W poniedziałek 30 maja odbyły się kolejne antropologiczne badania nad percepcją geograficznej przestrzeni miejskiej metodą makiety mentalnej. Tym razem informatorami zostali naukowcy ze środowiska akademickiego obecnego na ulicy Szewskiej. Przedmiotem badań była przestrzeń ulicy Szewskiej w indywidualnym rozumieniu informatorów, tj. nie tylko geodezyjnym, lecz również psychologicznym. Badania miały charakter stricte jakościowy. Prowadziła je Anna Rumińska podczas własnej prezentacji zainteresowań badawczych w ramach studiów doktoranckich "Nauk o kulturze" do dysertacji doktorskiej (Wydzial Nauk Historycznych i Pedagogicznych Uniwersytetu Wrocławskiego). Powstało siedem makiet mentalnych wraz z siedmioma indywidualnymi kodami percepcji przestrzennej. Fragment dokumentacji fotograficznej dostępna jest tutaj.

Landscape anthropology - Intensive Project, Universidad Católica de Valencia San Vicente Mártir (Walencja, Hiszpania), for invitation of University of Lower Silesia, Wroclaw, Poland.
Muzeum Etnologiczne w Walencji - film

Landscape Anthropology IP 2011 - field research and workhops

Individual presentation:

Architecture in cultural landscape - phoneme, sign or text of culture?

Plac Grunwaldzki - osiedle i ulicę (tak, ulicę o tej nazwie) badam od kilku już lat. Zaczynaliśmy warsztatami projektowymi ze studentami architektury, potem przyszły pierwsze badania terenowe ze studentami antropologii kulturowej UWR, historii sztuki UWR oraz architektury i urbanistyki PWR, potem interdyscyplinarne warsztaty badawczo-projektowe na zlecenie fundacji Art Transparent w ramach festiwalu "Sztuka po przejściach" (2009 r.), potem kolejne badania terenowe prowadzone ze studentami antropologii kulturowej UWR, a wciąż własne badania naukowe związane z pracą doktorską pn. Wstęp do antropologii publicznej miasta. Studium przypadku: Wrocław".

fotografia: Wojciech Prastowski, grafika i montaż: Anna Rumińska (okulary Zbyszka Cybulskiego, Wojciecha Jaruzelskiego, Muńka Staszczyka i Johna Lennona, jako osób-ikon ówczesnych czasów...:)

Długo po warsztatach "Sztuka po przejściach", wspólnie z psychologami społecznymi spróbowaliśmy stworzyć profil psychologiczny bywalca Manhattanu. Nadal badamy profile innych miejsc w przestrzeni publicznej Wrocławia. Obserwuję, fotografuję, montuję, porównuję, analizuję, szukam cech wspólnych lub wyraźnych różnic, weryfikuję, sprawdzam...

 

Jak zwykle przy działaniach placemakingowych postuluję tworzenie gadżetów promujących przestrzeń osiedla - nie tylko publiczną, ale i pół-publiczną lub pół-prywatną (weryfikacja jest płynna, zależy od osób i teorii), a także jego historię, narrację, semiotykę i funkcje.

Po lewej: gadżety (klocki, kubki, puzzle) wykonane przeze mnie w ramach artystycznego festiwalu "Sztuka po przejściach" zorganizowanego przez fundację Art Transparent w 2009 roku. Fot. Magdalena Szady






W 2010 roku wynikami badań zainteresowało się grono antropologów- pasjonatów w ramach projektu "Inspiracje" w Dolnośląskiej Szkole Wyższej, zaprezentowałam więc przebieg projektu, omówiłam ogólnie wyniki i problemy badań.

Analizowaliśmy również tagi w klatkach schodowych wieżowców na Manhattanie.

Zebrało się już sporo materiału badawczego i projektowego, ale powstała tylko jedna skromna publikacja autorstwa fundacji Art Transparent, w której w zaledwie kilku słowach (ograniczenia objętości publikacji...) opisuję rezultaty ww. badań i projektów:
---------------------------------------

WARSZTATY „PRZESTRZEŃ DLA LUDZI. LUDZIE DLA PRZESTRZENI”, XI/XII 2009

Producent: Fundacja Art Transparent, festiwal „Sztuka po przejściach”

koncepcja i prowadzenie: Anna Rumińska

.....................................................................

