Bijenwas is een was die door sommige soorten bijen wordt geproduceerd. Bijenwas is in feite niets anders dan een afscheidingsproduct van de wasklieren van de werkbij. Uit deze was maken zij de wanden van de cellen die zich in het nest in de raten bevinden en waarin honing wordt opgeslagen en jong bijenbroed wordt opgekweekt.

De bijenraat of honingraat bestaat uit zeshoekige cellen die zich bevinden in een bijenkast, korf of nest. De raten zijn gemaakt van was en worden door de honingbijen zorgvuldig onderhouden. De afmetingen van een cel in een honingraat variëren tussen 2 en 5 mm. De cellen dienen als kraamkamers of voor opslag van stuifmeel en honing.

Bijenwas is een vettige, stevige substantie met een vrij hoog molecuulgewicht. Het bestaat voornamelijk uit esters van vetzuren met vetalcoholen met lange ketens. Dit in tegenstelling tot vetten die hoofdzakelijk uit esters van glycerine bestaan. Was is naast honing een belangrijk product van de imkerij. Nadat de honing uit de raten wordt geslingerd blijft de bijenwas over, die nadat ze gesmolten en gezeefd worden in vaste vorm voorkomen tot platen van ca. 5 kg.

Vanwege zijn hardheid, smeltpunt ± 60° C. kan de was niet puur als zalfbasis aangewend worden maar dient gemengd te worden met vette plantenoliën. Bijenwas wordt niet ranzig en is vaak een bestandeel van hoogwaardige crèmes, de was verhoogt de smeerbaarheid.
Bijenwas laat zich goed mengen met etherische oliën en andere basisoliën. Gebruik de was in mengsels o.a. in; zalf- en crèmebasis, scrubcrèmes, lippenstiften, lotions, oogcrèmes en huidoliën. De INCI-namen (International Nomenclature of Cosmetic Ingredients) van bijenwas zijn:
. Cera alba (witte, gebleekte bijenwas)
. Cera flava (gele bijenwas)

Geschiedenis

Door bijen geproduceerde honing en was worden al duizenden jaren door mensen uit de verschillende culturen als voedingsmiddel (honing) en als waardevolle grondstof (was) voor zalven en cosmetische producten gebruikt. De Griekse arts Galenus (129-199) was waarschijnlijk de eerste die een crème met bijenwas maakte.
In de oudheid werden tabletten van was gebruikt om op te schrijven, ook werden in oude graven figuren en maskers uit was gevonden. Vele eeuwen werd de was hoofdzakelijk gebruikt voor de productie van kaarsen tot deze in onze tijd bijna geheel werden verdrongen door stearinekaarsen. Bijenwas wordt als emulgator en om de antibiotische eigenschappen gebruikt in sommige farmaceutische producten, bijvoorbeeld. zalven en pleisters. Ook in de cosmetische industrie kent de was verschillende toepassingen. Een voorbeeld van toepassing in de huidverzorging: Recept: Duizendbladzalf tegen aambeien, kloven... Bloeiend duizendblad    10 gr Olijfolie                           100 ml Bijenwas                         15 gr Duizendblad 24 uur laten trekken in 100 ml olie, uitzeven, eventueel terug aanvullen tot 100 ml. De 15 gr bijenwas smelten in het gezeefd en verwarmd olie-extract. Roeren tijdens afkoelen. Voor volledig opstijven, afvullen in potjes.
Recept: Calendulazalf 50 gram :  6 gram bijenwas - 6 gram cethylalcohol - 10 gram Sheabutter - 10 ml. Calendulamaceraat - 20 ml. Amandelolie / bijenwas, cethylalcohol en Sheabutter smelten en onder voortdurend roeren Calendulamaceraat en Amandelolie toevoegen. Dit mengsel in een tube of glazen potje gieten en af laten koelen.
Recept: aambeienzalf 50 gram : 6 gram bijenwas - 6 gram cethylalcohol - 6 gram sheabutter - 8 ml. calendulamaceraat - 8 ml. Teunisbloemolie - 8 ml. olie - 15 ml. Amandelolie / bijenwas, cethylalcohol en sheabutter smelten en onder voortdurend roeren de vette oliën toevoegen. Aan dit mengsel toevoegen 2 druppels Mirre - 2 druppels Cypres - 5 druppels Lavendel - 2 druppels Wortelzaadolie - 5 druppels Patchouli - 20 druppels Ceder, goed roeren en in een tube of glazen potje gieten en af laten koelen. Cera Alba (U. S. P.)—White Wax. Cera Flava (U. S. P.)—Yellow Wax. | Henriette's Herbal Homepage