Echte tijm Thymus vulgaris 'linalol' (kruidenstage) Drôme)  Algemene en Botanische Informatie Familie: Labiatae / Lamiaceae - Lipbloemigen. Naam: Common Thym (E.), Echter Thymian (D.), Thym (vrai) (Fr.). Volksnaam: Roomse kwendel Naamverklaring: Thymos, thumos (Grieks) = moed, opgewektheid Thumos van Oud-Egyptische thm of tham: welriekende, voor lijkwassing gebruikte plant Soorten: Thymus vulgaris L. - Duitse wintertijm en Franse zomertijm, Th.x citriodorus (PERS.) SCHREB. - Citroentijm, Th. serpyllum L. - Wilde tijm, Th. pulegoides L. - Grote (wilde) tijm, Th. drucei RONN. - West-Europese tijm, Th. praecox OPIZ - Kruiptijm. Vele interessante cultuurvariëteiten o.a.: Th. x citriodorus c.v. 'aureus', (gelig blad) Th. x citriodorus c.v. 'silverqueen', (zilvergerand blad) Th. serpyllum c.v. 'coccineus' (paarsroze bloem), Th. serpyllum c.v. 'albiflorus (witte bloem)), Th. serpyllum c.v. 'variegatus (witbont blad). Teelt, ecologie: Teelt op droge, kalkrijke grond, warm, vermeerderen door zaaien, scheuren,afleggen of stekken. Opbrengst: 4-5 ton/ha, vooral afkomstig uit Spanje en Frankrijk. Materia Medica; gebruikte delen  Oogst: Tijdens het eerste jaar in augustus. Tijdens de volgende jaren in mei, juni en soms in september 2de oogst Drogen: In schaduw, max. temperatuur 35°C. Droog gewicht ± 40 % van de verse plant, ± 20 % van het blad. Bewaren: In goed gesloten vaten, koel en droog. Bewaartijd maximum 18 maanden. Beschrijving: Dunne, houtige (vooral onderkant) stengels, vertakt. Bloempjes in top, roze van kleur. Vaak ook afgerist, dus zonder stengel in de handel. De bladeren zijn klein ± 1 cm lang, eirond tot langwerpig en bezet met witte haren; aan de voet niet gewimperd (onderscheid met Serpylli herba). Geur en smaak: sterk aromatisch (thymol). Kwaliteit: Niet meer dan 3 % stengeldelen (dikte van 1 mm) in gedroogd materiaal. Asgehalte max. 10 %. Geur van thymol of cineol (meer citroenachtig). Thymi aetheroleum; Etherische olie, vooral uit verschillende 'Thymus vulgaris'-soorten, gewonnen door waterdampdistillatie (opbrengst 0,5-1 % uit verse plant). Beschrijving: Vette vloeistof met roodbruine kleur, sterke thymolgeur zoals verse plant. Densiteit: 0,905-0,935 g/cm³. Oplosbaar in 2 delen alcohol van 80° C Soorten etherische olie - Witte tijmolie aangepast met terebenthinolie (veroorzaakt voornamelijk de irritatie. Goedkoper, fenolgehalte 2-5 %, densiteit minder dan 0,900. - Rode tijmolie = zuivere tijmolie met een fenolgehalte van 20-25 % - Spaanse tijmolie meer donkergroenig van kleur, bevat meer carvacrol i.p.v. thymol (densiteit 0,930-0,950 g/cm³), meestal afkomstig van andere soorten zoals Thymus capitatus HOFFM. (= Spaanse oregano). Chemotaxonomie: T. vulgaris L. paracymeniferum, (chemotypes) T. vulgaris L. geranioliferum, T. vulgaris L. linaloliferum, T. vulgaris L. thujanoliferum, T. vulgaris L. thymoliferum, (rode tijm) T. mastichina L. cineolifera (Spaanse tijm), T. satureoïdes COSSON borneol-carvacroliferum, T. serpyllum L. De samenstelling van de e.o. is afhankelijk van grondsoort, klimaat, hoogte… Op kalkrijke, zonnige, droge bodems vooral fenolische chemotypes: thymol, carvacrol) Op zuurdere grond vooral niet-fenolische chemotypes: geraniol, linalol, thujanol. (P. Vernet e.a.: Oecol. Plant 12/159-179 & 