Przedmiot: fragment osiedla Plac Grunwaldzki, tj. zespół mieszk.-usług. z lat 60. XX w. oraz kwartały zabudowy kamienicznej z XIX w. W celu otwarcia możliwości opracowania nowych propozycji toponimów, organizatorzy warsztatów nie używają toponimów obecnie funkcjonujących.

Cele: diagnoza Miejsca i propozycja jego poprawy, wzrost świadomości nt. złożoności konotacji przestrzeni publicznej, przestrzeni miejskiej i samego Miejsca. Dwa typy zabudowy (wraz z otoczeniem), wypełniające teren będący przedmiotem badań, stanowią wyraźną opozycję w funkcjonowaniu, zarządzaniu, interpretacji i opisie.

Formuła: badawczo-projektowa, silnie interdyscyplinarna, aby o wybranym fragmencie miasta, w kontekście jego całości, rozmawiali wspólnie nie tylko architekci i urbaniści, lecz specjaliści różnych dyscyplin, które w badaniach nad miastem funkcjonują całkowicie odrębnie. We Wrocławiu, może i w Polsce, wydarzyło się to prawdopodobnie po raz pierwszy.

Metoda: metoda autorska mappingu kontekstualnego (aut. Anna Rumińska). Celem było stworzenie map i tabeli kontekstualnych. Głównymi metodami pracy były: rozmowa, rysunek, makieta i badania terenowe. Mapy kontekstualne, tj. graficzne wizualizacje informacji nt. danego obszaru, opracowane były na odrębnych planszach. Każda dyscyplina i każdy kontekst uzyskał min.1 mapę.

Analiza Miejsca przebiegała na trzech poziomach percepcji: 1) bociana (skala ogólnomiejska), 2) wróbla (skala kwartału, kilku przecznic, placów), 3) myszy (skala jednego budynku, jednego skweru, jednej ulicy). Metodologię warsztatów wyznaczyło szerokie rozumienie terminu kultura oraz połączenie trzech perspektyw humanistycznych: funkcjonalistycznej lat 20., strukturalistycznej lat 50. i interpretacjonistycznej lat 80. XX wieku. Całość w kontekście filozofii Wolfganga Welscha i jego "rozumu transwersalnego" jako postmodernistycznej perspektywy dyskursu wg mnie jedynej możliwej i słusznej we współczesnym świecie.

TWORZENIE MAP KONTEKSTUALNYCH DLA OBSZARU:

1 - działamy w hierarchii badawczej: dyscyplina – kontekst – mapa

2 – badamy i diagnozujemy, co myślą mieszkańcy i przechodnie (sieci subiektywne Miejsca) oraz to, co myślimy my lub co funkcjonuje (sieci obiektywne Miejsca)

3 – oddzielamy analizy i propozycje w skali bociana (ogólnomiejskiej), wróbla (kwartałowej) i myszy (pojedynczego obiektu) – mapy dotyczą skali wróbla, są poprzedzone analizą w skali bociana, a zakończone wstępną analizą w skali myszy

4 - badamy dwie sieci: 1) sieć obiektywna "O" (propozycje profesjonalistów lub fakty zastane), 2) sieć subiektywna "S" (percepcja i oczekiwania ludzi)

Grupy dyscyplin:

Architektura + konstrukcja, inżynieria, zarządzanie nieruchomościami

Przestrzeń + architektura krajobrazu, urbanistyka, planowanie przestrzenne, roweryzacja, komunikacja i transport

