiënten nog zieker maken, te beginnen met de universiteit en het Academisch Ziekenhuis van Leuven, omwille van wetenschappelijke fraude. Hun CVS-centrum stelt dat hun behandeling op bewijzen is gestoeld en dat het de enige goede therapie is, terwijl het tegendeel hen bekend is. Ik klaag hen ook aan omdat ze collusies aangaan met het Rijksinstituut dat hen financiert, waarbij leden van het CVS-centrum in commissies van het Rijksinstituut zetelen en daar mee beslissen over hun eigen financieringsmiddelen. Dat kan toch niet? Dat is minstens passieve corruptie. De gegevens van het onderzoek waarnaar Leuven refereert om haar aanpak te legitimeren, worden niet vrijgegeven en, wat erger is, het ziet er naar uit dat bij het opzetten van dat zogezegde onderzoek niet eens de toestemming werd gevraagd, laat staan verkregen, van een ethische commissie. Om een lang verhaal kort te maken: uiteindelijk moest ik naar Europa trekken. Naar het Europees Netwerk tegen Fraude en Corruptie in de Gezondheidszorg. Klinkt indrukwekkend. Bij deze Europese Commissie diende ik klacht in wegens fraude en corruptie bij het Belgisch Rijksinstituut en de Leuvense universiteit Het antwoord kwam, Kafka op zijn best, van het Rijksinstituut zelf. Wat bleek? De voorzitter van vermelde Europese Commissie is een Belg, oudgediende van de Leuvense universiteit en directielid van het Belgisch Rijksinstituut. Meer: het hoofdkwartier van het Europees Netwerk is gevestigd in het Rijksinstituut zelf. Surrealistischer kan nog amper. In dat antwoord meldde de voorzitter dat het Netwerk niet bevoegd is. Ondertussen worden de ziekmakende behandelingen verder gezet.

Wat ga je nu nog doen?

Ik ben nu voorgoed uit België vertrokken, ook al blijf ik er, tot spijt ongetwijfeld van velen, wél actief. Een dagvaarding van de CVS-centra is trouwens in de maak. Via gerechtelijke weg willen we bekomen dat de huidige aanpak van het Rijksinstituut en de CVS-centra stopt en wordt vervangen door de medische aanpak die ik in mijn boek bespreek Ik heb ook een klacht ingediend tegen de voorzitter van de Orde, wegens schending van de rechten van de mens, het vervalsen van de rechtsgang, schriftvervalsing, het met kwaad opzet schaden van de volksgezondheid en het bewust gebruiken van vervalste KB's. Bij het Grondwettelijk Hof heb ik de vraag neergelegd om de Orde buiten beschouwing te laten en te besluiten dat de Orde geen enkele rechtsmacht heeft, dus in wezen niet bestaat. Aan deze frauduleuze poppenkast die duizenden mensen ziek houdt en zelfs zieker maakt, moet maar eens een einde komen.