181-194, 1977 en J.Passet e.a.: Dragoco Rep. 10/234-242, 1980) Samenstelling; inhoudstoffen ** Etherische olie met fenolen (30-70 % thymol en 5-10 % carvacrol afhankelijk van soort of variëteit Duitse tijm ± 2,1 %, Franse tijm ± 3,5 % (ontsmettend, expectorerend) ** Flavonoiden: thymonin, cirsilineol (bronchospasmolitisch) * Flavonglycosiden: luteoline, apigenine ** Looistoffen 10 % * Saponinen (thymeenzuur) * Bitterstof * Mineralen 7 %: Fe 135 mg, Mg 270 mg, Ca 2070 mg, K 950 mg en Lithium 4 mg per 100 g drooggewicht van het hele kruid. Farmacologie, algemene fysiologische werking ** Antisepticum (luchtwegen, huid, urinewegen - 3): thymol heeft sterk bactericide en fungostatische eigenschappen, thymol (geisoleerd) kan ook irriterend zijn (revulsivum) ** Expectorantium (lit. 1, 2): Tijmolie wordt gedeeltelijk langs de longen uitgescheiden. * Deodorantium (mond, gebit) * Spasmolyticum: Bronchorelaxerend effect op de gladde spieren, Hoeststillend (flavonoïden) ** Algemeen tonicum: Stimuleert zowel fysisch als psychisch, Verhoogt de intelligentie (Valnet), Bevordert de leucocytose (Novi), Bloeddrukverhogend (Caujolle, Cazal), Aphrodisiacum? * Carminativum * Vermifugum: - Lage dosis etherische olie irriteert de musculatuur van de darmparasieten - Hoge dosis veroorzaakt verlamming * licht adstringerend in de darmen (looistof) Toxiciteit: - Tijmplant: geen - Veel e.o. werkt prikkelend op het maagdarmkanaal. - Zeer veel e.o. kan centraal zenuwstelsel deprimeren. - 6g pure thymol (fenol) geeft zware vergiftiging met stofwisseling- stoornissen, leverbeschadiging en thyreotoxicose (langdurig gebruik). Indicatie, medicinaal gebruik Luchtwegen ** Hoest (kramphoest), kinkhoest, astmatische hoest of hoest met veel slijm tijmsiroop ** Bronchiale aandoeningen. ** Verkoudheidsaandoeningen en grieppreventie. * Angina, rhinitis, sinusitis, gingivitis. gorgelen, spoelen, aanstippen Algemeen tonicum (zie ook adaptogenen) ** Lichamelijke zwakte en zenuwzwakte, Inwrijven met e.o., baden, ook seksuele asthenie? * Vermoeidheid na infectieziekte, herstel. R./ Menthae e.o. 1g, Thymi e.o. 1g, Alcohol 90° 30 ml, Rosmarinus 1D 95ml dos.: 3 x daags 25 dr. * Ouderdomsasthenie ** Stimulerend middel bij het leveren van inspanningen: bij sport en examen zie adaptogenen: Panax, Rhodiola * Lage bloeddruk en bloedarmoede zie kruiden voor het hart Spijsvertering (vooral intestinaal) * Aerocolie, gistingsprocessen en diarree Zie carminativa (anijs, venkel) * Colitis, enteritis. Zie slijmstofplanten (lijnzaad) * Preventie parasitose. Zie anthelmintica (papaya) Huid en Uitwendig gebruik (ontsmettend) * Huidinfecties o.a.: herpes, acné, impetigo, mycoses, zona Zie huid en e.o. lavendel, teatree * Insectensteek? Vers blad * Reuma- en jichtpijn Zie baume Opodeldoch of Warme, gehakte tijm als kompres * Haaruitval Zie ook Buxus en Arctium lappa. Receptuur en bereidingswijzen Infuus: 2g gedroogd kruid per kopje (150ml) 3 tot 5 maal daags Infuus 5 % uitwendig: kompres en omslagen Infuus 100 g, 1 l, 20' als bad Tinctuur 1:5 (g/ml) 10ml daags (Commission E) Siroop: R./ Extr. fl. Thymi 15 Sirupus simplex 85 Nota: Veel officinale siropen met toevoegingen, zoals Codeïne, Kalibromide, Ammoniumbromide. Species: Hoesttheemengsel R./ Thymi hb. 20 Primulae rad. 10 Anisi fr. 10 (Farfarae fl. 10) (Droserae hb. 10) Ber.: inf. 10', 2 theel. met 1/4 l, Dos.: 3 x daags 1 kopje zoeten met honing R./ Desodoriserend kruidenmengsel Anisi fr. 20 Salviae fol. 20 Thymi hb. 20. Ber.: inf. 10', 1 eetlepel per kop. Dos.: 5 x daags mond spoelen R./ Mentha x Pip. e.o. 50 mg Asthenie Thymus 'thujanol' 200 mg Dos.: 1 druppel 3 x daags Griep R./ Thymus 'thujanol' 4 druppels. Dos.: 1 zetpil 2 x per dag gedurende 6 dagen R./ Thymus vulg. 