Een merkwaardig plantje, dat ik een groot deel van mijn herboristenleven niet gekend heb, is de Génépi. Een plant en een drank die vooral bij de Alpenbewoners een grote reputatie had en nog heeft.  Génépi en de koudeDe Génepi, die zich zo goed tegen de kou kan beschermen heeft dan ook een grote reputatie tegen verkoudheid en zijn gevolgen. De ‘coup de froid’ noemden de bergbewoners deze aandoening. De betekenis en het gevaar van de 'coup de froid' is wel groter dan van een simpele verkoudheid zoals wij die in de lage landen kennen. Bij de extreme koude hoog in de bergen, de grote armoede en het geïsoleerd leven van vroeger was het levensgevaarlijk om verkouden te worden. Zoals door de montagnards werd gezegd: ‘ La chose dont on mourait le plus, c’est la poitrine, l’aggravation des coups de froid, ça donnait des pneumonies, des pleurésies, des choses très graves. En tegen de koude moest er warmte gebruikt worden. De weerstand moest verhoogd worden. We zouden dat nu kunnen vertalen, als het versterken van het immuunsysteem.De soorten GénépiMerkwaardig is ook dat onder de naam Génepi in verschillende valleien andere planten gebruikt werden. Het zijn voornamelijk Artemisiasoorten maar ook Achilleasoorten die bekend zijn als Génepi. De Alpenmensen weten dikwijls ook dat het verschillende soorten zijn maar ze gebruiken de plant die in hun vallei het meeste voorkomt. Ze spreken dan ook over Génepi jaune, Génepi noire, génepi male en génepi femelle om de verschillen aan te geven. De naam Génepi verwijst dan ook meer naar hun gelijkaardige medische werking dan naar hun botanische overeenkomst.
Verder worden ook Artemisia glacialis, Artemisia spicata, Achillea atrata en Achillea moschata als Génépi gebruikt Gemeenschappelijk zijn hun groeiomstandigheden, maar voor een gedeelte ook hun chemische samenstelling. Ze bevatten vooral etherische olie en bitterstoffen, ruiken dus allemaal sterk en smaken bitter. Veel laaglanders, zal ik ze maar noemen, kennen wel de naam Génépi maar dan wel van de likeur. Het plantje zelf, vind ik regelmatig in de Franse Alpen in de buurt van hogere cols of op de crêtes. Maar ik wordt er ook mee geconfronteerd in de berghutten, waar het mij regelmatig aangeboden wordt. Ik moet dan ook oppassen, om niet dronken de bergen in te wandelen Génepi, mythische plantEr is geen andere plant die zo een grote volkse reputatie heeft en toch zo weinig officieel onderzocht en herkend werd. Zelfs in de oude kruidenboeken vind je niets terug over de génepi. Het is pas in 1734 dat Lémery het vermeld als ‘le spécifique des fausses pleurésies’ en Fournier in 1947 schrijft dat het lang gebruikt werd dor de bergbewoners ‘pour provoquer la sudation dans les maladies aiguës’.Génepi is hét voorbeeld van een mythische plant, die hoorde bij de bergbewoners, door hen alleen gevonden en gebruikt werd. Een plant met een symbolische, bijna sacrale betekenis. Een plant met een geheim dat alleen ingewijden kenden. ‘Le génepi, c’est différent des autres plantes’. Vous savez le genépi, il faut le connaitre pour le trouver’. En inderdaad, voor de génepi moet je lichamelijk en geestelijk fit zijn om hem te vinden en te gebruiken. Génepi vraagt dat je een natuurlijk ritueel ondergaat. Referenties http://www.buchi.com/ Costunolide is a sesquiterpene lactone and the main compound responsible for the bitterness of the Genépi plant and much desired for the typical taste. Costunolide has also been reported to have an anti-cancer effect [1] and to have healing power on stomach cramps and loss of appetite [2]. The amount of costunolide found in Genépi varies upon the time of harvest [3]. [1] Choi, S. et al (2005) Inhibitory effects of costunolide on the telomerase activity in human breast carcinoma cells. Cancer Lett. 227(2), 153-162. [2] Rey, Ch.; Slacanin, I. (1997) Domestication du genépi blanc. Revue Suisse Vitic. Arboric. Hortic. Vol.29 (3) I-VIII. [3] Simmonet, X. et al. (2006) Stade phénologique et qualité des hampes florales du genépi blanc. Revue Suisse Vitic. Arboric. Hortic. 38(3) 189-193. Patrizia Rubiolo*†, Maura Matteodo†, Carlo Bicchi†, Giovanni Appendino‡, Giorgio Gnavi§, Cinzia Bertea§ and Massimo Maffei Génépi: plante médicinale stimulante, tonique, fébrifuge Le Génépi est une petite plante qui mesure entre 5 cm et 20 cm. Sa tige est velue et soyeuse, de couleur grise, et ses fleurs sont minuscules et jaunes. Le Génépi s’écrit aussi parfois Genépi ou Génépy. Il est également surnommé « Génépi des Glaciers » ou « Génépi des Alpes ». Sous le terme Génépi, on décrit quatre variétés d’armoises de haute montagne, dont les propriétés sont identiques :
|