کلیات مباحث حقوق مهندسی
مسئولیت چیست؟
در اصطلاح حقوقی مسئولیت، الزام به جبران خسارت به سبب زیان وارد بر دیگری با مترادف با تحمل کیفر است.بنابراین مسئولیت ممکن مدنی یا کیفری باشد.
مسئولیت مدنی ممکن است ناشی از عدم رعایت قانون یا عدم اجرای تعهدات قراردادی باشد، اما مسئولیت کیفری ( یا جزایی) همواره ناشی از جرم- هر فعل یا ترک فعلی که قانون برای آن مجازات تعیین کرده است- می باشد.ممکن است بر اثر ارتکاب عمل مجرمانه مسئولیت مدنی (الزام به جبران خسارت) نیز به وجود آید و هر دو مسئولیت به طور توام حاصل شود. نوع خاصی از مسئولیت نیز در حرف مختلف از جمله مهندسی ساختمان، مطرح است که مسئولیت انتظامی نام دارد. مسئولیت انتظامی مترادف با مجازات های حرفه ای (مانند محرومیت حرفه ای) است که در خصوص مهندسان ساختمان در مواد 90 و 91 آیین نامه اجرایی قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان مصوب 1375 آمده است. برای تحقق مسئولیت مدنی وجود سه عنصر ضروری است:زیان، فعل یا ترک فعل زیان بار و رابطه سببیت بین این دو عنصر. از موضوعات بسیار رایج مسئولیت در مهندسی ساختمان، تقصیر است. چه در جنبه مدنی (تعدی و تفریط) و چه در جنبه کیفری (بی احتیاطی، بی مبالاتی، عدم مهارت و عدم رعایت نظامات دولتی) به نحوی که به محض بروز حادثه، نقصان یا ادعایی، غالباً تعیین مقصر مدنظر قرار می گیرد، لذا این امر نیز شایسته توجه لازم و دقیق جداگانه است.
منابع مسئولیت مهندسان ساختمان چیست؟
قانون مدنی مصوب 1307 و اصلاحیه های بعدی آن، قانون مسئولیت مدنی مصوب 1339، قانون مجازات اسلامی مصوب 1370، قانون شهرداری ها مصوب 1334 و اصلاحات بعدی آن بویژه تبصره 7 ماده 100 آن، قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان مصوب1374 و مباحث بیست گانه مقررات ملی ساختمان، منابع اصلی مسئولیت مهندسان ساختمان در ساخت و ساز شهری است.
در منابع دیگر مانند رویه قضایی و فتاوی فقهی، کمتر به موضوعاتی که با در نظر گرفتن جمیع عوامل ساخت و ساز فعلی پرداخته شده باشد، برمی خوریم. در منابع عرفی، تاکید بر عرف بسیار رایج است که بویژه در قرار ها و نظریه های کارشناسی مشاهده می شود، حال آنکه در حال حاضر الزامات قانونی کافی وجود دارد به نحوی که مراجعه به عرف را غیر لازم سازد.
[شما میتوانید در اینستاگرام مطالب جدید ما را دنیال کنید .
انواع محکومیت‌های مهندس ناظر:
الف) حقوقی و مدنی
ب) کیفری
در صورت آسیب‌های جدی و خسارات مالی شدید در محاکم قضایی و دادگستری بررسی خواهد شد.
ج) انتظامی
در صورت آسیب‌های کمتر و شاکی خصوصی در شورای انتظامی سازمان نظام مهندسی استان تهران بررسی خواهد شد.
چند نفر از همکاران و دوستان مهندس ما در محاکم قضائی محکوم شده اند ؟
چند نفر از مهندسان در زندان هستند؟
*کلیه پرونده‌های ریزش ساختمان‌های مجاور در حین گودبرداری به دادسرای حقوقی جنایی ارجاع داده می‌شوند(قاضی جمشیدی)
* علت اصلی محکومیت مهندسین پس از بررسی 600 پرونده ، عدم آگاهی آن‌ها از اختیارات و مسئولیت آن‌هاست.
*اسلحه ناظر قلم او در نگارش گزارش‌ها می‌باشد و در صورت نقص ایمنی حتماً باید راه حل صحیح ارائه‌شده و دستور توقف صادر شود و گزینه خلاف دارد انتخاب گردد و نباید در گزارش بعدی ایمنی را تأیید نمایید.
*در موارد خطر ، ناظر باید مستندات کافی را جمع‌آوری کند و این امر از طریق مستندات زیر انجام می‌گیرد:
الف)دفتر خدمات الکترونیک شهر(ثبت گزارشات)
ب)دستور کار به مالک در هر مرحله ساختمانی( با قید کلمه ابلاغ و تفهیم گردید)
ج)ناحیه شهرداری در صورت تخلف
د)شهرداری منطقه
ر)سازمان نظام مهندسی استان تهران
ز)بازرسی و وزارت کار خیابان هویزه(ماده 7 آئین نامه ساختمان)
ه)وزارت راه و شهرسازی (به استناد ماده 35 قانون نظام مهندسی استان تهران)
*قبل از صدور پروانه ناظر به هیچ عنوان نباید در امر نظارت دخالت کند .(مجرم و ضامن )
* ابلاغ رسمی و قانونی را می‌توان از طریق دفاتر اسناد رسمی به صورت اظهارنامه قضایی انجام می‌گیرد که حداکثر 10 روز
زمان می‌برد.