'linalol' 2 ml Lavandula latifolia 2 ml Corylus oleum q.s.p. 10 ml Dos.: 2 tot 4 dr. periauriculair.Indicatie: Otitis Nota's: - Voor de luchtwegen wordt Tijm veel gecombineerd met Droserae hb., Primulae rad., Tussilaginis fl., Origani hb. en Anisi fr. - Als tonicum met Rosmarini fol., Satureja hb. en Salviae fol. Revulsieve zalf bij reumapijnen R./ Thymi e.o. 6 g (100 druppels) Lanoline (watervrij) 18 g Witte vaseline ad 45 g Spiermassage-olie R./ Lavendulae e.o. 20 dr nota: altijd de sterkte controleren Rosmarini e.o. 20 dr andere combinatie: Eucalyptus, Mentha Thymi e.o. 20 dr of Helichrysum Zoete amandelolie 100 cc Versterkend, stimulerend bad (anti-asthenie) R./ Oreganae hb. 10g Saturejae hb. 15g Thymi hb. 20g Ber.: inf. 10', in 2 liter water R./ Saturejae e.o. 3 dr Salviae e.o. 3 dr Rosmarini e.o. 5 dr Serpylli e.o. 10 dr Alc. 90° q.s.p. 125 ml. Dos.: 2 x weeks + warme douche. Gebruik.: temp. 30°C, duur 15'. Geschiedenis en Wetenschappelijk Onderzoek - Dioscorides: 'Voor Engborstigheid en Kinck-Hoest' 'Om de Urijn en Maendstonden te verwecken en om de Wormen des Buyckx af te jagen'. - Aetius - 6de eeuw Griekenland: Voor Flerecijn uitwendig en inwendig. Tetrabiblos. - Opgenomen in de meeste farmacopeeën vanaf de 16de eeuw. - 1663: Vermelding recept tijmsoep tegen verlegenheid. - C. Neuman - 1719: 1ste vermelding van tijmkamfer. - J. Cartheuser: Matière medicale - 1765. - Chamberlain e.a.: Antiseptische werking tegen miltvuur - 1887. - Cadéac en Meunier: Werking tegen tyfusbacil - 1889. - Miguel: Bacteriedodende werking van tijmdamp - 1894. - Meyer, Gottlieb: Sterkere antiseptische werking dan fenol. - Camperdon: Du Thym "Heeft effect op circulatie en zenuwcentra, die zich uitdrukt door sterkere polsslag, verhoging van de lichaamskrachten, opwekking van de spijsverteringsfunctie." Bulletin de thérap. - 1884. - Bactericide en bacteriostatische werking op: E. coli, Ps. aeruginosa, Proteus, Micrococcus pyogenes var. aureus, B. subtilis, S. faecalis. - Vandebroucke: Ned. Ver. Geneeskr. onderzoek congres. Flavonoïden hebben spasmolytisch effect; grote verschillen tussen verschillende siropen - 1983. - Audrieu, Caujolle, Franck: Contribution à l'étude du thymol et de ses éthers. C.R. Acad. Sc.- Audrieu, Caujolle, Franck: Contribution à l'étude pharmacodyn. du carvacrol. C.R. Acad. Sc. 223/755-756 - 1946. - Debelmas, Rochat.: Etude comparée sur la fibre lisse des solutions aqueuses saturées d'ess. de Thym. Bull. Trav. Soc. Pharm. Lyon 4/163-172 - 1964. - Fischer, Berthold: Pouvoir hémolytique du T. vulgaris Pharmac. Presse, Wiss, Prakt. Heft 38/113 - 1933. - Granger, Passet: Thymus vulg. spontané en France, races chimiques et chémotaxonomie. Phytochemistry 12/1973 - 1983. - Herisset, Jolivet, Rey: Essence de Thymus. Pl. Méd. et Phyto 7 - 1973. - Herisset e.a.: A propos de la chromatographie en phase gaseuse des ess. de Thymus. Pl. Méd. et Phyt. - 1973. - Machel: Spanisch Tyme (Thymus zygis L.). Chem. Abstr. 