Historia sztuki + historia, historia architektury, konserwacja zabytków

Semiotyka + antropologia kultury, narratologia, teorie mitu, audiosfera miejska

Lingwistyka + literaturoznawstwo, geografia humanistyczna, historia

Animacja + socjologia, aktywizacja społeczna, komunikacja społeczna, NGO

Promocja + marketing, public relations, branding, naming, reklama

Zarządzanie + gospodarka nieruchomościami, prawo, fundraising, ekonomia

Konteksty:

formalny, kompozycyjny, estetyzacyjny, bezpieczeństwa, transportowy, audialny, narracyjny, funkcjonalny, semiotyczny, mityzacyjny, inskrypcyjny, toponimiczny, socjolektyczny, literaturoznawczy, medioznawczy, aktywności pozaformalnych, komercyjny, psychologiczny, tożsamościowy, rotacyjny, demograficzny, waloryzacyjny, historyczny, artystyczny, luminosferyczny, fotograficzny, konserwatorski, ekonomiczny, prawny, marketingowy, inwestycyjny.

Poniższy pokaz slajdów prezentuje plansze będące wynikiem warsztatów zaprezentowane na finisażu festiwalu i wystawy w grudniu 2009 roku w Galerii Mieszkanie Gepperta:

Nie mówi się o niej wiele, tzn. że albo niewiele znaczy, albo według opinii publicznej funkcjonuje poprawnie. I jedno i drugie jest prawdą. Oławska to ulica wyłącznie tranzytowa - kulturalnie i społecznie martwa, estetycznie - fatalna, ruchowo - aktywna. Czy nas to satysfakcjonuje? Nas - eMSA - nie, ale niektórych na tyle tak, że nie postulują jej poprawy. Fontanna, zimowe drzewko, memoriał Chopina, znikoma liczba ławek (jeden z głównych deptaków Wrocławia...), brak działalności kulturalnej, brak aktywizacji społecznej, niezauważalna i niedoceniana rola ulotkarzy - oto tylko niektóre problemy Oławskiej. Niedawno weszli na jej zachodni kraniec młodzi muzykanci uliczni - czy to oznacza, że Oławska jest potencjalną przestrzenią zarobkowania? A jaka jest narracja Oławskiej? Wydaje się, że żadna, nie steruje nią nikt - może i dobrze, bo nie ma nic gorszego, niż sztucznie narzucana narracja, jak to ma miejsce np. w przypadku Szewskiej, Włodkowica, Św. Antoniego lub Świdnickiej. Jednak sprawdziliśmy to - narracja Oławskiej jawi się jako całkowicie samorzutna. Dlaczego? Mamy pewne wnioski, ale to już odrębne refleksje. Tutaj znajdziecie publikację na ten temat i częściowe wyniki badań. Poniżej - lektura do poduszki: wszystkie szyldy spisane z parterów Oławskiej. Pisownia wersalikami - zachowana. Ulica jawi się jako zdrowotno-kosmetyczna:)

strona w opracowaniu - wkrótce więcej informacji

W ramach antropologii przestrzeni publicznej zrobiliśmy również badania terenowe w Sobótce - wraz z licealistami z tamtejszego Powiatowego Zespołu Szkół nr 1, o czym możecie przeczytać więcej w zakładce eMSA SOBÓTKA, również w bocznym menu.

Na Szewskiej eMSA organizuje od 2010 roku cykliczne wydarzenie placemakingowe "Splot Szewska". W zakładce Splot Ulica w bocznym menu tej strony możecie przeczytać dużo więcej o kolejnych Splotach - na naszej witrynie internetowej tego wydarzenia. Ewentualnie kliknijcie po prostu tutaj.
"Szewskiej poświęcam wiele uwagi i zapału. Mieści się przy niej Katedra Etnologii i Antropologii Kulturowej, więc znam ją dokładnie. Indywidualnie oraz wraz ze studentami etnologii przeprowadziłam tutaj wiele badań terenowych, wywiadów, obserwacji i prac studialnych." [Anna Rumińska]
Tutaj możecie zapoznać się z częściowymi wynikami antropologicznych badań terenowych w strefie ulicy Szewskiej.

Zaglądajcie na www.SplotSzewskawro.pl! Tam piszemy o Szewskiej i fotografujemy ją.