*تعهدات کتبی مالک و پیمانکاران جز در زمینه‌های ایمنی کارگاه به هیچ‌وجه رافع مسئولیت مهندس ناظر کارگاه نیست.
*بعد از وقوع حادثه جانی :معمولاً بازرس وزارت کار حادثه را گزارش می‌دهد. بنابراین ناظر باید نامه عدم رعایت موارد ایمنی را به اداره بازرسی وزارت کار هم ارسال نماید.الزام ارسال این گزارش در ماده 7 آئین نامه حفاظت از کارگاه‌های ساختمانی آمده است.
الف)چنانچه فوت اتفاق بیفتد، کلانتری راسا کار را تعطیل می‌کند و پرونده را به دادگاه می‌فرستد ، سپس کارشناس رسمی از کارگاه بازدید کرده و پس از بازخوانی گزارشات ناظر و… مقصر را شناسایی می‌کند.
* در صورتی که متوفی زیر 18 سال و یا اتباع خارجی بدون پروانه باشد، بیمه دیه یا خسارات را پرداخت نخواهد کرد در این صورت لازم است به محض حضور مأمور کلانتری گزارش دهید این شخص مهمان یا مشغول تماشا و یا رهگذر بوده و مأمور این موضوع را همان وقت گزارش نماید . در این صورت آن فرد شخص ثالث محسوب می‌شود و باهر شرایط بیمه خسارت او را پرداخت خواهد کرد.اولین صورت‌جلسه کلانتری بسیار مهم است و هر طور شده باید در آن قید گردد که متوفی شخص ثالث بوده است و کارگر پروژه نمی‌باشد.باید به اولیای دم هم تفهیم گردد که بگویند متوفی شخص ثالث بوده است و در غیر این صورت توان پرداخت دیه را نخواهید داشت.(استفاده از کارگر اتباع خارجی و یا زیر 18 سال تخلف می‌باشد)
ب)در صورت وقوع خسارات جانی غیر از فوت تا زمانی که حادثه‌دیده شکایت نکند ، به خسارت او رسیدگی نخواهد شد.
بعد از مرحله شکایت دادگاه از بازرس وزارت کار درخواست بازدید و بررسی شواهد و مدارک جهت تعیین خسارت و مقصر را می‌نمایند.
*اگر طرفین دعوی سازش کنند پای ناظر وسط نخواهد آمد(نام ناظر در رضایت‌نامه قید گردد)، اما اگر کار به شکایت برسد و قرار شود دادگاه حکم دهد،ناظر هم در تخلف سهیم می‌گردد.
ج) وارد شدن خسارت حین تخلف و نداشتن صلاحیت:چنانچه خسارت در حین تخلف رخ دهد ، مثلاً ناظر پایه 3 نظارتساختمان ملزم پایه یک را نظارت نماید، بیمه هیچ‌گونه خسارتی را پرداخت نمی‌نماید.اگر اشتباهی در اثر عدم داشتن صلاحیت صورت گیرد علاوه بر پرداخت خسارت مهندس ناظر محکوم به یک الی سه سال زندان می‌گردد.
* طبق ماده 19 قانون مجازات اسلامی کلیه کسانی که عوامل موثر در وقوع حادثه می‌باشند باید مجازات گردند.
*ناظر فقط مجاز به انجام امور نظارت در شهر محل صدور پروانه می‌باشد و در صورت تخلف از آن ناظر سه ماه لغو پروانه می‌گردد.
* ناظر همزمان نمی‌تواند مجری ، پیمانکار و یا تأمین کننده مصالح پروژه نیز باشد. از گرفت پول به صورت قرضی از مالک ، معرفی پیمانکار جدا خودداری فرمایید.
ماده 540 قانون مجازات اسلامی در خصوص صدور گواهی های خلاف واقع است .
متن ماده 540 قانون مجازات اسلامی مصوب 1370:
”برای سایر تصدیق نامه های خلاف واقع که موجب ضرر شخصی ثالثی باشد یا آنکه خسارتی بر خزانه دولت وارد آورد، مرتکب علاوه بر جبران خسارت وارده به شلاق تا 74 ضربه یا به 200 هزار تا دو میلیون ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد.“
آیا میدانید درصورت ریزش گود و ازبین رفتن شخصی پرونده شما به دادگاه جنائی ارسال می شود …
از خطرات کار نظارت و حقوق اولیه خود آگاه شوید
لطفا در مورد کارهایی که در طول روز انجام میدهید کمی تامل و تفکر کنید .
طبق ماده 19 قانون مجازات اسلامی تمامی کسانی در وقوع جرم مقصر هستند باید مجازات شوند
تمامی مباحث مطرح گردیده به صورت کلیات می‌باشد و در صورت تمایل به کسب اطلاعات در جزئیات مباحث بهراهنماهای جامع مراجعه فرمایید.