41/7575 - 1947. - Pellecuer, Roussel, Andary: Propriétés antifongiques comparatives des Essences des 3 labiées medit.: Romarin, Sariette et Thym. Travaux de la Soc. de Pharm. de Montpellier 33 fascicule 4/587 - 1973. - P. Belaiche: Traité de Phyto et d'Aromath. Tome I: L'Aromatogramme - Maloine 1978. - Bourret: Le Défi de la médicine par les plantes. Referenties
More referenties
Uithoudingsvermogen en tijm Een extract van tijm zorgt voor een spectaculaire verbetering van het uithoudingsvermogen. Bij de ratten, waarmee onderzoekers van Tabriz University in Iran experimenteerden, vergrootte tijm het uithoudingsvermogen met een factor vijf. Studie De onderzoekers lieten ratten gedurende 8 weken 5 dagen per week een uurtje op een treadmill. De bandsnelheid was 27 meter per minuut, de helling 10 procent. De helft van de dieren kreeg dagelijks een tijmextract via de orale route toegediend. De onderzoekers maakten het tijmextract zelf. Het humane equivalent van de toegediende dosis was, als we gemakshalve uitgaan van een Homo sapiens van 80 kilo, 4.6 gram. 4.6 gram is voor een methanolextract van kruiden niet alleen veel, maar misschien ook toxisch. Als je wilt gaan experimenteren met deze extracten, begin dan maar met dosis die een factor 10 lager ligt. Resultaten Het tijmextract zorgde voor een dramatische verlenging van de tijd dat de proefdieren konden blijven rennen op een treadmill met een snelheid van 36 meter per minuut en een helling van 8 procent. Conclusie "Thyme extract supplementation increased endurance exercise tolerance in intact animals", concluderen de onderzoekers. Maar de manier waarop thijm dat voor elkaar elkaar krijgt, daarover tasten ze in het duister. "Decreased oxidative stress and regulation of the PGC-1-alpha protein expression are not considered as underlying molecular mechanisms", schrijven ze. Mogelijk door oa de hoeveelheid Carnosic acid, in het Nederlands: carnosinezuur, een diterpeen dat veel in kruiden als rozemarijn en tijm aanwezig is . Carnosic acid is al jarenlang op de markt als biologisch conserveringsmiddel. De toxiciteit van carnosic acid is uitvoerig bestudeerd, en Brussel heeft de stof als veilig bestempeld. [The EFSA Journal (2008) 721, 1-29.] Bron: J Int Soc Sports Nutr. 2017 Apr 21;14:11. Wilde tijm en borstkanker Borstkanker is de meest voorkomende soort kanker bij vrouwen: een op de acht vrouwen krijgt er mee te maken én het is één van de meest dodelijke kankersoorten onder vrouwen. Wilde tijm (Thymus serpyllum) zou een veelbelovende kandidaat kunnen zijn in de ontwikkeling van nieuwe medicatie voor de behandeling van borstkanker. Meer... Onderzoekers bekeken hoe een extract van wilde tijm reageerde op borstkankercellen in vergelijking met gezonde cellen. De studie liet zien dat bij de juiste dosering bepaalde typen kankercellen minder levensvatbaar waren met celdood tot gevolg, terwijl de gezonde cellen gezond bleven, zelfs bij de hoogste concentraties. Een groot verschil met chemotherapie, waarbij ook gezonde cellen schade oplopen. Uit het onderzoek bleek verder dat bepaalde kankercellen (MDA-MB-231) veel gevoeliger voor wilde tijm waren dan andere (MCF-7-cellen). De onderzoekers concluderen dat wilde tijm een veelbelovende kandidaat is in de ontwikkeling van nieuwe therapieën voor de behandeling van borstkanker. Bron: Nederlands Tijdschrift voor Fytotherapie 2013, nr. 2 Antibacterial Thyme extract has demonstrated activity of thyme
extract against Escherichia coli, Listeria monocytogenes,
Streptococcus mutans and Salmonella enterica in vitro
(Burt et al 2005, 2007, Fabian et al 2006, Friedman
et al 2002, Hammad et al 2007, Schelz et al 2006,
Solomakos et al 2008). Aqueous thyme extract also
has a significant inhibitory effect on Helicobacter
pylori, reducing both its growth and its potent urease
activity in vitro (Tabak et al 1996). The essential oil of thyme also has potent antibacterial properties as demonstrated in vitro against a
wide range of pathogens, including clinical bacterial
strains of Staphylococcus, Enterococcus, Escherichia and
Pseudomonas genera, Clostridium botulinum, Haemoph- ilus influenzae, Klebsiella pneumoniae, Salmonella typhi, Brochothrix thermosphacta and P. acnes (Kalemba &
Kunicka 2003, Schmidt et al 2012, Sienkiewicz
et al 2011, Zu et al 2010). T. vulgaris essential oil
also exhibits better inhibitory effects against H. pylori
than essential oil from Eucalyptus globulus (Esmaeili
et al 2012).
In vitro tests have also identified antibacterial
activity against four Gram-negative food-borne bacteria
(Escherichia coli, Salmonella abony, Pseudomonas
aeruginosa and P. fragi) (Schmidt et al 2012). Multi-drug resistant bacteria Emerging in vitro evidence suggests that thyme
essential oil has activity against multidrug resistant
strains of Staphylococcus, Enterococcus, Escherichia, and
Pseudomonas genus (Sienkiewicz et al 2012). Thyme
essential oil may enter the extracellular matrix, cell
membrane or cell wall of bacterial biofilms, eradicating
bacteria within biofilms with greater efficiency
than certain antibiotics (Kavanaugh &
Ribbeck 2012).
Thyme extract and essential oil potentiates the antibacterial
effects of tetracycline against methicillinresistant
Staphylococcus aureus in vitro (Fujita et al
2005, Warnke et al 2009, Sienkiewicz et al 2011).
The antibacterial activity of thyme essential oil
against antibiotic resistance strains (such as MRSA)
is probably due to the significant content of thymol
(48.1%) (Tohidpour et al 2010). Antitussive and antispasmodic effects These actions have been attributed to the phenolic
compounds in thyme (WHO 2003). Antispasmodic
effects on guinea pig trachea and ileum have been
demonstrated for these constituents and for the
whole extract of thyme (Engelbertz et al 2008). Expectorant The saponin content is believed to have expectorant
activity, as demonstrated in animal studies. An in
vivo trial has demonstrated improved expectoration
and mucociliary clearance (Wienkotter et al 2007). Antiviral Thyme oil demonstrates antiviral activity against
HSV-1, HSV-2 and an aciclovir-resistant strain of
the virus (Koch et al 2007, Nolkemper et al 2006, Schnitzler et al 2007). One study found that the oil
decreased plaque formation by more than 90%
when preincubated with HSV-2; however, no effect
was observed when the oil was added prior to infection or after the absorption stage (Koch et al 2007).
It was suggested that thyme essential oil interferes
with the viral envelope. Candida vaginitis A prospective, single-blind, two-stage clinical trial
involving 64 women found that a topical cream
containing garlic and thyme was as effective as
clotrimazole treatment for candidal vaginitis
(Bahadoran et al 2010). Treatment was used for 7
nights by both groups. Clinical symptoms were
decreased by at least 50% in more than 83% of
women using the herbal cream compared to 92% in
the clotrimazole group, but the difference was not
significantly different. Antioxidant Thyme and thymol exhibit significant antioxidant
activity according to both in vitro and in vivo
research. Several in vitro studies have investigated
the antioxidant effects of thyme (Braga et al 2006a,
Chizzola et al 2008, Lee et al 2005, Tsai et al
2011). One study found that eugenol, carvacrol,
thymol and 4-allylphenol (5 mcg/mL) all inhibited
the oxidation of hexanal for a period of 30 days,
demonstrating potent antioxidant activity comparable
to alpha-tocopherol (Lee et al 2005). Other
research reveals that thyme had significant antioxidant
effects in a N-nitrosodiethylamine-induced
oxidative stress model in rats (Rana & Soni 2008),
and that thyme essential oil exhibited a dosedependent
protective effect against aflatoxin-induced
toxicity in rats (El-Nekeety et al 2011). Thyme
aqueous extract has been shown to increase the
activity of glutathione peroxidase in serum, liver and
brain tissue of rats exposed to alcohol toxicity indicating
an ability to increase antioxidant capacity in
vivo (Shati & Elsaid 2009).
The polyphenol content of thyme is most likely
to be responsible for its antioxidant activity. History of Thymus For thousands of years, thyme has been a superstar of the herb garden. As an antidote for poison, a plague preventative, a symbol of bravery in battle and a stalwart companion to the grave, thyme has a far more storied past than you’d think if you were walking past it in the supermarket today. Thyme’s reputation as a healer and protector goes back thousands of years. In the Roman era, it was widely held that eating thyme either before or during a meal would protect you from poison. For obvious reasons, this made the herb a particular favorite of the emperors. It was even said that a bath in warm water liberally dosed with thyme could stop the effects of poison after it was inadvertently consumed. Thyme was also associated with courage, bravery and strength in ancient times. Roman soldiers exchanged sprigs of thyme as a sign of respect. Greeks and Romans burned bundles of thyme to purify their temples and homes, and to evoke a spirit of courage in those who inhaled it. The association with courage and bravery persisted into the Middle Ages. Thyme was a traditional gift offered to men going into battle. Most soldiers would just cram these fragrant charms into their pockets or purses, but some were known to attach thyme to their clothing or armor as a visible badge of honor. When worn into battle, thyme might serve double duty: used as an embalming herb since the time of the Egyptians, it was thought to be a powerful aid to those making their passage into the next life. When the Black Death struck in the late 1340s, millions of people turned to thyme for relief and protection. Many of the day’s medicinal concoctions—from posies worn about the neck to poultices applied directly to plague-blistered skin—included the herb as a major ingredient. Though there was little science to these remedies, one of the chemical compounds found in thyme is a powerful antiseptic. Known as thymol, it’s still widely used today in mouthwash, hand sanitizer and acne medication. The Victorians placed their own fanciful spin on the mystical properties of thyme. They considered a patch of wild thyme in the woods to be a clear and incontrovertible sign that fairies had recently danced the night away on that very spot. Generations of little girls camped out near remote little plots of creeping thyme, hoping to catch a glimpse of a tribe of woodland fairies. But the Victorians also had more prosaic uses for thyme. Well before the mechanics of infection were fully understood, 19th-century nurses were bathing bandages in a dilution of thyme in water. All along, of course, thyme remained one of Europe’s favorite cooking herbs (along with the ever-popular rosemary and sage). Monasteries, which served for hundreds of years as the keepers of medicinal knowledge as well as the art of keeping a good kitchen garden, made frequent use of thyme in their breads, soups and roasts. In the days before refrigeration and food safety laws, including thyme in recipes gave you at least some protection against spoiled meat and foodborne disease. Now that you’ve heard the tale of thyme, celebrate the herb’s rich history in your own kitchen. The following is adapted from an old Benedictine recipe for mushroom-thyme soup. MUSHROOM-THYME SOUP 1 clove garlic, minced 2 medium shallots, finely chopped 1 tablespoon olive oil 8 ounces cremini mushrooms, thinly sliced 4 ouces shiitake mushrooms, stems removed and caps thinly sliced 2 tablespoons fresh thyme, finely chopped 1 tablespoon fresh sage, finely chopped 6 cups vegetable stock Salt Pepper Sauté the garlic and shallot in the olive oil over low heat until the shallots are translucent. Add the mushrooms, thyme and sage, and stir together over low heat for about 1 minute. Add the vegetable stock. Bring to a rolling boil and then reduce heat and simmer uncovered for 15 minutes. Add salt and pepper to taste. |